Öğretmenlerin Okul Kültürü Algıları İle Motivasyonları Arasındaki İlişkinin İncelemesi

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 2, 996 - 1014, 25.04.2017

Abdullah Çevik , Akif Köse

Öz

Bu
çalışmada öğretmenlerin okul kültürüne ilişkin algıları ile motivasyon
düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma nicel bir
çalışma olup ilişkisel tarama modelinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın
örneklemini 2016-2017 eğitim öğretim yılında Kahramanmaraş ili Merkezindeki
resmi okullarda görevli 313 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama
aracı olarak Okul Kültürü Ölçeği ve Motivasyon Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin
çözümlenmesinde aritmetik ortalama, standart sapma, t testi, Anova, Pearson
korelasyon ve Linear regresyon analizleri kullanılmıştır. Araştırıma sonucunda okul
kültürü ile motivasyon değişkenleri arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişkinin
olduğu ortaya çıkmıştır. Bunun yanında öğretmenlerin okul kültürüne yönelik
algılarının branşlarına göre anlamlı bir düzeyde farklılaştığı ortaya
çıkmıştır. Okul öncesi eğitimi öğretmenleri branş öğretmenlerine göre okul
kültürünü daha olumlu algılamışlardır. Branş değişkeni dışındaki demografik
değişkenlere göre öğretmenlerin okul kültürü algıları ve motivasyon düzeylerinin
farklılaşmadığı görülmüştür. Öğretmenlerin motivasyon düzeylerinin bir kısmının
(R²=.26) okul kültürü tarafından yordandığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen, Okul Yönetimi, Verimlilik, Motivasyon, Okul Kültürü

An Investigation About The Relationship Between Teachers’ Perception On School Cultures And Their Motivations

Öz

In this study, it is aimed to
investigate the relationship between teachers' perceptions on school culture
and their motivation levels. The study was a quantitative study and was
conducted in a relational screening model. The sample of the research consists
of 313 teachers in the official schools of Kahramanmaraş  during 
the 2016-2017 academic year  . In
the study,  School Culture Scale and
Motivation Scale were used as data collection tools . As a result of the
research, it was found that there is a meaningful relationship between the
variables of school culture and motivation in the positive direction. It was
found out that teachers differed significantly on perceptions of school
cultures according to their branches. Teachers of pre-school education
perceived school culture more positively than 
other branch teachers. And it is also seen that some of the motivation
levels of teachers (R² = .26) were predicted by school culture.

Anahtar Kelimeler

Teacher, School Management, Productivity, Motivation, School Culture

Kaynakça

• Akbaba S. (2006). Eğitimde motivasyon. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 13.
• Arpaguş, A. U. (2011). Okul kültürünün öğretmen davranışlarına etkisi. Yüksek lisans tezi, Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Arslan, H., Kuru, M. & Satıcı, A. (2005). İlköğretim ve ortaöğretim okullarında okul kültürünün karşılaştırılması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 44, 449-472.
• Arslan, M., Özer, N. & Bakır, Ağıroğlu A. (2009). Okul kültürüne ilişkin yönetici ve öğretmen görüşleri: nitel bir araştırma. İlköğretim Online, 8(1), 268-281.
• Balcı, A. (2013), Etkili okul ve okul geliştirme: kuram, uygulama ve araştırma, Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Barlı, Ö., Bilgili, B., Çelik, S. & Bayrakçeken, S. (2005). İlköğretim okul öğretmenlerinin motivasyonları: farklılıkların ve sorunların araştırılması. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 391-417.
• Bursalıoğlu, Z. (2010). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranışlar. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Büyükemirusta, H. (2007). Kamuda çalışanların motivasyonunu etkileyen unsurlar; saü, sedaş ve sakarya il emniyet müdürlüğü örneği. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Büyüköztürk, Ş. (2015). Sosyal bilimler için istatistik. 17. bs., Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Candoğan, R. (2015). Öğretmenlerin okul yöneticilerinden beklediği motivasyon yaklaşımları. Yüksek Lisans Tezi, Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
• Çalış, H. (2012). Öğretmen motivasyonunda yönetici yaklaşımlarının incelenmesi kocaeli ili gölcük ilçesi örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Çelik, V. (a) (2012). Eğitimsel liderlik. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Çelik, V. (b) (2012). Okul kültürü ve yönetimi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Çiçek, A. (2002). İlköğretim okulu yöneticilerinin sınıf öğretmenlerini güdülemede kullandıkları yöntemlere ilişkin yönetici ve öğretmen görüşleri. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Demir, M. (2015). Maarif müfettişlerinin sınıf öğretmenlerine mesleki rehberlik yapma düzeyleri ile öğretmen motivasyonu arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
• Demirtaş, Z. & Ekmekyapar, M. (2012). İlköğretim okulu yöneticilerinin değerlere dayalı yönetim uygulamalarının okul kültürüne etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 18(4), 523-544.
• Dessel, A., (2010). prejudice in schools: promotion of an ınclusive culture and climate. Education and Urban Society, 42(4), 407-429.
• Devos, G., Bouckenhooge, D., Engels, N., Hotton, G. & Aelterman, A. (2007). An asessment of well-being of principals in flemish primary schools. Journal of Educational Administration, 45(1), 33-61.
• Eren, E. (2013). Yönetim ve organizasyon: çağdaş ve küresel yaklaşımlar. 13. bs., Ankara: Beta Yayınları.
• Esinbay, E. (2008). İlköğretim okullarında örgüt kültürü (Balıkesir ili örneği). Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Farawowan, F. (2016). Effect of motivation, organizational culture and commitment on employees’ performance. Department of Education and Culture of Papua, Information Management and Business Review, 8(3), 27-31.
• Gagné, M., Forest, J., Gilbert, M.H., Aube, C., Morin, E. & Malorni, A. (2010). The motivation at work scale: validation evidence in two languages. Educational and Psychological Measurement, 70(4): 628-646.
• Gezer, B. (2005). Okul kültürünün öğrenci başarısı üzerindeki etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Güven, Y. (2015). Lider öğretmenlerin okul kültürüne etkileri, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Halsall, R. (1998). Teacher research and school ımprowement. opening doors from the ınside. Philadelphia: Open University Press.
• Hoy, W. & Miskel, C. (2010). Educational administration: theory, research and practice 7th ed. New York: McGraw Hill, New York.
• Ilgar, L. (2005). Eğitim yönetimi, okul yönetimi, sınıf yönetimi. İstanbul: Beta Yayınları.
• Karadağ, E., Baloğlu, N. & Küçük, E. (2010). Yönetici denetimi algısının öğretmenlerin mesleki motivasyon düzeyine etkisi: bir path analizi çalışması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(2), 417-437.
• Karasar, N. (2016). Bilimsel araştırma yöntemi. İstanbul: Nobel Yayınları.
• Mertler, C. (2016). Should ı stay or should ı go? understanding teacher motivation, job satisfaction, and perceptions of retention among arizona teachers. International Research in Higher Education, 1(2), 34-45.
• Özdemir, S. & Muradova, T., (2008). Örgütlerde motivasyon ve verimlilik ilişkisi. Journal of Qafqaz University, 24, 146-153.
• Öztürk Z. & Dündar H., (2003). Örgütsel motivasyon ve kamu çalışanlarını motive eden faktörler. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4(2), 57-67.
• RAO, S. (2010). Organisational behaviour. Mumbai: Himalaya Publishing House.
• Sarıca, Y. (2013). Eğitim ortamlarının iyileştirilmesinin yönetici ve öğretmen motivasyonuna etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Sercan H. (2010). Etkili motivasyon yöntemleri. 1. bs, İstanbul: Etap Yayınevi.
• Spector, P. (1996). Industrial and organizational psychology: research and practice. USA: John Wiley & Sons Inc.
• Sucu, A. (2016). Öğretmenlerin motivasyonu ile okul yöneticilerinin öğretimsel liderlik davranışları arasındaki ilişkinin analizi. Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Symer, S. (1986). Creating a positive school atmosphere the principals’ responsibility. NASSP Bulletin, 89-90.
• Şahin, S. (2003). Okul müdürlerinin liderlik stilleri ile okul kültürü arasındaki ilişkiler. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Şahin, S. (2004). Okul müdürlerinin dönüşümcü ve sürdürümcü liderlik stilleri ile okul kültürü arasındaki ilişkiler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(2), 365-396.
• Şahin, S. (2011). An aspect on the school culture in turkey and the united states. Asia Pacific Education Review, 12(4), 593-607, DOI 10.1007/s12564-011-9160-2.
• Şimşek Ş. M., Akgemci T. & Çelik A. (2011). Davranış bilimlerine giriş ve örgütlerde davranış. 7. bs., Ankara: Gazi Kitabevi.
• Şişman, M., Güleş, H. & Dönmez, A. (2010). Demokratik bir okul kültürü için yeterlilikler çerçevesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 167-182.
• Taner, D. (2008). Öğretmenlerin umutsuzluk düzeyi ile okul kültürü arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Taymaz, H. (2003). İlköğretim ve ortaöğretim okulu müdürleri için okul yönetimi. Ankara: Pegem A Yayınları.
• Ünsar S., İnan A. & Yürük P. (2010). Çalışma hayatında motivasyon ve kişiyi motive eden faktörler: bir alan araştırması. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), 248-262.
• Komariah, A., Wahab, A.A., Hakim, D.L. & Syaefuddin, U. (2015). Investigating teaching performance of vocational school teachers: profession allowance and work motivation. International Conference on Innovation in Engineering and Vocational Education, 200-204.
• Yazıcı H. (2009). Öğretmenlik mesleği motivasyon kaynakları ve temel tutumlar: kuramsal bir bakış. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1), 33-46.
• Yılmaz, F. (2009). Eğitim örgütlerinde örgüt kültürünün öğretmenlerin iş motivasyonu üzerindeki etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.