Mardin İli Derik, Mazıdağı ve Savur İlçeleri 2020 Yılı Yüzey Araştırması Tarihöncesi Dönem Buluntuları : İlk Gözlemler

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 2, 99 - 117, 30.12.2022

Ergül Kodaş , Hale Tümer , Çağdaş Erdem , Abdullah Bilen , Charlotte Labedan Kodas , Bahattin İpek , Mübarek İpek , Rıdvan Yıldız , Bülent Genç

https://doi.org/10.46628/itbhssj.1125110

Öz

2020 yılında Mardin İli Derik Mazıdağı ve Savur İlçeleri Yüzey Araştırması Projesi kapsamında Mazıdağı İlçesi ve köylerinde tüm dönemleri kapsayan bir yüzey araştırması gerçekleştirilmiştir. Proje kapsamında çok sayıda yerleşim yeri tespit edilmiş ve tescile alınmıştır. Söz konusu yerleşim yerleri arasında tarihöncesi dönemlere ait olan otuz üç adet buluntu noktası tespit edilmiştir. Genel olarak Paleolitik Çağ’a tarihlenen açık hava yerleşim yerleri yoğunlukta olmakla birlikte tarihöncesi dönemlere buluntular yamaçlar üzerindeki höyükler, mağara veya mağara teraslarında da tespit edilmiştir. Ayrıca söz konusu yüzey araştırması sırasında Paleolitik Çağ dışında Geç Epipaleolitik ve Çanak-Çömleksiz Neolitik Dönem’e tarihlenen çok sayıda yontmataş alet buluntu noktası da tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mardin, Mazıdağı Yüzey Araştırması, Tarihöncesi Dönem, Paleolitik ve Çanak-Çömleksiz Neolitik

Kaynakça

• Coşkunsu, G. (2019). Hırbe Helale (Harabe Helale) ve Ğurs Vadisi. Afrika’dan Dünya’ya Yayılırken Yolu Anadolu’dan Geçen Paleolitik Dönem Atalarımızın Mardin’deki İzleri. Aktüel Arkeoloji, C. 67, s. 76-83.
• Dinçer, B. (2016). The Lower Paleolithic in Turkey: Anatolia and Hominin Dispersals Out of Africa. Paleoanthropology of the Balkans and Anatolia. Human Evolution and its Context, (Ed. D.K. Harvati - M. Roksandic). Dordrecht: Springer, s. 213-228.
• Dinçer, B. (2018). Türkiye’de Paleolitik Çağ Arkeolojisinin Geleceği, Arkeoloji ve Sanat Dergisi, C. 157, s.1-22.
• Erinç, S., (1980). Kültürel Çevrebilim Açısından Güneydoğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu Tarih Öncesi Araştırması-I, s.65–72.
• Harmankaya, S. (1987). Türkiye Paleolitik Çağ Araştırmaları Üzerine Bir Değerlendirme Türkiye Arkeolojik Yerleşmeleri Projesi, Paleolitik Çağ (Ed. S. Harmankaya - O. Tanındı). İstanbul, s. 7-19.
• Kodaş, E. (2020) Note sur un site paléolithique en Anatolie orientale: Hırbe Helale. Anatolia Antiqua, C. 28, S. 2, s. 7-21.
• E. Kodaş, E. - Genç, B. - Tümer, H. – Çiftçi Y. - Abakay, A. - Kaya, Ş. – Işık, S. - Dinç, O. – İpek B. (2021). A New Pre-Pottery Neolithic Settlement in The Southeastern Anatolia. The Light Of Its Knapped Stone Assemblages: Tarin Cave. Anatolia, C. 47, 77-96.
• Kökten, İ.K. (1947). Bazı Prehistorik İstasyonlar Hakkında Yeni Gözlemler. Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi, C. 5, s. 223-236.
• Otte, M. - Yalçınkaya I. - Kozlowski, J. - Bar-Yosef, O. - Bayón, I.L. - Taşkıran, H. (1998). Long-term Technical Evolution and Human Remains in the Anatolian Palaeolithic. Journal of Human Evolution, C. 34, s. 413-431.
• Sözer, A.N., (1984). Güneydoğu Anadolu’nun Doğal Çevre Şartlarına Coğrafi Bir Bakış, Ege Coğrafya. Dergisi Sayı:2, s. 8–30.
• Taşkıran, H. (2002). 2000 Yılı Karkamış Baraj Gölü Alanı Paleolitik Çağ Yüzey Araştırması (The Palaeolithic Survey in the Carchemish Dam Reservoir Region: 2000 Season). Ilısu ve Karkamış Baraj Gölleri Altında Kalacak Arkeolojik Kültür Varlıklarını Kurtarma Projesi 2000 Yılı Çalışmaları, Ankara : ODTÜ Tarihsel Çevre Araştırma ve Değerlendirme Merkezi (Taçdam), (Ed. N. Tuna - J. Velibeyoğlu) Ankara, s. 383- 429.
• Taşkıran, H. (2016). The Paleolithic and Epi-paleolithic of Anatolia. Anatolian Metal VII, s. 43-51.
• Taşkıran, H. - Kartal, M. (1999). Karkamış Baraj Gölü Alanında Yapılan Paleolitik Çağ Yüzey Araştırması: İlk Gözlemler”, Ilısu ve Karkamış Baraj Gölleri Altında Kalacak Arkeolojik Kültür Varlıklarını Kurtarma Projesi 1998 Yılı Çalışmaları, Ankara : ODTÜ Tarihsel Çevre Araştırma ve Değerlendirme Merkezi (Taçdam), (Ed. N. Tuna - J. Velibeyoğlu) Ankara, s. 45-62.
• Taşkıran, H. - Kartal, M. (2002). 2001 Yılı Ilısu Baraj Gölü Alanı Paleolitik Çağ Yüzey Araştırması", Araştırma Sonuçları Toplantısı, C. 20 S. 2, s.191-202.
• Taşkıran, H. - Kartal, M. (2010) 2008 Yılı Ilısu Baraj Gövdesi Alanı Yüzey Araştırması. Araştırma Sonuçları Toplantısı, C. 27, S. 3, s. 233- 244.
• I. Yalçınkaya, I. (1981). Le Paléolithique inférieur de Turquie. Préhistorie du Levant (Ed. J. Cauvin - P. Sanlaville) Paris, CNRS, s. 207-218.
• Yalçınkaya I. - Özçelik, K. - Kartal, M. - Taşkıran, H. (2009). Diffusion des cultures à bifaces en Turquie. Anadolu/Anatolia, C. 35, s. 1-38.