Şakerim Kudayberdiulı’nın Şiirlerinde Düşünme Hâlleri

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 3, 2229 - 2242, 30.09.2019

Mustafa Kundakcı , Yılmaz Bacaklı

https://doi.org/10.15869/itobiad.587007

Cited By: 4

Öz

Türk
dünyası edebiyat birikiminin Kazak coğrafyasında şiirleriyle dikkati çeken
Şakerim Kudayberdiulı ideal sahibi, düşünen bir şairdir. O şiirlerinde sadece
mensubu olduğu millete değil tüm insanlığa faydalı olabilecek şeyleri bizzat
kavramaya, kavrayabildiklerini de birinci elden okuru ile paylaşmaya çabalar.
Onun şiirlerinde düşünme fiili çoğu zaman oluş hâlinde verilir. Yine bu
şiirlerde bireyin ihtiyaç ve menfaatlerine karşılık gelen, geçici ve
derinliksiz; toplumun faydasına hizmet eden, ahlak hâlini almış, derinlikli
olmak üzere iki farklı düşünme fiiline dikkat çekilir. Şair okuyucularını, bu
iki düşünme biçimi arasında ideal olduğuna inandığı şekilde bir düşünme
yeteneği kazandırmak için uğraşır.

Kazak
coğrafyasında eğitim, millî birlik ve doğru din anlayışı konusunda yaşanan
sıkıntılar sebebiyle ideal düşünme biçiminden uzaklaşıldığını düşünen
Kudayberdiulı, geleceği kurtarmak için bu düşünce şeklinin yeniden kazanılması
gerektiğine inanır. Çünkü ona göre adalet, doğruluk, özgürlük ve hak
kavramlarının hem teorik hem de pratik olarak bireyin ve toplumun hayatında
yerleşik hâle gelebilmesi bu düşünce biçiminin kazanılmasıyla mümkün olacaktır.        

Anahtar Kelimeler

Şakerim Kudayberdiulı, Kazak Edebiyatı, Şiir, İdeal Düşünme, Eleştiri

Teşekkür

Teşekkür ederiz

The Title of the Paper as English Ways of Thinking in Sakerim Kudayberdiuli’s Poems

Öz

Drawing attention with his poems of the Turkic
literature accumulation in the Kazakh geography; Sakerim Kudayberdiuli is an
idealist and a philosopher poet. In his poems, he endeavors to comprehend the
things that can be beneficial not only to his nation, but to the whole humanity
and to share his comprehension with the readers at first hand. In the poems,
the act of thinking is often given as an occurrence. Also, these poems draw
attention to two different acts of thinking, one of which is a temporary and
shallow thinking corresponding to individual’s needs and benefits and the other
one is a deep thinking serving the benefits of society in the form of morality.
The poet strives to give his readers the ability to think in a way between
these two ways of thinking that he believes to be ideal.

Kudayberdiuli
believes that this way of thinking should be regained in order to save the
future because of the difficulties in education, national unity and the true
religious understanding in the Kazakh geography, which have caused people to
estrange from the ideal way of thinking. Because according to him, the concepts
of justice, righteousness, freedom and right can be established in the life of
individual and society both theoretically and practically only through gaining
this way of thinking.  

Anahtar Kelimeler

Sakerim Kudayberdiuli, Kazakh Literature, poetry, ideal thinking, criticism

Kaynakça

• KAYNAKÇA
• ALTINMAKAS,, Layik (2014). Hanlık Devrinden Günümüze Örneklerle Kazak Edebiyatı. İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yay.
• BAKTIBAYKIZI SAHİPOVA, F. (2005), Kazak Aydın Şekerim Kudayberdiulı: Hayatı ve Eserleri (1858 - 1931). Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, 2 (1), 149-161, Ankara
• IŞIK, S. (2004), Şekerim Kudayberdiyev’in Şiirleri Giriş-Metin-Dizin. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir
• İBRAGİM, D. (2010), Klâsik Kazak Şâiri Şakerim (Şahkerim) Kudayberdiulı’nın Hayatı ve Aşk Konulu Şiirleri. Turkish Studies, 5 (3), 258-281
• İBRAGİM, D. (2013), Kazak Şair Şahkerim (Şakerim) Kudayberdiulı’nın Şiirlerinde Sevgili. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 11, 177-194, İstanbul
• ÖZEL, İsmet (2002). Şiir Okuma Kılavuzu. İstanbul: Şule Yay.
• SIDIKOV, Yerlan. (2014). Kazak Edebiyatının Abidevî Şairi Şakarim. Ankara: Bengü Yay.
• TOPALOĞLU, Ahmet. (2014). Türkçe Sözlük. İstanbul: Kapı Yay.