The Effect of Programming Teaching on Computational Thinking Skill: A Meta-analysis Study

Yıl 2024, Cilt: 23 Sayı: 49, 1690 - 1713, 30.06.2024

Burhan Üzüm , Mithat Elçiçek , Ata Pesen

https://doi.org/10.46928/iticusbe.1469733

Öz

Aim: The present paper seeks the overall effect of programming teaching on computational thinking skill.

Method: The present study used meta-analysis method that intends to demonstrate the whole picture by combining the results of experimental studies examining the effect of programming teaching on computational thinking skill. Treatment effectiveness meta-analysis, a type of group comparison meta-analysis, was used in the present meta-analysis study.

Findings: Findings regarding sub-problems show that the overall effect of programming teaching is a large and positive effect on students' computational thinking skill (g=0.708, %95 CI [0.555-0.861], p<0.000). Although the applied programming was determined not to be an effective moderator in meaningfully differentiating the effect sizes, of the four programming types whose effects were examined on the computational thinking skill of learners, text-based programming was more effective than the other three programming types. The general effect sizes of studies on computational thinking skill by the years in which the experimental application was carried out demonstrate that the effect size increases over time and that the studies in 2024 have the largest effect size with a very wide effect level. Type of publication moderator reveals that doctoral dissertations has a small effect size and master's theses a large effect size. Educational level moderator presents a huge effect size at pre-school, a very large effect at primary school, a medium effect size at secondary and high school, and a low effect at higher education. Based on these findings, it can be argued that as the educational level increases, the effect of programming teaching on computational thinking skill decreases. However, it can be stated that educational level is an important moderator in differentiating effect sizes. In the study, the sample group with the smallest effect size was the sample group with 26-50 participants with a medium effect, while the highest effect size was the sample group with 0-25 participants with a large effect. The experimental application duration in the independent studies in the present meta-analysis is between three weeks and 18 weeks. It is determined that the most experimental applications (k = 25) are carried out in the 7-10 week period, and the studies carried out between 3-6 weeks have the largest effect size with a large effect size level. It shows that the duration of experimental application is not effective in significantly differentiating the effect sizes of programming teaching on computational thinking skill.

Originality: This study is original in that it as a whole examines the effect of studies examining the direct effects of programming types on computational thinking skill.

Anahtar Kelimeler

Computational thinking, programming teaching, text-based programming, block-based programming, robotic coding-based programming, unplugged programming, meta-analysis.

Programlama Öğretiminin Bilgi İşlemsel Düşünme Becerisi Üzerindeki Etkisi: Bir Meta-Analiz Çalışması

Öz

Özet
Amaç: Bu araştırmada amaç programlama öğretiminin bilgi işlemsel düşünme becerisi üzerindeki genel etkisinin incelenmesidir.

Yöntem: Programlama öğretimin bilgi işlemsel düşünme becerisi üzerindeki etkisinin incelendiği bağımsız deneysel çalışmalarda elde edilen sonuçları bütünleştirerek genel durumu ortaya koymayı amaçlayan mevcut araştırmada grup karşılaştırması meta-analiz türü olan işlem etkililiği meta-analiz yöntemi kullanılmıştır.

Bulgular: Araştırmanın alt problemlerine ilişkin bulgular programlama öğretiminin öğrencilerin bilgi işlemsel düşünme becerisi üzerinde pozitif yönde geniş bir etkisi olduğunu göstermektedir (g=0.708, %95 Güven Aralığı [0.555-0.861], p<0.000). Araştırmada, uygulanan programlama türünün, etki büyüklüklerini anlamlı bir şekilde farklılaştırmada etkili olmadığı bulgulanmış olsa da öğrenenlerin bilgi işlemsel düşünme becerisi üzerinde etkisi araştırılan dört programlama türünden metin tabanlı programlamanın diğer üç programlama türüne göre daha etkili olduğu ortaya çıkmıştır. Çalışmaların, deneysel uygulamanın yürütüldüğü yıla göre genel etki büyüklükleri incelendiğinde etki büyüklüğünün zaman ilerledikçe arttığı ve 2024 yılında yapılmış olan çalışmaların en büyük etki büyüklüğüne ve çok geniş bir etkiye sahip oldukları görülmüştür. Yayım türüne göre doktora tezlerinin küçük, yüksek lisans tezlerinin ise geniş bir etkiye sahip olduğu ortaya çıkmıştır. Sınıf düzeyi açısından etki büyüklüğü incelendiğinde, okulöncesi kademesinde muazzam, ilkokul kademesinde çok geniş, ortaokul ve lise kademesinde orta, yükseköğretim kademesinde ise düşük olduğu ortaya çıkmıştır. Bu bulgulardan hareketle öğretim kademesi üst seviyeye çıktıkça programlama öğretimin bilgi işlemsel düşünme becerisi üzerindeki etkisinin azaldığını ifade etmek mümkündür. Bununla birlikte öğretim kademesinin etki büyüklüklerini farklılaştırmada önemli bir moderatör olduğu savunulabilir. Çalışmada, etki büyüklüğünün en az olduğu örneklem grubu orta bir etki büyüklüğü ile 26-50 katılımcılı örneklem grubu iken etki büyüklüğünün en yüksek olduğu örneklem grubu geniş bir etki büyüklüğü ile 0-25 katılımcının olduğu örneklem grubudur. Araştırmaya dâhil edilen çalışmaların uygulama süresinin üç hafta ile 18 hafta arasında değiştiği, en çok deneysel uygulamanın (k=25) 7-10 haftalık zaman diliminde gerçekleştirildiği ve 3-6 hafta arasında yürütülen çalışmaların etki büyüklüğünün en büyük ve geniş düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca çalışmada, deneysel işlem uygulama süresinin etki büyüklüklerini anlamlı bir şekilde farklılaştırmada etkili olmadığı görülmüştür.

Özgünlük: Bu araştırma, programlama öğretiminin bilgi işlemsel düşünme becerisine etkisini inceleyen çalışmaları meta-analiz yöntemiyle bir bütün olarak ele alması açısından özgün bir çalışmadır.

KAYNAKÇA
(*) İşaretli olan çalışmalar meta-analize dâhil edilen çalışmalardır.

Açıkel, C. (2009). Meta analiz ve kanıta dayalı tıptaki yeri. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 19 (2), 164-172. http://pcp.psikofarmakoloji.org/pdf/TR/19_2_12.pdf.

Akçay, A. ve Çoklar, A. N. (2016). Bilişsel becerilerin gelişimine yönelik bir öneri: Programlama eğitimi. A. İşman, H. F. Odabaşı ve B. Akkoyunlu (Ed.), Eğitim teknolojileri okumaları 2016 (ss. 121- 140) içinde. TOJET-Sakarya Üniversitesi.

*Altun, H. (2017). Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi (TPAC) Çerçevesi ile oluşturulmuş programlama eğitiminin öğrenme çıktıları üzerine etkileri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.

*Arslan Namlı, N.(2021). Blok tabanlı programlama ve bilgisayarsız bilgisayar bilimi öğretim etkinliklerinin 5. sınıf öğrencilerinin bilgi işlemsel düşünme becerileri, öz yeterlilikleri ve akademik başarıları üzerindeki etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.

*Atiker, B. (2019). Programlama öğretiminde ortaokul öğrencilerinin bilgi işlemsel düşünme becerilerinin başarıya etkileri (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

*Avcu, Y.E. (2019). Özel yetenekli öğrenciler için bilişim teknolojileri ve yazılım alanına yönelik bir öğretim tasarımının geliştirilmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.

*Avşar, M.(2023). Okul öncesi öğretmenlerinin bilgi işlemsel düşünme becerilerinin desteklenmesi: tasarım temelli hizmet içi eğitimin etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü, Ankara.

*Bakır, E. E. (2023). Blok tabanlı Scratch eğitimi ve uygulamalarının okul öncesi öğretmen adaylarının bilimsel yaratıcılık ve bilgi işlemsel düşünme becerilerine etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kastamonu Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Kastamonu.

Bakioğlu, A., & Özcan, Ş. (2016). Meta-analiz. Nobel Akademik Yayıncılık.

Barr, D., Harrison, J. & Conery, L.(2011). Computational thinking: a digital age skill for everyone. Learning & Leading with Technology, 38 (6), 20-23.http://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ918910.pdf

Bers, M. U. (2017). Coding as a playground: Programming and computational thinking in the early childhood classroom. Routledge.

*Bilgiç, K. (2021). Blok tabanlı programlama etkinlikleri ile zenginleştirilmiş öğrenme süreçlerinin öğrencilerin bilgi- işlemsel düşünme becerilerine etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin

Borenstein, M., Hedges, L.V., Higgins, J.P.T. & Rothstein, H.R. (2013). Meta-analize giriş. Serkan Dinçer (Çev.). Anı Yayıncılık.

*Bozal, M. (2022). Matematik destekli temel programlama eğitiminin bilgi işlemsel düşünme becerisi üzerindeki etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Samsun.

Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. A., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi Yayıncılık.

Camnalbur, M. (2008). Bilgisayar destekli öğretimin etkililiği üzerine bir meta analiz çalışması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

*Ceylan, V. K. (2020). Senaryo temelli Scratch öğretim programının öğrencilerin bilgi işlemsel düşünme becerilerine, problem çözme ve programlama ünitesi erişilerine etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.

Cooper, H. (2017). Research synthesis and meta-analysis. Sage Publications.

*Çelik Kırçalı, B. (2019). K12 düzeyinde algoritma öğretiminde kullanılan bilgisayarlı ve bilgisayarsız araçların çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi (Yayımlanmamış Yüksek LisansTezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

*Çetinkaya, H. N. (2019). Bilişim teknolojileri ve yazılım dersindeki etkinliklerin bilgi işlemsel düşünme ve bazı değişkenler açısından incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.

Çınar, M. ve Tüzün, H. (2017). Bir alanyazın incelemesi ile ilgili eğitimde bilgisayımsal düşünme uygulamaları. 11. Uluslararası Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Sempozyumunda sunulan bildiri. İnönü Üniversitesi, Malatya.

*Çil Bilgin, E. (2022). Video konferans aracılığıyla sunulan bilgisayarsız ve blok temelli etkinliklerin ortaokul öğrencilerinin bilgi işlemsel düşünme becerilerini geliştirmek için kullanımı (Yayımlanmamış Yüksek LisansTezi). Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Dempfle, A. (2006). Evaluation of methods for meta analysis of genetic linkage studies for complex diseases and application to genome scans for asthma and adult height (Unpublished Doctoral Dissertation). Philipps-Universität Marburg, Germany.

Doleck, T., Bazelais, P., Lemay, D. J., Saxena, A., & Basnet, R. B. (2017). Algorithmic thinking, cooperativity, creativity, critical thinking, and problem solving: exploring the relationship between computational thinking skills and academic performance. Journal of Computers in Education, 4(4), 355-369. https://doi.org/10.1007/s40692-017-0090-9

*Doğruluk, S.(2022). Disiplinlerarası öğretim yaklaşımına dayalı olarak geliştirilen algoritma ve programlama dersi öğretim programının öğrencilerin akademik başarısına, bilgi işlemsel düşünme algısına ve becerisine etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.

Durlak, J. A., & Lipsey, M. W. (1991). A practitioner's guide to meta-analysis. American Journal of Community Psychology, 19 (3), 291–332. https://doi.org/10.1007/BF00938026.

Elçiçek, M. (2022). Does teaching programming have an effect on computational thinking skill? A longitudinal study. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 12(1), 40-50. 10. https://doi.org/5961/higheredusci.936833.

*Erdem, E. (2018). Blog tabanlı ortamlarda programlama öğretimi sürecinde farklı öğretim stratejilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Başkent Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

*Erdel, M.(2024). İlkokul öğrencilerine uygulanan bilgisayarsız bilgisayar bilimi, blok tabanlı ve robotik kodlama eğitiminin, öğrencilerin bilgi işlemsel düşünme ve kodlama becerilerine etkilerinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Bolu.

*Ersöz, Ö.(2024). Makine öğrenimi bağlamında bilgisayarsız etkinliklerle bilgi işlemsel düşünme becerisinin kazandırılması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Fidai, A., Capraro, M. M., & Capraro, R. M. (2020). “Scratch”-ing computational thinking with Arduino: A meta-analysis. Thinking Skills and Creativity, 38, (100726), 1-24. https://doi.org/10.1016/j.tsc.2020.100726

Field, A. P., & Gillett, R. (2010). How to do a meta-analysis. British Journalof Mathematical and Statistical Psychology, 63(3), 665-694. https://doi.org/10.1348/000711010X502733.

Glass, G.V. (1976). Primary, secondary, and meta-analysis of research. Educational Researcher, 5 (10), 3-8. https://www.jstor.org/stable/1174772?seq=1.

Göçmen, G. (2004). Meta analizin genel bir değerlendirmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7, 186–192. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sakaefd/issue/11208/133852.

*Görgülü, T. A. (2022). Lise düzeyi programlama eğitiminde probleme dayalı öğrenmeye yönelik mini-sumo robotik programlama etkinliklerinin öğrencilerin yaratıcı düşünme ve bilgi işlemsel düşünme becerilerine etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü, Mersin.

*Gündoğdu, B. (2020). Meslek lisesi öğrencilerine Lego robotikle algoritma öğretiminin bilgisayarca düşünme, bilişsel yük ve başarıya etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.

Gürbüztürk, O., & Yılmaz Tanataş D. (2024). Blok tabanlı kodlama araçlarının akademik başarı, tutum ve bilgi işlemsel düşünme becerisi üzerindeki etkisi: Meta-analiz çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 11 (21), 58-69. https://doi.org/10.29129/inujgse.1425193

*Işık Arslan, İ. (2022). Katılımcı tasarımla oluşturulmuş arttırılmış gerçeklik destekli programlama eğitiminin analizi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

*Karaçam Duman, B. F. (2020). Metin temelli programlama öğretimi: Ortaokul öğrencilerinin bilgisayarca düşünme becerileri ve akademik başarılarının incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bahçeşehir Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

*Kasım, B. (2022). Programlama eğitiminde kullanılan eğitsel robotik uygulamalarının ortaokul öğrencilerinin akademik başarı, bilgi işlemsel düşünme becerileri, ders motivasyonları ve robotik tutumlarına etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bahçeşehir Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.

Kaya, M., Korkmaz, Ö., & Çakır, R. (2020). Oyunlaştırılmış robot etkinliklerinin ortaokul öğrencilerinin problem çözme ve bilgi işlemsel düşünme becerilerine etkisi. Ege Eğitim Dergisi, 21(1), 54-70. https://doi.org/10.12984/egeefd.588512.

*Kestek Küçük,D.(2023). Kodlama eğitiminde eğitsel robot kullanımının özel yetenekli öğrencilerin bilgi işlemsel düşünme becerilerine etkisi(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.

*Kılıç, M. Z.(2023). Deneyimsel öğrenmeye dayalı algoritma etkinliklerinin BİLSEM öğrencilerinin bilgi işlemsel düşünme, kodlamaya yönelik tutum ve başarılarına etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.

*Kılınç, K. (2023). Nörodidaktik programlama öğretimi verimliliğinin, beyin baskınlığı ve öğrenme stili değişkenleri bağlamında incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul

*Kukul, V. (2018). Programlama öğretiminde farklı yapılandırılan süreçlerin öğrencilerin bilgi işlemsel düşünme becerilerine, öz yeterliliklerine ve programlama başarılarına etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

*Küçük, M. (2022). Blok kodlarla 3 boyutlu nesne oluşturmanın uzamsal ve bilgi işlemsel düşünme becerilerine etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Isparta.

Li, F., Wang, X., He, X., Cheng, L., & Wang, Y. (2022). The effectiveness of unplugged activities and programming exercises in computational thinking education: A Meta-analysis. Education and Information Technologies, 27(6), 7993-8013. https://doi.org/10.1007/s10639-022-10915-x

Lipsey, M.W. & Wilson, D.B. (2001). Practical meta-analysis. Sage Publications.

Martins, E. C., da Silva, L. G. Z., & de Almeida Neris, V. P. (2023). Systematic mapping of computational thinking in preschool children. International Journal of Child-Computer Interaction, 36, 100566. https://doi.org/10.1016/j.ijcci.2023.100566.

Moher, D., Liberati, A., Tetzlaff, J., Altman, DG., & The PRISMA Group (2009). Preferred reporting items for systematic reviews and meta analyses: The PRISMA Statement. PLoS Med 6 (7), e1000097. https://doi:10.1371/journal.pmed1000097.

Moreno-León, J., Robles, G., & Román-González, M. (2015). Dr. Scratch: Automatic analysis of scratch projects to assess and foster computational thinking. Revista de Educación a Distancia, (46), 1-23. https://www.um.es/ead/red/46/moreno_robles.pdf

Oluk, A., Korkmaz, Ö., & Oluk, H. A. (2018). Scratch’ın 5. sınıf öğrencilerinin algoritma geliştirme ve bilgi-işlemsel düşünme becerilerine etkisi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education (TURCOMAT), 9(1), 54-71. https://doi.org/10.16949/turkbilmat.399588.

*Otu, T. (2020). Kodlama ortamlarının ortaokul öğrencilerinin başarı, tutum ve bilgi işlemsel düşünme becerisine etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.

Özçınar, H. (2017). Hesaplamalı düşünme araştırmalarının bibliyometrik analizi. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 7(2), 149-171. https://doi.org/10.17943/etku.288610

*Özeren, E. (2021). Proje tabanlı öğrenmede sabit ve paylaşılan liderlik uygulamaları ile desteklenmiş blok tabanlı kodlama öğretiminin bilgi işlemsel düşünmeye, güdülenmeye ve kodlama eğitimine yönelik tutuma etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bartın Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Bartın.

Özkeş, B. (2016). Bilişimsel düşünme temelli ders etkinliklerinin öğrencilerin eleştirel düşünme becerileri ve problem çözme becerilerine yönelik algıları üzerine etkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mevlana Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.

Öztürk, M. (2021). Otantik programlama etkinlikleri: Öğrencilerin bilgi işlemsel düşünme ve programlama öz-yeterlilik inançlarına etkisi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 1611-1640. https://doi.org/10.17679/inuefd.773764.

Papert. S. (1980). Mindstorms: Children, computers, and powerful ideas. New York Basic Books.

Pulimood, S. M., Pearson, K., & Bates, D. C. (2016). A study on the impact of multidisciplinary collaboration on computational thinking. Proceedings of the 47th ACM Technical Symposium on Computing Science Education (pp. 30-35). ACM.

Saavedra, A. R., & Opfer, V. D. (2012). Learning 21st-century skills requires 21st-century teaching. Phi Delta Kappan, 94(2), 8-13. https://doi.org/10.1177/003172171209400203

Sanchez-Meca, J., & Marin-Martinez, F. (2010). Meta-analysis in psychological research. International Journal of Psychological Research, 3 (1), 150-162. http://dx.doi.org/10.21500/20112084.860.

*Saygılı Yıldırım, T. (2020). Robotik kodlama öğretiminde probleme dayalı öğrenme yaklaşımının başarı, pozitif duygu ve bilgi işlemsel düşünmeye etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.

Schulze, R. (2007). The state and the art of meta-analysis [Editorial]. Zeitschrift für Psychologie/Journal of Psychology, 215 (2), 87–89. https://doi.org/10.1027/0044-3409.215.2.87.

*Sencer, M. (2020). Bilişim teknolojileri ve yazılım dersinde Arduino kodlama ile kâğıt-kalem kodlama uygulamalarının öğrencilerin bilgi işlemsel düşünme becerileri, problem çözme becerileri ve STEM tutumları üzerine etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü, Mersin.

*Serim, E. (2019). Oyunlaştırma yöntemiyle tasarlanan kodlama eğitimi ile öğrencilerin hesaplamalı düşünme becerileri ve kodlamaya ilişkin öz-yeterlik algılarının incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.

Sırakaya, D. A. (2019). Programlama öğretiminin bilgi işlemsel düşünme becerisine etkisi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 23(2), 575-590. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/779583.

Strawhacker, A., & Bers, M. U. (2015). I want my robot to look for food: Comparing kindergartner's programming comprehension using tangible, graphic, and hybrid user interfaces. International Journal of Technology and Design Education, 25(3), 293-320. https://doi.org/10.1007/s10798-014-9287-7.

Sun, L., & Zhou, L. (2023). Does text-based programming improve K-12 students’ CT skills? Evidence from a meta-analysis and synthesis of qualitative data in educational contexts. Thinking Skills and Creativity, 49, 101340. https://doi.org/10.1016/j.tsc.2023.101340

Şahiner, A. ve Kert, SB (2016). Kompütasyonel düşünme terimleri ile ilgili 2006-2015 yılları arasındaki karakterlerin incelenmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 5 (9), 38-43. https://dergipark.org.tr/en/pub/ejosat/issue/45153/565045

Şen, S., & Yıldırım, İ. (2020). CMA ile meta-analiz uygulamaları. Anı Yayıncılık.

*Şener, K. (2023). Metin tabanlı programlama öğretiminde oyunlaştırmanın öğrencilerin bilgi işlemsel düşünme becerilerine ve motivasyonlarına etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisas Tezi). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Van.

*Şengezer, M. U. (2021). Kodlama öğretı̇mı̇nde yüz yüze ve karma öğrenme ortamlarının öğrencı̇lerı̇n bı̇lgı̇ ı̇şlemsel düşünme becerı̇lerı̇ üzerı̇ne etkı̇sı̇ (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).Yeditepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

*Tankız, E. (2020). Öğretmen adaylarının bilgisayımsal düşünme becerileri ve öğretimine ilişkin öz yeterlik algılarının incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.

Temel, M.A., ve Karaağaoğlu, E. (2001). Tıpta meta-analizi. Hacettepe Tıp Dergisi, 32 (2), 184-190. https://actamedica.org/index.php/actamedica/article/view/255/222.

Thalheimer, W. & Cook, S. (2002). How to calculate effect size from published research: A simplified methodology. http://www.bwgriffin.com/gsu/courses /edur9131/content/Effect_Sizes_pdf5.pdf.

*Totan, H. N. (2021). Blok tabanlı kodlama eğitiminin ortaokul öğrencilerinin bilgi işlemsel düşünme becerileri ve kodlama öğrenimine yönelik tutumlarına etkisi: Blocky örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.

*Turan, B. (2019). Ortaokul öğrencilerinin geliştirdiği oyun ve robot projelerinde probleme dayalı öğrenmenin problem çözme ve bilgi işlemsel düşünme becerilerine etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Van.

*Uşengül, L. (2019). Lego wedo 2.0 eğitiminin öğrenenlerin Fen Bilimlerine yönelik akademik başarı ve tutumları ile bilgi işlemsel düşünme becerilerine etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.

*Ünsal, İ. (2020). Blok tabanlı programlama etkinliklerinin ilkokul 2.sınıf öğrencilerinin bilgi işlemsel düşünme becerisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.

Voogt, J., Fisser, P., Good, J., Mishra, P.& Yadav, A. (2015). Computational thinking in compulsory education: Towards an agenda for research and practice. Education and Information Technologies, 20(4), 715-728. https://doi.org/10.1007/s10639-015-9412-6.

Wilson, D. B. (2009). Systematic coding. In H. Cooper, L. V. Hedges & J. C. Valentine (Ed.), The handbook of research synthesis and meta-analysis, (2. bs., s. 159-176). Russell Sage Foundation.

Wing, J. M. (2006). Computational thinking. Communations of the ACM, 49(3), 33–35. https://doi.org/10.1145/1118178.1118215.

Xu, E., Wang, W., & Wang, Q. (2023). A meta-analysis of the effectiveness of programming teaching in promoting K-12 students’ computational thinking. Education and Information Technologies, 28(6), 6619-6644. https://doi.org/10.1007/s10639-022-11445-2

*Yanış Kelleci, H.(2020). Eğitsel robotik uygulamalarına dayalı STEM eğitimi kapsamında öğretmen adaylarının eğitsel robotik TPAB öz-yeterlik inançlarının bilimsel yaratıcılık ve bilgi işlemsel düşünme becerilerinin incelenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Yıldız M., Çiftçi E. & Karal H. (2017). Bilişimsel düşünme ve programlama. H. F. Odabaşı, B. Akkoyunlu ve A. İşman (Ed). Eğitim teknolojileri okumaları 2017, (5. Bölüm, ss. 75-86). TOJET ve Sakarya Üniversitesi.

*Yılmaz, T.(2023). Bilgisayarsız ve bilgisayarlı kodlama etkinliklerinin ortaokul öğrencilerinin bilgi işlemsel düşünme becerilerine etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Çanakkale

*Yolcu, V. (2018). Programlama eğitiminde robotik kullanımının akademik başarı, bilgi-işlemsel düşünme becerisi ve öğrenme transferine etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Isparta.

*Yurdakök, E. A. (2022). Fiziksel programlama aracı destekli programlama öğretiminin ortaokul öğrencilerinin bilgi işlemsel düşünme becerilerine ve özyeterlik algılarına etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Başkent Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Zhang, Y., Liang, Y., Tian, X., & Yu, X. (2024). The effects of unplugged programming activities on K-9 students’ computational thinking: meta-analysis. Educational technology research and development, 1-26. https://doi.org/10.1007/s11423-023-10339-5

*Zurnacı, B.(2023). Robotik ve bilgisayarsız kodlamanın okul öncesi çocuklarının bilgi işlemsel düşünme ve yürütücü işlevlerine etkilerinin karşılaştırılması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.

Anahtar Kelimeler

Bilgi işlemsel düşünme, programlama öğretimi, metin tabanlı programlama, blok tabanlı programlama, robotik kodlama tabanlı programlama, bilgisayarsız programlama, meta-analiz

Kaynakça

• Açıkel, C. (2009). Meta analiz ve kanıta dayalı tıptaki yeri. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 19 (2), 164-172. http://pcp.psikofarmakoloji.org/pdf/TR/19_2_12.pdf.
• Akçay, A. ve Çoklar, A. N. (2016). Bilişsel becerilerin gelişimine yönelik bir öneri: Programlama eğitimi. A. İşman, H. F. Odabaşı ve B. Akkoyunlu (Ed.), Eğitim teknolojileri okumaları 2016 (ss. 121- 140) içinde. TOJET-Sakarya Üniversitesi.
• *Altun, H. (2017). Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi (TPAC) Çerçevesi ile oluşturulmuş programlama eğitiminin öğrenme çıktıları üzerine etkileri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• *Arslan Namlı, N.(2021). Blok tabanlı programlama ve bilgisayarsız bilgisayar bilimi öğretim etkinliklerinin 5. sınıf öğrencilerinin bilgi işlemsel düşünme becerileri, öz yeterlilikleri ve akademik başarıları üzerindeki etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• *Atiker, B. (2019). Programlama öğretiminde ortaokul öğrencilerinin bilgi işlemsel düşünme becerilerinin başarıya etkileri (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• *Avcu, Y.E. (2019). Özel yetenekli öğrenciler için bilişim teknolojileri ve yazılım alanına yönelik bir öğretim tasarımının geliştirilmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• *Avşar, M.(2023). Okul öncesi öğretmenlerinin bilgi işlemsel düşünme becerilerinin desteklenmesi: tasarım temelli hizmet içi eğitimin etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• *Bakır, E. E. (2023). Blok tabanlı Scratch eğitimi ve uygulamalarının okul öncesi öğretmen adaylarının bilimsel yaratıcılık ve bilgi işlemsel düşünme becerilerine etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kastamonu Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Kastamonu.