Türkiye’de Cittaslow (Yavaş Şehir) Hareketi ve Bir Öneri: Gümüşhane Merkez İlçesi

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 4, 158 - 180, 03.01.2019

Aynur Yüce Hülya Demir Yaleze

https://doi.org/10.23834/isrjournal.476098

Cited By: 1

Öz

Küreselleşmenin etkisi ile kentlerde yaşanan
değişim ve dönüşüm, kentleri aynılaştırmakta ve yaşamı hızlandırmaktadır. Bu
hızlı yaşam tarzı yerelliği ekonomik, toplumsal, politik ve kültürel açılardan
etkilemektedir. Yerel kültürün ve bu kültürün ürettiği somut ürünlerin
küreselleşmenin etkisiyle yok olması, asimile olması, yerli üretimin kitlesel
üretime oranla daha maliyetli olması gibi nedenlerle yerel ürünlerin üretiminin
azalması, el yapımı ve yapılması uzun ve zahmetli olan ürünlerin yerini
makinalarla seri bir şekilde üretilen ürünlere bırakması, yöresel yemeklerin,
el sanatlarının,  doğal güzelliklerin ve
tarihi dokuların korunmasına daha az önem verilmesi, yerelliğinin ön plana
çıkarılması ihtiyacını doğurmuştur.

Küreselleşmeyi önlemek imkan dahilinde olmasa
da yerel ögeleri korumak; küreselleşmenin olumsuz etkilerinden bir nebze
korunabilmek anlamına gelmektedir. Bu nedenle doğal ve yerel bir yaşamı teşvik
etmek ve küreselleşmenin getirdiği hızın etkilerini yavaşlatabilmek için
İtalya’da yerel bir direniş olan “Cittaslow” (Yavaş Şehir) hareketi ortaya
çıkmıştır. İtalya’da ortaya çıkan bu hareket, dört İtalyan Belediyesi’nin
oluşturduğu bir birlik olarak oluşturulmuştur. İtalya’da ve diğer 29 ülkede bu
birliğe üye olan ve “cittaslow” olan toplam 252 tane şehir bulunmaktadır.
Bugün, Türkiye’de kriterleri karşılayarak birliğe üye olan on beş adet
“Cittaslow” bulunmaktadır.

Bu çalışmada Cittaslow’un kriterleri
dahilinde Gümüşhane Merkez İlçesi’nin bu birliğe üye olabilmek için, Cittaslow
üyelik kriterlerini karşılayıp karşılamadığı, yani Gümüşhane Merkez İlçesi’nin
Yavaş Şehir olma potansiyeli case study (örnek olay) yöntemi ile
değerlendirilmiş ve bu konuda öneriler sunulmuştur.

Cittaslow (Slow City) Movement in Turkey and a Suggestion: Gümüşhane Central District

Öz

With the effect of the globalization the
change and transition in cities making them become same and making life in
cities faster. This fast life style effects locality by economic, social,
political and cultural aspects. Extinction and assimilation of local culture
and concrete products emerging from it with the effects of globalization, local
production diminishing because of being more expensive than mass production,
handcraft products being hard and tedious to produce, decline in care for
protecting the local dishes, handcrafts, natural beauties and historic fabric,
created the need of giving prominence to localness.

Avoiding globalization is not within the
bounds of possibility, however protecting local elements provides safeguard
against the negative effects of globalization to some extent.  Therefore, in order to slow down the pace of
globalization the resistance “Cittaslow” has emerged to promote a natural and
local life. This movement, which has emerged in Italy, is a union created by
four Italian Municipalities. There are total of 252 cities from Italy and 29
other countries members of this union. There are seven main criterions
considered to join this union. Today there are fourteen cities that satisfy
these criterions and are member of this union in Turkey.

In this study, how much Gümüşhane Central
District can satisfy the criterions of Cittaslow will be evaluated and some
suggestions will be proposed.

Anahtar Kelimeler

, Yavaş Yemek, Yavaş Şehir, Yavaş Yaşam, Gümüşhane Merkez İlçesi

Kaynakça

• Akpınar, İ., Akaryalı, E. ve Demir, Y. (2006). Gümüşhane İli Maden Potansiyeli, Gümüşhane: Gümüşhane Mühendislik Fakültesi.
• Boz, G. (2016). Gümüşhane Kültür Envanteri 2016, Ankara: Gümüşhane İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü.
• Demirel, E. (2016). Gümüşhane Kültür Rotası ve Turizm Keşif Rehberi, Gümüşhane: Gümüşhane Valiliği Yayınları
• Devlet Planlama Teşkilatı Bölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü. (1997). Gümüşhane İli Raporu, Ankara: DPT:2475.
• Doğru, E. (Ed.). 2010. Gümüşhane Dut Pestili ve Kömesi, Gümüşhane: Gümüşhane Valiliği Yayınları-11
• Doğru, E., Pir, H., Kural, A., Aydın,C., Bulgur, İ. (1999). Cumhuriyetin 75. Yılında Gümüşhane, Gümüşhane: Gümüşhane Valiliği .
• Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı. (2011). TR90 Doğu Karadeniz Bölge Planı Artvin- Giresun- Gümüşhane- Ordu- Rize- Trabzon, Trabzon: Türkiye Cumhuriyeti Kalkınma Bakanlığı
• DOKA Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı. (2016). DOKA Dergisi Gümüşhane Özel Sayısı (Doruklara Sevdalı Kent Gümüşhane), (29.Sayı), Trabzon.
• Gümüşhane Valiliği. (2010). Gümüşhane’de Yatırım Fırsatları, Gümüşhane: Gümüşhane Valiliği
• Gümüşhane Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. (2012). Gümüşhane Gezi Rehberi /Travel Guide, İstanbul: Gümüşhane Valiliği Yayınları-8.
• Gümüşhane Valiliği Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü. (1999). 1998 Yılı Gümüşhane İlinin Yıllık Ekonomik, Ticari ve Sanayi Durumu Hakkında Rapor, Gümüşhane: Gümüşhane Valiliği.
• Günaydın, İ. (Ed.). (2013). Gümüşhane İli Turizm Potansiyeli, İstanbul: Gümüşhane Üniversitesi Yayınları-Yayın No:1
• Honore, C. (2008). Yavaş! Hız Çılgınlığına Başkaldıran Yavaşlık Hareketi, (Çev: Esen Gür), İstanbul: Alfa Basım Yayım.
• Neuman, W. L. (2017). Toplumsal Araştırma Yöntemleri Nitel ve Nicel Yaklaşımlar 1. Cilt, (Çev: Sedef Özge), Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Ritzer, G. (2011). Küresel Dünya, (Çev: M. Pekdemir), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Ritzer, G. (2016). Büyüsü Bozulmuş Dünyayı Büyülemek, (Çev: F. Payzın), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Sezgin, M. ve Ünüvar, Ş. (2012). Sürdürülebilirlik ve Şehir Pazarlaması Ekseninde Yavaş Şehir, Konya: Çizgi Kitabevi.
• Slattery, M. (2015). Sosyolojide Temel Fikirler. (Çev: Ümit Tatlıcan-Gülhan Demiriz), İstanbul: Sentez Yayıncılık.
• T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı. (2015). Gümüşhane’nin Sadece Bugününü Değil Geleceğini De Düşünüyoruz. Ankara: T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı
• Yurtseven, H.R, Kaya, O., Harman, S. (2010). Yavaş Hareketi, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Yüksel, M. (1997). Gümüşhane Kitabeleri, İstanbul: Gümüşhane Valiliği Yayınları No:1
• Ak, D. (2017). Yavaş Kent (Cittaslow) Hareketi ve Türkiye Örnekleri Üzerine Bir Değerlendirme, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10 (52), 884-903. Erişim Adresi: http://www.sosyalarastirmalar.com
• Baldemir, E., Şahin, T.K. ve Kaya, F. (2013). Yavaş Şehir Olma Durumunun Analitik
• Hiyerarşi Süreci ile Değerlendirilmesi, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 29-50. Erişim adresi: http://eyad.mu.edu.tr
• Coşar, Y. (2014). Yavaş Şehir Olgusunun Kentsel Yaşam Kalitesi Üzerindeki Algılanan Etkisi, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 25 (2), 226-240. Erişim Adresi: https://www.anatoliajournal.com
• Gümüşhane Valiliği İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü. (2018). Gümüşhane 2018 Yılı Yatırımları. Erişim Adresi: http://www.gumushane.gov.tr/kurumlar/gumushane.gov.tr/Yukle/yat2018.
• Günerhan, S.A., Erdem Ü. ve Günerhan H. (2010). Çevre ve Enerji Açısından Yavaş Şehir Hareketinin Gelişimi, Tesisat Mühendisliği Dergisi, Temmuz Ağustos, 32-37. Erişim Adresi: https://www.mmo.org.tr/tesisat-muhendisligi-dergisi
• Özmen, Ş.Y., Birsen, Ö. Ve Birsen H. (2016). Kentleşme Dinamiklerine Cittaslow Kentler Üzerinden Bakmak: Türkiye’deki Cittaslow Şehirleri Üzerine Bir Araştırma, Ekurgu İletişim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 24 (2), 9-22. Erişim adresi: http://ekurgu.anadolu.edu.tr
• Sırım, V. (2012). Çevreyle Bütünleşmiş Bir Yerel Yönetim Örneği Olarak “Sakin Şehir” Hareketi Ve Türkiye’nin Potansiyeli, Tarih Kültür ve Sanat Arastırmaları Dergisi, 1 (4), 119-131. Erişim Adresi: http://kutaksam.karabuk.edu.tr
• Topal, T. Ü., Korkut, A. ve Kiper, T. (2016). Yerel Kimliğin Kent İle Buluşması: Cittaslow-Yavaş Şehirler, İdil Dergisi, 5 (25), 1413-1430. Erişim Adresi: http://www.idildergisi.com
• Gümüşhane Valiliği İl kültür ve Turizm Müdürlüğü. (t.y. ). Gümüşhane Kaleleri Tarihin Sessiz Tanıkları (Broşür)
• Gümüşhane Valiliği İl kültür ve Turizm Müdürlüğü. (t.y.). Gümüşhane Yaylaları Şimdi Yayla Zamanı. (Broşür)
• Gümüşhane Valiliği İl kültür ve Turizm Müdürlüğü. (t.y.). Karaca Mağarası Göğe Bakma Durağı. (Broşür)
• Gümüşhane Valiliği İl kültür ve Turizm Müdürlüğü. (t.y.). Süleymaniye Kayıp Namanın İzinde. (Broşür)
• Gümüşhane Valiliği İl kültür ve Turizm Müdürlüğü. (t.y.). Tabiat Parkları Doğanın Eşsiz Huzuru. (Broşür)
• Cittaslow. (t.y.). Assocıation. Erişim Adresi: http://www.cittaslow.org/content/association
• Cittaslow. (t.y.). Cittaslow Rete Internazionale Delle Citta Del Buon Vivere. Erişim Adresi: http://www.cittaslow.org/sites/default/files/content/page/files/246/cittaslow_list_september_2018.pdf
• Cittaslow. (t.y.). Establishment of the Association. Erişim Adresi: http://www.cittaslow.org/content/charter
• Cittaslow. (t.y.). How To Become Certıfıcatıon. Erişim Adresi: http://www.cittaslow.org/content/how-become
• Cittaslow International Charter. (2017, 12 Mayıs). Erişim Adresi: http://www.cittaslow.org/sites/default/files/content/page/files/257/charter_cittaslow_en_05_18.pdf
• Cittaslow Türkiye. (t.y.).Cittaslow Felsefesi. Erişim Adresi: https://cittaslowturkiye.org/#cittaslow
• Cittaslow Türkiye. (t.y.).Cittaslow Seferihisar. Erişim Adresi: https://cittaslowturkiye.org/cittaslow-seferihisar/
• Cittaslow Türkiye. (t.y.). Cittaslow Vakfı Kuruluyor. Erişim Adresi: https://cittaslowturkiye.org/cittaslow-vakfi-kuruluyor/
• Cittaslow Türkiye. (t.y.). Üyelik Süreci Ve Kriterler. Erişim Adresi: http://cittaslowturkiye.org/uyelik-sureci-ve-kriterler/
• Çakır, M. (2014, 30 Ekim). Osmanlı saray mutfağı meyvesi Gümüşhane elması. Erişim Adresi: http://haber.gumushane.edu.tr/1357/11/osmanli-saray-mutfagi-meyvesi-gumushane-elmasi.html
• Gümüşhane Belediyesi. (t.y.) Projeler. Erişim Adresi: http://www.gumushane.bel.tr/2/projeler/?status=continue
• Gümüşhane Eğitim, Kültür ve Sağlık Vakfı. (t.y.). Yöresel El Sanatları. Erişim Adresi: http://www.gumushanevakfi.com/index.php/yoeresel-el-sanatlar
• Gümüşhane Üniversitesi'nin Süleymaniye Rektörlük Ofisi Açıldı. (2018, 20 Nisan). Erişim Adresi: http://www.gumushane.gov.tr/gumushane-universitesinin-suleymaniye-rektorluk-ofisi-acildi
• Gümüşhane Valiliği. (t.y.) Gümüşhane Gezi Rehberi. Erişim Adresi: http://www.gumushane.gov.tr/gumushane-gezi-rehberi
• Gümüşhane Valiliği. (t.y.). Kültür-Sanat. Erişim Adresi: http://www.gumushane.gov.tr/kultur-sanat
• Gümüşhane Valiliği. (t.y.). Nüfus. Erişim Adresi: http://www.gumushane.gov.tr/nufus
• Gümüşhane Valiliği Sodes Proje ve Koordinasyon Birimi. Sodes Projeleri. Erişim Adresi: http://www.gumushane.gov.tr/sodes-projeleri
• Orman ve Su İşleri Bakanlığı 12. Bölge Müdürlüğü Gümüşhane Şube Müdürlüğü. Gümüşhane İlinde Doğa Turizmi Master Planı 2013 - 2023. Erişim Adresi: http://gumushane.ormansu.gov.tr/Gumushane/Libraries/MASTER_PLANI/Do%C4%9Fa_Turizmi_Master_Plan%C4%B1.sflb.ashx
• Slowfood. (t.y.). Our philosophy. Erişim Adresi: https://www.slowfood.com/about-us/our-philosophy/
• Yöresel yemekler http://www.gumushanevakfi.com/index.php/yoeresel-yemekler