1599 Sakız Adası Baskını ve Sakız Yahudilerinin Durumu

Yıl 2021, Sayı: 9, 75 - 96, 16.06.2022

Orçun Nalezen

Öz

Bu makale Sakızlı Yahudilerin yüzyıllar boyunca yaşadıkları sur içinden çıkarılmalarına yönelik alınan bir kararı konu edinmektedir. 1599’da Floransalı bir grup maceraperest Sakız adasına saldırmış, bu gelişmenin etkisiyle adada Osmanlılar tarafından yeni güvenlik tedbirleri alınmıştı. Makalede alınan güvenlik tedbirlerinin hangi koşullar altında şekillendiği açıklanmakta ve saldırının seyri ele alınmaktadır. Sakızlı Yahudilerin güvenlik tehdidi teşkil edip etmedikleri sorusuna bu açıdan cevap verilmektedir. Bu kapsamda da uzun süre Sakız kentini savunmak için kurgulanmış mekanizmanın işletilmediği, kent saldırıya uğradığında ise Sakız’da yaşayan gayrimüslimlerin düşmanla iş birliği yapıp yapmadığını kesin olarak anlamanın mümkün olmadığı ifade edilmektedir. Ayrıca Sakızlı Yahudilerin kentten sürülmesi hakkındaki kararın tarihsel dayanaklarını güvenlik dışı etmenlerde aramak gerektiği iddia edilmekte ve Sakız Yahudilerinin sur dışına sürülüp sürülmediği hususu tartışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sakız Adası, Yahudiler, İskân, Toplum, Güvenlik, Sakız Adası, Yahudiler, İskân, Toplum, Güvenlik

1599 Chios Raid and Situation of Chios Jews

Öz

This article deals with a decision taken to expel the Jews of Chios from the city wall where they lived for centuries. In 1599, a group of Florentine adventurers attacked the island of Chios, and with the effect of this development, new security measures were taken by the Ottomans on the island. In the article, the conditions under which the security measures are taken are shaped and the course of the attack is discussed. The question of whether the Jews of Chios pose a security threat is answered from this perspective. In this context, it is stated that the mechanism designed to defend the city of Chios was not operated for a long time, and when the city was attacked, it is not possible to definitively understand whether the non-Muslims living in Chios cooperated with the enemy. In addition, it is claimed that the historical basis of the decision about the expulsion of the Chios Jews from the city should be sought in non-security factors, and it is discussed whether the Jews of Chios were expelled from the city walls.

Anahtar Kelimeler

Chios, Jews, Resettlement, Community, Security, Chios, Jews, Resettlement, Community, Security

Kaynakça

• Nalezen, Orçun. “1599 Sakız Adası Baskını ve Sakız Yahudilerinin Durumu” İsrailiyat: İsrail ve Yahudi Çalışmaları Dergisi, no.9 (Kış 2021): 75-96.