ALIŞVERİŞ MERKEZLERİNDE YER ALAN İŞYERİ KİRALARINA KORONA VİRÜS (KOVİD-19) SALGINININ ETKİSİ VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Yıl 2020, Cilt: 19 Sayı: 38 - Covid-19 Hukuk Özel Sayısı, 104 - 119, 28.06.2020

Ayşe Arat

Öz

Korona virüs salgını, hayatımızı beklemediğimiz bir şekilde etkilemiştir. Bir hastalığın küresel ölçekte salgına dönüşmesi, sık karşılaşılan bir durum değildir. Üstelik günümüz dünyasının birbiriyle olan yakın teması, ulaşımın, iletişimin, tedarik ağının bağlantılı, hızlı ve kolay olması salgının yayılmasını hızlandırmıştır. Buna, sağlık hizmetlerinin her ülkede aynı düzeyde olmaması eklenince durum karmaşık bir hale dönüşmüştür. Ülke sınırları kapatılmış, uçuşlar durmuştur. Devletler kendi içlerinde sokağa çıkma kısıtlamaları, bazı ticari faaliyetleri sınırlandırma veya tamamen kapatma şeklinde tedbirler almışlardır. Çalışma hayatı ve sosyal hayat neredeyse durmuş, ticari hayat pek çok alanda durma noktasına gelmiştir. İşyerleri kapanmış, insanlar işsiz kalmıştır. Eğitim-öğretime ara verilmiş, adli faaliyetler bile son derece yavaşlamıştır. Hayatımızı etkileyen bu tedbirlerin bir takım hukuki sonuçları olması da kaçınılmazdır. Çalışmada alışveriş merkezlerindeki işyerlerine ilişkin kira sözleşmelerinin salgın sebebiyle alınan tedbirlerden nasıl etkilendiği, bu etkinin sonuçları ve çözüm önerileri değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Alışveriş Merkezi, İşyeri Kirası, Ortak Giderler, Korona Virüs Salgını

THE EFFECT OF THE CORONA VIRUS (COVID-19) OUTBREAK ON THE RENT OF BUSINESS PREMISES AT THE MALLS AND SOLUTION PROPOSALS

Öz

The corona virus outbreak has affected our lives in an unexpected way. The transformation of a disease into an pandemic on a global scale is not a common occurrence. Moreover, the close contact between today's world and transportation, communication, supply network being connected, fast and easy have accelerated the spread of the pandemic. When this is added to the fact that health services are not at the same level in every country, the situation has become complicated. It is inevitable that these measures affecting our lives have some legal consequences. In the study, how related to the rent of business premises in the shopping centers were affected by the measures taken due to the pandemic, the results of this effect and the solution suggestions were evaluated.

Anahtar Kelimeler

Shopping Center, The Rent of Business Premises, Common Expenses, Corona Virus Outbreak

Kaynakça

• Acar, Faruk: Kira Hukuku Şerhi (TBK. m. 299-312), İstanbul 2013
• Akıncı, Şahin: İşyeri Kiralarında Kiracının Korunması Açısından Borçlar Kanunu Tasarısının Bazı Hükümlerinin Değerlendirilmesi
• AÜHFD. C. 57, S. 3, Y. 2008, s. 33-50. Akyol, Şener: Dürüstlük Kuralı ve Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağı, İstanbul 1995.
• Altaş, Hüseyin: Hasılat ve Şirket Kirası, İstanbul 2008
• Arat, Ayşe: Küresel Salgının İşyeri Kiralarına Etkisi ve Çözüm Önerileri, Covid-19 Salgınının Hukuki Boyutu, İstanbul 2020.
• Arat, Ayşe: Sözleşmenin Değişen şartlara Uyarlanması, Ankara 2006.
• Aydoğdu, Murat/Kahveci, Nalan: Türk Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri (Sözleşmeler Hukuku), Ankara 2014.
• Baysal, Başak: Sözleşmenin Uyarlanması, TBK. m. 138 Aşırı İfa Güçlüğü, İstanbul 2017.
• Bischoff, Jacques: Vertragrisiko und clausula rebus sic stantibus, Zürich 1983.
• Çapkınoğlu, Gülenay: Alışveriş Merkezi Kira Sözleşmelerinde Ortak Gider, İstanbul 2019.
• Demircioğlu, Huriye Reyhan: Türk Hukukunda Alışveriş Merkezi Kiracılarının Ortak Giderlerden Sorumluluğu, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C. XX, Y. 2016, Sa. 1, s. 65-99.
• Doğan, Murat: 6098 sayılı TBK.’na göre Konut ve Çatılı İşyeri Kiralarına İlişkin Hükümlerin Değerlendirilmesi, 6098 sayılı Borçlar Kanunu Hükümlerinin Değerlendirilmesi
• Sempozyumu, MÜHFHAD Özel Sayısı, Prof. Dr. Cevdet Yavuz’a Armağan, İstanbul 2012, s. 505-523.
• Eren, Fikret: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara 2017.
• Eren, Fikret: Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Ankara 2019 (Eren, Özel).
• Gürsoy, Kemal Tahir: Hususi Hukukta Clausula Rebus Sic Stantibus (Emprevizyon Nazariyesi), Ankara 1950.
• Gümüş, Mustafa Alper: Borçlar Hukuku Özel Hükümler, C. I, İstanbul 2012.
• İnceoğlu, Murat: Kira Hukuku, C.I, C. II, İstanbul 2014.
• Jaggi, Peter/ Gauch, Peter: Kommentar zum Schweizerischen Zivilgesetzbuch, Obligationenrecht, Art. 1-529 OR. Teilband V 1b, Zürich 1980.
• Kaplan, İbrahim: Hâkimin Sözleşmeye Müdahalesi, Ankara 1987.
• Oğuzman, Kemal/Öz, Turgut: Borçlar Hukuku Genel Hükümler C. I, İstanbul, 2013.
• Öktem Çevik, Seda: 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu Hükümleri ve Türk Borçlar Kanunu Hükümleri Çerçevesinde Kiracının Kira Bedeli Dışındaki Giderlere Katılma Borcunun Değerlendirilmesi, BATİDER Haziran 2012, C. 28, S. 2, s. 203-226.
• Serozan, Rona: Sözleşmeden Dönme, İstanbul 1975. Yavuz, Cevdet: Türk Borçlar Hukuku Özel Hükümler (Faruk Acar ve Burak Özen’le birlikte), İstanbul 2014.
• Zevkliler, Aydın/Gökyayla, Emre: Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Ankara 2016.