A functional approach proposal in the context of developing critical thinking skills with texts in Turkish lessons: Philosophy for children (P4C)

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 1, 98 - 122, 30.06.2022

Zeynep Cin Şeker

https://doi.org/10.47615/issej.1094455

Cited By: 2

Öz

Turkish education is not a static process in which knowledge is transferred, but a process based on skill development. The aim of Turkish education is to train individuals who can understand what they read and listen to and express their understanding effectively with their speaking and writing skills. In addition to language skills, developing thinking skills such as critical thinking, problem solving, creative thinking, and research is another goal of Turkish education. It is known that there is a mutually reinforcing relationship between language skills and thinking skills. While the development of comprehension and expression skills determines the quality of an individual's thinking skills, the development of thinking skills determines the quality of language skills. This close relationship between language and thought makes it necessary to include activities aimed at improving thinking skills in Turkish lessons. In recent years, the interest of philosophy for children / philosophy with children approach has attracted attention in the world and in our country. The similarity between the aims determined in the Turkish Language Teaching Program and the aims of the philosophy approach for children is striking. In this context, the primary aim of the study is to reveal the similarity between the aims of the philosophical approach for children and the aims of Turkish education. Another aim of the study is to raise awareness on how to benefit from the philosophy approach for children in Turkish lessons.

Anahtar Kelimeler

Turkish education, Philosophy for children, Critical thinking, P4C, Critical thinking teaching

Türkçe derslerinde metinlerle eleştirel düşünme becerisinin geliştirilmesi bağlamında işlevsel bir yaklaşım önerisi: çocuklar için felsefe (P4C)

Öz

Türkçe eğitimi, bilginin aktarıldığı durağan bir süreç değil, beceri geliştirmeyi temel alan bir süreçtir. Türkçe eğitiminin amacı, okuduğunu ve dinlediğini anlayan ve anladıklarını konuşma ve yazma becerileri ile etkili bir biçimde anlatan bireyler yetiştirmektir. Dil becerilerinin yanında, eleştirel düşünme, problem çözme, yaratıcı düşünme, araştırma gibi düşünme becerilerini geliştirmek, Türkçe eğitiminin bir diğer amacı olarak karşımıza çıkar. Dil becerileri ile düşünme becerileri arasında birbirini destekleyen bir ilişki olduğu bilinmektedir. Anlama ve anlatma becerilerinin gelişimi bireyin düşünme becerilerinin niteliğini belirlerken düşünme becerilerinin gelişimi de dil becerilerinin niteliğini belirler. Dil ve düşünce arasındaki bu sıkı ilişki Türkçe derslerinde düşünme becerilerini geliştirmeye yönelik etkinliklere yer verilmesini gerekli kılar. Son yıllarda dünyada ve ülkemizde, çocuklar için felsefe/çocuklarla felsefe yaklaşımının gördüğü büyük ilgi dikkat çekmektedir. Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda belirlenen amaçlar ile çocuklar için felsefe yaklaşımının amaçları arasındaki benzerlik dikkat çekicidir. Bu bağlamda çalışmanın öncelikli amacı, çocuklar için felsefe yaklaşımının amaçları ile Türkçe eğitiminin amaçları arasındaki benzerliği ortaya çıkarmaktır. Çalışmanın bir diğer amacı ise Türkçe derslerinde çocuklar için felsefe yaklaşımından nasıl yararlanılabileceği noktasında farkındalık oluşturmaktır.

Anahtar Kelimeler

Türkçe eğitimi, Çocuklar için felsefe, Eleştirel düşünme, P4C, Eleştirel düşünme öğretimi

Kaynakça

• Akkocaoğlu, N. (2015). Çocuklar için felsefe eğitimi üzerine nitel bir araştırma. (Yayımlanmış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Başoğlu, N. ve Mutlu, B. (2012). İlköğretim Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin eleştirel düşünme eğitimine uygunluğu. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(3), 983-998.
• Boyacı, N. P., Karadağ, F. ve Gülenç, K. (2018). Çocuklar için felsefe/çocuklarla felsefe: felsefi metotlar, uygulamalar ve amaçlar. Kaygı, 31, 145-173.
• Direk, N. (2002). Küçük Prens. İstanbul: Pan Yayıncılık.
• Dirican, R. (2017). Çocuklarla felsefeye varoluşsal bir bakış. Çocuk ve Medeniyet, 2, 167-177.
• Droit, R. P. (2017). Çocuklarla felsefe sohbetleri. Ankara: Say Yayınları.
• Eğmir, E. (2018). Eleştirel düşünme becerisi öğretimi: ortaokul öğrencileri için bir program tasarısı. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Facione, P. (2015). Critical thinking: what it is and what it counts, Insight Assessment.
• Fisher R. (2001) Philosophy in Primary Schools: fostering thinking skills and literacy, Reading, July, 67-73.
• Gaut, B. and Gaut, A. M. (2012). Philosophy for young children: a pratical guide. New York: Routledge.
• Gelder, T. V. (2005). Teaching critical thinking: some lessons from cognitive science. College Teaching, 53(1), 41-48.
• Gürkaynak, İ., Üstel, F. ve Gülgöz, S. (2003). Eleştirel düşünme. İstanbul: Eğitim Reformu Girişimi.
• Huitt, W. (1998). Critical thinking: an overview. Educational Psychology Interactive. Valdosta, GA: Valdosta State University.
• Jackson, E. T. (2017). Philosophy for children- the art and craft of gently socratic inquiry.
• Karadüz, A. (2010). Dil becerileri ve eleştirel düşünme. International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 5(3), 1566-1593.
• Karakaya, Z. (2006). Günümüz çocuk edebiyatından seçilmiş çocuk felsefesi örnekleri. Turkish Studies, 2, 21-39.
• McCall, C. C. (2017). Düşünmeyi dönüştürmek. Ankara: Nobel Yayınları.
• MEB. (2019). Türkçe dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, ve 8. Sınıflar için). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Mutlu, B. (2017). Çocuklukta ve çocukça felsefe yapmak. Çocuk ve Medeniyet, 2, 19-49.
• Özden, Y. (2003). Öğrenme ve öğretme. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Patrick, J. 1. (1986). Critica i thinking in the social studies. ERIC Clearinghouse for Social Studies/Social Science Education Bloomington IN.
• Polat, s. (2014). Eleştirel düşünme becerisi öğretiminin çok yönlü incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Potts, B. (1994). Strategies for Teaching Critical Thinking. Practical Assessment, Research & Evaluation, 4(3), 1-3.
• Semerci, N. (2000). Kritik düşünme ölçeği. Eğitim ve Bilim, 25(116), 23-26.
• Smith, G. f. (2003). Beyond critical thinking and decision making: teaching business students how to think. Journal of Management Education, February, 23-50.
• Stemberg, R. J. (1987). Teaching critical thinking: eight ways to fail before you begin. Phi Delta Kappan, 456-459.
• Şahinel, S. (2002). Eleştirel Düşünme. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Timuçin, A. (2004). Felsefe sözlüğü. İstanbul: Bulut Yayınları.
• Taşdelen, V. (2017). Çocuk kültürü bağlamında çocuklarla felsefe. Çocuk ve Medeniyet, 2, 7-17.
• Tepe, H. (2013). UNESCO verileri ışığında dünyada çocuklar için felsefe. İçinde Betül Çotuksöken ve Harun Tepe (Yayına Haz.). Çocuklar İçin Felsefe Eğitimi, 77-94. Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları.
• Trickey, S. ve Topping, K. J. (2004). ‘Philosophy for children’: a systematic review. Research Papers in Education, 19(3), 365-380.
• Vansieleghem, N. (2005). Philosophy for children as the wind of thinking. Journal of Philosophy of Education, 39(1), 18-35.
• Yapar Gönenç A. ve Bozkurt, G. (2017). Dil temelinde felsefe ve medya. İstanbul: Der Yayınları.