Türkiye’nin İhracatında Uzmanlaşma ve Rekabet Edebilirlik Düzeyi: Avrupa Birliği Piyasası-Küresel Piyasalar Karşılaştırmalı Analizi

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 6, 68 - 88, 19.11.2017

Birol Erkan

Öz

İhracatının yarısına
yakınını Avrupa Birliği (AB)’ne gerçekleştiren Türkiye, geçmişten günümüze hem
AB piyasasında hem de küresel piyasalarda ihracatını arttırmayı hedeflemiştir.
Buna ilaveten, her iki piyasada da ihraç edilen mallardaki rekabet gücünün
artması temel dış ticaret stratejisi olarak benimsenmiştir. Balassa ve
Vollrath’ın açıklanmış karşılaştırmalı üstünlük katsayılarının hesaplandığı bu
çalışmada, Türkiye’nin; 2000-2015 yılları arasında, AB piyasasında ve küresel
piyasalarda ihracat uzmanlaşma ve rekabet edebilirlik düzeyinin karşılaştırmalı
analizinin yapılması amaçlanmıştır. Yapılan analizlerden elde edilen skorlar,
Türkiye’nin her iki piyasada da katma değeri yüksek ürün gruplarının
ihracatında uzmanlaşamadığını göstermektedir. Bununla birlikte, yapılan
analizler, Türkiye’nin ihracat rekabet gücünün, AB piyasası ile
karşılaştırıldığında, küresel piyasalarda daha yüksek olduğunu ortaya
çıkarmıştır.           

Anahtar Kelimeler

İhracat, Uzmanlaşma, Rekabet, Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler, Türkiye

Specialization and Competitiveness Level in Turkey's Export: Comparative Analysis of European Union Market-Global Markets

Öz

Turkey which carries out close to half of its exports to the European
Union (EU) Turkey has been aiming to increase its exports from the past to
present both on the EU and global markets. In addition, the increase of
competition power in the goods exported in both markets has been adopted as a
basic foreign trade strategy. In this study where calculated comparative
advantage coefficients of Balassa and Vollrath are calculated, it is aimed to
make a comparative analysis of export specialization and competitiveness level
of Turkey in the EU market and global markets between 2000 and 2015. The scores
obtained from the analyses show that Turkey does not specialize in exports of
high value added products in both markets. However, the analyses reveal that
Turkey's export competitiveness is higher in global markets compared to the EU
market.

Anahtar Kelimeler

Export, Specialization, Competition, Revealed Comparative Advantages, Turkey

Kaynakça

• Balassa, B. (1965). Trade Liberalization and Revealed Comparative Advantage, The Manchester School of Economic and Social Studies, 33(2).
• Beningo, S. (2005). Trade and Transportation Between the United States and China,and Between the United States and India, 2006 Conference of the Society of Government Economists , Washington.
• Coxhead, I. (2007). A New Resource Curse? Impacts of China’s Boom on Comparative Advantage and Resource Dependence in Southeast Asia. World Development 35:7
• De Rosa, Dean A. (1996). Agricultural Trade and Rural Development in The Middle East and North Africa-Recent Developments and Prospects, Fourth Annual World Bank Conference on Environmentally Sustainable Development on ‘Rural Well-Being: From Vision to Action’, Washington.
• Dulupçu, M. A. (2001). Küresel Rekabet Gücü: Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara. Erk, N. (1987). Revealed Comparative Advantage and Protectionist Policies- An Analysis of Turkey’ s Foreign Trade in 1980, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), Adana.
• Erkan, B. (2009). Ülkelerin İhracat Performanslarının Belirlenmesinde Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlüklerinin Kullanılması: Yükselen Ekonomiler Örneği, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Celal Bayar Üniversitesi SBE, Manisa.
• Erkan, B. (2012). BRIC Ülkeleri ve Türkiye’nin İhracat Uzmanlaşma ve Rekabet Düzeylerinin Karşılaştırmalı Analizi, Ekonomik ve Sosyal Arastırmalar Dergisi, 8(8).
• Erkan, B., Arpacı, B.B., Yaralı, F., Güvenç, İ. (2015). Türkiye’nin Sebze İhracatında Karşılaştırmalı Üstünlükleri, KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, 18(4).
• Erkan, B. (2014). Product and Market Diversification in Turkey’s Foreign Trade, International Journal of Advances in Management and Economics, 3(1).
• Lederman, D. (2006). Latin America’s Trade Specialization and China and India’s Growth,
• http://siteresources.worldbank.org/INTLACOFFICEOFCE/Resources/LACspecializationpattern.pdf (Erişim Tarihi:13.12.2008).
• Kannapıran, C. A. ve Fleming, E. M. (1999). Competitiveness and Comparative Advantage of Tree Crop Smallholdings in Papua New Guinea, Agricultural and Resource Economics, Working Paper Series, No:99-10.
• Küçükkiremitçi, O. (2006). Sanayi Sektörünün Dış Ticaret Performansının Rekabet Gücüne Göre Değerlendirilmesi (1995-2005 Dönemi). Ulusal Bağımsızlık İçin Türkiye İktisat Politikaları Kurultayı, Malatya.
• Messina, William A. (2001). Cuba:A view of Revealed Export Advantage, Cuba in Transition, ASCE 2001.
• Mykhnenko, V. (2005). What Type of Capitalism in Eastern Europe?Institutional Structures,Revealed Comparative Advantages,and Performance of Poland and Ukraine, Centre for Public Policy for Regions (CPPR) Discussion Paper, 6.
• Porter, M. (1991). Towards a Dynamic Theory of Strategy. Strategic Management Journal 12.
• Prasad, Raymond N.; (2004). Fiji’s Export Competitiveness:A Comparison with Selected Small Island Developing States, Economics Department Reserve Bank of Fiji-Working Paper, Fiji.
• Sarıçoban, K. (2016). Ülkelerin İhracat Rekabet Güçlerinin Belirlenmesi: Türkiye Ve G-20 Ülkelerinin Karşılaştırmalı Analizi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi SBE, Isparta.
• Saxena, S.B. ve Lozac’h, V.S. (2010). Competitiveness in the Garment and Textile Industry: Creating a Supportive Environment: A Case Study of Bangladesh. The Asian Foundation, Occasional Paper No:1.
• Utkulu, U. (2005). Türkiye’nin Dış Ticareti ve Değişen Mukayeseli Üstünlükler. Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları.
• Vıtunskıene, V. and Serva, E. (2005). Revealed Comparative Advantage in Lithuanian Dairy Sector, XLUA Research Papers, 21(68).
• Yıldız, R. ve Delice, G. (2001), “1990 Sonrasında Türkiye İhracatındaki Yapısal Değişmeler Üzerine Gözlemler”, Journal of Faculty of Business, 2(2)
• www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do%3Fistab_id=626 (Erişim Tarihi: 10.09.2017)
• http://comtrade.un.org/db/dqBasicQuery.aspx (Erişim Tarihi: 10.09.2017)