Benlik Saygısı ve İyi Olma Halleri Arasındaki İlişkilerin Yapısal Eşitlik Modellemesiyle İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 1, 52 - 69, 03.02.2020

Cüneyt Okcu

Öz

Bu araştırmada yetişkinlerde benlik saygısının iyi olma halleri ile ilişkileri incelenmiştir. Araştırma Antalya ve İstanbul illerinde, CMB Yachts ve PwC şirketlerinde görev alan mavi ve beyaz yaka çalışanlar ile araştırmacının iletişimde olduğu sosyal kurumlardaki çalışmayanlar içerisinden rastgele örneklem seçimiyle 346 gönüllü katılımcıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada ölçme aracı olarak Ruh Sağlığı Sürekliliği Kısa Formu ve İki Boyutlu Benlik Saygısı Ölçeği kullanılmış, analizler SPSS ve AMOS programları kullanılarak korelasyon ve yapısal eşitlik modellemesi yöntemleriyle yapılmıştır. Araştırma bulgularına göre, Benlik Saygısı, Kendini Sevme ve Özyeterlik ile Ruh Sağlığı Sürekliliği, Duygusal, Psikolojik ve Sosyal İyi Olma arasında anlamlı düzeyde ilişki ve pozitif yönlü yordayıcılık etkisi tespit edilmiştir. Benlik Saygısının Ruh Sağlığı üzerinde orta düzey pozitif yordayıcı etkiye; Kendini Sevmenin Psikolojik İyi Olma üzerinde orta düzey, Duygusal ve Sosyal İyi Olma üzerinde düşük düzey pozitif yönlü yordayıcı etkiye; Özyeterliğin ise Duygusal, Psikolojik ve Sosyal İyi Olma hali üzerinde düşük düzey pozitif yönlü yordayıcı etkiye sahip olduğu sonucuna ulaşılmış, bulgular ilgili alanyazın çerçevesinde tartışılmış ve öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Ruh sağlığı, iyi olma, benlik saygısı, kendini sevme, özyeterlik

Destekleyen Kurum

Yakın Doğu Üniversitesi

Kaynakça

• Aktaş, M. C., Bulduk, B., Çelik, D. ve Ensarioğlu, K. (2018). Hemşirelik öğrencilerinde benlik saygısı ve empatik düzey arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenlere göre değerlendirilmesi. Hemşirelik Bilimi Dergisi, 1(3), 21-26.
• Altıok, H. Ö., Ek, N. ve Koruklu, N. (2010). Üniversite öğrencilerinin benlik saygı düzeyi ile ilişkili bazı değişkenlerin incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 99-120.
• Asıcı, E. ve İkiz, F. E. (2019). Okulda öznel iyi oluşun okul iklimi ve öz-yeterlik açısından yordanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(3), 621-638.
• ATUB. (2018). Bir psikiyatristin mesleki nitelikleri. Avrupa Tıp Uzmanları Birliği Psikiyatri Bölümü Yayını, 1-16.
• Çevik, G. B. ve Yıldız, M. A. (2016). Pedagojik formasyon öğrencilerinde umutsuzluk ile mutluluk arasındaki ilişkide benlik saygısının aracılık rolü. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 96-107.
• Dağlı, A. ve Baysal, N. (2016). Yaşam doyumu ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(59), 1250-1262.
• Demirci, İ. ve Akın, A. (2015). Ruh sağlığı sürekliliği kısa formu’nun geçerliği ve güvenirliği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 48(1), 49-64.
• Demirci, İ., Ekşi, H., Dinçer, D. ve Kardaş, S. (2017). Beş boyutlu iyi oluş modeli: PERMA ölçeği formunun geçerlik ve güvenirliği. The Journal of Happiness & Well-Being, 5(1), 60-77.
• Demirtaş, A. S. (2018). Duygu düzenleme stratejileri ve benlik saygısının mutluluğu yordayıcılığı. Turkish Studies Educational Sciences, 13(11), 487-503.
• Doğan, T. (2011). Two-dimensional self-esteem: Adaptation of the self-liking/self-competence scale into Turkish: A validatiy and reliability study. Education and Science, 36(162), 126-137.
• Doğan, T. ve Eryılmaz, A. (2013). İki boyutlu benlik saygısı ve öznel iyi oluş arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 107-117.
• Doğan, T., Totan, T. ve Sapmaz, F. (2013). The role of self-esteem, psychological well-being, emotional self-efficacy and affect balance on happiness: A path model. European Scientific Journal, 9(20), 31-42.
• Du, H., King, R. B. ve Chi, P. (2017). Self-esteem and subjective well-being revisited: The roles of personal, relational and collective self-esteem. Plus One Research Articles, 12(8), 1-17.
• Efilti, E. ve Çıkılı, Y. (2017). Özel eğitim bölümü öğrencilerinin benlik saygısı ile mesleki benlik saygısının incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 99-114.
• Erginöz, E. (2008). Halk sağlığı ve mental hastalıklar. İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri Sempozyum Dizisi, 62, 31-40.
• Erözkan, A. (2011). Sosyal kaygının kaygı duyarlığı, benlik saygısı ve kişilerarası duyarlık açısından incelenmesi. Elementary Education Online, 10(1), 338-347.
• Franken, K., Lamers, S. M. A., Klooster, P. M. T., Bohlmeijer, E. T. ve Westerhof, G. J. (2018). Validation of the mental health continuum-short form and the dual continue model of well-being and psychopathology in an adult mental health setting. Journal of Clinical Psychology, 1-16.
• Gülcan, A. ve Bal, P. N. (2014). Genç yetişkinlerde iyimserliğin mutluluk ve yaşam doyumu üzerindeki etkisinin incelenmesi. Asya Öğretim Dergisi, 2(1), 41-52.
• Güler, Ç. Y. ve Gazioğlu, A. E. İ. (2008). Rehberlik ve psikolojik danışmanlık öğrencilerinde öznel iyi olma hali, psikiyatrik belirtiler ve bazı kişilik özellikleri: Karşılaştırmalı bir çalışma. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 107-114.
• Haspolat, N. K. ve Kağan, M. (2017). Sosyal fobinin yordayıcıları olarak beden imajı ve benlik saygısı. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 139-152.
• Keldal, G. (2015). Warwick-Edinburgh mental iyi oluş ölçeği’nin Türkçe formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being, 3(1), 103-115.
• Keyes, C. L. M. (2002). The mental health continuum: From languishing to flourishing in life. Journal of Health and Social Behavior, 43(2), 207-222.
• Kılınç, M. (2017). Psikolojik iyi oluşun yordayıcıları olarak öz-yeterlik ve etkileşim kaygısı. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 13, 207-216.
• Kırık, A. M. ve Sönmez, M. (2017). İletişim ve mutluluk ilişkisinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 2(1), 15-26.
• Kurtyılmaz, Y., Can, G. ve Ceyhan, A. A. (2017). Üniversite öğrencilerinin ilişkisel saldırganlık ile benlik saygısı, sosyal bağlılık ve sosyal kaygı düzeyleri arasındaki ilişkiler. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 7(47), 33-52.
• Lyubomirsky, S., Tkach, C. ve Dimatteo, M. R. (2006). What are the differences between happiness and self-esteem?. Social Indicators Research, 78, 363-404.
• Moksnes, U. K. ve Espnes, G. A. (2013). Self-esteem and life satisfaction in adolescents – gender and age as potential moderators. Quality of Life Research, 1-9.
• Mulligan, A. (2011). The relationship between self-esteem and mental health outcomes in children and youth. Ontario Centre of Excellence for Child and Youth Mental Health Bulletin, 11, 2-9.
• Owen, F. K. ve Çelik, N. D. (2018). Yaşam boyu sağlıklı yaşam ve iyilik hali. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar Dergisi, 10(4), 430-443.
• Padhy, M., Rana, S. ve Mishra, M. (2011). Self esteem and subjective wellbeing: Correlates of academic achievement of students. The International Journal’s Research Journal of Social Science & Management, 1(7), 148-156.
• Perugini, M. L. L., De la Iglesia, G., Solano, A. C. ve Keyes, C. L. M. (2017). The mental health continuum-short form (MHC-SF) in the Argentinean context: Confirmatory factor analysis and measurement invariance. Europe’s Journal of Psychology, 13(1), 93-108.
• Piotrowska, M. Z., Piotrowski, J., Osin, E. N. ve Cieciuch, J. (2017). The mental health continuum-short form: The structure and application for cross-cultural studies - A 38 nation study. Journal of Clinical Psychology, 16, 1-49.
• Platten, M. J. ve Newman, E. (2013). Self esteem and its relationship to mental health and quality of life in adults with cystic fibrosis. Journal of Clinical Psychology in Medical Settings, 20, 392-399.
• Provencher, H. L. ve Keyes, C. L. M. (2011). Complete mental health recovery: Bridging mental illness with positive mental health. Journal of Public Mental Health, 10(1), 57-69.
• Sarı, T. ve Çakır, S. G. (2016). Mutluluk korkusu ile öznel ve psikolojik iyi oluş arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(25), 222-229.
• Sowislo, J. F. ve Orth, U. (2013). Does low self-esteem predict depression and anxiety? A meta-analysis of longitudinal studies. Psychological Bulletin, 139(1), 213-240.
• Stupnisky, R. H., Perry, R. P., Renaud, R. D., ve Hladkyj, S. (2013). Looking beyond grades: Comparing self-esteem and perceived academic control as predictors of first-year college students’ well-being. Learning and Individual Differences, 23, 151-157.
• Tafarodi, R. W. ve Milne, A. B. (2002). Decomposing global self-esteem. Journal of Personality, 70(4), 443-484.
• Tafarodi, R. W. ve Swann, W. B. (2001). Two-dimensional self-esteem: Theory and measurement. Elsevier Personality and Individual Difference, 31, 653-673.
• Tangör, B. B. ve Curun, F. (2016). Psikolojik iyi oluşun yordayıcıları olarak bireysel farklılıklar: Özgünlük, benlik saygısı ve sürekli kaygı. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(4), 1-13.
• Tonga, Z. ve Halisdemir, D. (2017). Ergen öznel iyi oluşu ile benlik saygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 4(12), 1214-1221.
• Tuncel, T. D. (2018). Türkiye’de 18-25 yaş grubu üniversite öğrencileri arasında görülen depresyonun; benlik saygısı, aile bağlılığı, akademik başarı ve cinsiyet ile olan ilişkisi ve depresyonda olan bu öğrencilerin süresi sınırlı psikodinamik psikoterapi ile tedavisi. Türkiye Bütüncül Psikoterapi Dergisi, 1(2), 74-96.