İhracata Yönelik Uygulanan Teşviklerin Etkinliği: Tekstil Sektöründe Bir Uygulama

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 2, 157 - 178, 27.04.2018

İbrahim Avcı , Özgür Çengel

https://doi.org/10.23834/isrjournal.415789

Öz

Günümüzde az gelişmiş ve gelişmekte olan
ülkeler ihracatlarını arttırmak amacıyla dış ticaret politikalarını
belirlemektedir. Bu doğrultuda Türkiye’de de ihracatı teşvik etmek amacıyla
teşvik ve destekler sağlanmaktadır. Bu çalışmada ihracat, ihracata yönelik
uygulanan destek, kredi ve teşvikler, Türkiye’de uygulanan ihracat
teşviklerinin uygulanma şekilleri, uluslararası pazarlama stratejileri ve
ihracat teşviklerinin uluslararası pazarlamadaki etkinliğinin açıklanması
amaçlanmıştır. Bu amaçla, İstanbul’da tekstil sektöründe faaliyet gösteren,
İTKİB’e (İstanbul Tekstil ve Konfeksiyon İhracatçı Birlikleri) üye olan ve
ihracat teşviklerinden faydalanan bir firma ile derinlemesine mülakat
gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda en fazla haberdar olunan teşvikler;
‘’Dahilde İşleme Rejimi, Yurtiçi ve Yurtdışı Fuar/Sergi Desteği ve Eximbank
Kredi Desteğidir’’. Aynı zamanda bu teşviklerin en fazla haberdar olunan
teşvikler olmasının yanı sıra en fazla kullanılan ve memnuniyet seviyesi en
yüksek olan teşviklerdir.  Ayrıca
işletmenin sağlanan devlet destekleri ve teşviklerden çoğunu kullanmadığı ve
söz konusu işletmenin bu destek ve teşvikler konusunda yeterli bilgiye sahip
olmadığı da tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İhracat, İhracat Teşvikleri, Uluslararası Pazarlama, Derinlemesine Mülakat, Tekstil Sektörü

Effectiveness of Incentives for Exporting: An Application in The Textile Industry

Öz

In this study, export, implementation of export supports,
export credits and export incentives, implementation forms of export incentives
applied in Turkey, international marketing strategies, the relationship between
export incentives and international marketing has been tried to explain. This
research aims to reveal the effect of implementation of export incentives to
develop export in Turkey on international marketing. For this purpose, there
was carried out intensive interview with a member firm of ITKIB which operates
in textile sector in Istanbul and benefits from export incentives. On the
evaluation of the interview, direct and indirect effects of export incentives
on international marketing are concluded. It has been observed that the company
which does not use most of the government supports and incentives, does not
have enough information about these supports and incentives provided by the
State.

Anahtar Kelimeler

Export, Export Incentives, International Marketing, Intensive Interview, Textile Sector

Kaynakça

• Akça, M. (2011) “İhracat Teşviklerinin İşletmeler Üzerindeki Etkileri; Gaziantep İlinden Bir Uygulama”. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep.
• Aktürk, A. ve Şenol, H. (2010), “KOBİ’ler Açısından İhracat Teşviklerinin Önemi ve Etkinliğinin Arttırılmasına Yönelik Öneriler”. Süleyman Demirel Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 15 (2), s.375-391.
• Arslan, İ. ve Wijnbergen, S. V. U(1990), Turkey: Export Miracle and Accounting Trick?, The World Bank, Latin American and the Caribbean Regional Office Working Paper No. 370, April, Washington.
• Arzova, B. (2006), İhracat Hakkında Her Şey, Türkmen Kitapevi, İstanbul.
• Atayeter, C. ve Erol, Ar. (2011), “Türkiye’de Uygulanmakta Olan İhracat Teşvikleri”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 1(1), s.1-26.
• Bayramoğlu, K. (2013), “Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz ile Röportaj: 10. Kalkınma Planında Hedef Hızlı Kalkınan Bir Türkiye”, http://www.ekovitrin.com/dergi2013/kasim/kalkinma_bakani.pdf (03.03.2015).
• Cevahir, H. (2007), Türkiye’de İhracat Teşviklerinin Etkinliği, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir.
• Çınar, H. (2009), Örneklerle Yatırım ve İhracat Teşvikleri, Arc Yayınları, İstanbul.
• De Falco, S. E. ve Simoni, M. (2014), “The Effect of Public Export Incentives on Italian Textile and Fashion SMEs”, International Journal of Management and Organizational Studies, 44(1), s.70-83.
• Demir, M. (2003), İhracat ve İhracat Teşvikleri, Detay Yayıncılık, Ankara.
• Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı (2013), Türkiye’deki Teşvik ve Destekler, http://www.dogaka.gov.tr/Icerik/Dosya/www.dogaka.org.tr_177_TK8L30NP_Turkiyedeki_Tesvik_ve_Destekler.pdf (12.03.2015).
• Durmaz, S. (2009), Dış Ticarette Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Uluslararası İşletmecilik Bilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Dürüs, İ. (2005), Türkiye’de Vergi Teşvik Önlemleri, Mahiyeti ve Etkinliği, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Ekonomi Bakanlığı (2014), 2010/8 Sayılı Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesi Desteği, http://www.jtr.org.tr/files/downloads/UR-GE%20Tan%C4%B1t%C4%B1m%20PP.pdf (24.03.2015)
• Ersungur, Ş. M. ve Yalman, İ.N. (2009), “Bölgesel Kalkınmada İhracat Teşviklerinin Etkinliği: Sivas İlinde Bir Uygulama”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 10(1), s.81-98.
• Eşiyok, A. (2012), “Türkiye Ekonomisinde Cari Açık Sorunları ve Nedenleri”, Finans, Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, 49(569), s. 63-86.
• Fanta, A.B. ve Teshale, G.B. (2013), “Export Trade Incentives and Export Growth Nexus: Evidence from Ethiopia”, British Journal of Economics, Management & Trade, 4(1), s.11-128.
• Gemci, R, Gülşen, G. ve Kabasakal, F.M. (2009) “Markalar ve Markalaşmam Şartları”, Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 14(1), s.105-114.
• Gümrük ve Ticaret Bakanlığı (2013), Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018), http://risk.gtb.gov.tr/data/52c2bbbc487c8e312c013184/Onuncu%20Kalk%C4%B1nma%20Plan%C4%B1.PDF (10.11.2014)
• Güneş, İ.H. (2001), “ Hariçte İşleme Rejimi Kapsamında Geçici İhracatın Muhasebe Kayıtları”, Mali Çözüm Dergisi, 54(1), s.101-103.
• Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu (1996), İhracat Yönetmeliği, T.C. Resmi Gazete, http://www.tapdk.gov.tr/mevzuat/ilgili_yonetmelikler/ilgili_yonetmelik_22515.pdf (12.12.2014).
• Karakoyunlu, E. (1987), Türkiye’de Yatırım ve İhracat Teşvikleri, Yabancı Sermaye Koordinasyon Derneği, İstanbul.
• Karluk, R. (2014), “Onuncu Beş Yıllık Kalkınma Hedefi: Kalkınmış Türkiye” http://akademikperspektif.com/2014/10/11/onuncu-bes-yillik-kalkinma-plan-hedefi-kalkinmis-turkiye/ (22.03.2015)
• Kaya, A. (2013), Mali Sürdürülebilirlik: Teori ve Türkiye Uygulaması, G.M. Matbaacılık., İstanbul.
• Kemer, O. B. (2003), Bir Dış Ticaret Politikası Aracı İhracat Teşvikleri Teori-Uygulama, Alfa Yayınları, İstanbul.
• Kışoğlu, E. (2010), 1995 Sonrasında Türkiye’de Sanayi Sektörüne İlişkin İhracat Teşvikleri, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı Uluslararası İktisat Bilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Mollasalihoğlu, Y. (1999), “İhracat Teşvikleri”, Dış Ticaret Dergisi. 4(13), s.36-46.
• Oktay, N. (2005), Dış Ticarete Giriş, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Ölmez, M. (2012), İhracatçı Birlikleri ve Devlet Destekleri, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat ABD Uluslararası Ticaret Bölümü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Isparta.
• Öztürk, S. , Sözdemir, A. Ve Koçbulut, Ö. (2007), “Türk Eximbank Programlarının Türkiye İhracatına Etkileri ve AB/DTÖ’ye Uygunluğu”, Süleyman Demirel Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 12(2), s.179-197.
• Rahnama, A. , Mousavian,S. J. , Eshghi, D. ve Alaei, A. (2011), “The Role of Industrial Incentives in Development of Small and Medium Industries”, International Journal of Business Administration, 2(4), s.25-32.
• Sandalcı, U. (2007), İhracat Teşvikleri ve Türkiye’nin İhracatı Üzerine Etkileri, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Selen, U. (2007), Gümrük İşlemleri ve Vergilendirilmesi, Ekin Yayınları, Bursa.
• Şahin, A. (1997), İhracata Yönelik Finansman Araçları: Türkiye’de Mevcut Uygulamalar, İGEME, Ankara.
• Şenol, C. (2009), “Türkiye’de İhracatı Teşvik Tedbirleri”, http://www.gumrukkontrolor.org.tr/Yayinlar/Dergiler/62/07pdf.pdf (11.03.2015).
• Şimşek, M. ve Resül Y. (2004), “İhracat Teşviklerinin Etkinliğini Ölçmeye Yönelik Bir Analiz: Bilecik Ve Eskişehir Örneği”, Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2). S.121-140.
• Tekinel, O. , Deniz, O. ve Bedestenci, H. Ç. (2001), “Ülkemizde ve Kahramanmaraş İlinde Tekstil Konfeksiyon Sektörü, Sorunları, Çözüm Önerileri”, Fen ve Mühendislik Dergisi, 4(1), s.28-42.
• Terzi, H. ve Erol, A. (2005) “Doğu Karadeniz Bölgesinde İhracatçı Firmaların İhracat Teşviklerinden Yararlanma Düzeyi Üzerine Bir Araştırma”, Doğu Karadeniz Kalkınma Sempozyumu, 13-14 Ekim, Trabzon, s.281-296.
• Türk Eximbank (1997), Dış Ticaretin Finansmanında 10 Yıl. (1987-1997), Aksoy Matbaacılık, İstanbul.
• Türkay, H. ve Ünsal, H. (2008), “Türkiye’de İhracatta Uygulanan KDV İadesinin İhracata Etkisi: Ekonometrik Bir Analiz”, Sosyo Ekonomi Dergisi, 4(2), s.89-98.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi (2006), Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007-2013), T.C. Resmi Gazete, S.26215, https://pbk.tbmm.gov.tr/dokumanlar/kalkinma-plani-9-genel-kurul.pdf (06.02.2015).
• Uzay, N. ve Uzay, Ş. (2010), “Türkiye'de Mobilya Sektörünün İhracat Potansiyeli ve İhracat Teşviklerinin Etkinliği: Kayseri Mobilya Sanayiinde Uygulama”, Ankara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 18(3-4), s.181-199.
• X zhang, E. , Gill, F. ve Rybnikov, M. (2013) “Export Credit Bank of Turkey”. Standart & Poor’s Rating Service.