Küreselleşme Sürecinde Finansal Gelişmişliğin Vergi Gelirleri Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği (1986-2018)

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 2, 108 - 122, 25.05.2021

Ersin Nail Sağdıç , Fazlı Yıldız

https://doi.org/10.23834/isrjournal.893237

Cited By: 2

Öz

Kamu harcamalarının finansmanında kullanılan en önemli gelir kaynağı olan vergi gelirlerini etkileyen ekonomik, siyasi, yapısal, idari ve demografik birçok faktör vardır. Küreselleşme sürecinde hızla gelişen finansal sektörün vergi gelirlerini farklı yollarla etkileme olasılığı bu ilişkinin incelenmesini önemli hale getirmiştir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye ekonomisi için 1986–2018 döneminde finansal gelişmişlik endeksinin vergi gelirleri üzerindeki etkisini analiz etmektir. Uzun dönem ARDL eşbütünleşme testi ve kısa dönemde ARDL hata düzeltme modeli sonuçları, Türkiye’de finansal gelişmişlik, ekonomik büyüme ve vergi gelirleri arasında pozitif bir ilişki olduğunu göstermektedir. Ayrıca, nedensellik testi sonuçları finansal gelişmişlik endeksinden vergi gelirleri ve ekonomik büyümeye doğru tek yönlü bir nedensellik ilişkisinin varlığını ortaya koymuştur. Genel olarak araştırmanın sonuçları, kısa ve uzun dönemde finansal gelişmişlik, ekonomik büyüme ve vergi gelirleri arasında pozitif yönlü bir ilişkinin varlığını ve nedensellik analizi sonuçlarının da bu sonuçları destekleyen nitelikte olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Finansal Gelişme, Vergi Gelirleri, ARDL Analizi

The Impact of Financial Development on Tax Revenues in the Globalization Process: The Case of Turkey (1986-2018)

Öz

Many economic, political, structural, administrative, and demographic factors affect tax revenues, which are the most important source of income used in financing public expenditures. The fact that the financial sector, which has developed rapidly in the globalization process, affects tax revenues differently has made it essential to examine this relationship. This study aims to examine the impact of financial development on tax revenues in Turkey for the period of 1986-2018. The long-term ARDL cointegration test and the short-term ARDL error correction model show a positive relationship between tax revenues and economic growth in Turkey. The causality test results also indicate a one-way causality relationship running from the financial development index to tax revenues and economic growth. In general, the study results show a positive relationship between financial development, economic growth, and tax revenues in the short and long term. Moreover, the causality relationship between variables supports these results.

Anahtar Kelimeler

Financial Development, Tax Revenues, ARDL Analysis

Kaynakça

• Ajide, F. M. ve Bankefa, O. I. (2017). Does financial system influence tax revenue? The case of Nigeria. African Journal of Economic Review, 5(3), 15-33.
• Akçay, S., Sağbaş, İ. ve Demirtaş, G. (2016). Financial development and tax revenue nexus in Turkey. Journal of Economics and Development Studies, 4(1), 103-108.
• Akel, V. ve Gazel, S. (2014). Döviz kurları ile bist sanayi endeksi arasındaki eşbütünleşme ilişkisi: bir ardl sınır testi yaklaşımı. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 44, 23-41.
• Akram, N. (2016). Financial sector activities affect tax revenue in Pakistan?. The Lahore Journal of Economics, 21(2), 153-169.
• Barut, A., Torusdağ, M. ve Bardakçı, H. (2020). Finansal gelişme ekonomik büyüme ve vergi gelirleri ilişkisi: Türkiye örneği. Vergi Sorunları Dergisi, 387, 94-103.
• Bayar, Y. ve Karamelikli, H. (2017). Financial development and tax revenues in Turkey: A non-linear cointegration analysis. The European Applied Economics, 14(2), 31-42.
• Bayar, Y., Şaşmaz, M. Ü. ve Öztürk, Ö. F. (2017). Finansal gelişme ve vergi gelirleri: OECD ülkeleri örneği. Eurasian Business & Economics Journal, 12, 51-63.
• Čihák, M., Demirgüç-Kunt, A., Feyen, E. ve Levine, R. (2012). Benchmarking financial systems around the world (WP RPNo 6175). World Bank Policy Research Working Paper 6175. World Bank, Washington, DC.
• Çaşkurlu, Eren (2017). Küreselleşme sürecinde devlet ve kamu maliyesi uluslararası maliye. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Ebi, B. O. (2018). Financial sector development and tax revenue in Nigeria. International Journal of Economics, Commerce and Management, 6(6), 93-109.
• Gnangnon, S. K. (2019). Financial development and tax revenue in developing countries: ınvestigating the international trade and economic growth channels (ZBW Working Paper). ZBW – Leibniz Information Centre for Economics, Kiel, Hamburg. https://www.econstor.eu/handle/10419/206628, Erişim tarihi: 22.02.2021.
• Gygli, S., Haelg, F. ve Sturm, J.E. (2018). The KOF globalisation ındex – revisited (KOF WP No: 439). www.kof.ethz.ch/en/publications/kof-working-papers.html. Erişim tarihi: 10.02.2021.
• Ilievski, B. (2015). Stock markets and tax revenue. Journal of Applied Finance & Banking. 5(3), 1-16.
• IMF (2021). IMF Financial Development Index Database, https://data.imf.org, Erişim tarihi: 15.02.2021.
• Kutlar, Aziz (2017). Eviews ile uygulamalı çok denklemli zaman serileri. Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• Loganathan, N., Ismail, S., Streimikiene, D., Hassan, A. A. G., Zavadskas, E. K. ve Mardan, A. (2017). Tax reform, inflation, financial development and economic growth in Malaysia. Romanian Journal of Economic Forecasting, 20(4), 152-165.
• Nnyanzi, J. B., Bbale, J. M. ve Sendi, R. (2018). Financial development and tax revenue: How catalytic are political development and corruption?. International Journal of Economics and Finance, 10(8), 92-104.
• OECD (2021). OECD Data, https://data.oecd.org/tax/tax-revenue.html, Erişim tarihi: 16.02.2021.
• Oz-Yalaman, G. (2019). Financial inclusion and tax revenue. Central Bank Review (CBR), 19(3), 107-113.
• Özçelik, Ö. ve Göksu, S. (2019). Comparative analysis of the relationships among economic growth, globalization and R & D: The case of Turkey & South Korea. BİLTÜRK The Journal of Economics and Related Studies, 1(4), 271-296.
• Pata, U. K. ve Ela, M. (2020). Türkiye’de finansal gelişmenin vergi gelirleri üzerindeki etkileri: Fourier eşbütünleşme ve nedensellik testleri. Mali Çözüm Dergisi, 30(158), 171-188.
• Petrescu, I. (2013). Financial sector quality and tax revenue: Panel evidence. Mimeo, University of Maryland. Abstract retrieved March 01, 2021, from Researchgate database.
• Sağdıç, E. N. (2019). Vergi gelirlerini belirleyen faktörlerin bölgesel analizi: Türkiye örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 60, 155-178.
• Sahay, R., Čihák, M., N’Diaye, P., Barajas, A., Bi, R., Ayala, D., ve diğerleri (2015). Rethinking financial deepen-ing: Stability and growth in emerging markets (SDN/15/08). IMF Staff Discus-sion Notes (SDNs) SDN/15/08. https://www.imf.org/external/pubs/ft/sdn/2015/sdn1508.pdf, Erişim tarihi: 18.02.2021.
• Svirydzenka, K. (2016). Introducing a new broad-based ındex of financial development (WP No: PaperWP/16/5). International Monetary Fund IMF Working PaperWP/16/5. https://www.imf.org/en/Publications/WP/Issues/2016/12/31/Introducing-a-New-Broad-based-Index-of-Financial-Development-43621, Erişim tarihi: 20.02.2021.
• Şahin, D. ve Temelli, F. (2019). Oecd ülkelerinde vergi gelirleri, finansal gelişme ve ekonomik büyüme ilişkisinin analizi. Bildiriler Kitabı 18. Uluslararası İşletmecilik Kongresi, 02-04 Mayıs, Osmaniye, Türkiye, 2489-2501.
• Şahin, S. (2020). Türkiye’de finansal derinleşme ve vergi gelirleri ilişkisi: ARDL sınır testi yaklaşımı. Business & Management Studies: An International Journal, 8(1), 688-710.
• Taha R., Colombage, S. R. N., Maslyuk, S. ve Nanthakumar, L. (2013). Does financial system activity affect tax revenue in Malaysia? Bounds testing and causality approach. Journal of Asian Economics, 24(1), 147-157.
• Taha, R., Šliogerienė, J., Loganathan, N., Jokšienė, I., Shahbaz, M. ve Mardani, A. (2018). The nexus between tax reformation, financial development and economic recovery: The case of Malaysia. Technological and Economic Development of Economy, 24(3), 1258-1279.
• Tekin, H. A. ve Ural, M. (2019). Finansal gelişme ve ekonomik performans ilişkisi: OECD ülkeleri için bir analiz. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11(18), 43-77.
• Tsaurai, K. (2020). Tax revenue and financial development in emerging markets. Academy of Accounting and Financial Studies Journal, 24(5), 1-10.
• WB (2021). WB Data, https://databank.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.KD.ZG, Erişim tarihi: 16.02.2021.