Financial Performance Analysis with CRITIC-Based MULTIMOORA and TOPSIS Methods: A Study on BIST Sports Index Companies

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 1, 109 - 129, 30.03.2023

Cemil Süslü , Suat Sibel Hızlıer

https://doi.org/10.57116/isletme.1253335

Cited By: 3

Öz

In today's competitive environment, a certain financial planning is needed for companies to survive, and financial performance of companies should be evaluated as a positive result of financial planning. Since financial ratio analyzes are insufficient in measuring financial performance, researchers have developed and applied different methods. It has been seen that multi-criteria decision making methods are among these applications. In this study, the financial performance success of the 4 big football clubs (companies) traded in the BIST sports index was measured with 7 criteria determined for the years 2020 and 2021. In the study, CRITIC-based MULTIMOORA and TOPSIS methods, which are multi-criteria decision making methods, were used. As a result of the study, it was seen that both methods used gave similar results. Accordingly, TSPOR, one of the BIST sports index companies, was seen as the company with the best financial performance in 2020 and 2021.

Anahtar Kelimeler

BIST Sports Index, Financial Performance, MULTIMOORA Method

CRITIC Tabanlı MULTIMOORA ve TOPSIS Yöntemleri İle Finansal Performans Analizi: BİST Spor Endeksi Şirketleri Üzerine Bir Çalışma

Öz

Günümüzün rekabetçi ortamında şirketlerin ayakta kalabilmesi için belirli bir finansal planlamaya ihtiyaç duyulmaktadır. Finansal planlamanın olumlu sonucu olarak şirketlerin finansal performanslarının değerlendirilmesi gerekmektedir. Finansal performans ölçümlemesinde finansal oran analizleri yetersiz olduğundan araştırmacılar farklı yöntemler geliştirmiş ve uygulamışlardır. Çok kriterli karar verme yöntemlerinin de bu uygulamalar arasında olduğu görülmüştür. Bu çalışmada, BİST spor endeksinde işlem gören 4 büyük futbol kulübünün (şirketinin) 2020 ve 2021 yılları için belirlenmiş 7 adet kriter ile finansal performans başarısı ölçülmüştür. Çalışmada çok kriterli karar verme yöntemlerinden olan CRITIC tabanlı MULTIMOORA ve TOPSIS yöntemlerinden kullanılmıştır. Çalışma sonucunda, kullanılan her iki yönteminde benzer sonuçlar verdiği görülmüştür. Buna göre, 2020 ve 2021 yılında BİST spor endeksi şirketlerinden TSPOR şirketi en iyi finansal performansı veren şirket olarak görülmüştür

Anahtar Kelimeler

BİST Spor Endeksi, Finansal Performans, MULTIMOORA yöntemi.

Kaynakça

• Altın, H. (2022). MOORA Yöntemiyle Küçük, Orta Ve Büyük Ölçekli Şirketlerin Finansal Analizi. İzmir İktisat Dergisi, 37(2), s. 368-386.
• Akyüz, Y., Bozdoğan, T. & Hantekin, E. (2011). TOPSIS Yöntemiyle Finansal Performansın Değerlendirilmesi Ve Bir Uygulama, Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi,13(1), s.73-92.
• Atukalp, M. (2018). Özel Sermayeli Mevduat Bankalarının Finansal Performanslarının İncelenmesi: Türkiye Örneği. Global Journal of Economics and Business Studies Küresel İktisat ve İşletme Çalışmaları Dergisi, 7(14), s. 38-52.
• Ayçin, E. (2020). Çok Kriterli Karar Verme: Bilgisayar Uygulamalı Çözümler. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Aytekin , A., & Orakçı, E. (2020). Spor Klüplerinin Performanslarının Çok Kriterli Karar Verme Ve Toplulaştırma Teknikleriyle İncelenmesi. Journal of Research in Economics, Politics & Finance, 5(2), s. 435-470.
• Basset, M., Ding, W., Mohamed, R., & Metawa, N. (2020). An integrated plithogenic MCDM approach for financial performance evaluation of manufacturing industries. Risk Management, 22, s. 192–218.
• Bulgurcu, B. (2012). Application of TOPSIS Technique for Financial Performance Evaluation of Technology Firms in Istanbul Stock Exchange Market. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 62, s. 1033 – 1040.
• Coşkun, A., & Çetiner, H. (2022, 05 10). Piyasa Çarpanlarıyla Performans Analizi: Borsa İstanbul’da İşlem Gören Turizm Şirketlerinin Entropi ve MOORA-Oran Yöntemleriyle İncelenmesi. Turizm Akademik Dergisi, s. 159-163.
• Dinçer, H. (2015). Profit-based stock selection approach in banking sector using Fuzzy AHP and MOORA method. Global Business and Economics Research Journal, 4(2), s. 1-26.
• Ege, İ., & Yaman, S. (2019). TOPSIS VE MOORA YÖNTEMLERİ İLE ÖLÇÜLEN FİNANSAL PERFORMANSIN PAY GETİRİLERİNE ETKİSİ: BİST ÇİMENTO-BETON İŞLETMELERİ ÜZERİNE BİR UYGULAMA. s. 1-20.
• Ergül, N. (2017). SPOR KULÜPLERİNİN FUTBOLDAKİ BAŞARILARI İLE SPOR ŞİRKETLERİNİN FİNANSAL BAŞARILARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN TEST EDİLMESİ. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 35(3), s. 97-119.
• Gümüş, U., Öziç, H., & Çıbık, E. (2020). BİST’de İşlem Gören Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı İşletmelerinin Finansal Performanslarının ÇKKV Yöntemleri İle Karşılaştırılması. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(1), s. 90-100.
• Güngör, A., Uzun Kocamış, T. (2018). Halka Açık Futbol Kulüplerinin Finansal Performansının TOPSIS Yöntemi ile Analizi: İngiltere Uygulaması. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(3), 1846-1859
• İç, Y., Çelik, B., Kavak, S., & Baki, B. (2021). Development of a multi-criteria decision-making model for comparing the performance of Turkish commercial banks. Journal of Advances in, 18(2), s. 250-272.
• İç, Y., Tekin, M., Pamukoğlu, F., & Yıldırım, S. (2015). KURUMSAL FİRMALAR İÇİN BİR FİNANSAL PERFORMANS KARŞILAŞTIRMA MODELİNİN GELİŞTİRİLMESİ. Journal of theFaculty of Engineeringand Architecture of Gazi University, 30(1), s. 71-85.
• Işık, Ö. (2019, 03 25). TÜRKİYE'DE HAYAT DIŞI SİGORTA SEKTÖRÜNÜN FİNANSAL PERFORMANSININ CRITIC TABANLI TOPSIS VE MULTIMOORA YÖNTEMİYLE DEĞERLENDİRİLMESİ. BUSINESS & MANAGEMENT STUDIES:, s. 542-562.
• Işıldak, M. (2018). Bist’ de Dokuma, Gİyİm Eşyası Ve Deri İşletmelerinin Topsis Yöntemi İle Finansal Performans Analizi. Dİcle Ünİversİtesİ İktİsadİ Ve İdarİ Bİlİmler Fakültesİ Dergİsİ, 8(6), s. 116-130.
• Karadeniz, E., Koşan, L., & Kahiloğulları, S. (2014). Borsa İstanbul’da İşlem Gören Spor Şirketlerinin Finansal Performansının Oran Yöntemiyle Analizi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(2), s. 129-144.
• Karaoğlan, S., & Şahin, S. (2017). BİST XKMYA İşletmelerinin Finansal Performanslarının Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri İle Ölçümü ve Yöntemlerin Karşılaştırılması. Ege Akademik Bakış, 11(30), s.63-80.
• Karavardar, A., & Çilek, A. (2020). Türkiye’de Katılım Bankalarının Finansal Performansının Analizi. Maliye ve Finans Yazıları, 3(16), s. 99-118.
• Kiracı, K., & Bakır, M. (2018). Crıtıc Temelli Edas Yöntemi İle Havayolu İşletmelerinde Performans Ölçümü Uygulaması. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(35), 157-174.
• Metin, S., Yaman, S., & Korkmaz, T. (2017). Finansal Performansın TOPSIS ve MOORA Yöntemleri İle Belirlenmesi: BİST Enerji Firmaları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Uygulama. KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), s. 371-394.
• NGUYEN, P.-H., TSAI, J.-F., KUMAR G, V., & HU, Y.-C. (2020, 06 07). Stock Investment of Agriculture Companies in the Vietnam Stock Exchange Market: An AHP Integrated with GRA-TOPSIS-MOORA Approache. Journal of Asian Finance, s. 114-119.
• Özdağoğlu, A., & Keleş, M. (2018). Spor Yönetimi Açısından Gri Entropi Tabanlı Rov Yöntemi ile 4Büyük Futbol Kulübünün Finansal Performans Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(35), s. 107-123.
• Özdağoğlu, A., & Keleş, M. (2019). Spor Yönetimi Açısından Gri Entropi Tabanlo Rov Yöntemi ile 4 Büyük Futbol Kulübünün Finansal Performans Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, s. 107-12.
• Sakınç, İ. (2014). Using Grey Relational Analysis to Determine the Financial Performance of Turkish Football Clubs. Journal of Economics Library, 1(1), s. 23-33.
• Salur, M., & Cihan, Y. (2020). Comparison of Financial Performances of Banks by Multi Criteria Decision Making Methods: The Case of Turkey. The Eurasia Proceedings of Educational & Social Sciences, 19, s. 41-49.
• Şişman, B., & Doğan, M. (2016, 06 03). Türk Bankalarının Finansal Performanslarının Bulanık AHP ve Bulanık Moora Yöntemleri İle Değerlendirilmesi. YÖNETİM VE EKONOMİ, 23(2), s. 354-371.
• Türegün, N. (2022). Financial performance evaluation by multi-criteria decision-making techniques. Heliyon, 8, s. 1-13.
• Uluyol, O. (2014). SÜPER LİG FUTBOL KULÜPLERİNİN FİNANSAL PERFORMANS ANALİZİ. Journal of Yasar University, s. 5716-5731.
• Wang, Y. (2008). Applying FMCDM to evaluate financial performance of domestic airlines in Taiwan. Department of International Trade, s. 1837-1845.
• Wu, Q., Liu, X., Qin, J., Zhou, L., Mardani, A., & Deveci, M. (2022). An integrated generalized TODIM model for portfolio selection based on financial performance of firms. Knowledge-Based Systems, 249, s. 1-18.
• Yalçın, N., Bayraktaroğlu, A., & Kahraman, C. (2012). Application of fuzzy multi-criteria decision making methods for financial performance evaluation of Turkish manufacturing industries. Expert Systems with Applications, 39, s. 350–364.
• Yılmaz, N. (2019, 08 05). Performance Analysis of Foreign Deposit Banks in Turkey:A Multi-Moora Method. Social Sciences Research Journal (SSRJ)!, 8(3), s. 55-56.