Okul Öncesi Çocuklarda (4-6 Yaş) Deprem, Yangın ve Tahliye Konusunda Durum Tespitinin Yapılması

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 2, 145 - 159, 31.12.2020

Funda Doğan , Meliha Kırkıncıoğlu

Öz

Bu araştırmanın amacı, kamu ve özel okul öncesi kurumlardaki öğrencilerin, deprem ve yangına hazırlıklı olma durumlarını, deprem ve yangın anlarındaki ortak davranış şekillerini ve tahliye kültürüne yönelik durumlarını ortaya koymaktır. Araştırmaya, İstanbul ilinden seçilen, Milli Eğitim bakanlığına bağlı 5 kamu ve 5 özel anaokulundan seçilen toplam 100 öğrenci (37 kız, 63 erkek) katılmıştır. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından oluşturulan, 3 adet demografik soru ve 22 adet evet / hayır seçenekli soru yer almaktadır. Veriler betimsel analiz teknikleri ve parametrik olmayan analiz teknikleri kullanılarak analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular, her iki okul türünde de öğrencilerin yangın ve deprem anı tahliye kültürüne ilişkin farkındalık sahibi olduklarını, ancak öğrencilere deprem tahliye kültürüne ilişkin çök-kapan-tutun tekniği ve deprem anında yapılacaklar hakkında yeterli bilgi verilmediğini göstermektedir. Ayrıca, yangın düğmesi, arkadaşının elbisesi yandığı durumlarda neler yapılabileceği, yangın alarm düğmesini kullanma, okulun yangın merdiveninin olması, yangın yerinden uzaklaşırken öğretmen ile iletişimde olma ve depremin olması durumunda nelerin yapılacağını öğretmenin öğretmesi ile ilgili maddeler açısından iki okul türü arasında istatistiki olarak anlamlı farklılıklar bulunmuştur (p<0,01).

Anahtar Kelimeler

Deprem, Doğal Afet, Okul öncesi eğitim, Yangın, Tahliye

Determination of the Situation about Earthquake, Fire and Evacuation in Preschool Children (4-6 Age)

Öz

The aim of this study is to reveal the earthquake and fire preparedness of students in public and private preschool institutions, their common behavior during earthquake and fire moments, and their situation regarding evacuation culture. A total of 100 students (37 girls, 63 boys) from 5 public and 5 private kindergartens affiliated to the Ministry of National Education participated in the study. There are 3 demographic questions and 22 yes / no options created by the researchers as data collection tools. The data were analyzed using descriptive analysis techniques and nonparametric analysis techniques. The findings showed that in both school types, students had awareness of fire and earthquake evacuation culture, but students were not given enough information about the crash-trap-hold technique and what to do during an earthquake. In addition, statistically significant differences were found between the two school types in terms of what can be done when the fire button, the clothes of your friend were burned, using the fire alarm button, having a fire escape at the school, communicating with the teacher while moving away from the fire place, and what to do in case of an earthquake. (p <0.01)

Anahtar Kelimeler

Preschool Education, Natural Disaster, Earthquake, Fire, Evacuation

Kaynakça

• Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, AFAD (2014). Açıklamalı afet yönetimi terimleri sözlüğü. 15.10.2020 tarihinde https://www.afad.gov.tr/ adresinden elde edilmiştir.
• Altay, S. (2008). İlköğretimde sosyal bilgiler dersinde depremle ilgili konuların irdelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri (11. Baskı). Ankara: Pegem Akademi
• Cvetković, V., Dragićević, S., Petrović, M., Mijaković, S., Jakovljević, V. & Gačić, J. (2015). Knowledge and perception of secondary school students in Belgrade about earthquakes as natural disasters. Polish Journal of Environmental Studies, 24(4), 77-85.
• Demir, H. (2004). Doğal afetlerde ve afetlere ilişkin acil yardım teşkilatı ve planlaması esaslarına dair yönetmelikte afet acil yönetim planlaması. Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(1-2), 141-159.
• Erdoğan, H. (2009). Ortaöğretim coğrafya derslerinde doğal afetler konularının coğrafi bilgi sistemleri uygulamaları ile öğretimi. Yüksek Lisans Tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Ergünay O. (2006). Türkiye’nin afet profili, TMMOB Afet Sempozyumu, 2006. Erkal, T. , ve Değerliyurt M. (2009). Türkiye’de afet yönetimi. Doğu Coğrafya Dergisi 22 (14), 147-164.
• Erten, Ş. (2011). Türk kamu yönetiminde kriz yönetimi anlayışı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Isparta.
• Fetihi, L. & Gülay, H. (2011). Deprem bilinci artırma programı’nın (Debap) 6 yaş çocukları üzerindeki etkisi. International Online Journal of Educational Sciences, 2(1), 1-17.
• ISMEP (2009). İstanbul sismik riskin azaltılması ve acil durum hazırlık projesi. Eğitim Kurumları İçin Afet Acil Yardım Planlama Rehberi, İstanbul.
• Işıkara, A.M., ve Çalışkan, Ö. (2010). Okullarda afete hazırlık. İstanbul: UNICEF ve Istanbul Ayrın Üniversitesi
• Işık, Ö. , Aydınoğlu, H. M., Koç, S., Gündoğdu, O., Korkmaz G., ve Ay A. (2012). Afet yönetimi ve afet odaklı sağlık hizmetleri. Okmeydanı Tıp Dergisi 28(Ek sayı 2):82-123, 2012.
• Öcal, A. (2005). İlköğretim sosyal bilgiler dersinde deprem eğitiminin değerlendirilmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 169-184.
• Sapsağlam, Ö. (2019). Okul öncesi dönem çocuklarında doğal afet farkındalığı. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(1), 283-295.
• T.C.Kalkınma Bakanlığı (2013). Onuncu kalkınma planı 2014-2018, http://www.kalkinma.gov.tr(erişim tarihi: 15.10.2020)
• TDK – Türk Dil Kurumu (2020). Genel Türkçe sözlük. 13.10.2020 tarihinde sozluk.gov.tr adresinden elde edilmiştir.
• Turan, İ. & Kartal, A. (2011). İlköğretimde doğal afetler öğretiminin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. 20. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı 8-10 Eylül 2011, Bildiri Özeti. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
• Yavuzer, H. (2002). Çocuk eğitimi el kitabı (14.Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.