Mûsikî ve Su Arasındaki İlişkinin Çeşitli Boyutları

Yıl 2021, Sayı: 38, 155 - 168, 31.12.2021

Hüseyin Akpınar

https://doi.org/10.31591/istem.1037371

Cited By: 1

Öz

Güzel sanatların önemli bir kolu olan mûsikî, başta evren ve insan olmak üzere birçok şeyle ilişkilidir. Kâinatta var olan ölçü, düzen ve denge aslında mûsikîyi de oluşturan unsurlardır. Bu açıdan mûsikî, evrensel düzen, denge ve ahengin bir sûreti ve bir yansımasıdır. Mûsikî, bir yönüyle de insanı kendi içinde dengede tutarak rûh ve beden arasındaki armoniyi sağlamaktadır.
Mûsikî, insandaki din ve inanma duygusu ve bunların dışa dönük yönü olan ibadetler ve ritüeller ile de ilişkilidir. Mûsikî aynı zamanda matematik, tıp, astronomi, fizik, mimarî, tarih, edebiyat, şiir, sosyoloji, psikoloji gibi birçok aklî ve naklî ilimle; hayvan, bitki ve diğer varlıklarla da ilişkili bir ilim ve sanattır. Mûsikînin ilişkili olduğu bu varlıklardan biri de kimya ilminde H2O olarak ifade edilen su elementidir.
Çalışmamızda Mûsa peygamberin su mucizesi ile mûsikî kelimesinin kökeni arasındaki ilişki, dört unsurdan biri olan su ile gezegenler, burçlar ve Türk Mûsikîsi’ndeki Uşşâk makamı arasındaki ilişki, müzisyen Orpheus ve filozof Pythagoras ile su arasındaki efsanevî ilişki, su mûsikîsi, su sesinin tedavide kullanılması, suyun sesten ve Kur’ân-ı Kerim, Ezan ve Zikir’den etkilenmesi gibi mûsikî ile su arasındaki ilişkinin tespit edebildiğimiz çeşitli boyutlarına yer verilmiştir. Çalışma neticesinde mûsikî ile su arasında çok yönlü bir ilişkinin bulunduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Mûsikî, Su, Evren, Burç, Uşşâk makamı.

Various Dimensions of the Relationship Between Music and Water

Öz

Music which is an important part of fine arts is in relationship with a great many entities, particularly with humans and the universe. The harmony, order and balance existing in the universe constitute the components of music per se. In this aspect, music is a form and reflection of this universal order, balance and harmony.
Music is concerned with faith and belief of humans and also with prayers and rituals which are the extrinsic forms of that faith and belief. Music is associated with not only art and science but also with animals, plants and other entities. Yet another one of these entities which is in relationship with music is the element of water denoted by H2O in chemistry.
The study focuses mostly on the relation between water miracle of Moses (His Holiness) and the word 'music'. Moreover, it addresses the legendary relation between water and musician Orpheus and philosopher Pythagoras. The present study also includes various dimensions of the relation between water and music, such as water musics, using the sound of water in treatment, and how water is affected by the sound of Holy Quran, the Adhan (call to pray), and Tersanctus. 

Anahtar Kelimeler

Music, Water, Universe, Horoscope, Ussak mode.

Kaynakça

• Akdoğan, Bayram. Fethullah Şirvânî ve Mecelletün Fi’l-Mûsikâ Adlı Eserinin XV. Yüzyıl Türk Mûsikîsi Nazariyatındaki Yeri. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 1996.
• Arısoy, Mithat. Seydî’nin El-Matla’ Adlı Eseri Üzerine Bir Çalışma. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1998.
• Arslan, Arif. Dua ile Gelen Şifa. İstanbul: Sena Yayınları, 2015.
• Arslan, Fazlı. İslâm Medeniyetinde Mûsikî. İstanbul: Beyan Yayınları, 2015.
• Bardakçı, Murat. Ahmed Oğlu Şükrullah Şükrullah’ın Risâlesi ve 15. Yüzyıl Şark Mûsikîsi Nazariyatı. İstanbul: Pan Yayıncılık, 2011.
• Bayramlı, Evren. Müziğin Kadîm Yolculuğu. İstanbul: Maya Kitap, 2014.
• Colombe, Casimire. Müziğin İnsan ve Hayvanlara Etkisi. ed. Salih Ergan - Ahmet Şahin Ak. İstanbul: Ötüken Yayınları, 2012.
• Çakmak, Osman. “Sudaki Sırlar ve Zemzem”. http://www.hanimlar.com/makale/bilim-teknoloji/sudaki-sirlar-ve-zemzem, ts. Erişim 14 Kasım 2019.
• Çetinkaya, Yalçın. Müziği Düşünmek. İstanbul: Büyüyenay Yayınları, 2016.
• Demirağ, Dilaver. “Suyun Metafiziği”. Z Dergisi Kültür-Sanat-Şehir 2 (2017), 51.
• Düzenli, Pehlul. İslâm Kültür Tarihinde Musîki. İstanbul: Kayıhan Yayınları, 2014.
• Eroğlu, Cafer. “Osmanlı’da Müzikle Tedavi ve Su Terapisi”. http://osmanlikulturunuyasatmadernegi.com/index.php?option=com_content&view=article&id=187&Itemid=185, ts. Erişim 12 Eylül 2019.
• Gençoğlu, Mehmet Sait Halim. “Vahyîzâde Mehmed Kastamonî’nin Mûsikî Teorisi”. Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi 1 (2020), 91-109.
• Gönüler, Yağız. “Musikiyle Gelen Şifa”. Lacivert Yaşam Kültürü Dergisi 20 (2016).
• Han, Hazret İnayet. Müziğin, Sesin ve Sözün Gizemciliği. çev. Harun Ömer Tarhan - Aftab Talat Kamran. İstanbul: Okyanus Yayınları, 2019.
• İbnu’l-Cevzî, Cemaluddin Ebu’l-Ferec Abdurrahman. Menâkibu’l-İmâm Ahmed. Mısır: Dâru Hicr, H. 1409.
• Kaplan, Mahmut. Hayriyye-i Nâbî. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 2008.
• Karaduman, İrfan. İlm-i Edvâr-ı Mûsikî (İnceleme-Günümüz Türkçesi-Çevriyazım-Esas Metin). Ankara: Asitan Yayıncılık, 2014.
• Kargı, Kadir. Su Ahlâkı. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2021.
• Kayalık, Fatma. Anadolu Kültüründe Şifâhâneler. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
• Khan, Sufi Inayat. Müzik İnsan ve Evren Arasındaki Köprü. çev. Kaan H. Ökten - Tuğrul Ökten. İstanbul: Arıtan Yayınevi, 2001.
• Köksal, M. Asım. Peygamberler Tarihi. 2 Cilt. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2016.
• Lasserre, Pierre. Nietzsche’nin Müzik Üzerine Düşünceleri. çev. İlhan Usmanbaş. İstanbul: Pan Yayıncılık, 1996.
• Mekkî, Ebû Tâlib. Kûtu’l-Kulûb. çev. Muharrem Tan. 4 Cilt. İstanbul: İz Yayınları, 1999.
• Muhammed b. Hibbân. Sahîh İbn Hibbân. 14 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1988.
• Nasr, Seyyid Hüseyin. İslâm Sanatı ve Maneviyatı. çev. Ahmet Demirhan. İstanbul: İnsan Yayınları, 1992.
• Nesâî, Ebû Abdurrahman Ahmed b. Şuayb en-. ʻAmelu’l-leyli ve’l-yevm. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, H. 1406.
• Nursi, Said. Sözler. İstanbul: Envar Neşriyat, 1993.
• Özcan, Nuri - Çetinkaya, Yalçın. “Mûsikî”. Diyanet İslâm Ansiklopedisi. 31/257-261. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 2006.
• Öztuna, Yılmaz. Büyük Türk Mûsikîsi Ansiklopedisi. 2 Cilt. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1990.
• Öztürk, Levent vd. Makamdan Şifaya. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2017.
• Salih, Aidin. Gerçek Tıp & Yitik Şifanın İzinde. İstanbul: Yitik Şifa, 2019.
• Taberânî, Süleyman b. Ahmed et-. el-Muʻcemu’l-evsat. 9 Cilt. Kahire: Dâru’l-Haremeyen, ty.
• Temel, Nihat. Kur’ân-ı Kerim’de ve Sosyo-Kültürel Hayatımızda Su. İstanbul: Ensâr Neşriyat, 2016.
• Turabi, Ahmet Hakkı. “Hekim Şuûrî Hasan Efendi ve Ta’dîlü’l-Emzice Adlı Eserinde Müzikle Tedavi Bölümü”. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 40 (2011), 153-166.
• Turabi, Ahmet Hakkı. “Mûsikî”. Türk Din Mûsikîsi El Kitabı. ed. Ahmet Hakkı Turabi. 11-14. Ankara: Grafiker Yayınları, 6. Basım, 2021.
• Turabi, Ahmet Hakkı. “Şuûrî Hasan Efendi, Müzikle Tedavi Tarihindeki Yeri ve Ta’dîlü’l-Emzice”. Hekim Şair Olunca Şuûrî Kitabı. ed. Mükerrem Z. Aydın - Vildan S. Coşkun. 113-126. İstanbul: Kitabevi, 2018.
• Turabi, Ahmet Hakkı. Gevrekzade Hafız Hasan Efendi ve Mûsikî Risalesi. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2005.
• Turabi, Ahmet Hakkı. (Sanat Yönetmeni). “Su’yun Sesi” (Audio CD). İstanbul: Origami, 2015. http://www.origamiyapim.com/urun/suyun-sesi-ahmet-hakki-turabi/
• Yadigâr, Ayten. “Su ve İnsan”. Zafer Bilim Araştırma Kültür Sanat Dergisi 497 (2018).
• Zigârdelâkîzâde, Salih Nâbî. Felsefe-i Mûsîkî. çev. Cengiz Kotan. İstanbul: Çizgi Kitabevi, 2020.
• https://www.trthaber.com/haber/saglik/hastalar-muzik-ve-su-ile-iyilestirilirdi-146751.html. “Hastalar Müzik Ve Su İle İyileştirilirdi”. 05 Ekim 2014. Erişim 04 Ekim 2019.
• https://lebmetal.com/2015/12/heavy-metal-and-masaru-emotos-water-crystals/. “Heavy Metal and Masaru Emoto’s Water Crystals”. 11 Aralık 2015. Erişim 12 Ekim 2019.
• https://www.kitabimukaddes.com/kutsal-kitap-hakkinda-bilgilendirme-ve-tam-metni/eski-antlasma/misirdan-cikis. “Kitab-ı Mukaddes”. Erişim 14 Eylül 2021.
• https://kuran.diyanet.gov.tr/mushaf/kuran-tefsir-1/bakara-suresi-2/ayet-60/kuran-yolu-meali-5. “Kur’ân-ı Kerim Meali”. Erişim 12 Eylül 2021.
• https://kuran.diyanet.gov.tr/tefsir/S%C3%A2d-suresi/4011/41-44-ayet-tefsiri. “Kur’ân-ı Kerim Meali”. Erişim 08 Aralık 2021.
• https://betterbelieveit.net/masaru-emotos-experiments-water/. “Masaru Emoto’s Experiments on Water”, ts. Erişim 12 Ekim 2019.
• https://galeri7.uludagsozluk.com/297/prof-dr-masaru-emoto_450506.png. “Prof. Dr. Masaru Emoto”, ts. Erişim 13 Eylül 2021.