TÜRK-İSLÂM EDEBİYATINDA HİLYE VE “HALİL B. ALİ el-KIRIMÎ’NİN MENSUR HİLYE-İ NEBEVÎ’Sİ"

Yıl 2016, Sayı: 28, 389 - 413, 22.12.2016

Zehra Gözütok Tamdoğan

Öz

İslâm dininin asıl iki kaynağından biri ve her yönüyle Müslümanlara üsve-i hasene olan Hz. Peygamber'in (s.a.s) doğumu, fizikî yapısı, yaşam tarzı ve ölümü siyer edebiyatı diyebileceğimiz bir birikimin ana teması olmuştur. Bu yazılanlar manzum olabildiği gibi mensur olarak da çeşitlilik arz etmektedir. Bunlar arasında yer alan ve Hz. Peygamber'e duyulan muhabbet ve özlemin ifade edildiği mevlid, mi'râciyye, na't ve onun her sahabîsi tarafından farklı bir cepheden çekilmiş portresi olarak hilye, bizim medeniyetimizin renkleri arasında yer almıştır. Bu yazıda, hilyenin asıl kaynağı olması dolayısıyla şemâil, hilye, hilyenin doğuş sebepleri, çeşitleri hakkında bilgi verilecektir. Manzum Hilyeler üzerinde yapılan çalışmalar olduğu halde mensur hilyelerin bu ilgiden uzak olduğunu düşünerek makalemizin sonunda Halil b. Ali el-Kırımî imzalı mensur bir hilyenin transkribe edilmiş metnini verdik.

Anahtar Kelimeler

Hilye, Nesir, Şemâil

Hilya in Turkish-Islamic Literature and “Prose Hilya-i Nabavî of Halil b. Ali al-Kırımi”

Öz

The birth, physical structure, life style and death of the Prophet Muhammad, who is one of the two main sources of the religion of Islam and has been an exemplary for the Muslims from every respect, has been frequently the subject of many types of sira literary works. These works cover a wide variety either in the form of verse or prose. Especially such types of works like mawlid, mi'raciyya and na't in which the fondness and yearning felt for Muhammad, the prophet and hilya which reflects a portrait of him made by every one of his companions from a different angle have taken their place among the different colours of our civilisation. This essay aims at presenting information about "shamail" as it the main source of hilya, hilya itself, the reasons of the birth of hilye and types of hilye. Taking into consideration the fact that there is a considerable number of works about the hilyas in the form of verse and that the hilyas in the form of prose has not enjoyed the same interest, we attached the transribed text of a hilya in the form of prose written by Halil b. Ali el-Kırımî to the end of this article.

Anahtar Kelimeler

Hilya, Prose, Shamail

Kaynakça

• Ahmed Cevdet Paşa, Peygamber Efendimiz, yay. haz. Mâhir İz, neş. haz. M. Ertuğrul Düzdağ,