Sınıf Öğretmenleri, Öğretmen Adayları ve Ailelere Göre İlköğretim 2, 3, 4 ve 5. Sınıflardaki Okuma Yazma Problemlerinin Sebepleri, Çözüm Önerileri

Yıl 2012, Cilt: 2 Sayı: 2, 148 - 168, 30.12.2012

Mehrali Calp

Öz

İlkokuma yazma öğretim süreci çocuğun bütün öğretim hayatını etkileyen önemli bir aşamadır. Okuma ya da yazmada karşılaşılan herhangi bir problem, öğrencinin daha sonraki öğretimi yanında yaşam biçimini de etkileyebilecek birtakım olumsuzluklara yol açabilir. Sınıf öğretmenleri, öğretmen adayları ve ailelerin görüşlerine göre okuma yazmada başarısızlığa yol açan faktörleri ve bu durumun düzeltilmesine yönelik çözüm önerilerini belirlemeyi amaçlayan bu çalışma, nitel araştırma yaklaşımıyla desenlenmiş olup bir durum çalışması niteliğindedir. Çalışma iki ana aşamadan oluşmaktadır. İlk aşamada veri toplamaya yardım edecek olan öğretmen adayları araştırmacı tarafından üç haftalık bir eğitime tabi tutulmuştur. Yedi hafta süren ikinci aşamada ise öğretmen adaylarının da yardımıyla çalışma grubu oluşturulmuş ve araştırmanın amacı doğrultusunda veriler toplanmıştır. Bu kapsamda okuma yazma problemi olan öğrencilerin problemleriyle ilgili olarak üç haftalık gözlem yapılmış ve onların okuma ve yazma hataları tespit edilmiştir. Ayrıca söz konusu öğrencilerin aileleri ve sınıf öğretmenleriyle ilgili kişisel bilgiler de toplanmıştır. Çalışma grubu, Ağrı il merkezindeki ilköğretim okullarından ölçüt örnekleme yoluyla seçilen 26 ilköğretim öğrencisi, onların sınıf öğretmenleri ve aileleri ile 26 öğretmen adayından oluşmaktadır. Sınıf öğretmenleri ve ailelere 2., 3., 4. ve hatta 5. sınıfta olmasına rağmen okuma yazma sıkıntısı olan öğrencinin bu durumunun sebepleri ve durumun çözümüne yönelik tavsiyeleri sorulmuştur. Öğretmenler ve ailelerle yüz yüze yapılan görüşmeler ve öğretmen adaylarının iki haftalık gözlemleri kaydedilmiş ve elde edilen nitel veriler içerik analizine tabi tutulmuştur. Sınıf öğretmenleri ve öğretmen adayları ilköğretim öğrencilerinin okuyamama yazamama sebepleriyle ilgili en çok aile kaynaklı sebepler üzerinde dururken, aileler en çok kendi eğitim durumlarının yetersizliği ile maddi imkânsızlıkları dile getirmişlerdir. Sınıf öğretmenleri ve öğretmen adaylarının durumun çözümüne yönelik önerilerinde ise “ailenin bilinçlendirilmesi” öne çıkmıştır. Bu öneriyi, “kalabalık sınıf mevcutlarının azaltılması” ve “öğretmenin daha hoşgörülü ve sabırlı bir tavır sergilemesi” izlemektedir.

Anahtar Kelimeler

Okuma yazma öğrenme, ilköğretim, okuma problemi, yazma problemi, öğretmen görüşleri

According to Classroom Teachers3 And Teacher Candidates4 and Student’s Family, Reading and Writing Problems, Solution Proposals in Elementary Education 2, 3, 4 and 5. Grades

Öz

First reading and writing teaching are crucial process, which will affect the whole life of a child. A problem in reading or writing can cause some problems which may affect both further education of student and the way of life. So the necessary measures must be taken to correct such negative effects that may arise. This study which aim to determine the factors which affect the success of first reading and writing teaching and to make new suggestions for the issue designed with qualitative research approach and it was characteristic of a case study. The study consists of two main stages. In the first stage, teacher candidates that will help to collect data were given 3-week training by the researcher. In the second stage, which lasted seven weeks, working group was established and the data was collected according to the aim of the research. The working group consists of 26 primary school students who were selected from primary schools in Ağrı by criterion sample, their classroom teachers, their families and 26 teacher candidates. The face to face interviews with teachers and families and teachers' observations during two-week were recorded and the obtained qualitative data was subject to content analysis. While classroom teachers and student teachers were standing on mostly family oriented reasons about student’s unable to read and write; families stand on mostly their own lack of education and financial difficulties. According to classroom teachers and teacher candidates’ proposals, awareness of family is the first place for solving the situation. Reduction of crowded classrooms and showing more tolerant attitude of teachers were the second place for solving the situation.

Anahtar Kelimeler

Reading-writing learning, primary education, reading difficulty, writing difficulty, awareness of family, teacher opinions

Kaynakça

• Adams, M. J. (1990). Beginning to Read: Thinking and Learning about Print. Cambridge, MA: Bolt,
• Beranek, and Newman.
• Akyol, Hayati. (2005). Yeni Programa Uygun Türkçe Öğretim Yöntemleri. Kök Yayıncılık, Ankara.
• Calp, Mehrali. (2009). İlkokuma Yazma Öğretimi, 3. Baskı. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Cunningham, A. E. & Stanovich K. E. (1997). Early Reading Acquisition And Its Relation To Reading
• Experience And Ability 10 Years Later. Developmental Psychology, 33(6): 934-945.
• Çalışkan, M. ve Sünbül A. M. (2008). İlköğretim 2. Sınıftaki Okuma-Yazma Bilmeyen Öğrencilere
• Yönelik Bireyselleştirilmiş Öğretim Uygulamasının Öğrenci Erişisine Etkisi. Milli Eğitim Dergisi,
• 37, 195-203.
• Demirel, Ö. (1999). İlköğretim Okullarında Türkçe Öğretimi. Meb Yayınları, Öğretmen Kitapları Dizisi.
• İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Ehri, L. & Nunes, S. (2002). The Role Of Phonemic Awareness İn Learning To Read. In A. E. Farstrup
• & S. J. Samuels (Eds.), What Research Has To Say About Reading İnstruction (Pp. 110–140). Newark,
• De: International Reading Association.
• Gray, V. (1964). Okuma ve Yazı Öğretimi. Çev. Nejat Yüzbaşıoğulları. İstanbul: MEB Basımevi.
• Guthrıe, J. T., Coddington, C. S. & Wigfield, A. (2009). Profiles of Motivation For Reading Among
• African American And Caucasian Students. Journal of Literacy Research, 41: 317-353.
• Güneş, F. (1997). Okuma-Yazma Öğretimi ve Beyin Teknolojisi. Ankara: Ocak Yayınları.
• Güneş, F. (2007). Ses Temelli Cümle Yöntemi ve Zihinsel Yapılandırma. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Lewis. R.B., Doorlag, D.H. (1983). Teaching special studies in mainstream. Ohio: Charles E.
• Merill Publishing Company.
• Otis, N., Frederick, M. E. G. & Pelletier, L. G. (2005). Latent Motivational Change In An Academic
• Setting: A 3-Year Longitudinal Study. Journal of Educational Psychology, 97(2): 170-183.
• Özsoy, U. (2006). Ses Temelli Cümle Yöntemiyle Okuma Yazma Öğretiminde Karşılaşılan Güçlükler.
• Eskişehir, İl Örneği, Osmangazi Üniversitesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Eskişehir.
• Pitcher, S. M., Martinez, G., Dicembre, E. A., Fewster, D. & Mccormick, M. K. (2010). The Literacy
• Needs of Adolescents in Their Own Words. Journal of Adolescent & Adult Literacy 53(8): 636-645.
• Rashotte, C.A., Macphee, K., and Torgesen, J.K. (2001). The Effectiveness of A Group Reading
• İnstruction Program With Poor Readers in Multiple Grades. Learning Disability Quarterly, 24:
• 119-134.
• Reitsma, P. (1983). Printed Word Learning İn Beginning Readers. Journal of Experimental Child
• Psychology, 36:321–339.
• Ryan, R. M. and Connell, J. P. (1989). Perceived Locus of Causality And Internalization: Examining
• Reasons For Acting in Two Domains. Journal Of Personality and Social Psychology, 57(5): 749-761.
• Schiefele, U. (1999). Interest and Learning From Text. Scientific Studies of Reading, 3: 257-279.
• Share, D. L. & Stanovich, K. E. (1995). Cognitive processes in early reading development:
• Accommodating individual differences into a model of acquisition. Issues in Education:
• Contributions from Educational Psychology, 1, 1-57.
• Torgesen, J. K., Rashotte, C. A., Alexander, A. W., Wagner, R. K., Voeller, K. K. S., & Conway, T.
• (2001). Intensive Remedial İnstruction For Children With Severe Reading Disabilities:
• Immediate And Longterm Outcomes From Two İnstructional Approaches. Journal Of Learning
• Disabilities, 34: 33–58.
• Torgesen, J.K. & Hudson, R. (2006). Reading Fluency: Critical İssues For Struggling Readers. In S.J.
• Samuels And A. Farstrup (Eds.). Reading Fluency: The Forgotten Dimension Of Reading
• Success. Newark, de: International Reading Association.
• Tosunoğlu, M., Aköz, Y. ve Katrancı, M., (2009). Sınıf Öğretmenlerinin Görüşlerine Göre İlkokuma
• Yazma Öğretiminde Başarıyı Etkileyen Faktörler, Milli Eğitim Dergisi, 183: 68-80.
• Wigfield, A., & Guthrie, J. T. (1997). Relations of Children’s Motivation For Reading to The Amount
• And Breadth of Their Reading. Journal of Educational Psychology, 89: 420-432.
• Wise, B. W., Ring, J. & Olson, R. K. (1999). Training phonological awareness with and without explicit
• attention to articulation. Journal of Exceptional Child Psychology, 72: 271–304.
• Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin.