Women in the Place Names of Gaziantep

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 2, 53 - 59, 28.12.2019

Gülşah Parlak Kalkan

Öz

Gaziantep Yer Adlarında Kadın

Öz

Adbilim,
yeryüzünde var olan canlı veya cansız –insanın, taşın, toprağın, bitkinin, hayvanın,
renklerin vb.- gözle görülen ve duyularla algılanan her şeyin adını inceleyen
bilim dalıdır. Kültürel kimlik analizlerinde değeri yadsınamayacak Adbilim
çalışmalarının oldukça mühim sayılabilecek araştırma alanlarından birisi de yer
adlarıdır. Bir coğrafyanın adlandırılışı, üzerinde yaşayan halk için, oranın
vatan oluşu ile eş değerdir.

Türkler,
yaklaşık dokuz asırdır Anadolu’nun her karışını yurt edinirken bu toprakların
dağına, tepesine, ovasına, yaylasına kültürlerini ve düşünce dünyalarını şifreleyen
manalı adlar vermişlerdir. İlk bakışta birbiriyle hiçbir ilgisi yok gibi duran
binlerce coğrafya adının incelenmesi neticesinde bunların meydana getirdikleri
kültürel sistem, tarih ya da  yaşayış
düzeni somutlaştırılabilir.

 Söz konusu çalışmada, Gaziantep iline ait 70
adet 1/25.000 ölçekli haritalardan toplamda 8.000 civarında yer adı derlenerek
değişik açılardan incelenmiştir. Bu yer adları anlam bakımından tasniflenirken
sıklıkla başvurulan kaynaklardan “kişi adları”nın hacmi oldukça dikkat çekici
niteliktedir. Diğer yandan kişi adlarından erkek adlarının kadın adlarından
sayısal olarak oldukça fazla olması, konun irdelenmesinin gerekliliğini arz
etmiştir. Dolayısıyla bu çalışmada bilhassa bu durumun tarihsel süreç
içerisindeki seyri üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler

kadın, erkek, yer adları, Gaziantep

Kaynakça

• Aksoy, Ö. (1942). “Gaziantep Ağzında Atasözleri”, Varlık, Sayı 205, 297-301.
• Alkaya, E. (2001). “Türklerde Ad Verme Geleneği ve Kişi Adları”, Türk Kültürü, C.39, 459-442-448.
• Bal, D. M. (2002). “Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliğine Genel Bakış”, KASHED, 15-28.
• Başkan, Ö. (1989). “Türk Köy Adları Üzerine Bir Deneme”, TDAY- Belleten, 237-251.
• Dalkesen, N. (2008). “ İslam Öncesi Devirlerde Orta Asya'da Değişen Kadın Erkek İlişkilerinde Töre”, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 441-449.
• Demirbilek, S. (2007). “Cinsiyet Ayrımcılığının Sosyolojik Açıdan İncelenmesi”, Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, C.44, s. 511.
• Ersoy, E. (2009). “Cinsiyet Kültürü İçerisinde Kadın ve Erkek Kimliği (Malatya örneği)”. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt.19,S.2, s.209-230.
• İsakov, A. & Marzakulova, G. (2012). “Kırgızistan'daki Yer, Boy Adlarında Kadın”. Turan-Sam, C4, S.13, s.55-60.
• Kaya, M. (2002). “Türk Halk Anlatılarında Kadın”, S.15, s.49-54.
• Köksel, S. (2011). “Orhun Yazıtlarında Kadın”. NWSA, V.6 N.2, 333-334.
• Okray, Z. (2015). “Türk Atasözleri ve Deyimlerinde Kadın İmgesi”. LAÜ Sosyal Bilimler Dergisi, C.6, S.1, 93-102.
• Parlak Kalkan, G. (2014). Gaziantep İli Yer Adları Üzerine Bir İnceleme (Prof. Dr. Ahmet BURAN Yönetiminde Hazırlanmış ve Basılmamış Doktora Tezi). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elazığ.
• Sakaoğlu, S. (2000). “Anadolu'da Bölgelere Has Kişi Adları”, Türk Dili, C.520, S.495, s.376-382.
• Sevinç, N. (1983). “Gaziantep'te Yer Adları ve Türk Boyları, Türk Aşiretleri, Türk Oymakları”, Türk Dünyası Araştırmaları, s.1-38.
• Sevinç, N. (1983). “Gaziantep'te Yer Adları ve Türk Boyları, Türk Aşiretleri, Türk Oymakları”. TDA, S.26, s.1-18.
• Vatandaş, C. (2007). “Toplumsal Cinsiyet ve Cinsiyet Rollerinin Algısı”, Sosyoloji Konferansları, S.35, s.29-56.