EVALUATION OF HOTEL ALTERNATIVES WITH AHP AND COPRAS METHODS

Yıl 2016, Cilt: 4 Sayı: 1, 45 - 66, 07.04.2016

Gizem Sarıçalı Nilsen Kundakcı

Öz

 

Nowadays, people, especially in the summer when choosing the region and hotels where they can spend their holidays consider factors such as time, cost and comfort. In order to reach the target customers, business

owners must consider these factors in the construction process of the hotels. People forced to evaluate several criteria and choose among various alternatives for determining the most appropriate hotel for spending their holidays. Methods used for decision making by evaluating numerous criteria and alternatives are called multi-criteria decision making (MCDM) methods. AHP (Analytic Hierarchy Process) and COPRAS (COmplex PRoportional ASsessment) methods are MCDM methods. In this study, hotel alternatives for holiday were evaluated with AHP and COPRAS methods. While AHP method was used to determine the weights of the criteria, hotel alternatives were evaluated with COPRAS method. The best hotel alternative tried to be determined for the decision maker that plans holiday.

Anahtar Kelimeler

MCDM, AHP, COPRAS Method, Hotel Selection

AHP VE COPRAS YÖNTEMLERİ İLE OTEL ALTERNATİFLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Günümüzde insanlar özellikle yaz aylarında tatillerini geçirebilecekleri bölge ve otelleri seçerken zaman, maliyet, konfor gibi faktörleri göz önünde bulundururlar. İşletme sahiplerinin de otellerin yapım sürecinde hedef müşteriye ulaşabilmeleri için bu faktörleri dikkate alması gerekmektedir. İnsanlar tatillerini geçirebilecekleri en uygun oteli belirlemek için çok sayıda kriteri değerlendirerek çeşitli alternatifler arasından seçim yapmak durumunda kalırlar. Çok sayıda kriterin ve alternatifin birlikte incelenerek karar verilmesi için kullanılan yöntemler çok kriterli karar verme (ÇKKV) yöntemleri adıyla anılmaktadır. AHP (Analitik Hiyerarşi Prosesi) ve COPRAS (COmplex PRoportional ASsessment) yöntemleri ÇKKV yöntemlerindendir. Bu çalışmada AHP ve COPRAS yöntemleri ile tatil için otel alternatifleri değerlendirilmiştir. Otel seçiminde dikkate alınacak kriterlerin ağırlıklarının belirlenmesinde AHP yönteminden yararlanılırken, otel alternatiflerinin değerlendirilmesinde COPRAS yöntemi kullanılmıştır. Tatil planı yapan karar verici için en uygun otel alternatifi belirlenmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

ÇKKV, AHP, COPRAS Yöntemi, Otel Seçimi

Kaynakça

• Al Harbi K.M. 2001. Application of AHP in project management. International Journal of Project Management, 19 (4): 19–27.
• Amiri, M. P. 2010. Project selection for oil-fields development by using the AHP and fuzzy TOPSIS methods. Expert Systems with Applications, 37: 6218–6224.
• Andruškevicius, A. 2005. Evaluation of contractors by using COPRAS - the multiple criteria method, Technological and Economic Development of Economy, 11(3): 158–169.
• Angels, D.I., & Lee, C.Y. 1996. Strategic investment analysis using activity based costing concepts and analytic hierarchy process techniques. International Journal of Production Research, 34 (5): 1331–1345.
• Arbel, A., & Orger, Y.E. 1990. An Application of AHP to bank strategic planning: the merger and acquisitions process. European Journal of Operational Research, 48 (1): 27–37.
• Banaitiene, N., Banaitis, A., Kaklauskas, A. & Zavadskas, E.K. 2008. Evaluating the life cycle of a building: A multivariant and multiple criteria approach. Omega, 36: 429 – 441.
• Bruno G. , Esposito, E., Genovese, A., Passaro R. 2012. AHP-based approaches for supplier evaluation: problems and perspectives. Journal of Purchasing & Supply Management, 18: 159–172.
• Çelik, N., & Murat, G. 2007. Analitik hiyerarşi süreci yöntemi ile otel işletmelerinde hizmet kalitesini değerlendirme: Bartın örneği. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 3 (6):1–20.
• Chatterjee, P. & Chakraborty, S. 2012. Material selection using preferential ranking methods. Materials and Design, 35: 384–393.
• Dağdeviren, M. 2008. Decision making in equipment selection: an integrated approach with AHP and PROMETHEE. Journal of Intelligent Manufacturing, 19(4): 397-406.
• Das, M.C., Sarkar, B. & Ray, S. (2012). A framework to measure relative performance of Indian technical institutions using integrated fuzzy AHP and COPRAS methodology. Socio-Economic Planning Sciences, 46: 230-241.
• Demircanlı, B., & Kundakcı, N. 2015. Futbolcu transferinin AHP ve VIKOR yöntemlerine dayalı bütünleşik yaklaşım ile değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 30(2): 105-129.
• Doğan, N,Ö., & Gencan, S. 2013. Seyahat acentası yöneticilerinin bakış açısıyla en uygun otel seçimi: bir analitik hiyerarşi prosesi (AHP) uygulaması. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 41: 69-88.
• Ecer, F., Açıkgözlü, S., & Yaman, F. 2009. Analitik Ağ Süreci (AAS) ve web sitelerinden yararlanarak otel seçimi. H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27( 1): 187-207.
• Erikan, L. 2002. HV.K.K.’lığında aday seçiminde analitik hiyerarşi prosesi ile etkin karar verme (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Göktolga, Z., & Gökalp, B. 2012. İş seçimini etkileyen kriterlerin ve alternatiflerin AHP metodu ile belirlenmesi. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 13(2): 71-86.
• Gündüz, H., & Güler, M.E. 2015. Termal turizm işletmelerinde çok ölçütlü karar verme teknikleri kullanılarak uygun tedarikçinin seçilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30(1): 203-222.
• Haciköylü, B. E. 2006. Analitik hiyerarşi karar verme süreci ile anadolu üniversitesi’nde beslenme ve barınma yardımı alacak öğrencilerin belirlenmesi. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Kaklauskas, A., Zavadskas, E.K. & Raslanas, S. 2005. Multivariant design and multiple criteria analysis of building refurbishments. Energy and Buildings, 37(4): 361–372.
• Kaklauskas, A., Zavadskas, E.K., Banaitis, A. & Satkauskas, G. 2007. Defining the utility and market value of a real estate: a multiple criteria approach. International Journal of Strategic Property Management, 11(2):107–20.
• Kaklauskas, A., Zavadskas, E.K., Naimavicienė, J., Krutinis, M., Plakys, V. & Venskus, D. 2010. Model for a complex analysis of intelligent built environment. Automation in Construction, 19: 326–340
• Kaklauskas, A., Zavadskas, E.K., Raslanas, S., Ginevicius, R., Komka, A., & Malinauskas, P. 2006. Selection of low e-windows in retrofit of public buildings by applying multiple criteria method COPRAS: A Lithuanian case. Energy and Buildings, 38(5):454-462.
• Kapar, K., 2013. Bir üretim işletmesinde analitik hiyerarşi süreci ile tedarikçi seçimi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28(1): 197-231.
• Keçek, G., & Yıldırım, E. 2010. Kurumsal kaynak planlama (ERP) sisteminin analitik hiyerarşi süreci (AHP) ile seçimi: otomotiv sektöründe bir uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15 (1): 193-211.
• Korpela, J., & Tuomınen, M. 1996. A decision aid in warehouse site selection. International Journal of Production Economics, 45(1–3): 169-180.
• Kundakcı, N., Adalı Aytaç, E., & Tuş Işık, A. 2015. Tourist hotel location selection with analytic hierarchy process, Journal of Life Economics, 5: 47-58.
• Kuruüzüm, A., & Atsan, N. 2001. Analitik hiyerarşi yöntemi ve işletmecilik alanındaki uygulamaları. Akdeniz İ.İ.B.F Dergisi, 1:83-105.
• Lai V.S, Wong, B.K., & Cheung, W. 2002. Group decision making in a multiple criteria environment: a case using the AHP in software selection. European Journal of Operational Research, 137(16): 134–144.
• Lin Z.C., & Yang, C.B. 1996. Evaluation of machine selection by the AHP method. Journal of Materials Processing Technology, 57(3–4): 253–258.
• Mulliner, E. Smallbone, K. & Maliene, V. 2013. An assessment of sustainable housing affordability using a multiple criteria decision making method. Omega, 41: 270-279.
• Ömürbek, N., Üstündağ, S., & Helvacioğlu, Ö.C. 2013. Kuruluş yeri seçiminde analitik hiyerarşi süreci (AHP) kullanımı: Isparta Bölgesi’nde bir uygulama. Yönetim Bilimleri Dergisi, 11(21): 101-116.
• Özdağoğlu, A. 2013a. İmalat işletmeleri için eksantrik pres alternatiflerinin COPRAS yöntemi ile karşılaştırılması. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 4(8): 1-22.
• Özdağoğlu, A. 2013b. Çok ölçütlü karar verme modellerinde normalizasyon tekniklerinin sonuçlara etkisi: COPRAS örneği. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 8(2): 229-252.
• Özgül, Ö. 2006. Bir işletme için TOPSIS ve AHP yöntemleri ile ERP yazılımın seçimi. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Polat, D. Ş. 2000. Askeri helikopter alımı problemine analitik hiyerarşi metodu ile bir yaklaşım. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Saaty, T. L. 1980. The analytic hierarchy process, Newyork: McGraw-Hill.
• Saaty, T. L. 2008. Decision making with the analytic hierarchy process. Int. J. Services Sciences, 1(1): 83-98.
• Saaty, T. L. 2013. Mathematical principles of decision making: the complete theory of the analytic hierarchy process, USA: RWS Publications.
• Sipahi, S., & Or, E. 2005. Analitik hiyerarşi prosesi (AHP) tekniği ile forvet oyuncuların yetenek ve becerilerine göre değerlendirilmesi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Dergisi, 50: 53-65.
• Skibniewski, M. & Chao, L. 1992. Evaluation of advanced construction technology with AHP method. Journal of Construction Engineering and Management, 118(3): 577-593.
• Supçiller A. A., & Çapraz, O. 2011. AHP-TOPSIS yöntemine dayalı tedarikçi seçimi uygulaması. Ekonometri ve İstatistik (12. Uluslararası Ekonometri, Yöneylem Araştırması, İstatistik Sempozyumu Özel Sayısı) 13: 1–22.
• Toksarı, M. 2007. Analitik hiyerarşi prosesi yaklaşımı kullanılarak mobilya sektörü için Ege Bölgesi’nde hedef pazarın belirlenmesi. Yönetim ve Ekonomi, 14(1): 171-180.
• Tunca, M. Z., Aksoy, E., Bülbül, H., & Ömürbek, N. 2015. AHP temelli TOPSIS ve ELECTRE yöntemiyle muhasebe paket programı seçimi. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8 (1): 53-71.
• Ünal, Ö.F. 2011. Analitik hiyerarşi prosesi ve personel seçimi alanında uygulamaları. Akdeniz Üniversitesi Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 3(2): 18-38.
• Vaidya, O., S., & Kumar, S. 2006. Analytic hierarchy process: an overview of applications. European Journal of Operational Research, 169: 1–29.
• Vilutienė. T. & Zavadskas, E.K. 2003. The application of multi-criteria analysis to decision support for the facility management of a residential district. Journal of Civil Engineering and Management, 9(4): 241-252.
• Viteikienė, M. & Zavadskas, E.K. 2007. Evaluating the sustainability of Vilnius city residential areas. Journal of Civil Engineering and Management, 8(2): 149-155.
• Yang, J., Lee, H. 1997. An AHP decision model for facility location selection. Facilities, 15 (9/10): 241 – 254.
• Zagorskas J., Burinskiene M., Zavadskas E.K. & Turskis Z. 2007. Urbanistic assessment of city compactness on the basis of GIS applying the COPRAS method. Ekologija, 53: 55–63.
• Zavadskas, E. K. & Kaklauskas, A. 1996. Systemotechnical evaluation of buildings (Pastatų sistemotechninis įvertinimas). Vilnius: Technika, 280 p. (in Lithuanian).
• Zavadskas, E. K., Kaklauskas, A., Banaitis, A. & Kvederytė, N. 2004. Housing credit access model: The case for Lithuania. European Journal of Operational Research, 155(2): 335–352.
• Zavadskas, E.K. & Vilutienė, T. 2004. Multi-criteria analysis of multi-family apartment blocks maintenance service packages, Journal of Civil Engineering and Management, 10(2): 143–152 (in Lithuanian).
• Zavadskas, E.K., Kaklauskas, A. & Kvederytė, N. 2001. Multivariant design and multiple criteria analysis of building life cycle. Informatica, 12(1): 169–188.
• Zavadskas, E.K., Kaklauskas, A., Peldschus, F. & Turskis, Z. 2007. Multi-attribute assessment of road design solution by using the COPRAS method. The Baltic Journal of Road and Bridge Engineering, 2(4): 195-203.