Okul Öncesi Dönem Çocuğuna Sahip Anneler Medyanın Etkilerinin Ne Kadar Farkındalar?

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 2, 144 - 164, 31.07.2024

Meryem Kartal , Mine Koyuncu Şahin

Öz

Bu araştırma ile annelerin medya farkındalıklarını, medya kullanımına bakış açılarını ve medyanın çocukları üzerindeki etkileri ile ilgili düşüncelerini öğrenmek ve bu etkilerin çocuklarının yaşamlarına yansımalarını, onların gözlemlerinden yola çıkarak betimlemek amaçlanmıştır. Aynı zamanda elde edilen veriler doğrultusunda ulaşılan sonuçların, annelere, çocuklarının medya kullanımının şimdiki ve gelecekteki yaşamlarına etkilerini fark etmelerinde ve çocuklarını bu etkilerden korumaları adına bilinç kazanmalarında yardımcı olması bu çalışmanın diğer bir amacıdır. Bu araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseni ve kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Çalışma grubunu Afyonkarahisar ili Sinanpaşa ilçesi Serban Kazım Özer İlkokulu anasınıfında çocuğu bulunan 17 anne oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak 8 adet açık uçlu sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu hazırlanmış ve uygulanmıştır. Veriler içerik analizi tekniğine göre çözümlenmiştir. Araştırmadan elde edilen veriler sonucunda annelerin çocukların medyaya maruz kaldıklarında, karşılaşabilecekleri sorunlarla ilgili farkındalığa sahip oldukları, yöntemlerinin doğruluğu veya yanlışlığı üzerinde çok düşünmemekle birlikte, zararlarından korumak adına uzak kalmaları gerektiğini düşündükleri ortaya çıkmıştır. Medyanın faydası yanında zararlarının da olduğunun ve medya harici olan aktivitelerin çocuklarının gelişimini destekleyeceğinin farkındadırlar. Araştırma sonucunda annelerin, medyanın sunduğu yeni içerikler, dijital medya araçlarındaki çeşitlilik ve medyanın sahip olduğu gelişimi ve öğrenmeyi destekleme potansiyeline ilişkin kendilerini güncellemeleri, medyanın olumlu kullanımı ve daha iyi medya okuryazarı olmaları yönünde eğitimler almaları önerilmiştir. Çocuklarını tanıma, çocukları ile sağlıklı iletişim kurabilmeleri amacıyla seminerlere katılmak, çocukları için ilgi çekici etkinlikler hazırlamak ve çocuklarıyla birlikte zaman geçirmek gibi öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Okul öncesi dönem, okul öncesi dönem anneleri, teknoloji, medya kullanımı, ebeveynlerin medya okuryazarlığı

How Aware Are Mothers of Preschool Children of the Effects of the Media?

Öz

The aim of this study is to determine mothers' media awareness, their perspectives on media use and their thoughts about the effects of media on their children and to describe the reflections of these effects on their children's lives based on their observations. At the same time, another aim of this study is to help mothers realize the effects of their children's media use on their current and future lives and to help them gain awareness in order to protect their children from these effects. In this study, case study design and convenience sampling method, one of the qualitative research methods, were used. The study group consisted of 17 mothers with children in the kindergarten of Serban Kazım Özer Primary School in Sinanpaşa district of Afyonkarahisar province. A semi-structured interview form consisting of 8 open-ended questions was prepared and applied as a data collection tool. The data were analyzed according to the content analysis technique. As a result of the data obtained from the research, it was revealed that the mothers were aware of the problems that children may encounter when they are exposed to the media, and although they did not think much about the rightness or wrongness of the methods, they thought that they should stay away from it in order to protect them from its harms. They are aware that media has both harms and benefits and that non-media activities can support their children's development. As a result of the research, it was recommended that mothers should update themselves about the new content offered by the media, the diversity in digital media tools and the potential of the media to support development and learning, and receive training on the positive use of media and to become better media literate. Suggestions such as getting to know their children, attending seminars to establish healthy communication with their children, preparing interesting activities for their children, and spending time together were offered.

Anahtar Kelimeler

Preschool period, preschool mothers, technology, media use, media literacy of parents.

Etik Beyan

Araştırmanın yürütülebilmesi için, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Ve Beşeri Bilimleri Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu’ndan 12.04.2023 tarih ve 2023/144 karar sayısı ile etik açıdan uygun olduğuna dair gereken onay alınmıştır. 03/05/2023 tarihli ve E-81478198-100-180191 sayılı izin yazısı ile Afyonkarahisar Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nden araştırma izni ve Valilik Makamı'nın 17/05/2023 tarihli ve E-49809702-605.01-76346420 sayılı yazısı ile oluru alınmıştır. Katılımcılarla yüz yüze görüşülerek araştırma hakkında bilgi verilmiş, görüşme ortamı ve zamanı katılımcılar ile birlikte belirlenmiştir. Katılımcıların gönüllü onam formunu imzalamaları ile araştırmanın gönüllük dâhilinde yürütülmesi amaçlanmıştır. Görüşme esnasında verilerin kaybolmaması amacıyla görüşülen katılımcının izni dâhilinde ses kaydı alınmıştır. Görüşme esnasında, katılımcıların etkilenmemesi için konuşmalarına müdahale edilmemiş, yönlendirme yapmaktan kaçınılmış, yanıtlarına olumlu veya olumsuz tepki verilmemeye özen gösterilmiştir. Görüşmeler sonunda, kayıt altına alınan bilgiler yazılı hale dönüştürülmüş ve bilgisayar ortamına aktarılmıştır. Katılımcıların kimliklerinin gizli tutulması amacıyla isimlerine yer verilmemiştir.

Kaynakça

• Aarsand, L. A. (2011). Parents, expertise and identity work: the media conceptualised as a lifelong learning practice. Pedagogy, Culture & Society, 19(3), 435-455.https://doi.org/10.1080/14681366.2011.607839
• Acar, A.E. (2017). Erken Çocukluk Eğitimi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Adak-Özdemir, A. ve Ramazan, O. (2012). Çizgi filmlerin çocukların davranışları üzerindeki etkisinin anne görüşlerine göre incelenmesi. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 35, 157-173.
• Akçay, D. ve Özcebe, H. (2012). Televizyonun okul öncesi çağındaki çocukların saldırganlık davranışına etkisi. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 55 (2), 82-87.
• Amerikan Pediatri Derneği (APA) (2011). Web: https://newsroom.unl.edu/announce/csmce/3990/22224 Erişim: 25.06.2023
• Aral, N., & Doğan Keskin, A. (2018). Examining 0-6 year olds’ use of technological devices from parents’ points of view. Addicta: The Turkish Journal on Addiction, 5(2), 317-348.
• Ateş, M. A. ve Durmuşoğlu Saltalı, N. (2019). KKTC’de yaşayan 5-6 yaş çocukların tablet ve cep telefonu kullanımına ilişkin ebeveyn görüşlerinin incelenmesi. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(1), 62-90.
• Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 231-274.
• Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: Nitel bir araştırma nasıl yapılır? Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388.https://doi.org/10.31592/aeusbed.598299
• Barr, R. (2019). Growing up in the digital age: Early learning and family media ecology. Current Directions İn Psychological Science, 28(4), 341-346.
• Bayır, E. ve Günşen, G. (2017). Okul öncesi dönem çocuklarının en çok izledikleri çizgi filmlerin bilimsel açılardan analizi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 746-761. https://doi.org/10.24315/trkefd.303686
• Beyens, I., & Nathanson, A.I.(2019). Electronic media use and sleep among preschoolers: Evidence for time-shifted and less consolidated sleep. Health Communication, 34(5), 537-544. https://doi.org/10.1080/10410236.2017.1422102
• Bostancı, S., & Çakır, R. (2022). Erken çocukluk çağında çocuğu olan ebeveynlerin, çocuklarına medya kullandırmadaki aracılıkları ve dijital ebeveynlik farkındalıklarının incelenmesi. Turkish Journal of Primary Education, 7(2), 86-116. https://doi.org/10.52797/tujped.1192163
• Browne, K. D., & Hamilton-Giachritsis, C. (2005). The influence of violent media on children and adolescents: A public-health approach. The Lancet, 365(9460), 702-710. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(05)17952-5
• Bulca, Y., Özdurak, R.H., & Demirhan, G. (2020). The effects of digital physical exercise videos on the locomotor skill learning of pre-school children, European Early Childhood Education Research Journal, 28(2), 231-241, https://doi.org/10.1080/1350293X.2020.1716475
• Bulut, A. (2018). Okul öncesi öğrencilerinin teknoloji kullanımlarına ilişkin alışkanlıklarının gelişim özellikleri üzerindeki etkileri. Eğitimde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 1(1), 52-69.
• Büyükbaykal, G. (2007). Televizyonun çocuklar üzerindeki etkileri. İstanbul Üniversitesi-İletişim Fakültesi Dergisi, 28, 31-44.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. (23. Basım). Ankara: Pegem Akademi
• Calvert, S. L., & Kotler, J. A. (2003). Lessons from children's television: The impact of the Children's Television Act on children's learning. Journal of Applied Developmental Psychology, 24(3), 275–335. https://doi.org/10.1016/S0193-3973(03)00060-1
• Chaudron, S. (2015). Young children (0-8) and digital technology: A qualitative exploratory study across seven countries. EUR 27052. Luxembourg (Luxembourg): Publications Office of the European Union; JRC93239. https://dx.doi.org/10.2788/00749
• Coyne, S. M., Radesky, J., Collier, K. M., Gentile, D. A., Linder, J. R., Nathanson, A. I., ... & Rogers, J. (2017). Parenting and digital media. Pediatrics, 140 (Supplement_2), S112-S116.
• Creswell, J. W., & Miller, D. L. (2000). Determining Validity in Qualitative Inquiry. Theory Into Practice, 39(3), 124–130. http://www.jstor.org/stable/1477543
• Çalışkan, Ö. ve Özbay, F. (2015). 12-14 yaş aralığındaki ilköğretim öğrencilerinde teknoloji kullanımı eksenli yabancılaşma ve anne baba tutumları: Düzce ili örneği. Journal Of International Social Research, 8(39).
• Demir, S. ve Özmantar, M. F. (2013). Teknoloji destekli matematik öğretiminde pedagojik prensipler. M. Doğan & E. Karakırık (Ed.) Matematikeğitiminde teknoloji kullanımı (S.1-25), Ankara: Nobel Yayınları.
• Deniz, M.E. (2017). Erken çocukluk döneminde gelişim. Ankara: Pegem Akademi
• Donohue, C. (2015). Technology and digital media as tools for teaching and learning in the digital age. (C. Donohue Ed.), Techonology and digital media in the early years tools for teaching and learning, (Pp.21- 35). New York: Routledge.
• Dumuid, D. (2020). Screen time in early childhood. The Lancet Child & Adolescent Health, 4(3), 169-170.
• Durmuş, K. ve Övür, A. (2021). Medya etkileri bağlamında okul öncesi dönem çocuklarının yeni medya kullanımının analizi. Yeni Medya Elektronik Dergisi, 5(2), 136-155.
• Ellez, A. M., Girgin, G., Akamca, G. Ö. ve Oğuz, E. (2010). Okul öncesi dönemde bilgisayar destekli eğitim: Renk ve şekil kavramlarının öğretimi. Sözlü Bildiri, 19. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, Kıbrıs.
• Erdoğan, N. I. (2019). Dijital oyun popüler mi? Ebeveynlerin çocukları için oyun tercihlerinin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 46(46), 1-17.
• Erol, A. ve İvrendi, A . (2018). 4-6 yaş çocuklarına yönelik öz-düzenleme becerileri ölçeğinin geliştirilmesi (Anne formu). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44(44), 178-195.
• Greitemeyer, T. (2011). Effects of prosocial media on social behavior: When and why does media exposure affect helping and aggression? Current Directions in Psychological Science, 20(4), 251-255.
• Gubbels, J. S., Kremers, S. P., Stafleu, A., Dagnelie, P. C., de Vries, S. I., de Vries, N. K., & Thijs, C. (2009). Clustering of dietary intake and sedentary behavior in 2-year-old children. The Journal of Pediatrics, 155(2), 194-198.
• Güngör, M. (2015). Okul öncesi dönem çocuklarının televizyon izleme alışkanlıkları ve anne baba tutumları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(28), 199-216.
• Güven, G. ve Azkeskin, K., (2010). Erken çocukluk eğitimi ve okul öncesi eğitim. Erken çocukluk eğitimi (pp.2-53), Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık. Https://Onlinelibrary.Wiley. Com/Doi/10.1111/İnfa.12102
• Huang, F., & Lee, M. J. (2009). Does television viewing affect children's behaviour? Pacific Economic Review, 14(4), 474-501.
• Huesmann, L. R. (2010). Nailing the coffin shut on doubts that violent video games stimulate aggression: Comment on Anderson et al. (2010). Psychological Bulletin, 136(2), 179–181. https://doi.org/10.1037/a0018567
• Hutton, J. S., Dudley, J., Horowitz-Kraus, T., DeWitt, T., & Holland, S. K. (2020). Associations between screen-based media use and brain white matter integrity in preschool-aged children. JAMA Pediatrics, 174(1).
• İnan Kaya, G., Mutlu Bayraktar, D. ve Yılmaz, Ö. (2018). Dijital ebeveynlik tutum ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (46), 149-173.
• İnan, T. (2013). Medya okuryazarlığı sürecinde medya, çocuk ve ebeveyn ilişkisi: ortaokul öğrencilerinin ve ebeveynlerinin televizyon ve internet kullanımlarına ilişkin tutum ve davranışlarının incelenmesi. Doktora Tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Kütahya.
• Jansen, P. W., Verlinden, M., Dommisse-van Berkel, A., Mieloo, C. L., Raat, H., Hofman, A., ... & Tiemeier, H. (2014). Teacher and peer reports of overweight and bullying among young primary school children. Pediatrics, 134(3), 473-480. https://doi.org/10.1542/peds.2013-3274
• Kacar, A. Ö. ve Doğan, N. (2007). Okul öncesi eğitimde bilgisayar destekli eğitimin rolü. Akademik Bilişim, 31, 1-11.
• Kalan, Ö. G. (2010). Medya okuryazarlığı ve okul öncesi çocuk: ebeveynlerin medya okuryazarlığı bilinci üzerine bir araştırma. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi| Istanbul University Faculty of Communication Journal, 1(39), 59-73.
• Kanat, T. (2020). Orman okulu uygulamalarının okul öncesi dönem çocukları üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Çanakkale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Kaya, İ. (2017). Anne babaların çocuklarının bilgi/iletişim teknolojileri (bit) kullanımına yönelik yaklaşımları ile çocukların bu teknolojileri kullanım alışkanlıkları arasındaki ilişki. Electronic Turkish Studies, 12(23). 173-186.
• Keleşoğlu, F. ve Adam Karduz, F.F. (2022). COVID-19 sürecinde bireylerin kişilerarası duygu düzenleme stratejileri ve belirsizliğe tahammülsüzlük üzerine bir araştırma. Cumhuriyet International Journal of Education, 11(2), 321-336.doı: https://doi.org/10.30703/cije.1003610
• Kirkorian, H. L., Choi, K., & Pempek, T. A. (2016). Toddlers’ word learning from contingent and noncontingent video on touch screens. Child Development, 87(2), 405-413.
• Kirkorian, H. L., Lavigne, H. J., Hanson, K. G., Troseth, G., Demers, L. B. &Kostyrka-Allchorne, K., Cooper, N. R., & Simpson, A. (2017). The relationship between television exposure and children’s cognition and behaviour: A systematic review. Developmental Review, 44, 19-58.
• Koyuncu Şahin, M. (2021). Olumlu ebeveynlik programı’nın çocukların davranış problemlerine, ebeveynlerin disiplin yöntemlerine ve ebeveyn-çocuk ilişkisine etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Kurtoğlu Erden, M. ve Uslupehlivan, E. (2021). Dijital çağda değişen ebeveynlik rolleri: teknoloji kullanımında anne babalar rehber mi engel mi olmalı? Journal of Social Policy Studies/Sosyal Politika Çalismalari Dergisi, 21(51).
• Lee, J.E. & Gao, Z. (2020). Effects of the ipad and mobile application integrated physical education on children’s physical activity and psychosocial beliefs. Physical Education & Sport Pedagogy, 25(6), 567-584. https://doi.org/10.1080/17 408989.2020.1761953
• Li, C., Cheng, G., Sha, T., Cheng, W., & Yan, Y. (2020). The relationships between screen use and health ındicators among ınfants, toddlers, and preschoolers: a metaanalysis and systematic review. International Journal Of Environmental Research And Public Health, 17(19), 7324. https://doi.org/10.3390/İjerph17197324.
• Li, Q., & Ma, X. (2010). A meta-analysis of the effects of computer technology on school students’ mathematics learning. Educational Psychology Review, 22(3), 215-243.
• Lovato, S. B., & Waxman, S. R. (2016). Young children learning from touch screens: taking a wider view. Frontiers İn Psychology, 7, 1078. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2016.01078
• Manap, A., & Durmuş, E. (2021). Dijital ebeveynlik farkındalığının aile içi roller ve çocukta internet bağımlılığına göre incelenmesi. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(1), 141-156. https://doi.org/10.19160/ijer.837749
• Mcmanis, L. D., & Gunnewing, S.B. (2012). Finding the education in educational technology with early learners. Teachnology And Young Children. 67(3), 14-24.
• MEB. (2013). Okul Öncesi Eğitim Programı. T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, Temel Eğitim Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Mendoza, J.A., Zimmerman, F.J. & Christakis, D.A. (2007). Television viewing, computer use, obesity, and adiposity in us preschool children. Int J Behav Nutr Phys Act., 4, 44. https://doi.org/10.1186/1479-5868-4-44
• Mustafaoğlu, R., Zirek, E., Yasacı, Z. ve Razak Özdinçler, A. (2018). Dijital teknoloji kullanımının çocukların gelişimi ve sağlığı üzerine olumsuz etkileri. Addicta: The Turkish Journal on Addiction, 5, 227–247. http://dx.doi.org/10.15805/addicta.2018.5.2.0051
• Neumann, M.M. (2014). An examination of touch screen tablets and emergent literacy in australian pre-school children. Australian Journal Of Education, 58(2), 109-122.
• Nia, K. M., Sovani, A.& Forooshani, S. G. R. (2014). Exploring correlation between perceived parenting styles, early maladaptive schemas ve depression among women with depressive symptoms in ıran ve ındia- role of early maladaptive schemas as mediators ve moderatos. Iranian Red Crescent Medical Journal, 16(12), http://doi.org/10.5812/İrcmj.17492.
• Oğuz, B. N. ve Kutluca, A. Y. (2020). Okul öncesi dönemde çocukları olan ebeveynlerin teknoloji kullanımına yönelik görüşlerinin incelenmesi. Ondokuz Mayis University Journal Of Education Faculty, 39 (2), 252-268.
• Oral, I., Yaşar, D. ve Tüzün, I. (2016). Her çocuğa eşit fırsat: Türkiye’de erken çocukluk eğitiminin durumu ve öneriler. Eğitim Reformu Girişimi ve Anne Çocuk Eğitim Vakfı, Türkiye.
• Oruç, C., Tecim, E. ve Özyürek, H., (2011). Okul öncesi dönem çocuğunun kişilik gelişiminde rol modellik ve çizgi filmler. Ekev Akademi Dergisi,15, 303-319.
• Özel, E. ve Zelyurt, H. (2016). Anne baba eğitiminin aile çocuk ilişkilerine etkisi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi (36). https://doi.org/10.21560/spcd.60151
• Özsoy, D. ve Atılgan, S. S. (2018) Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki 0-8 yaş grubu çocukların internet kullanımı ve bu kapsamda ebeveyn arabuluculuğu: Nitel bir araştırma. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 11(2), 96-125.
• Özyürek, A. (2018). Okul öncesi çocukların bilgisayar teknolojileri kullanımının annelerin görüşlerine göre incelenmesi. Çocuk e Gelişim Dergisi, 2 (2), 1-12.
• Plowman L., Mcpake, J., & Stephen, C. (2010). The technologisation of childhood? Young children and technology in the home. Children And Society, 24(1), 63-74.
• Radesky, J. S., Peacock-Chambers, E., Zuckerman, B., & Silverstein, M. (2016). Use of mobile technology to calm upset children: Associations with social-emotional development. JAMA pediatrics, 170(4), 397-399.
• Rossano, Veronica & Lanzilotti, Rosa & Cazzolla, Antonio & Roselli, Teresa. (2020). Augmented reality to support geometry learning. IEEE Access.
• Selwyn, N. ve Odabaşı, H. F. (2017). Çocuklar ve gençlerin dijital yaşamla mücadeleleri. Pegem Atıf İndeksi, 1-18.
• Shifrin, D., Brown, A., Hill, D., Jana, L., & Flinn, S. K. (2015). Growing up digital: Media research symposium. American Academy of Pediatrics, 1(1), 1-7.
• Soydan, E. ve Alpaslan, N. (2014). Medyanin doğal afetlerdeki işlevi, İstanbul Sosyal Bilimler Dergisi, (7), 53-64.
• Stiglic, N., & Viner, R. M. (2019). Effects of screentime on the health and well-being of children and adolescents: a systematic review of reviews. Bmj Open, 9(1), E023191.
• Strouse, G. A., & Troseth, G. L. (2014). Supporting toddlers’ transfer of word learning from video. Cognitive Development, 30, 47-64. http://dx.doi.org/10.1016/j.cogdev.2014.01.002
• Taveras, Em, Sandora, Tj, Shih, Mc, Ross-Degnan, D., Goldmann, Da & Gillman, Mw (2006). Okul öncesi çağındaki çocuklar tarafından televizyon ve video izlemenin fast food alımı ile ilişkisi. Obezite, 14 (11), 2034-2041
• Tuzcuoğlu, N., Efe Azkeskin, K., İlçi Küsmüs, G. ve Cengiz, Ö. (2019). Okul öncesi dönem çocuklarının öz düzenleme becerileri ile benlik algıları arasındaki ilişkisinin incelenmesi. Ibad Sosyal Bilimler Dergisi, 607-623.
• Türkkent, E. (2012). Okul öncesi dönem çocuklarının televizyondan etkilenmeleri konusunda anne ve öğretmen görüşleri. Yüksek Lisans Tezi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Burdur.
• Twenge, J. M., Hisler, G. C., & Krizan, Z. (2019). Associations between screen time and sleep duration are primarily driven by portable electronic devices: Evidence from a population-based study of US children ages 0–17. Sleep medicine, 56, 211-218.
• Ulusoy, A. ve Bostancı, M. (2014). Çocuklarda sosyal medya kullanımı ve ebeveyn rolü. The Journal Of Academic Social Science Studies (28), 559-572.
• Wartella, E., Rideout, V., Lauricella, A. R., & Connell, S. (2013). Parenting ın the age of digital technology. Report For The Center On Media And Human Development School Of Communication Northwestern University
• Weisberg, D. S., Kittredge, A. K., Hirsh-Pasek, K., Golinkoff, R. M., & Klahr, D. (2015). Making play work for education. Phi Delta Kappan, 96(8), 8–13. https://doi.org/10.1177/0031721715583955
• Yağlı, A. (2013). Çocuğun eğitiminde ve sosyal gelişiminde çizgi filmlerin rolü: Caillou ve Pepee örneği, Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkish Or Turkic, 8(10), 707-719.
• Yavuzer, H. (2012). Çocuğunuzu tanımlayın ve anlayın. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yay, M. (2019). Dijital ebeveynlik. İstanbul: Yeşilay Yayınları.
• Yıldırım, A. ve Simsek, H. (1999). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11 baskı), Seçkin Yayınevi.
• Yıldız I. & Kanak M. (2021). Çocukların dijital teknoloji kullanımı ve ebeveyn yaklaşımları: Kesitsel bir çalışma. Turkish Journal Of Family Medicine And Primary Care, 15(2), 306-314.
• Yurdakul, I. K., Dönmez, O., Yaman, F. ve Odabaşı, H. F. (2013). Dijital ebeveynlik ve değişen roller. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(4), 883-896.
• Zeybekoğlu Akbaş, Ö. ve Dursun, C. (2020). Teknolojinin aileye etkisi: Değişen ailenin dijital ebeveyn ve çocukları. Turkish Studies Social, 15(4), 2245-2265. https://dx.doi.org/10.29228/TurkishStudies.43395
• Zimmerman, F. J., & Christakis, D. A. (2005). Children's television viewing and cognitive outcomes: a longitudinal analysis of national data. Archives of pediatrics & adolescent medicine, 159(7), 619–625. https://doi.org/10.1001/archpedi.159.7.619