DEDİKODU OLGUSU: ATASÖZLERİ VE DEYİMLER ÜZERİNE BİR İÇERİK ANALİZİ

Yıl 2020, Cilt: 19 Sayı: 39, 975 - 992, 27.12.2020

Emet Gürel , Selma Didem Özşenler

https://doi.org/10.46928/iticusbe.767958

Cited By: 5

Öz

Dedikodu; en yalın ifadeyle herhangi bir kişi, grup ya da örgüt hakkında yapılan konuşmadır. İnsani bir olgu olan dedikodu, aynı zamanda bir iletişim şeklidir. Gündelik yaşamın önemli bir bölümünü oluşturan dedikodu, çağcıl dönemde iletişim araç ve teknolojilerinin gelişimine koşut olarak daha kitlesel bir nitelik arz etmeye başlamıştır. Bu çalışmanın amacı, kişilerarası iletişim başta olmak üzere tüm iletişim türlerinde kendine has bir yere sahip olan dedikodu olgusunu mercek altına almaktır. Dedikodu olgusu, çalışma kapsamında dile yönelik yansımaları üzerinden konu edilmiş ve Türkçede bulunan atasözleri ile deyimler üzerinden analiz edilmiştir. Çalışmanın kavramsal çerçevesi, dedikodunun alanyazındaki kapsamını ve disiplinlerarası niteliğini konu etmektedir. Nitel yöntemle tasarlanan araştırma, Türk Dil Kurumu -TDK- tarafından hazırlanmış olan Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü çalışma evreni olarak seçilerek tasarlanmıştır. Araştırma kapsamında Türkçede yer alan dedikodu temalı atasözleri ve deyimler tespit edilerek içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırmada elde edilen bulgulara ilişkin detaylar, çalışmanın sonuç kısmına yansıtılmış ve Türk toplumunun dedikodu olgusuna yönelik bakış açısına ilişkin çıkarımlar yapılmıştır. Çalışma, araştırma bulgularının tartışılması ve gelecek çalışmalara yönelik öneriler ile sonlandırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

dedikodu, iletişim, içerik analizi, atasözü, deyim

Kaynakça

• Aikins, Julie Wargo, Collibee, Charlene ve Cunningham, Jessica (2017). Gossiping to the Top: Observed Differences in Popular Adolescents’ Gossip, Journal of Early Adolescence, Vol. 37 (5) 642-661.
• Alicart, Helena, Cucurell, David, Marco-Pallares, Josep (2020). “Gossip Information Increases Reward-Related Oscillatory Activity”, Neuroimage, 21
• Aziz, Aysel (1990). Araştırma Yöntemleri-Teknikleri ve İletişim. İstanbul: İletişim Araştırmaları Derneği Yayınları.
• Bilgin, N. (2003). “Dedikodu”. Sosyal Psikoloji Sözlüğü. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Cambridge Dictionary (2020). “Gossip”. https://dictionary.cambridge.org/tr/s%C3% B6zl%C3%BCk/ingilizce/gossip. Erişim Tarihi: 07.06.2020.
• Güney, Salih (2004). Yönetim-Organizasyon ve Örgütsel Davranış Sözlüğü. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Ergül, Hakan (2000). Televizyonda Haberin Magazinelleşmesi. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Erhat, Azra (2003). “Fama”. Mitoloji Sözlüğü. 12. Baskı. İstanbul: Remzi Yayınevi.
• Hançerlioğlu, Orhan (1994). “Dedikodu”. Felsefe Sözlüğü. Cilt: 1. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Grimal, Pierre (1997). “Fama”. Mitoloji Sözlüğü. Çeviren: Sevgi Tamgüç. İstanbul: Sosyal Yayınlar.
• Gürgen, Haluk (1997). Örgütlerde İletişim Kalitesi. İstanbul: Der Yayınları.
• Gürüz, Demet ve Gürel, Emet (2009). Yönetim ve Organizasyon. 2. Baskı. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Gordon, Thomas (1996). Etkili Anababa Eğitimi, Çev. Emel Aksay, Sistem Yayıncılık, İstanbul.
• Kasapoğlu, Abdurrahman (2006). “Kur’an’da Gıybet Olgusu-Bir Davranım Bozukluğu Olarak Dedikodu ve Korunma Yolları” İlahiyat Fakültesi Dergisi. Sayı: 11: 2, ss.51-70.
• Martinescu, Elena, Janssen, Onne, Nijstad, Bernard, A. (2019). “Self-Evaluative and Other-Directed Emotional and Behavioral Responses to Gossip About the Self”, Frontiers in Psychology, Vol. 9: 2603, 1-16.
• McAndrew, Francist and Milenkovic, Megana (2002). “Of Tabloids and Family Secrets: The Evolutionary Psychology of Gossip”. Journal of Applied Social Psychology. Vol: 32 (5). pp. 1064-1082.
• Mutlu, Erol (2004). “Dedikodu”. İletişim Sözlüğü. 4. Baskı. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Oxford Languages (2020). “World of the Year”. https://languages.oup.com/word-of-the-year/2016/. Erişim Tarihi: 23.06.2020.
• Ozankaya, Özer (1975). “Dedikodu”. Toplumbilim Terimleri Sözlüğü. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Peiffer, Vera (1997). Olumlu Düşünme. Çev. Deıyo Bahar, Alfa Basım Yayım, İstanbul.
• Peker, Hüseyin (1991). Din ve Ahlak Eğitiminin Psikolojik ve Metodik Esasları, Samsun, Eser Matbaası.
• Peters, Kim, Jetten, Jolanda, Radova, Dagmar, Austin, Katie (2017). “Gossiping About Deviance: Evidence That Deviance Spurs the Gossip That Builds Bonds”, Psychological Science, Vol. 28 (11) 1610-1619.
• Sennett, Richard (1996). Kamusal İnsanın Çöküşü. Çeviren: Serpil Durak ve Abdullah Yılmaz. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Türk Dil Kurumu Büyük Türkçe Sözlük (2020). “Dedikodu”. https://sozluk.gov.tr/. Erişim Tarihi: 07.06.2020.
• Türk Dil Kurumu Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü (2020). “Dedikodu”. https://sozluk.gov.tr/. Erişim Tarihi: 07.06.2020.
• Uyar, Ahmet and Kiliçaslan, Kubra (2016). “Negative Word of Mouth Marketing: A Research Upon Clothing and White Goods Products”. Global Business Research Congress. Vol. 2. ss.388-401.
• Vergilius (2010). Aeneas. 2. Baskı. Çeviren: İsmet Zeki Eyüpoğlu. İstanbul: Payel Yayınevi.
• Yavuzyılmaz, Oğuz (2016). “Ağızdan Ağıza İletişim”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 9. Sayı: 47, ss.967-976.