Arabizm Ekseninde Arap-İsrail Çatışmasının Kritiği: Arap Milliyetçiliği Filistin Sorununun Çözümünü Baltalıyor mu?

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 47, 89 - 124, 30.06.2021

Musa Ertürk , Yusuf Sayın

Öz

1948’de İsrail’in kuruluşu esnasında yaşananlar, insanlık tarihi ve uluslararası hukuk açısından tartışmalı sonuçlar doğurmuştur. Kökeni binlerce yıl öncesine dayanan İsrail-Filistin çatışması zaman zaman birbirlerinin aleyhine neticelenmiştir. Bu çalışmanın odak noktası; Filistin meselesinden doğan Arap-İsrail çatışmasıdır. Çalışma, Arap milliyetçiliği temelinde, uluslararası ilişkiler literatürüne Orta Doğu coğrafyasındaki tartışmalara bir zenginlik katarak akademik araştırmalar için bir katkı sunmayı amaçlamaktadır. Ayrıca; Doğu-Batı sorunsalının daha iyi anlaşılmasına katkı sağlanması hedeflenmiştir. Orta Doğu’da Birleşik Krallık ve Fransa’nın müttefik olarak gizli-açık faaliyetlerde bulunması; önemli bulunan bir gerçektir. Araştırmada ilk Dünya Savaşı’ndan itibaren başlayan süreç İsrail’in ilan edilmesiyle zirveye ulaşmış, günümüze kadar etkisini sürdürerek şiddetinden bir şey kaybetmemiştir.

Anahtar Kelimeler

Arap Milliyetçiliği, Arap-İsrail Sorunu, Sykes-Picot, Filistin, Kudüs, Arabizm

Teşekkür

Bu imkanı bahşettiğiniz için Müteşekkirim.

A Critique of the Arab-Israeli Conflict on the Axis of Arabism: Is Arab Nationalism Undermining the Resolution of the Palestinian Question?-

Öz

What happened during the foundation of Israel in 1948 had controversial results in terms of human history and international law. The Israeli-Palestinian conflict, whose origins date back thousands of years, has occasionally concluded against each other. The focus of this study is; It is the Arab-Israeli conflict arising from the Palestinian issue. On the basis of Arab nationalism, the study aims to contribute to academic research by enriching the international relations literature and discussions in the Middle East geography. Also; It is aimed to contribute to a better understanding of the East-West problematic. In the Middle East, the United Kingdom and France engage in covert and overt activities as allies; It is an important fact. The process in the research, which started from the first World War, reached its peak with the declaration of Israel, and has not lost anything from its violence by maintaining its influence until today.

Anahtar Kelimeler

Arab Nationalism, Arab-Israeli Question, Sykes-Picot, Jerusalem, Palestine, Arabism.

Kaynakça

• AL-DAFFA A A. An Introduction to the Arab-Israeli Conflict. Dhahran Airport. University of Petroleum and Minerals; 1980.
• ARENDT H. Devrim Üzerine. Onur Eylül Kara (Çev.). İstanbul. İletişim Yayınları; 2012.
• ATAY F R. Batış Yılları. S. Dursun Çimen (Der.). İstanbul. Pozitif Yayınları; 2012.
• ATAY F R. Zeytin Dağı. İstanbul. Pozitif Yayınları; 2010.
• ATTAR R A. Arms and Conflict in the Middle East. Manas Chatterji (ed.). Peking. Emerald Group Publishing Limited; 2009.
• AVINERI S. Herzl’s Vision Theodor Herzl and the Foundation of the Jewish State. New York. Blue Bridge Publications; 2013.
• AYDINLI O. (2020). Kudüs’ün Fethi ve Hz. Ömer Emannâmesi. Denizli. Pamukkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. (Cilt 7, Sayı 1), 608-630.
• BOZBAŞ G. (2016). Ortadoğu’da Bölgesel Milliyetçilikler: Mısır Örneği. Karaman. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 18 (31): 108-113.
• BROWN C. International Politics and the Middle East: Old Rules, Dangerous Game. New Jersey. Princeton University Press; 1984.
• CEMÂL PAŞA. Anılarım 1913-1922. (derl) Fahri Parin. İstanbul. Paraf Yayınları; 2010.
• ELIAS N. Uygarlık Süreci I. Cilt. Ender Ateşman (Çev.). İstanbul. İletişlim Yayınları; 2004.
• ELIAS N. Uygarlık Süreci II. Cilt. Erol Özbek (Çev.). İstanbul. İletişlim Yayınları; 2004.
• ÇUBUKÇU M. Bizim Filistin-Bir Direnişin Tarihçesi. İstanbul: Metis; 2002.
• DAMEN R. (2013). Al-Nakba: The Palestinian Catastrophe, Episode: 1,2,3,4. Doha. [documentary] for Al-Jazeera Tv Channel.
• DEMİREL A. (2019). Orta Doğu’da Fransız Emperyalizmi Fransız: Manda Yönetiminde Suriye (1920-1946). Hatay. Bellek. (Cilt 1, Sayı 1). 69-89.
• DURSUN D. vd. Orta Doğuda Siyaset. Davut Dursun ve Tayyar Arı (ed.). Anadolu Üniversitesi yayınları; 2003.
• FIRAT E. (2017). “Filistin’de işgalin yolunu açan Balfour Deklarasyonu 100 yaşında.” Anadolu Ajansı.
• GAMMER M. Political Thought and Political History Studies in Memory of Elie Kedourie. London and Portland. Frank Cass Publishers; 2003.
• GAT M. Britain and the conflict in the Middle East, 1964-1967: the coming of the Six-Day War. Connecticut, London. Praeger Publisher: 2003.
• GILPIN R. War and Change in World Politics, Cambridge: Cambridge University Press; 1981.
• HARMAN Ö F. (2002) Kudüs. İslam Ansiklopedisi. Türkiye Diyanet Vakfı; (26)323-327.
• HERZL T. Yahudi Devleti. Sedat Demir (Çev.). İstanbul. Ataç Yayınları; 2007.
• HERZL T. Yahudi Devleti. Hasan İlhan (Çev.). İstanbul. Alter Yayınları; 20018.
• HINCHCLIFFE P. and MILTON-EDWARDS B. Conflict in the Middle East Since 1945 3rd Edition. London and New York. Routledge Taylor and Francis Group; 2008.
• HODGSON M G S. Dünya Tarihinde İslam. Ahmet Kanlıdere (Çev.). İstanbul. Yöneliş; 1997.
• HOURANI A. Arabic Thought in the Liberal Age. Cambridge University Press; 2013.
• INMAN N. and MCDONALD F. Eyewitness Travel: Jerusalem and Holy Land. London, New York, Melbourne, Munich and Delhi. DK A Penguin Company; 2007.
• JABARTI A R. Napoleon In Egypt Al-Jabarti’s Chronicle of the French Occupation 1798. Shmuel Moreh (trans.). Leiden and New Jersey. Markus Wiener Publishers Princeton; 2006.
• HUNTINGTON S. The Clash of Civilizations and the Remaking of World Order. New York. A Touchstone Books - Simon and Schuster; 1996.
• JUNG D. The Middle East And Palestine - Global Politics and Regional Conflict. Dietrich Jung (Ed.). New York and Hampshire. Palgrave Macmillan Publications; 2004.
• KAMRAVA M. The Modern Middle East A Political History Since The First World War. Berkeley, London, London. University of California Press; 2005.
• KAVAS A. (2018) Filistin: Tarihin Mütemadiyen Yazıldığı Ülke. Ankara. Diynaet Aylık Dergi, Sayı; 325.
• KAYE D D., NADER A. and ROSHAN P. (2011). Israel and Iran A Dangerous Rivalry. Santa Monica, California. Rand Corporation, www.rand.org
• KEDOURIE E. Nationalism. William Alexander Robson (Ed.). London. Hutchison University Library; 1961.
• KEDOURIE E. (1970). “Sir Mark Sykes and Palestine 1915-1916”. Taylor and Francis Group Middle Eastern Studies. pp. 340-345
• KEDOURIE E. HAIM S G. Zionism And Arabism in Palestine And Israel. London. Frank Cass And Company Limited; 2005.
• KEDOURIE E. and HAIM S G. Palestine and Israel In The 19th and 20th Centuries. London and New York. Routledge Taylor and Francis Group; 2013.
• KEEL O. Jerusalem and the One God A Religious History. Brent A. Strawn (ed.). Mineapolis. Fortress Press; 2017.
• KEWAAN M. İran Yahudileri. Şahin Bal (Çev.). İstanbul: Mana Yayınları; 2017.
• KHALIDI R I. (1988). “The Uprising and the Palestine Question,” World Policy Journal 3: 497-518.
• KILINÇ T. (2019). Nefret Stajı. İstanbul. Yeni Şafak Gazetesi.
• LUSTICK I S. State-Building Failure in British Ireland and French Algeria. Berkeley. University of California IIS Institute of International Studies; 1985.
• LUSTICK I S. Unsettled States Disputed Lands: Britain and Ireland, France and Algeria, Israel and the West Bank-Gaza, Ithaca and London: Cornell University Press; 1993.
• MCKENZIE S L. King David A Biography. New York. Oxford University Press; 2000
• METİN C. Emperyalist Çağda Modernleşme Türk Modernleşmesi ve İran (1800-1941). Ankara: Phoenix Yayınları; 2011.
• MITCHELL T. Mısır’ın Sömürgeleştirilmesi. Zeynep Altok (Çev.). İstanbul. İletişim Yayınları; 2001.
• MITCHELL T. and OWEN R. (2014). “Defining the State in the Middle East.” New York and Oxford. Middle East Studies Association of North America (MESA), 179-183.
• MONTEFIORE S S. Jerusalem: The Biography. London. Weidenfeld and Nicholson. Orion Books; 2011a.
• MONTEFIORE S S. Kudüs Bir Şehrin Biyografisi. Cem Demirkan (Çev.). İstanbul. Pegasus; 2011.
• MORIN E. Avrupa’yı Düşünmek. Şirin Tekeli (Çev.). İstanbul. Afa; 1995.
• ORTAYLI İ. Suudi Hanedanı, İstanbul. Milliyet Gazetesi; 2015.
• PAPPE I. The Ethnic Cleansing Of Palestine. Oxford. Oneworld Publications Limited; 2007.
• POYRAZ AKYOL C. (2017). Arap Devletleri Ligi, Orta Doğu ve Bölge Dengeleri Üzerindeki Etkisi. Akademik Bakış Dergisi. Cilt 11 S. 21. ss. 277-302.
• RICOEUR P. Memory, History, Forgetting. Kathleen Blamey and David Pellauer (trans.). London and Chicago. The University of Chicago Press; 2006.
• ROGAN E L. and SHLAIM A. The War for Palestine Rewriting the History of 1948. Cambridge. Cambridge University Press; 2007.
• ROGAN E L. The Fall of the Ottomans The Great War In The Middle East. New York. Basic Books; 2015a.
• ROGAN E L. (2015b) A Century After Sykes-Picot - The Fall of the Ottomans, the Rise of the Islamic State, and the Tragedy of Arab Independence. Cairo Review Nu. 19, pp. 98-108.
• RUNCIMAN S. A History of the Crusades: Volume 1, The First Crusade and the Foundation of the Kingdom of Jerusalem. New York and Melbourne. Cambridge University Press; 1995a.
• RUNCIMAN S. A History of the Crusades, Volume II: The Kingdom of Jerusalem and the Frankish East, 1100-1187. New York and Melbourne. Cambridge University Press; 1995b
• SANDER O. Siyasi Tarih 1918-1994. Ankara. İmge; 2002.
• SAYIGH Y. Armed struggle and the search for state: the Palestinian national movement, 1949-1993. Oxford and Washington. Institute for Palestine Studies: Clarendon Press for Oxford University Press; 2004.
• SOLOMON P. The Book of King Solomon by Ahimaaz, Court Historian. Top Hat Press Baltimore; 2005.
• TALHAMI G H. Syria and the Palestinians: The Clash of Nationalisms. Gainesville. University Press of Florida; 2001.
• TOMAR C. (2018). Haymatlostan işgale: Balfour Deklarasyonu. Anadolu Ajansı Analiz.
• YALÇIN M. Ümmet ve Yahudiler. İstanbul: İlke Yayınları; 1993.
• ZAMIR M. The Secret Anglo-French War in the Middle East Intelligence and Decolonization 1940-1948. New York. London and New York. Routledge Taylor and Francis Group; 2015.