Kamu Çalışanlarının Yeşil Satın Alma Tutumları Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 1, 187 - 206, 30.03.2021

Abdülvahap Baydaş , Serhat Ata , Ali Ulaş Duru

https://doi.org/10.15869/itobiad.806324

Cited By: 1

Öz

Günümüz dünyasında, tüketicilerin bilinç seviyesinin ve duyarlılığının artması ile insan sağlığı ve çevreye daha duyarlı ürünlere ve hizmetlere ilgi artmış ve rekabet ortamında yeşil ürünlerin, hem pazarlama rekabet stratejisi gereği pazara sunulması hem de müşterilerce satın alınması kaçınılmaz hale gelmiştir. Bu çalışmanın temel amacı tüketici bakış açısı ile yeşil satın alma davranışının hangi tutumlar benimsenerek ne yönde gerçekleştirildiğinin tespit edilmesidir. Araştırmaya 2019 yılında Düzce ilinde görev yapmakta olan 492 kamu personeli anket yöntemi ile katılım göstermiştir. Araştırmada uyarlanan ‘’yeşil satın alma tutum ve duyarlılık’’ ölçeği kullanılmıştır. Tüketicilerin yeşil satın alma davranışları ile demografik özellikleri arasında istatistiki olarak anlamlı farklılıklar olup olmadığını tespit etmek için Mann-Whitney U testi ve Kruskal Wallis testleri kullanılmıştır. Tüketicilerin satın alma sırasında alınan ürünün ambalaj veya etiketi üzerindeki yazıları okumaları ile demografik özellikleri arasındaki ilişkinin tespiti için ikili lojistik regresyon analizi gerçekleştirilmiştir. Araştırmada elde edilen sonuçlar doğrultusunda, çevreye yönelik genel tutumların, tüketicilerin yaşları, medeni durumu, gelir düzeyi ve hizmet süresine göre farklılaştığı tespit edilmiştir. Fakat yeşil ürünler satın almaya karşı duyarlılık ile demografik değişkenler arasında bir farklılık tespit edilememiştir. Yeşil ürünler satın almada ekonomik faktörler ile katılımcıların cinsiyeti, yaşları, medeni hali, gelir durumu ve hizmet süresi açısından farklılaşırken, çevreye karşı davranış açısından sadece medeni durum ve eğitim durumu ile anlamlı bir farklılık söz konusudur. Çevreye karşı sorumluluk açısından ise cinsiyet, medeni hal ve hizmet süresi açısından anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Ayrıca ürünün ambalajı veya etiketi üzerindeki yazıların okunması ile katılımcıların sadece eğitim durumu arasında anlamlı bir farklılık söz konusudur. Çalışmada elde edilen bulgular kamu çalışanlarının yeşil satın alma davranışı ve tutumlarının nasıl şekillendiğinin anlaşılması bakımından literatüre katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Yeşil Satın Alma, Yeşil Ürün, Yeşil Pazarlama, Çevre, Tüketici Davranışları, Kamu Çalışanları

A Study on Green Purchasing Attitudes of Public Employees: Sample of Düzce Province

Öz

In today’s world, with the increasing awareness and sensitivity of consumers, interest in products and services that are more sensitive to human health and the environment has increased and both offering green products to the market in accordance with marketing competitive strategies and purchasing by customers. The main purpose of this study is to determine which attitudes are realized by adopting the consumer perspective and the green buying behavior. 492 public personnel working in Düzce province participated in the research with the survey method in 2019. "Green purchasing attitude and sensitivity" scale, which was adapted in the research, was used. Mann-Whitney U test and Kruskal Wallis tests were used to determine whether there were statistically significant differences between consumers' green purchasing behavior and demographic characteristics. Binary logistic regression analysis was carried out to determine the relationship between the consumers' reading on the package or label of the product purchased at the time of purchase and their demographic characteristics. In line with the results obtained in the study, it was determined that general attitudes towards the environment differ according to the age, marital status, income level and term of office of the consumers. However, no difference was found between sensitivity to purchasing green products and demographic variables. While economic factors in purchasing green products differ in terms of gender, age, marital status, income and term of office of the participants, there is a significant difference only with marital status and educational status in terms of behavior towards environment. In terms of environmental responsibility, significant differences were determined in terms of gender, marital status and term of office. Also, there is only meaningful difference between the reading of the inscriptions on the packaging or label of the product and educational status. The findings of the study will contribute to the literature in terms of understanding how the green purchasing behavior and attitudes of public employees are shaped.

Anahtar Kelimeler

Green Purchasing, Green Products, Green Marketing, Environment, Consumer Behaviors, Public Employees

Kaynakça

• Alkaya, A., Çoban, S., Tehci, A. & Ersoy, Y. (2016). Çevresel Duyarliliğin Yeşil Ürün Satin Alma Davranişina Etkisi: Ordu Üniversitesi Örneği. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (47), 121- 134.
• Aslan, F. (2007). Yeşil Pazarlama Faaliyetleri Çerçevesinde Kafkas Üniversitesi Öğrencilerinin Çevreye Duyarlı Ürünleri Kullanma Eğilimlerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Kafkas University. Faculty of Economics and Administrative Sciences. Journal, 6(9), 169.
• Ay, C. & Ecevit, Z. (2005). Çevre Bilinçli Tüketiciler. Akdeniz İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 5(10). 238-263.
• Bagozzi, R.P.; Ue, H.M. & VanLoo, M.E. (2001). Decisions to donate bone marrow: The role of attitudes and subjective norms across cultures. Psychol. Health, 16, 29–56.
• Bindak, R. (2014). Mann-Whitney U ile Student’st testinin I. Tip Hata ve Güç bakımından Karşılaştırılması: Monte Carlo Simülasyon Çalışması. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 14(1), 5-11.
• Carvalho, B.L.D., Salgueiro, M.D.F. & Rita, P. (2016). “Accessibility and trust: the two dimensions of consumers’ perception on sustainable purchase intention”. International Journal of Sustainable Development & World Ecology, 23(2): 203-209.
• Chan, R.Y. (2001). Determinants of Chinese consumers' green purchase behavior. Psychology & Marketing, 18(4), 389-413.
• Chen, T.B. & Chai, L.T. (2010). Attitude towards the environment and green products: Consumers’ perspective. Management science and engineering, 4(2), 27-39.
• Chin, T. A., Ab Malik, N. F. I., Tat, H. H., Sulaiman, Z., & Choon, T. L. (2020). Green Purchasing Practices and Environmental Performance. Int. J Sup. Chain. Mgt Vol, 9(1), 291.
• Çabuk, S., Nakiboğlu, A. G. B., & Keleş, C. (2008). Tüketicilerin yeşil ürün satın alma davranışlarının sosyo demografik değişkenler açısından incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(1), 85-102.
• Çetinkaya, C. & Özceylan, E. (2017). Üniversite Öğrencilerinin Yeşil Satın Alma Tutumlarının İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma: Gaziantep Üniversitesi Örneği. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 16(1).
• Diamantopoulos, A., Schlegelmilch, B.B., Sinkovics, R.R. & Bohlen, G.M. (2003). Can socio-demographics still play a role in profiling green consumers? A review of the evidence and an empirical investigation. Journal of Business research, 56(6), 465-480.
• Fisher, C., Bashyal, S., ve Bachman, B. (2012). Demographic impacts on environmentally friendly purchase behaviors. Journal of Targeting, Measurement and Analysis for Marketing, 20(3-4): 172-184.
• Fraj, E. & Eva, M. (2007). Ecological consumer behaviour: An empirical analysis. International Journal of Consumer Studies, 31, 26-33.
• Gedik, T., Kurutkan, M. N., & Muhammet, Ç. İ. L. (2014). Yeşil pazarlama algısı ve yeşil satın alma davranışı: Düzce Üniversitesi örneği. Düzce Üniversitesi Ormancılık Dergisi, 10(1), 1-13.
• Gleim, M.R.; Smith, J.S.; Andrews, D. & Cronin, J.J., (2013) Against the green: A multi-method examination of the barriers to green consumption. J. Retail, 89, 44–61.
• Haws, K.L., Winterich, K.P. & Naylor, R.W. (2014). Seeing the world through Green-tinted glasses: Green consumption values and responses to environmentally friendly products. Journal Of Consumer Psychology (Elsevier Science), 24(3), 336-354.
• Jones, E. (2019). Rethinking Greenwashing: Corporate Discourse, Unethical Practice, and the Unmet Potential of Ethical Consumerism. Sociological Perspectives, 62(5), 728-754.
• Karaca, Ş. (2013). Tüketicilerin Yeşil Ürünlere İlişkin Tutumlarının İncelenmesine Yönelik Bir Araştırma. Ege Akademik Bakış. 13(1). 99-111.
• Koçer, L. & Delice, T. (2016). Yeşil reklamlara yönelik tutumların çevresel duyarlılığa etkisi: çevresel kaygının aracılık rolü. Humanities Sciences Status: Original Study, 11(2): 112-138.
• Kıyıcı, F., Aydoğdu, M., Doğru, M., Aslan, O., & Özkaya, A. (2005). İlköğretim öğretmen adaylarının çevre eğitimine bakışı. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi Bildiriler Kitabı. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 567-572.
• Köse, E. Ö., & Gül, Ş. (2014). Öğretmen Adayları için Çevre Sorumluluğuna Bağlı Tüketim Bilinci Ölçeğinin Geliştirilmesi. Journal of Educational Sciences & Practices, 13(26).
• Köse, İ.A. (2012). Geçerlik ve Güvenirlik, Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme (Editör: N.Çıkrıkçı Demirtaşlı). Ankara: Elhan Yayınları.
• Ling, C.Y. (2013). Consumers' purchase intention of green products: an investigation of the drivers and moderating variable, Elixir Marketing Management, 57 (A), 14503-14509.
• Park, S.Y. & Sohn, S.H. (2012). Exploring the Normative Influences of Social Norms on Individual Environmental Behavior. Journal of Global Scholars of Marketing Science. 22(2). 183-194.
• Roberts, J. A., & Donald R. B. (1997). Explaning the subtle relationship between environmental concern and ecologically conscious consumer behavior. Journal of Business Research, 40(1), 79-89.
• Saba, C.(2019).Çalışan Bireylerin Yeşil Ürün Satin Alma Davranışlarına İlişkin Tutumlarının Değerlendirilmesi. The Journal of Social Sciences, 6(38), 319-336
• Shrum, L.J.; John A. Mccarty & Tina M. Lowrey; (1995), “Buyer Characteristics of the Green Consumer and Their Implications for Advertising Strategy”, Journal of Advertising, 24(2), pp. 71-90.
• Soonthonsmai, V. (2001). Predicting intention and behavior to purchase environmentally sound or green products among Thai consumers: An application of the theory of reasoned action, PhD Thesis, The Wayne Huizenga Graduate School of Business and Entrepreneurship Nova Southeastern University.
• Straughan, D.R. & Roberts, J.A. (1999). Environmental Segmentation Alternatives: A Look at Green Consumer Behavior in the New Millennium. Journal of Consumer Marketing. 16(6). 558-575.
• Torlak, Ö. (2009), Modem Dünyada Yeşil Pazarlama Ne İfade Ediyor?, Çerçeve Dergisi, 111
• Xiao, C. & McCright, A.M. (2015). Gender Differences in Environmental Concern: Revisiting the Institutional Trust Hypothesis in the USA. Environment and Behavior. 47(1). 17-37.
• Yılmaz, V. & Arslan, T. (2011). Üniversite öğrencilerinin çevre koruma vaatleri ve çevre dostu tüketim davranışlarının incelenmesi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (3): 1–10.
• Yilmaz, F., & Gültekin, M. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının çevre sorunları bağlamında öğrenim gördükleri programa ilişkin görüşleri. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (18), 120-132.
• Young, W., Hwang, K., McDonald, S. & Oates, C.J. (2010). Sustainable consumption: green consumer behaviour when purchasing products. Sustainable Development, 18(1), 20-31.