The Life and Character of Kâ’b b. Mâlik, the Poet of the Prophet Muhammed

Yıl 2017, Sayı: 30, 287 - 309, 29.12.2017

Murat Gök

Öz

Kâ’b b. Mâlik, who belongs
to Medina Hazrec tribes to the Benî Selime arm, was born in Medina nearly 27
years ago from hegira. He was one of the people who first chose Islâm religion
among the members of ansar in Medina. He joined the second Akaba negatiation
which was very important in the first period of Islamic history and contributed
to spread Islâm both in his tribe and Medina. He joined all wars which prophet
took place except from Bedir and Tebûk. He didn’t join Tebûk war, and for that
reason Tevbe periods of 117-119 verses were sent for him and his collegues. So
that, they were forgiven by God. He served to muslims also wıth his expressions
not only in battlefield. He also had active role since the foundatıon of islamic state instituion of Medina,
after the hegira of the prophet of Medina. One of attractive things about him
is his poetship. Because of this, he was called the poet of the prophet. He
motivated the muslims in every war and occasion with his poems. He also demoralised
the enemies by satirizing sowing discord. With his great characteristics, in
the first period of Islâm, he was one of the rare people who managed to attract
everybody’s attention.

Anahtar Kelimeler

Kâ’b b. Mâlik, Poet, Poem, the Poet of Prophet, Repent

PEYGAMBER ŞAİRİ KÂ’B B. MÂLİK’İN HAYATI VE KİŞİLİĞİ

Öz

Medineli Hazrec kabilesinin Benî Selime koluna mensup olan Kâ’b b. Mâlik, hicretten yaklaşık 27 yıl önce Medine’de dünyaya geldi. Medine’de ensar arasından İslâm’ı ilk seçenlerdendir. O, İslâm tarihinin ilk dönemlerinde büyük önemi olan İkinci Akabe Biatı’na katılmış, İslâm’ın kendi kabilesinde ve Medine’de yayılmasına katkı sağlamıştır. Hz. Peygamber’in katıldığı savaşlardan Bedir ve Tebûk hariç hepsine katılmış, Tebûk’ten geri kalmasıyla hakkında Tevbe sûresinin 117-119. ayetleri inmiş ve Allah tarafından affedilmiştir. O, sadece kılıcıyla değil diliyle de Müslümanlara hizmet etmiştir. Peygamber (as)’ın Medine’ye hicretinden sonra kurulan Medine İslâm Devleti’nin kurumlaşmasında aktif roller almıştır. Onun en büyük özelliklerinden biri de şairliğidir. O, bu yönüyle Peygamber Şairi sıfatını almıştır. Her savaşta ve olayda şiirleriyle Müslümanlara moral vermiş, küfrü ve küffârı hicvetmiş, düşmanın moralini bozmuştur. Daha birçok özelliğiyle Kâ’b b. Mâlik, İslâm tarihinin ilk döneminde dikkatleri üzerine çekebilmiş ender şahsiyetlerden biridir.

 

Anahtar Kelimeler

Kâ’b b. Mâlik, Şair, Şiir, Peygamber Şairi, Tövbe

Kaynakça

• A’zamî, Saîd, ‘’Kâ’b b. Mâlik el-Ensârî ve Nemûzec min Şi’rih’’, el-Ba’su’l-İslâmî, Lucknow, XXVIII/7 (1984): 70-84.
• ……….., Şuarâu’r-Rasûl, Beyrût 2001.
• Afîf, Abdurrahman, Mûcemu’ş-Şuarâi’l-Câhiliyyîn ve’l-Muhadramîn, yy., ty.
• Cevad Ali, el-Mufassal fî Târîhi’l-Arab Kable’l-İslâm, İntişârâtu’ş-Şerîfi’r-Rızâ, yy., 1993.
• Cumahî, Muhammed b. Sellâm, Tabakâtü’ş-Şuarâ, thk. Muhammed Süveyd, Beyrût 1998.
• Cübûrî, Yahyâ, ‘’Kâ’b b. Mâlik el-Ensârî’’, Mecelletü’l-Mecmei’l-İlmî el-Irâkî, yy. 1965.
• Durmuş, İsmail, ‘’Fahr’’ DİA, İstanbul 1995, XII/79.
• ……….., ‘’Methiye’’ DİA, Ankara 2004, XXIX/406-408.
• Fayda, Mustafa, ‘’Kahtân’’ DİA, İstanbul 2001, XXIV/201-202.
• FR. Buhl, ‘’Kâ’b b. Mâlik’’, İslam Ansiklopedisi, MEB Yay, Eskişehir 1997, VI/4-5.
• Hamidullah, Muhammed, İslâm Peygamberi, çev. Salih Tuğ, İrfan Yayımcılık, İstanbul 1993.
• ……….., Hz. Peygamber’in Savaşları, çev. Erinç Yurter, İstanbul 2002.
• Hasan, İbrahim Hasan, İslam Tarihi, çev. İsmail Yiğit-Sadreddin Gümüş, İstanbul 1996.
• Hâşimî, Muhammed Ali, Kâ’b b. Mâlik el-Ensârî es-Sahâbî eş-Şâir el-Edîb, yy., 1965.
• Isfehânî, Ebu’l-Ferec Ali b. Hüseyin, Kitâbu’l-Eğânî, Beyrût 1992.
• İbn Abdilber, Ebu Ömer Yusuf b. Abdillah b. Muhammed, el-İstîâb fî Ma’rifeti’l-Ashâb, Beyrût 1995.
• İbn Ebî Hâtim, Ebû Muhammed Abdurrahman b. Muhammed b. İdrîs, el-Cerh ve’t-Ta´dîl, Beyrût 1952.
• İbn Hacer el-Askalânî, Şihâbüddîn Ebu’l-Fadl, el-İsâbe fî Temyîzi’s-Sahâbe, Beyrût 1971.
• …………., Tehzîbü’t-Tehzîb, Beyrût 1993.
• İbn Hanbel, Ahmed, el-Müsned, İstanbul 1992.
• İbn Hişâm, Ebû Muhammed Abdülmelik, es-Sîretü’n-Nebeviyye, thk. Mustafa es-Sekkâ, İbrahim el-Ebyârî, Abdulhafız Şilbî, Beyrût 1995.
• İbn İshak, Muhammed b. İshak, Sîretu İbn İshak, thk. Muhammed Hamidullah, Konya 1981.
• İbn Kesîr, Ebu’l-Fidâ İsmail, el-Bidâye ve’n-Nihâye, Beyrût 1998.
• İbn Mâce, Hâfız Ebû Abdillah Muhammed b. Yezîd el-Kazvînî, es-Sünen, Mısır 1952.
• İbn Manzûr, Lisânü’l-Arab, Beyrût 1986.
• İbn Sa’d, Ebû Muhammed Abdullah b. Müslim, et-Tabakâtü’l-Kübrâ, Beyrût ty.
• İbn Seyyidinnâs, Fethu’d-dîn Ebi’l-Feth el-Endelûsî, Minehu’l-Mideh, Dımeşk ty.
• İbnü’l-Esîr, İzzüddîn b. Ebi’l-Hasen Ali b. Muhammed, el-Kâmil fi’t-Târîh, çev. M. Beşir Eryarsoy, İstanbul ty.
• …………..Üsdü’l-Ğâbe fî Ma’rifeti’s-Sahâbe, Beyrût ty.
• …………..el-Lübâb fî Tehzîbi’l-Ensâb, Beyrût 1994.
• Kandehlevî, Muhammed Yusuf, Hayâtü’s-Sahâbe, Dımeşk 1983.
• Kandemir, M. Yaşar, ‘’Kâ’b b. Mâlik’’ DİA, İstanbul 2001, XXIV/4-6.
• Kehhâle, Ömer Rıza, Mu’cemü’l-Müellifîn, Beyrût 1993.
• Kök, Bahaddin, ‘’Kâ’b b. Mâlik el-Ensâri ve Tebûk Seferiyle İlgili Durumu’’ EAÜİFD, Erzurum, (1988): 129-141.
• Müslim, Ebu’l-Huseyn, Müslim b. Haccâc el-Kuşeyrî, Sahîhu Müslim, Beyrût ty.
• Önkal, Ahmet, Rasûlullâh’ın İslâm’a Davet Metodu, Konya 1984.
• Öznurhan, Halim, ‘’Arap Şiirinde Fahr Teması’’, Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Konya, 22 (2006): 149-160.
• Safedî, Salahuddîn Halil b. Aybek, el-Vâfî bi’l-Vefeyât, Beyrût 2000.
• Sarıçam, İbrahim, Hz. Muhammed ve Evrensel Mesajı, Ankara 2005.
• Taberî, Ebû Ca’fer Muhammed b. Cerîr, Târîhu’l-Ümemi ve’l-Mülûk, Beyrût 2002.
• Tirmizî, Muhammed b. İsa b. Sevra, Sünenu’t-Tirmizî, Mısır ty.
• Toprak, M. Faruk ‘’Mersiye’’ DİA, Ankara 2004, XXIX/215-217.
• Ülkü, Hayati, Ashâb-ı Kirâm’ın Meşhurları, İstanbul 1982.
• Vâkıdî, Muhammed b. Ömer b. Vâkıd, Kitâbu’l-Meğâzî, thk. Muhammed Abdülkadir Ahmet Atâ, Beyrût 2004.
• Zehebî, Şemsüddin Muhammed b. Ahmed, Siyeru A’lâmi’n-Nübelâ, thk. Şuayb el-Arnavûd, Beyrût 1985.
• ………….., Târîhu’l-İslâm, thk. Ömer Abdusselâm Tedmûrî, Beyrût 1990.
• Zemahşerî, Ebu’l-Kâsım Mahmud b. Ömer, Esâsu’l-Belâğa, Beyrût 2001.
• Ziriklî, Hayruddin, el-A’lâm Kâmûsu Terâcim, Beyrût 2005.