Semure b. Cundeb and Criticisms about Him

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 3, 2080 - 2102, 30.09.2018

Hikmet Gültekin , Abdullah Çimen

https://doi.org/10.15869/itobiad.451825

Öz

Samura Ibn Jundab became a Muslim at a young age and
was one of the Sahabah (Companion) who frequently going to the Prophet's (pbuh)
majlis (assemblage). In the early years of his youth, he joined the Uhud war
with special permission. He also was a part of many battles with the Prophet
(pbuh), the allegiance of Ridhwan and did the role of governor during the
period of caliphate of Muawiyah bin Abu Sufyan. He got quite tought with the
Kharijites. Samura (r.a.) was one of the most ctiticised Sahabah by the Shia.
He was accused by some charges as defying the Prophet's (pbuh) order,
oppressing people, selling wine, killing people, shot and wounded the Prophet's
camel, to tell Ali that some verses have gone down, or incited people against
Hussein. In this study, we will approach and evaluate his life and the
important accusations against him.

Anahtar Kelimeler

Samura Ibn Jundab, Criticism, Companion, Hadith, Narrative

Semüre b. Cündeb ve Hakkındaki Eleştiriler

Öz

Semüre b. Cündeb küçük yaşlarda Müslüman olan ve Hz.
Peygamber’in meclisine sık giden sahâbîlerden biridir. Gençliğinin ilk
yıllarında özel izinle Uhud Savaşı’na katılmıştır. Ayrıca Hz. Peygamber’le pek
çok gazveye iştirak etmiş, Rıdvân biatında bulunmuş, Muâviye b. Ebî Süfyân’ın
halifeliği döneminde valilik görevi yapmıştır. Hâricilere karşı oldukça sert
davranmıştır. Semüre (r.a.), Şîa’nın çok eleştirdiği sahabilerden birisidir.
Kendisine Resûlullah’ın (s.a.) emrine karşı gelmek, başkasına zulmetmek, şarap
satmak, adam öldürmek, Peygamber’in devesini harbe ile vurarak yaralamak, bazı
ayetlerin Hz. Ali’nin aleyhinde nazil olduğu yalanını uydurmak, halkı Hz.
Hüseyin’in aleyhine kışkırtmak gibi bazı suçlamalar yöneltilmiştir. Bu
çalışmada onun hayatı ve kendisine yöneltilen önemli suçlamalar ele alınacak ve
değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Semüre b. Cündeb, eleştiri, sahâbe, hadis

Kaynakça

• Abbâs el-Kummî, Sefînetü’l-bihâr, Kum: Dâru’l-üsve, 1426.Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, thk. Şuayb el-Arnaûd-Âdil Mürşid ve dğr. Beyrut: Müessesetü’r-risâle, 2001.Aycan, İrfan, “Emevi Dönemi İç Siyasi Gelişmeleri”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, c. XXXIX, (1999): 147-174.el-Aynî, Bedruddîn Ebû Muhammed Mahmûd b. Ahmed, Umdetü’l-kârî şerhu Sahîhi’l-Buhârî, I-XXV, Beyrut: Dâru ihyâi’t-türâsi’l-Arabî, ts.el-‘Azamî, Muhammed Mustafa, Dirâsât fi’l-hadîsi’n-nebevî, Beyrut: 1985.el-Azîmâbâdî, Ebü’t-Tayyib Muhammed Şemsü’l-Hakk, ‘Avnu’l-Ma‘bûd, Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 1990.el-Beğavî, Ebu’l-Kâsım Abdullah b. Muhammed, Mu‘cemü’s-sahâbe. I-V, thk. Muhammedü’l-Emîn b. Muhammed el-Cengî, Kuveyt: Mektebetü dâru’l-beyân, 2000.el-Belâzurî, Ahmed b. Yahyâ b. Câbir, Ensâbü’l-eşrâf, I-XIII, thk. Süheyl Zekkâ, Beyrut: Dâru’l-fikr, 1996.el-Beyhakî, Ebû Bekir Ahmed b. el-Huseyn, Delâilü’n-nübüvve, I-VII, thk. Abdü’l-Mûdî Kal’acî, Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 1998.el-Beyhakî, es-Sünenü’l-kübrâ. I-X, thk. Muhammed Abdülkâdir Atâ, Beyrut, 2003.el-Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl, el-Câmiu’s-Sahîh, I-IV, thk. M. Fuad Abdülbâki ve dğr., Kâhire, 1979.el-Buhârî, et-Târîhu’l-kebîr, I-VIII, Haydarâbad: Dâru’l-meârifi’l-Osmâniyye, 1958.Davudoğlu, Ahmed, Sahîh-i Müslim Tercüme ve Şerhi. I-X, İstanbul: Sönmez Neşriyat, 1979.Ebû Avâne, Müstahrecü Ebî Avâne, I-V, thk. Eymen b. Ârif ed-Dımeşkî, Beyrut: Dâru’l-ma‘rife, 1998.Ebû Dâvûd, Süleyman b. Eş’as es-Sicistânî, es-Sünen, Riyad: Dâru’s-selâm, 2009.Erul, Bünyamin, “Semüre b. Cündeb”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA), İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 2009, c. XXXVI, s. 501-502.Fadl b. Şâzân, en-Nîsâbûrî, el-Îzâh. Tahran, ts.Gülâbâdî, Ebû Nasr Ahmed b. Muhammed b. el-Hüseyn el-Buhârî, Ricâlü’s-Sahîh el-Buharî. Beyrut: Dâru’l-ma‘rife, 1987.Gültekin, Hikmet, Şîa’da Hadis ve Nehcü’l-Belâğa. Ankara: Nuhbe Yayınları, 2018.Halîfe b. Hayyât, et-Târîh, thk. Ekrem Ziyâ el-Ömerî, Beyrut: Dâru’l-kalem, 1976.el-Hatîb, Muhammed Accâc b. Muhammed, es-Sünne gable’t-tedvîn, Beyrut: Dâru’l-fikr, 1980.el-Hattâbî, Ebû Süleymân Hamd b. Muhammed, Meâlimü’s-Sünen. Halep: Matbaatü’l-İlmiyye, 1932. Humeyd, Ahmed b. Muhammed, Kitâbetü’l-hadîs beyne’n-nehyi ve’l-izn, Medine: Mecmeu’l-Melik Fehd, ts. İbn Abdilber, Ebû Ömer Yûsuf b. Abdillâh b. Muhammed, el-İstîâb fî ma‘rifeti’l-ashâb, I-IV, thk. Ali Muhammed el-Bicâvî, Beyrut: Dâru’l-cîl, 1992.İbn Ebî Hâtim, Ebû Muhammed Abdurrahman et-Temîmî, el-Cerh ve’t-ta‘dîl, I-IX, Beyrut: Dâru ihyâi’t-türâsi’l-arabî, ts.İbn Hacer el-Askalânî, Şihâbüddîn Ahmed b. Ali, Fethu’l-bârî şerhu Sahîhi’l-Buhârî, I-XIII, Beyrut: Dâru’l-ma‘rife, 1959.İbn Hacer el-Askalânî, el-İsâbe fî temyîz’s-sahâbe, I-VIII, thk. Âdil Ahmed Abdülmevcûd-Ali Muhammed Muavvid, Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 1994.İbn Hacer el-Askalânî, Takrîbü’t-Tehzîb, Beyrut: Müessesetü’r-risâle, 2009.İbn Hacer el-Askalânî, Tehzîbü’t-Tehzîb, I-XII, Hindistan: Matbaatü Dâiratü’l-Me‘ârif, 1908.İbn Hacer el-Askalânî, Lisânü’l-Mîzân, Beyrût: Müessesetü’l-a‘lemî, 1986.İbn Hazm, Ebû Muhammed Ali b. Ahmed, Esmâü’s-sahâbeti’r-ruvât, thk. Mes’ad Abdülhamîd Sa‘dânî, Kahire: Mektebetü’l-Kur’ân, 1990.İbn Hibbân, Ebû Hâtim Muhammed el-Bustî, Sahîhu İbn Hibbân, I-XVIII, thk. Şuayb el-Arnaûd, Beyrut: Müessesetü’r-risâle, 1988.İbn Hibbân, es-Sikât, I-IX, thk. Muhammed Abdülmuîd Hân, Haydarâbâd: Dâru’l-Meârifi’l-Osmâniyye, 1973.İbn Kesîr, Ebu’l-Fidâ ed-Dımeşkî, el-Bidâye ve’n-nihâye fi’t-târîh, I-XX, thk. Abdullah b. Abdilmuhsin et-Türkî, Mısır: Dâru’l-Hicr, 2003. İbn Kesîr, es-Sîretü’n-nebeviyye mine’l-bidâye ve’n-nihâye, thk. Mustafa Abdülvâhid, Beyrut: Dâru’l-ma‘rife, 1976.İbn Maîn, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Maîn, Târîhu İbn Maîn, I-IV, thk. Ahmed Muhammed Nur Seyf, Mekke: Merkezü’l bahsi’l-ilmiyye, 1979.İbn Sa‘d, Ebû Abdillâh Muhammed, et-Tabâkâtü’l-kübrâ, I-VIII, thk. Muhammed Abdülkâdir Atâ, Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 1990.İbn Ebi’l-Hadîd, Ebû Hâmid b. Hibetullah, Şerhu Nehci’l-belâğa, I-XXII, thk. Muhammed Ebu’l-Fadl İbrâhîm, Beyrut, 1996.İbnü’l Esîr, İzzeddîn Ebu’l-Hasen Ali b. Muhammed, Üsdü’l-gâbe fî ma‘rifeti’s-sahâbe, I-VIII, thk. Ali Muhammed Muavvid-Âdil Ahmed Abdülmevcûd, Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 1994.İbnü’l-Esîr, Mecdüddîn Ebü’s-Sa‘âdât el-Mubârek b. Muhammed el-Cezerî, en-Nihâye fî garîbi’l-hadîs, Beyrut: Dâru ihyâi’t-türâsi’l-Arabî, ts.İbnü’l-Esîr, İzzuddîn Ebü’l-Hasen Ali b. Ebi’l-Kerem, el-Kâmil fi’t-târîh, Beyrut: Dâru sâdır, 1965.İbnü’l-Mülakkîn, Sirâceddîn Ebû Hafs Ömer b. Ali, et-Tavzîh li Şerhi’l-Câmii’s-Sahîh, Dımeşk: Dâru’n-nevâdir, 2008.İbn Kuteybe, Ebû Muhammed Abdullah b. Müslim, el-Me‘ârif, Kâhire: Dâru’l-me‘ârif, 1981.el-‘İclî, Ebu’l-Hasen Ahmed b. Abdillâh, Ma‘rifetü’s-Sikât min ricâli ehli’l-ilm ve’l-hadîsi ve mine’d-duafâi ve zikri mezâhibihim ve ahbârihim, I-II, thk. Abdülalîm Abdülazîm el-Bestevî, Medine: Dâru’l-Bâz, 1985.Kandemir, M. Yaşar, “Hadis”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA), İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 1997, c. XV, s. 27-64.Kalkan, Ahmed, Ansiklopedik Kur’an Kavramları ve Güncel Yansımaları, İstanbul: Davut Emre Yayınları, 2014.el-Kastallânî, Ahmed b. Muhammed, İrşâdü’s-sârî li Şerhi Sahîhi’l-Buhârî, I-X, Mısır: el-Matbaatü’l-kübrâ el-Emîriyye, 1905.Koçyiğit, Talat, Hadîs Usûlü, Ankara: Diyanet Vakfı Yayınları, 1967.Kutluay, İbrahim, İmâmiyye’ye Göre Sahâbenin Adaleti Problemi, İslâm Medeniyetinin Kurucu Nesli Sahâbe II. s. 75-114, İstanbul: Ensar Neşriyat, 2016.Kuyucaklızâde Âtıf Efendi, Mecelle-i Ahkâm-ı Adliye, İstanbul: 1910. el-Küleynî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Ya‘kûb, el-Kâfî, I-VIII, thk. Ali Ekber el-Ğıfârî, Tahran: Dâru’l-kütübi’l-İslâmiyye, 1947.M. Fuâd Abdulbâki, Mu‘cemu’l-mufehres li elfâzi’l-Kur’âni’l-Kerîm, İstanbul: Çağrı yayınları, 1987.el-Mâzenderânî, Muhammed b. İsmâîl, Müntehe’l-mekâl fî ahvâli’r-ricâl, byy: Müessestü Âli’l-beyt li ihyâi’t-türâs, ts.Mehmed Zihni Efendi, el-Hakâik, İstanbul: Bâbu Âlî caddesinde 25 numaralı matbaada tab olunmuştur, 1311.el-Mizzî, Ebu’l-Haccâc Yûsuf b. Abdirrahman, Tehzîbü’l-Kemâl fî esmâi’r-ricâl, I-XXXV, thk. Beşşâr Avvâd Ma‘rûf, Beyrut: Müessesetü’r-risâle, 1980.Muhsin el-Emîn, A‘yânu’ş-Şîa, Beyrût: Dâru’t-te‘âruf, ts.el-Kuşeyrî, Ebu’l-Huseyn Müslim b. Haccâc el-Câmiu’s-sahîh, Beyrut: Müessesetü’r-risâle, ts.Necm, Abdülmün’im es-Seyyid, Tedvînü’s-sünne ve menziletühâ, Medine: el-Câmiatü’l-İslâmiyye, 1979.en-Nesâî, Ebû Abdurrahmân Ahmed b. Şuayb, es-Sünen, Riyad: Dâru’s-selâm, 2009.Öz, Mustafa, “Nâsıbe”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 2006, c. XXXII, s. 393-394.er-Rahmânî, Abdülazîz Ubeydullah, Merviyyâtü Semüre b. Cündeb el-Fezârî fî Müsnedi’l-İmâm Ahmed, Mekke: Câmiatü Ümmü’l-kurâ eş-şer’ia ve’d-dirâsâtü’l-ulyâ, 1981.Rifat Fevzî Abdülmuttalib, Kitâbetü’s-sünne, Medine: Mecmeu’l Melik Fehd, ts.Rifat Fevzî Abdülmuttalib, Tevsîku’s-sünne, Mısır: Mektebetü’l-Hancî, ts.es-Suyûtî, Celâleddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr, et-Tevşîh Şerhu’l-Câmii’s-Sahîh, I-IX, Riyad: Mektebetü’r-Rüşd, 1998.Şeyh Sadûk, Ebû Cafer Muhammed b. Ali İbn Bâbeveyh el-Kummî, Men lâ yahduruhu’l-fakîh, I-IV, Lübnan: el-Emîre Matbaası, 2008.et-Taberânî, Ebu’l-Kâsım Süleyman b. Ahmed, el-Mu‘cemü’l-kebîr, I-XXV, thk. Hamdi b. Abdilmecîd es-Siflî, Kahire: Mektebetü İbn Teymiyye, 1994.et-Taberî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr, Târîhu’l-ümem ve’l-mülûk, I-XI, Beyrut: Dâru’t-türâs, 1967.Tahâvî, Ebû Ca‘fer Ahmed b. Muhammed b. Selâme, Şerhu müşkili’l-âsâr, thk. Şuayb el-Arnaûd, Beyrut: Müessesetü’r-risâle, 1994.et-Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ, es-Sünen, Beyrut: Müessesetü’r-risâle, 2013.Ümit, Mehmet, Mihne Sürecinde Hanefîler, Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 17, (2010): 101-130.el-Vâkıdî, Muhammed b. Ömer Kitâbü’l-Meğâzî, I-II, thk. Marsden Jones, Beyrut: Dâru’l-a‘lemî, 1409.ez-Zebîdî, Muhammed Murtazâ el-Hüseynî, Tâcu’l-arûs min cevâhiri’l-kâmûs, thk. Mustafâ Hicâzî, Kuveyt: Matbaatu hukûmeti Kuveyt, 1973.ez-Zeccâc, Ebû İshâk İbrâhîm b. Es-Seriy b. Sehl, Meâni’l-Kur’ân ve i‘râbuh, thk. Abdü’l-celîl Abduh Şelebî, Beyrut: Âlemü’l-kütüb, 1988.ez-Zehebî, Şemsuddîn Muhammed b. Ahmed b. Osman, Siyeru a‘lâmi’n-nübelâ, I-XXV, thk. Şuayb el-Arnaûd ve dğr., Beyrut: Müessesetü’r-risâle, 1985.ez-Zehebî, el-Kâşif fî ma‘rifeti men lehû rivâye fi’l-Kütübi’s-sitte, thk. Muhammed Avvâme, Beyrut: Dâru’l-Kıble li’s-sekâfeti’l-İslâmiyye, 1992.ez-Zehebî, Târîhu’l-islâm, thk. Ömer Abdüsselâm Tedmürî, I-LII, Beyrut: Dâru’l-kitâbi’l-Arabî, 1993.