Satın Alma Sürecinde Marka Bağımlılığı Üzerine Bir Araştırma: Adıyaman Üniversitesi Örneği

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 3, 1967 - 1990, 30.09.2019

Ramazan Aslan , Abdurrahman Özbeyaz

https://doi.org/10.15869/itobiad.546532

Cited By: 3

Öz

Tüketicilerin satın alma
davranışlarını belirleyen faktörlerin başında marka gelmektedir. Satın alma
sürecinde marka etkisi oluşturmak, hem pazarlama maliyetlerini azaltma hem de
rakiplere karşı üstünlük sağlama açısından önemlidir. Bu çalışmada satın alma
sürecinde marka etkisini ölçmek için bir anket çalışması yapılmış ve örneklem
olarak Adıyaman Üniversite’sinde öğrenimine devam eden 379 öğrenci tesadüfi
yöntemlerle seçilmiştir. Çalışmada veri toplama aracı olarak iki kısımdan
oluşan bir anket formu kullanılmıştır. Birinci bölümde katılımcılara demografi,
ikinci kısımda ise farklı ürün kategorilerine ait markalar ile ilgili sorular
yöneltilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, akıllı telefonda ortalama kullanım ve
tercih oranları arasındaki farkın diğer ürün kategorilerinden daha yüksek olduğu
görülmektedir. Diğer ürün kategorilerinde de kullanılan ve tercih edilen
markalar arasında oransal olarak önemli farklılıklar tespit edilmiştir. Bu
durum bize markanın satın alma sürecinde önemli bir katkısının olduğunu
göstermektedir. Ayrıca, marka ve fiyatın satın alma sürecindeki etkisi cinsiyet
değişkenine göre incelendiğinde istatistiksel olarak anlamlı bir farkın olmadığı
sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Marka Bağımlılığı, Pazarlama, Satın Alma Davranışları, Kişisel Ekonomi, İstatiksel Analiz

A Research on Brand Dependency in the Purchasing Process: A Case Study in Adiyaman University

Öz

Brand is one of the key factors determining the purchasing
behaviors of consumers. Creating a brand impact in the purchasing process is
profoundly important for both having superiority over competitors and reducing
marketing costs. In the study, a questionnaire study was conducted to measure
the brand effect in the purchasing process and 379 students attending Adiyaman
University were chosen as sample using random methods. Within the scope of the study, a questionnaire form consisting of two parts
was used as data collection tool. In the first part, the participants were
asked questions about demographics and in the second part, questions about
brands related with different product categories. According to the analysis
results; it is seen that the difference between average use and preference
rates in smartphones are higher than other product categories. Also,
significant proportional differences were detected between the brands used and
preferred in other product categories. This situation shows us that the brand
has an important contribution in the purchasing process. Besides, when the
effects of brand and price were examined according to the variable of gender in
the purchasing process; it was seen that there was no statistically significant
difference.              

Anahtar Kelimeler

Brand Dependency, Marketing, Purchasing Behaviors, Personal Economy, Statistical Analysis

Kaynakça

• Aaker, David. 2014. Markalama Başarıya Ulaştıran 20 Temel İlke. ed. Nadir Özata. MediaCat.
• Akgün, Vasviye Özlem. 2008. “Modern Alışveriş Merkezlerinin Tüketici Davranışları Üzerindeki Etkisi ve Konya Ilinde Bir Uygulama.” Selçuk Üniversitesi.
• Akyüz, Zülkif Fatih. 2009. “Marka Bağlılığının Tüketici Satın Alma Kararındaki Etkisi: Ankara Bölgesi Cep Telefonu Kullanıcıları Üzerine Bir Araştırma.” Gazi Üniversitesi.
• Azmak, Eda. 2006. “Tüketici Satınalma Karar Sürecinde Marka Bağımlılığının Etkisi; Beyaz Eşya Ürünleri Üzerine Bir Uygulama.” Muğla Üniversitesi.
• Baykal, C. 1999. “Türk Mal ve Hizmet Kalitesinin Arttırılması ve Marka Oluşturulması.” Dış Ticarette Durum 45.
• Bristow, Dennis N., Kenneth C. Schneider, and Drue K. Schuler. 2002. “The Brand Dependence Scale: Measuring Consumers’ Use of Brand Name to Differentiate among Product Alternatives.” Journal of Product & Brand Management 11(6): 343–56. http://www.emeraldinsight.com/doi/10.1108/10610420210445488.
• Büyükyavuz, Celal Özgür. 2008. “Üniversite Öğrencilerinin Kullandıkları Spor Ayakkabılarına Ilişkin Marka Kişiliği Algılarındaki Farklılıkların Belirlenmesine Yönelik Bir Pilot Araştırma.” İstanbul Üniversitesi.
• Can, Emel. 2007. “Marka ve Marka Yapılandırma.” Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 22(1): 225–37. http://dspace.marmara.edu.tr/bitstream/handle/11424/1612/5000011213-5000017746-1-SM.pdf?sequence=1&isAllowed=y.
• Cemalcılar, İlhan. 1999. Pazarlama - Kavramlar, Kararlar. İstanbul: Beta.
• Cengiz, Ekrem. 2009. “Tüketicilerin Ürün Tercihinde Rol Oynayan Ürün Menşeinin, Marka, Fiyat ve Kalite Değişkenleri Açısından İncelenmesi.” Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 23(2): 155–74.
• Cömert, Yavuz, and Yakup Durmaz. 2006. “Tüketicinin Tatmini İle Satın Alma Davranışlarını Etkileyen Faktörlere Bütünleşik Yaklaşım ve Adıyaman İlinde Bir Alan Çalışması.” Journal of Yaşar University 1(4): 351–75.
• Deniz, Müjgan Hacıoğlu. 2011. “Markalı Ürün Tercihlerinin Satın Alma Davranışları Üzerindeki Etkisi.” Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi 1(61): 243–68.
• Erdil, T. Sabri, and Yeşim Uzun. 2010. Marka Olmak. 2nd ed. Beta.
• Ersin, Meltem. 1999. “Tüketici Satın Alma Karar Aşamasında Marka Bağımlılığı Etkisi ve Meyve Suyu Tüketicileri.” Marmara Üniversitesi.
• Eru, Oya. 2007. “Marka Bağımlılığını Etkileyen Faktörler: Adnan Menderes Üniversitesi Öğrencileri Üzerinde Bir Uygulam.” Adnan Menderes Üniversitesi.
• Kantarcı, Öget et al. 2017. Dijitalleşen Dünyada Ekonominin İtici Gücü: E-Ticaret. İstanbul. http://www.eticaretraporu.org/wp-content/uploads/2017/04/TUSIAD_E-Ticaret_Raporu_2017.pdf.
• Khan, Matin. 2006. “Consumer Behaviour.” In Consumer Behaviour and Advertising Management, New Delhi: New Age Internatıonal (P) Limited, 391.
• Kotler, Philip. 2000. Pazarlama Yönetimi. ed. Nejat Muallimoğlu. Beta Basım.
• Kotler, Philip, and Nancy Lee. 2007. Kamu Sektöründe Pazarlama. İstanbul: MediaCat.
• Kurtuldu, Hüseyin Sabri. 2008. “Markalı Ürünler Kullananları Kullanmayanlardan Ayıran Faktörler.” Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 1(25): 71–89.
• Mucuk, İsmet. 2017. Pazarlama İlkeleri. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Odabaşı, Yavuz. 2000. Satışta ve Pazarlamada Müşteri İlişkileri Yönetim. 8th ed. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Özer, Sinem. 2005. “Elektronik Ortamda Müşteri İlişkileri Yönetimi ve Müşteri Sadakatinin Sağlanmasındaki Rolü.” Marmara Üniversitesi.
• Özgüven, Nihan, and Ezgi Karataş. 2010. “Genç Tüketicilerin Marka Kişiliği Algılamalarının Cinsiyete Göre Değerlendirilmesi: MCDonald’s ve Burger King.” Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 1(11): 27.
• Pak, Halil, and Berna Tarı Kasnakoğlu. 2014. “Markaya Düşkünlük Kavramı Ve Ürün Kategorisine Göre Farklılıklar.” Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi 14: 75–86.
• Singh, Jagwinder, and B B Goyal. 2009. “Mobile Handset Buying Behavior of Different Age and Gender Groups.” International Journal of Business and Management 4(5). http://www.ccsenet.org/journal/index.php/ijbm/article/view/1772.
• Tek, Ömer Baybars, and Engin Özgül. 2010. Modern Pazarlama İlkeleri. İzmir: Birleşik Matbaacılık.
• Tunç, Deniz. 2007. “Marka Tercihlerinin Oluşumunda Reklamların Tüketicinin Farklı Demografik Özelliklerine Ilişkin Değişen Rolü (Şampuan Ürününe Yönelik Bir Araştırma).” Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Türkay, Ayşegül. 2011. “Satın Alma Davranışları Açısından Üniversite Öğrencileri Arasında Marka Bağımlılığının Önemi: Batı Akdeniz Üniversiteleri Üzerinde Bir Uygulama.” Süleyman Demirel Üniversitesi.
• Türken, Büşra. 2016. “Bisküvi Sektöründe Tüketici Davranışlarını Etkileyen Faktörlerin Analizi.” Bahçeşehir Üniversitesi.
• TürkPatent. 2017. “Marka Başvuru Rehberi.” Türk Patent Ve Marka Kurumu: 30. http://www.turkpatent.gov.tr/TURKPATENT/resources/temp/65F971CA-5A9F-49C1-A009-4F95FFD46AEF.pdf (September 5, 2018).
• Yılmaz, Özer. 2009. “Demografik Faktörlerin Perakendeci Markası Seçim Sürecine Etkileri Üzerine Bir Uygulama.” Balıkesir Üniversitesi.