HEALTH SYSTEM TRANSFORMATION IN TURKEY (2003-13): REVISITING THE HEALTH REFORMS AMID COVID-19 PANDEMIC

Yıl 2020, Cilt: 19 Sayı: 37 - Bahar (Covid19-Özel Ek), 59 - 80, 27.06.2020

İsrafil Boyacı

Öz

This article revisits the Health Transformation Program (2003-13) of health system in Turkey. The most recent health reforms, regulations and planning practices in part, which resulted in a better infrastructure and a higher capacity of the health system, has been examined. While doing this, the article has also presented the variety in the main characteristics of health systems. The Health Transformation Program (2003-13) has equipped the health system in Turkey with a sufficient health infrastructure and system capacity in the fight with such an unknown novel coronavirus illness (COVID-19). In the battle with this pandemic,in the light of Turkey’s experience, the article discusses that a vital factor that shape their decisions and behaviors has been the trust and confidence that both governors and citizens have in related to the health system of their countries. In this article, the recent health reforms and regulation practices in Turkey, alongside considering differences in main components of a health system, have been reviewed. Thus, the article provides a background on the health system for studies in Turkey which will investigate the national fight with the COVID-19 pandemic.

Anahtar Kelimeler

Health systems, Transformation, Health reform, , Regulation, Universal health coverage

TÜRKİYE SAĞLIK SİSTEMİNİN DÖNÜŞÜMÜ (2003-13): COVİD-19 PANDEMİSİ İLE MÜCADELE SÜRECİNDE SAĞLIK REFORMLARINA YENİDEN BAKIŞ

Öz

Bu makale, Türkiye sağlık sisteminin Sağlıkta Dönüşüm Programı (2003-13) tecrübesini betimleyici bir şekilde tekrar ele alıyor. Sağlık sisteminin altyapı gelişimi ve kapasite artışıyla neticelenen güncel sağlık reformlarını, regülasyonları ve kısmen planlama faaliyetleri yeniden gözden geçirildi. Bunu yaparken, ülke sağlık sistemlerinin genel niteliklerindeki çeşitlilikler de makalede sunuldu. Türkiye’nin yakın bir tarihte tamamlamış olduğu Sağlıkta Dönüşüm Programı (2003-13), bilinmezliklerden müteşekkil COVİD-19 küresel salgını ile mücadeleye hazırlıklı bir sağlık altyapısı ve kapasitesi ile sağlık sistemini donatmıştır. Bu küresel salgın ile mücadelede, ülke yönetimlerinin kararlarına ve vatandaşlarının davranışlarına yön veren önemli bir etmenin kendi sağlık sistemlerinin kapasitesine duydukları güven olduğu, bu Türkiye tecrübesinde faydalanılarak, makalede tartışıldı. Bu makale ile, Türkiye’de güncel sağlık reformlarını ve regülasyon uygulamalarını, ülkelerin sağlık sistemleri arasındaki çeşitlilikleri de sunarak, kısa kısa ele alındı. Böylece, COVİD-19 pandemisi ile mücadele sürecini inceleyen çalışmalara sağlık sistemi ile ilgili gerekli araştırma zeminini de sunulmuş oldu.

Anahtar Kelimeler

Sağlık sistemleri, Dönüşüm, Reform, Regülasyon, Evrensel sağlık kapsayıcılığı

Kaynakça

• Akdağ, R. (2012). Turkey Health Transformation Program Assessment Report (2003-2011). T.C. Sağlık Bakanlığı.
• Aran, M. ve Roks, C. (2014). Turkey on the way of universal health coverage through the health transformation program (2003–13). World Bank health, nutrition and population (HNP) discussion paper. Washington DC.
• Armocida, B., Formenti, B., Ussai, S., Palestra, F. ve Missoni, E. (2020). The Italian health system and the COVID-19 challenge. Lancet Public Health, 5(5), e253. doi: 10.1016/S2468-2667(20)30074-8
• Atun, R., Aydın, S., Chakraborty, S., Sümer, S., Aran, M., Gürol, İ., …Akdağ, R. (2013). Universal health coverage in Turkey: enhancement of equity. The Lancet, 382(9886), 65-99. doi: https://doi.org/10.1016/S0140-6736(13)61051-X
• Boyacı, İ. (2017). Private hospitals and enhancement of geographic equity in health access: the case of Turkey. Yale Fox International Fellowship Policy Brief Series 2017. https://foxfellowship.yale.edu/sites/default/files/files/Boyaci.pdf
• Covid-19 Health System Response Monitor. (2020). Turkey. https://www.covid19healthsystem.org/countries/turkey/countrypage.aspx
• Dünya Sağlık Örgütü. (2010). What is a pandemic? Diseases. https://www.who.int/csr/disease/swineflu/frequently_asked_questions/pandemic/en/
• Dünya Sağlık Örgütü. (2020a, 8 Mart). Coronavirus disease 2019 (COVID-19) Situation Report – 48. https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/situation-reports/20200308-sitrep-48-covid-19.pdf?sfvrsn=16f7ccef_4
• Dünya Sağlık Örgütü. (2020b). [Internet üzerinden]. Twitter gönderisi 30 Ocak 22:43. https://twitter.com/WHO/status/1222968678595076096
• Dünya Sağlık Örgütü. (2020c, 11 Şubat). Novel Coronavirus(2019-nCoV) Situation Report – 22. https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/situation-reports/20200211-sitrep-22-ncov.pdf?sfvrsn=fb6d49b1_2
• Dünya Sağlık Örgütü. (2020d). Turkey: WHO Coronavirus disease (COVID-19) dashboard. https://covid19.who.int/region/euro/country/TR
• Dünya Sağlık Örgütü. (2020e). Universal Health Coverage. Health Systems. https://www.who.int/healthsystems/universal_health_coverage/en/
• Dünya Sağlık Örgütü – Avrupa. (2020). Coronavirus disease (COVID-19) pandemic. Health topics. https://www.euro.who.int/en/health-topics/health-emergencies/coronavirus-covid-19/novel-coronavirus-2019-ncov
• Ersoy, İ. (2015, 9 Ocak). Müsteşardan ‘özel’ kehanet: bu hastaneler kapanacak. Medimagazin. https://www.medimagazin.com.tr/ozel-saglik/genel/tr-mustesardan-ozel-kehanet-bu-hastaneler-kapanacak-9-672-63815.html
• Gaffney, A. (2020, 21 Mart). America's extreme neoliberal healthcare system is putting the country at risk. The Guardian. https://www.theguardian.com/commentisfree/2020/mar/21/medicare-for-all-coronavirus-covid-19-single-payer
• Jones, G. (2015, 3 Mart). Indiscriminate cuts threaten Italy's healthcare successes. Reuters. https://www.reuters.com/article/us-italy-health-awakenings-insight/indiscriminate-cuts-threaten-italys-healthcare-successes-idUSKBN0LZ0G320150303
• OECD. (2010). How much is too much? Value for Money in Health Spending (1. baskı) içinde (21-42). Paris: OECD Publishing. https://www.oecd.org/berlin/46201464.pdf
• OECD. (2016, 22 Temmuz). Universal health coverage and health outcomes. https://www.oecd.org/els/health-systems/Universal-Health-Coverage-and-Health-Outcomes-OECD-G7-Health-Ministerial-2016.pdf
• OECD. (2017). Financing of health care. Health at a Glance 2017: OECD Indicators (1. baskı) içinde (136-137). Paris: OECD Publishing. doi: https://doi.org/10.1787/health_glance-2017-46-en
• OECD ve Dünya Bankası. (2008). OECD reviews of health systems: Turkey 2008. Paris: OECD Publishing. doi: https://doi.org/10.1787/9789264051096-en
• T.C. Resmi Gazete. (2008, 15 Şubat) Özel hastaneler yönetmeliğinde değişiklik yapılmasına dair yönetmelik. Sayı: 26778. Ankara: Başbakanlık Basımevi. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2008/02/20080215-5.htm
• Sosyal Güvenlik Kurumu. (b.t.) SGK 2014. SGK istatistik yıllıkları. http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/kurumsal/istatistik/sgk_istatistik_yilliklari
• T.C. Sağlık Bakanlığı. (2009). Sağlık istatistikleri yıllığı 2008 (Yayın no. 806). Ankara: Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü.
• T.C. Sağlık Bakanlığı. (2014). Sağlık istatistikleri yıllığı 2013 (Yayın no. 956). Ankara: Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü.
• T.C. Sağlık Bakanlığı. (2015). Sağlık istatistikleri yıllığı 2014 (Yayın no. 1010). Ankara: Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü.
• TC Sağlık Bakanlığı. (2017). Sağlık istatistikleri yıllığı 2016 (Yayın no. 1083). Ankara: Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü.
• T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. (2019). Pandemik influenza ulusal hazırlık planı. Ankara. https://grip.gov.tr/depo/saglik-calisanlari/ulusal_pandemi_plani.pdf
• Wolper, F.L. (2010). Health care administration: managing organized delivery systems. (5. baskı). Massachusetts: Jones & Bartlett Learning.