The Use of Interpretative Approach in the Study of Religion's Social Dimension: Possibilities and Limits

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 2, 1307 - 1319, 30.06.2018

Behram Hasanov

https://doi.org/10.15869/itobiad.401518

Öz

In this article, the theoretical and methodological approaches
of the important representatives of the interpretative tradition were discussed
and attempts were made to determine what these approaches mean in the context
of examining the social dimension of religion. The study of religion with an
interpretative approach has emphasized on some important dimensions of religion
that are ignored by the positivist approach and, in particular, on the meaning
of religion according to religious people.

However, when it comes to the sociological explanations, the
interpretative approach seems to bring some limitations. Such limitations
include the exclusion of social science from moral responsibility, the ignoring
of macro-sociological factors and power relations, cognition of meanings as
ultimate realities, the claim that religion is completely a socio-cultural
construction and so on. 

Anahtar Kelimeler

Sociology of Religion, Interpretative Sociology, Study of Religion, Micro Sociology, Macro Sociology

Dinin Toplumsal Boyutunun İncelenmesinde Yorumlayıcı Yaklaşımın Kullanımı: İmkânlar ve Sınırlar

Öz

Bu makalede yorumlayıcı geleneğin önemli temsilcilerinin
savundukları kuramsal ve metodolojik yaklaşımlar tartışılarak dinin toplumsal
boyutunun incelenmesi bağlamında söz konusu yaklaşımların ne anlama geldiği
tespit edilmeye çalışılmıştır. Dinin yorumlayıcı yaklaşımla incelenmesi onun
pozitivist yaklaşım tarafından göz ardı edilen bazı önemli boyutlarının,
özellikle de dinin dindarlar açısından ifade ettiği anlamın fark edilmesini
sağlamıştır.

Fakat sosyolojik açıklamanın kapsamlılığı açısından konu ele
alındığında yorumlayıcı yaklaşımın bazı sınırlamaları da beraberinde getirdiği
görülmektedir. Söz konusu sınırlamalar sosyal bilimcinin ahlaki sorumluluktan
muaf görülmesi, makro sosyolojik faktörlerin ve güç ilişkilerinin göz ardı
edilmesi, anlamların nihai gerçeklikler olarak görülmesi, dinin tamamen toplumsal-kültürel
bir inşa olduğunun iddia edilmesi vb. olarak sıralanabilir.  

Anahtar Kelimeler

Din Sosyolojisi, Yorumlayıcı Sosyoloji, Din İncelemeleri, Mikro Sosyoloji, Makro Sosyoloji

Kaynakça

• Baer, H. A. (1998). Symbols. Encyclopedia of Religion and Society (William Swatos ve Peter Kivisto, Ed.). AltaMira Press, Walnut Creek, CA., (504-506).
• Blumer, H. (1986). Symbolic Interactionism: Perspective and Method. University of California Press, Berkeley.
• Burrell, G. ve Morgan, G. (1999). Yorumlayıcı Sosyoloji, Toplumbilimi Yazıları (Adil Çiftçi, Der. ve Çev.). Anadolu Yayınları, İzmir, (25-69).
• Deflem, M. (1991). Ritual, Anti-Structure, and Religion: A Discussion of Victor Turner's Processual Symbolic Analysis, Journal for the Scientific Study of Religion 30/1, (1-25)
• Dilthey, W. (1999). Tin Bilimlerine Giriş, Hermeneutik ve Tin Bilimleri (Doğan Özlem, Der. ve Çev.). Paradigma Yayınları, İstanbul, (11-30).
• Geertz, C. (1973). The Interpretation of Cultures. Basic Books, New York.
• Giddens, A. (1976). New Rules of Sociological Method. Hutchinson, London.
• McGuire, M. (1992). Religion:The Social Context (Serina Beauparlant, Ed.). Wadsworth Publishing Company, California.
• Mead, H.G. (1972). Mind, Self and Society. The University of Chicago Press, Chicago and London.
• Natanson, M. (1968). Introduction, Schutz, A. Collected Papers, C. I. Martinus Nijhoff, The Hague, (XXVI-XLVII).
• Natanson, M. (1968). Schutz Alfred, International Encyclopedia of the Social Sciences (David L. Sills, Ed.), c. XIV. Macmillan, New York.
• Neuman, W.L. (2014). Toplumsal Araştırma Yöntemleri: Nitel ve Nicel Yaklaşımlar, C. I. (Sedef Özge, Çev.). Yayın Odası, Ankara.
• Wallace, R. A. Ve Wolf, A. (2015). Çağdaş Sosyoloji Kuramları (Leyla Elburuz ve Rami Ayas, Çev.). Doğu Batı, Ankara.
• Walsh, G. (1967). Introduction, Schutz, A. The Phenomenology of the Social World. North Western University Press, New York, ( XV-XXIX).
• Weber, M. (2002). Sosyolojinin Temel Kavramları (Medeni Beyaztaş, Çev.). Bakış Yayınları, İstanbul.
• Winch, P. (1994). Sosyal Bilim Düşüncesi ve Felsefe (Ömer Demir, Çev.). Vadi Yayınları, Ankara.