Kariyer Rehberliği Sistemine İlişkin Okul Psikolojik Danışmanlarının Görüşlerinin İncelenmesi: Nitel Bir Çalışma

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 17, 1 - 16, 30.04.2022

Sümeyye Erdemir , Mustafa Kutlu

https://doi.org/10.29129/inujgse.1020435

Cited By: 2

Öz

Amaç: Okul psikolojik danışmanlarının kariyer rehberliğine ilişkin görüşlerini incelemeyi amaçlayan bu çalışma ile şu alt amaçlara ulaşılmaya çalışılmıştır: Kariyer rehberliği kavramına ilişkin okul psikolojik danışmanların görüşleri, kariyer rehberliği sisteminde paydaşların (Öğrenciler, veliler, öğretmenler, okul psikolojik danışmanları) ihtiyaçlarına ilişkin okul psikolojik danışmanlarının görüşleri, psikolojik danışmanların yararlandıkları kuram ve ölçekler bilgisi, öğrenci kariyer gelişim dosyasında bulunması gerekenler.
Yöntem: Kariyer rehberliği sistemine ilişkin okul psikolojik danışmanlarının görüşlerini araştırmayı amaçlayan bu çalışma nitel araştırma desenlerinden olgubilim deseni kullanılmıştır. 2019-2020 eğitim-öğretim yılında Malatya ili Yeşilyurt ve Battalgazi merkez ilçelerinde bulunan ve maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemiyle belirlenen okullarda görevli, 15 okul psikolojik danışmanı araştırmanın katılımcılarını oluşturmaktadır.
Bulgular: Çalışma ile okul psikolojik danışmanlarının kariyer rehberliği kavramını algılayışları, kariyer rehberliği sisteminin parçaları olan öğrenci, öğretmen, aile ve psikolojik danışmanların ihtiyaçlarını, yararlandıkları kuram ve ölçekleri, öğrenci kariyer gelişim dosyasında olması gerekenler araştırılmış ve sonuçlar tablolaştırılmıştır.
Sonuçlar ve Öneriler: Araştırmada elde edilen bulgular ışığında aşağıdaki öneriler yapılmıştır:
• Bu araştırma okulöncesinde çalışan psikolojik danışmanlarla da yapılabilir.
• Okul psikolojik danışmanları hizmet içi ve lisansüstü eğitimler yolu ile kariyer rehberliği konularında gelişimlerine katkıda bulunabilinir.
• Öğretmenler lisans düzeyinde kariyer rehberliği dersleri ve hizmet içi eğitimler yolu ile sisteme dahil edilebilirler.
• Ailelerin seminerler ve uygulanacak aile eğitim programları ile kariyer rehberliği sisteminde aktif rol almaları sağlanabilir.
• Bir bilişim ağı yolu ile kariyer gelişim dosyası oluşturulabilir. Bu birikimli ilerlemeyi sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kariyer Rehberliği, Kariyer Rehberliği Sistemi, Okul Psikolojik Danışmanları

Destekleyen Kurum

Herhangi bir kurum desteği alınmamıştır.

Proje Numarası

Yok.

Teşekkür

Başarılar dilerim.

Examining the Opinions of School Psychological Counselors on the Career Guidance System: A Qualitative Study

Öz

Purpose: With this study, which aims to examine the opinions of school counselors on career guidance, the following sub-objectives have been tried to be achieved: The opinions of school counselors on the concept of career guidance, opinions of school counselors on the needs of stakeholders (students, parents, teachers, school counselors) in the career guidance system, psychological knowledge of theories and scales used by counselors, what should be included in the student career development file.
Design & Methodology: In this study, which aims to investigate the opinions of school psychological counselors regarding the career guidance system, the phenomenological design, one of the qualitative research designs, was used. In the 2019-2020 academic year, 15 school counselors working in schools located in the central districts of Malatya, Yeşilyurt and Battalgazi and determined by the maximum diversity sampling method, constitute the participants of the research.
Findings: With the study, school counselors' perceptions of the concept of career guidance, the needs of students, teachers, families and psychological counselors who are parts of the career guidance system, the theories and scales they use, what should be in the student career development file were investigated and the results were tabulated.
Implications & Suggestions: In the light of the findings obtained in the research, the following suggestions were made:
• This research can also be done with psychological counselors working in preschool.
• School counselors can contribute to their development in career guidance through in-service and postgraduate training.
• Teachers can be included in the system through career guidance courses and in-service training at undergraduate level.
• It can be ensured that families take an active role in the career guidance system through seminars and family training programs to be implemented.
• A career development file can be created through an information network. This will ensure cumulative progress.

Anahtar Kelimeler

Career Guidance, Career Guidance System, School Counselors

Proje Numarası

Yok.

Kaynakça

• Bacanlı, F. ve Sürücü, M. (2011). İlköğretim öğrencilerinin kariyer gelişimleri ile ebeveyne bağlanmaları arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(4), 679-700. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tebd/issue/26098/274983 adresinden erişilmiştir.
• Can, A. ve Taylı, A. (2014). Ortaokul öğrencilerinin kariyer gelişimlerinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 321-346. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/16810 adresinden erişilmiştir.
• Dey, I. (1993). Qualitative data analysis: A user-friendly guide for social scientists. London: Routledge Publications.
• Garg, R., Kauppi, C., Lewko, J., & Urajnik, D. (2002). A structural model of educational aspirations. Journal of Career Development, 29(2), 87–108. doi:org/10.1177/089484530202900202
• Gınzberg, E., Ginsburg, S.W., Axelrad, S. and Herma, J. (1951). Occupational choice: An approach to a general theory. New York: Columbia Universty Press.
• Gültekin, M., Çubukçu, Z., & Dal, S. (2010). İlköğretim öğretmenlerinin eğitim-öğretimle ilgili hizmet içi eğitim gereksinimleri. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 131-152. https://docplayer.biz.tr/5194976-Ilkogretim-ogretmenlerinin-egitim-ogretimle-ilgili-hizmetici-egitim-gereksinimleri.html adresinden erişilmiştir.
• Güven, M., Kılıç, S., Hayran, Y. ve Büyüksevindik, B. (2016). Okul psikolojik danışmanlarının hizmet içi eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi Dergisi. 5(4), 308-322. http://www.jret.org/FileUpload/ks281142/File/31a.mehmet_guven.pdf adresinden erişilmiştir.
• Hartung, P.J., Porfeli, E.J., & Vondracek, F.W. (2005). Child vocational development: A review and reconsideration. Journal of Vocational Behavior, 66, 385-419. doi:org/10.1016/j.jvb.2004.05.006
• Herr, E.L., & Cramer, S.H. (1992). Career guidance and counseling through the lifespan: Systematic approaches. New York: Harper Collins.
• Işık, E. (2007). Üniversite öğrencilerinin üniversitelerinde verilen kariyer danışmanlığı hizmetlerine ilişkin algı ve beklentileri. 16. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. Tokat: Gaziosmanpaşa Üniversitesi.
• Korkut-Owen, F. (2018a). Üniversite öğrencilerinin kariyer gelişim ihtiyaçları. Yaşadıkça Eğitim Dergisi, 32(2), 28-39. http://journals.iku.edu.tr/yed/index.php/yed/article/view/78 adresinden erişilmiştir.
• Korkut-Owen, F. (2018b). Psikolojik danışman adaylarının kariyer gelişim öyküleri. Kariyer Psikolojik Danışmanlığı Dergisi. 1(1), 22-47. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/610975 adresinden erişilmiştir.
• Korkut-Owen, F. (2007). Psikolojik danışmanların mesleki rehberlik ve psikolojik danışmanlık ile ilgili düşünceleri ve uygulamaları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 187-197. https://dergipark.org.tr/tr/pub/hunefd/issue/7804/102323 adresinden erişilmiştir.
• Kuzgun, Y. (2008). Rehberlik ve psikolojik danışma. (9.basım). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kuzgun, Y. (2003). Meslek rehberliği ve danışmanlığına giriş. Ankara: Nobel.
• Kuzgun, Y. (2000). Meslek danışmanlığı kuramlar ve uygulamalar. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Lewis, J. (2001). Career and personal counseling: Comparing process and outcome. Journal of Employment Counseling, 38, 82-90. doı: 10.1002/j.2161-1920.2001.tb00834.x
• Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik Hizmetleri Yönetmeliği (2017) https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_11/10113305_yeni_rehbrlk_yon.pdf adreinden erişilmiştir.
• Muro, J.J., & Kottman, T. (1995). Guidance and counseling in the elemantary and middle schools- A practical approach. Brown Benchmark Publishers.
• Özyürek, R. (2013). Kariyer psikolojik danışmanlığı kuramları. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Ritter, E., Strauser, D.R. (Edıtor), O'Sullivan, D., Reid, J., Khosravisnasr, S., & Cronin, T. (2014). Theories of career development and work adjustment, (in. Career development, employment and disability in rehabilitation: From theory to practice.). New York: Springer Publisher Company.
• Rowland, K.D. (2004). Career decision-making skills of high school students in the Bahamas. Journal of Career Development, 31(1), 1-13. https://doi.org/10.1177%2F089484530403100101 adresinden erişilmiştir.
• Schultheiss, D.P.E. (2008). Current status and future agenda for the theory, research, and practice of childhood career development. Career Development Quarterly, 57(1), 7-24. https://doi.org/10.1002/j.2161-0045.2008.tb00162.x adresinden erişilmiştir.
• Strauss, A. ve Corbin, J. (1990). Basics of qualitative research: Grounded theory procedures and techniques. New Delhi: SAGE Publications.
• Tuzgöl-Dost, M., ve Keklik, İ. (2012). Alanda çalışanların gözünden psikolojik danışma ve rehberlik alanının sorunları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 389 – 407. https://dergipark.org.tr/tr/pub/maeuefd/issue/19396/206064 adresinden erişilmiştir.
• Whiston, S. C., & Keller, B. K. (2004). The influences of the family of origin on career development: A review and analysis. The Counseling Psychologist, 32, 493-568. https://doi.org/10.1177%2F0011000004265660 adresinden erişilmiştir.
• Yaylacı Ö. G. (2007). İlköğretim düzeyinde kariyer eğitimi ve danışmanlığı. Bilig Dergisi, 40, 119-140. https://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423873299.pdf adresinden erişilmiştir.
• Yeşilyaprak, B. (2011). Mesleki rehberlik ve kariyer danışmanlığı: Kuramdan uygulamaya. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (9. baskı). Ankara: Seçkin.