MARKA HAKKI, MARKANIN KULLANILMASI VE TAZMİNAT DAVALARINDA KULLANMAMA DEF-İ

Yıl 2023, Cilt: 22 Sayı: 48 - İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Aralık/Güz 2023, Cilt 22, Sayı 48, 1237 - 1256, 30.12.2023

Bedriye İlkiz Tuana Taşkın

https://doi.org/10.46928/iticusbe.1209307

Öz

Özet
Marka hakkı tescille kazanılan bir mülkiyet hakkıdır. Marka sahibi tescilli markasından kaynaklanan haklara karşı mutlak olarak sahiptir. Bu haklardan biri de SMK kapsamında korunan marka hakkının ihlalinden kaynaklanan tazminat talep etme hakkıdır. Tescilli marka hakkının ve bu hak kapsamında, hakkın ihlalinden kaynaklanan tazminat talep etme hakkının birtakım sınırları vardır. SMK ve uluslararası sözleşmelerce düzenlenen bu sınırlardan biri de markayı kullanma zorunluluğudur. Markanın beş yıllık hoşgörü süresi içerisinde haklı nedene dayanılmaksızın kullanılmaması halinde, marka hakkına tecavüz davalarında tecavüze konu markanın marka sahibi tarafından kullanılmadığı def-i karşı tarafça ileri sürülerek tazminat talebinin reddi talep edilebilmektedir. Çalışmamızda marka hakkının hukuki niteliği ve kazanılmasının esasları ışığında istisna niteliği taşıyan markayı kullanma zorunluluğu, kullanma zorunluluğunun istisnası olan haklı nedenle kullanmamama durumu ve bu zorunluluğun kullanmama def-i görünümünde tazminat davalarına yansıması Sınai Mülkiyet Kanunu, uluslararası sözleşmeler, öğretideki görüşler, ulusal ve uluslararası yargı kararları ışığında açıklanmaya çalışılmıştır.
Amaç: Bu çalışmanın amacı marka hakkının, mülkiyet haklarının özel bir görünümü olduğunun ortaya konulması. Marka hakkının kazanılmasının ve hakkın istisnası olan markayı kullanılmaması durumunda marka hakkı sahibinin bu hakkın koruduğu tazminat talep etme yetkisinin ne şekilde sınırlandırıldığının ortaya konulmasıdır.
Metodoloji: Çalışma yazılı ve veri tabanlı kaynakların taranması ile hazırlanmıştır.
Bulgular: Marka hakkının hukuki niteliğinin mülkiyet hakkı olması. Eşyaya bağlı mülkiyet haklarından farklı olarak marka üzerindeki mülkiyetin süre ile sınırlandırılabileceği ve kullanılmamasına bağlı olarak mutlak hak niteliğinin üçüncü kişilere karşı ileri sürülmesi halinde birtakım sınırlamalara tabi tutulabileceği tespit edilmiştir.
Özgünlük: Çalışmanın özgün tarafı, Marka hakkının hukuki niteliğini, bu niteliğin özgün birtakım özelliklerine bağlı olarak markayı kullanmama durumunun, marka hakkı sahibinin tazminat talep etme yetkisini sınırları uygulamaya ve öğretideki farklı görüşlere yer verilerek açıklanmıştır

Anahtar Kelimeler

Marka Hakkı, Kullanma Zorunluluğu, Kullanmama Def'i

Trademark Right, Use of Trademark and Non-Use Defense in Compensation Cases

Öz

Abstract
It is an acquired property right registered with a trademark right. The trademark owner has absolute rights against the registered trademark. One of these rights is the scope of SMK, the right to demand compensation of parts from the data of the protected trademark. There is the geometry of the registered trademark and, within the scope of this right, the burden of demanding compensation from the correct components. One of these limits regulated by SMK and international conventions is the obligation to use the trademark. If the trademark is not used without a just cause within the five-year tolerance period, in cases of infringement against the trademark, the infringing party may claim that the infringed trademark is not used by the trademark owner, and the claim for compensation may be rejected by the other party. Legal dimensions of our working trademark and the principles of its acquisition, the obligation to use the trademark with exceptional results, the situation of not using it with a just cause, which is the exception of the obligation to use, and the claims for compensation in the appearance of not using this obligation, the Industrial Property Law, international conventions, the opinions it teaches, national and international judicial decisions have been studied.
Purpose: The aim of this study is to reveal that trademark right is a special aspect of property rights. It is to reveal how the trademark right is acquired and how the right of the trademark right owner to claim compensation protected by this right is limited in case the trademark, which is the exception of the right, is not used. Methodology: The study was prepared by scanning written and data-based sources.
Findings: The legal nature of the trademark right is the property right. It has been determined that, unlike the property rights related to the goods, the ownership on the trademark can be limited for a period of time and may be subject to certain limitations if the absolute right is asserted against third parties due to its non-use.
Originality: The original side of the study, the legal nature of the trademark right, the situation of not using the trademark depending on some unique features of this quality, the limits of the right of the trademark owner to claim compensation, and the different opinions in the doctrine are explained.

Anahtar Kelimeler

Disuse Defense, Obligation to Use, Trademark Right

Kaynakça

• Altay, S. (2019). Markanın kullanılmaması nedeniyle hükümsüzlüğü davasında markayı kullanma yükümlülüğünün başlangıç anına ilişkin sorunlar ve çözüm önerileri. İstanbul Hukuk Mecmuası, 77(2), 897-923.
• Antalya, G. (2017). Medeni hukuk. İstanbul: Legal Yayıncılık.
• Arkan, S. (1997). Marka hukuku (1. Cilt). Ankara: Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları.
• Asan, H., Ünsal, Ö. E. ve Vatansever, E. (2021). Sınai mülkiyet hakları uygulamaları: Marka. Ankara: Lykeion Yayıncılık.
• Atay, E. E. (2020). Hukuk başlangıcı. Ankara: Legal Yayıncılık.
• AYM 2004-3/47 Sayılı Kararı (2008). Resmi Gazete (Sayı: 26822).
• AYM 2004-81/48 Sayılı Kararı (2008). Resmi Gazete (Sayı: 26822).
• Bayram, M. E. (2021). Marka hukukunda kullanılmama savunması. İstanbul: Oniki Levha Yayınları.
• Bilgili, F., Cengil, M. F. (2019). Bitcoin özelinde kripto paraların eşya niteliği sorunu. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3432713, E.T. 30.01.2023.
• Çağlar, H. (2015). Marka hukuku temel esaslar. Ankara: Adalet Yayınei.
• Çankaya, A. A. (2022). Marka hakkına iktibas veya iltibas suretiyle tecavüz suçu. Ankara: Adalet Yayınevi.
• Çiçekçi, Ç. (2007). Markaya özgü kullanım kavramı ve markaya tecavüz fiilleri (Yayımlanmamış doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Çolak, U. (2018). Türk marka hukuku. İstanbul: Oniki Levha Yayınları.
• Çoşğun, G. (2018). Sınai mülkiyet kanunu kapsamında markanın kullanılması. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Dilmaç, Ş. (2014). Uluslararası metinlerde tanınmış marka ve markanın sulandırılması. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Dirikkan, H. (2003). Tanınmış markanın korunması. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Dursun, H. (2008). Marka hukuku. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Ege, Ö. (2021). Marka hakkına tecavüz ve hukuksal korunma yolları. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Ensari, D. (2020). Türk hukukunda marka hakkı ve marka hakkına karşı işlenen suçlar. İstanbul: Aristo Yayınları.
• Eren, F. (2022). Borçlar hukuku genel hükümler. İstanbul: Yetkin Yayınları.
• Esener, T. (2000). Hukuk başlangıcı, İstanbul: Alkım Yayınevi.
• Gün, B. (2019). Marka hukukunda birlikte var olma. İstanbul: Onki Levha Yayınları.
• Güneş, İ. (2020). Uygulamalı marka hukuku. İstanbul: Adalet Yayınevi.
• İmirlioğlu, D. (2018). Marka hukukunda ayırt edicilik ve markanın ayırt ediciliğinin zedelenmesi. Ankara: Adalet Yayınevi.
• Kara, E. (2018). Türk marka hukukunda gerçek hak sahipliği ilkesi. İstanbul: Oniki Levha Yayınları.
• Karaca, O. U. (2018). Markayı kullanma zorunluluğu ve kullanmayanın hukuki sonuçları. Ankara: Lykeion Yayınları.
• Karahan, S., Pekdinçer, R. T., Giray, R. E. ve Baş, K. (2016). Marka hukuku mevzuatı içtihatlı-notlu, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Kaya, A. (2006). Marka hukuku. İstanbul: Arıkan Basım Yayım Dağıtım.
• Keser, Y. (2020). Marka hukukunda kullanım sonucu ayırt edicilik kazandırma, İstanbul: Aristo Yayınları.
• Kırca, İ. (2005). Markaların milletlerarası tescili (Madrid sistemi), Ankara: Bankacılık Enstitüsü.
• Kırcı, N. B. (2009). Markanın internet yoluyla haksız kullanımı. Ankara: Turhan Kitabevi.
• Küçükali, C. (2020). 6769 sayılı kanun kapsamında markanın hükümsüzlüğü. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(38), 120- 141.
• Meran, N. (2015). Marka hakları ve korunması. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Özarmağan, M. (2008). Marka hakkının kullanmama nedeniyle sona ermesi. İstanbul: Vedat Kitapçılık.
• Özkök, B. (2015). Tanınmış markanın kullanılması zorunluluğu ve kullanılması nedeniyle kısmen iptali. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Özmen, Ö. B. (2020). İktibas veya iltibas suretiyle marka hakkına tecavüz suçu. Ankara: Adalet Yayınları.
• Paslı, A. (2014). Uluslararası anlaşmaların Türk marka hukukunun esasına ilişkin etkileri. İstanbul: Vedat Kitapçılık.
• Pekdinçer, R., Giray, E., Baş, K. ve Büyükkılıç, G. (2021). Gerekçeli, notlu, içtihatlı sınai mülkiyet kanunu ve ilgili mevzuat. İstanbul: Oniki Levha Yayınları.
• Rüzgar, E. (2013). Marka hakkının internet reklamcılığı yoluyla ihlali ve sorumluluk rejimi. İstanbul: Oniki Levha Yayınları.
• Savaş, T. ve Saygın, M. (2020). Marka tescil süreci. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Sayın, B. (2020). Savunma markası. Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi, 6(2), 211-237.
• Sert, S. (2007). Markanın kullanılması yükümlülüğü. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Sönmez, N. S. (2018). 6769 sayılı sınai mülkiyet kanununa göre markanın kullanılmaması neticesinde ortaya çıkan sonuçlar. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 76(1), 273-304.
• Suluk, C. (2018). 6769 sayılı sınai mülkiyet kanununun getirdiği yenilikler. Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi, 4(1), 91-109.
• Suluk, C., Karasu, R. ve Nal, T. (2022). Fikri mülkiyet hukuku. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Tamer, E. (2021). Marka hukukunda kullanım ispatı (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Tekinalp, Ü. (2012). Fikri mülkiyet hukuku. İstanbul: Vedat Kitapçılık.
• Uzunallı, S. (2012). Markanın korunmasının kapsamı ve tazminat talebi. Ankara: Adalet Yayınları.
• Uzunallı, S. (2021). Marka hukuku. Ankara: Adalet Yayınları.
• Yasaman, H. (2005). Marka hukuku (1. Cilt). İstanbul: Vedat Kitapçılık. Yenidünya, A. C. ve İçer, Z. (2014). Marka hakkına tecavüz suçları. İstanbul: Digesta Yayınevi.