Leyla Gencer Şan Yarışması Üzerine Sistematik Bir Değerlendirme

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 3, 2030 - 2055, 30.09.2023

Gül Fahriye Evren , Özgül Gök

https://doi.org/10.15869/itobiad.1311952

Öz

Klasik Müzik alanında ulusal ve uluslararası alanda prestijli pek çok klasik müzik yarışmasına rastlanmaktadır. Performans ve beste gibi kategorilerde düzenlenen bu yarışmalar ülkemiz ve dünyada yetişen pek çok genç sanatçıyı sanat alanında motive etmekte ve önemli başarılara imza atmalarına olanak sağlamaktadır. Leyla Gencer Şan Yarışması, opera türünde Türkiye'de düzenlenen en eski ve en önemli yarışma olan uluslararası ve dünya çapında bilinen bir ses yarışmasıdır. La Diva Turca adıyla anılan ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından Devlet Sanatçısı ünvanı alan Leyla Gencer dünya çapında önemli tanınırlığa sahip sanatçılarımızdan olmakla birlikte, müzikteki öncü karakteriyle opera sanatının ülkemize tanıtılması ve dünyaya Türk opera sanatçılarının duyurulması konusunda önemli katkılar sağlamıştır. Leyla Gencer Şan Yarışması 1995 yılından başlamak üzere farklı sıklıklarla 2018 yılına kadar düzenlenmiştir. 2008 yılına kadar kendisinin jüri üyesi olarak katılım sağladığı yarışma vefatından sonraki yıllarda da yapılmış ve bugünkü saygınlığını sürdürmüştür. Bu çalışmada Türk Opera sanatının gelişmesine büyük katkılar sağlamış Leyla Gencer’in hayatına dair bilgiler verilmiş ve adına düzenlenen san yarışmasına dair bulgular doküman analizi yöntemi kullanılarak tablolaştırılıp yorumlanmıştır. Bulgular Leyla Gencer Şan Yarışması’nın resmi web sitesinde ve İstanbul Kültür Sanat Vakfı arşivinde yer alan bilgiler sistematik bir şekilde analiz edilerek oluşturulmuştur. Yarışmanın katılım koşulları, eleme süreçleri, kazananları, ödülleri, ön eleme ve final jüri üyeleri, ülkelere göre kazananları, Türk uyruklu ödül kazananları, Türk uyruklu ödül kazananların aldıkları ödüllerin sayısı, ödül kazananların ses rengine göre dağılımı, ödül kazananların cinsiyete göre dağılımı, düzenleyen kuruluşlar ve gala konserlerine ilişkin veriler değerlendirmeye alınmış ve yıllara göre sınıflandırılarak sunulmuştur. Sonuç olarak ülkemizde prestijli yarışmaların çoğalması, genç solistlerin motivasyonunun artması, yapılan yarışmalara dair bir arşiv oluşturulması ve en önemlisi de ulusal alanda müzik yarışmaları federasyonunun kurulmasının önemi üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yarışma, Şan Yarışması, Türkiye, Leyla Gencer, Türk Operası

A Systematical Evaluation on the Leyla Gencer Voice Competition

Öz

Several prestigious classical music competitions are organized in the national and international fields. These competitions, organized in the field such as performance and composition, motivate many young artists and allow them to achieve significant successes. The Leyla Gencer Voice Competition is an international and worldwide-known voice competition, which is the oldest and most important competition held in Turkey in the opera genre. Leyla Gencer, known as La Diva Turca and entitled as State Artist by the Turkish Republic, is one of our world-renowned artists, and with her pioneering character of music, she has made significant contributions to the promotion of the art of opera to our country and the announcement of Turkish opera singers to the world. Leyla Gencer Voice Competition has been organized with different frequencies starting from 1995 until 2018. This competition has been also held in the years after her death and it has maintained its prestige until today. From the past to the present, numerous great performers started their careers with prestigious music competitions such as Leyla Gencer Voice Competition. They achieved important career positions with their success of the competitions and now they are worldwide known artists. In this study, information about the life of Leyla Gencer, who made great contributions to the development of Turkish Opera art, was given; and the findings of the voice contest organized in her name were tabulated and interpreted by using document analysis methodology. The findings were created by systematical analysis of the information on the official website of the Leyla Gencer Voice Competition and the one in the archive of the Istanbul Foundation for Culture and Arts. Data regarding terms and conditions of the competition, audition processes, winners, awards, jury members for the preliminary auditions and finals, winners by country, Turkish award winners, number of awards received by Turkish award winners, distribution of award winners by voice type, distribution of award winners by gender, organizing institutions and gala concerts were evaluated and presented by classifying them according to years. As a result, the importance of the increase in prestigious competitions in our country, the increase in the motivation of young soloists, the creation of an archive of the competitions, and most importantly the establishment of a national federation of music competitions were emphasized.

Anahtar Kelimeler

Competition, Voice Competition, Turkey, Leyla Gencer, Turkish Opera

Kaynakça

• Akis, (1957), Haftalık Aktüelite Mecmuası, Cilt IX, Sayı:148, s.30, Ankara
• Aytepe, G. ve Yildiz, U. (2022). Apollon ve Marsyas’ın Müzik Yarışması Mitolojisinin Antik Dönem ve Avrupa Görsel Sanatlarına Yansımaları, Journal of Research in Education and Society (JRES), 9(1), 188-207
• Çankaya, E. (2023, May 15). Personal Interview.
• Çelik, S. (2020). Klaros’ta Antik Tınılar: Auloslar, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9 (3), 2412-2429.
• Ergene, E. (2021). E-Yarışmalar: Dijitalleşen Dünyada Klasik Müzik Yarışmaları, 11. Uluslararası Hisarlı Ahmet Sempozyumu, 230-241.
• Ilyasoglu, E. (2018). Ben Leyla Gencer La Diva Turca, Yapı Kredi Yayınları, Istanbul.
• Koyuncu, M.S., Şata, M., Karakaya, I. (2018). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme Kongrelerinde Sunulan Bildirilerin Doküman Analizi Yöntemi ile İncelenmesi, Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 9 (2), 216-238.
• Madak, R.U., (2019). Türk Operasında Üç Öncü Kadın: Semiha Berksoy, Saadet İkesus Altan, Leyla Gencer. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Adıyaman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adıyaman.
• Oral, Z., (1992) Tutkunun Romanı: Leyla Gencer. Milliyet Yayınları, Istanbul.
• Öziş, Ü., (2006) Leyla Gencer ve Opera Dünyası. Sevda-Cenap And Müzik Vakfı Yayınları,Ankara.
• Toprak, G. (2022), Profesyonel Etkileşim Süreci Olarak Ulusal Genç Solist Yarışması, Erciyes Akademi, 36 (1), 344-362.
• Tunçdemir, İ. (1996). Çok Sesli Müzik Alanındaki Kadın Devlet Sanatçılarımız, (Yayinlanmamis Yuksek Lisans Tezi), Ankara Universitesi, Sosyal Bilimler Enstitusu, Ankara.
• T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2009). Leyla Gencer. Editör: Zeynep Oral, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları; 3178. Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü Anma ve Armağan Kitapları Dizisi, Ankara.
• Utlu, O. (2010). Cumhuriyet Döneminde Türkiye Coğrafyasında Operanın Gelişim Süreci, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin Web Sources
• BIAM Burcu Uyar https://biamartists.com/burcu-uyar-biografy (Accessed in: 27.05.2023)
• Bogazici Universitesi Oduller, Accessed in: 12.05.2023, https://arastirma.boun.edu.tr/tr/oduller/fahri-doktora-unvani
• Çetin, Z. (2020, 9 Haziran), Sesiyle sınırları aşmak, coğrafyaları büyülemek: Leyla Gencer, Accessed in:12.05.2023, https://gaiadergi.com/sesiyle-sinirlari-asmak-cografyalari-buyulemek-leyla-gencer/
• Guenes Guerle https://www.guenesguerle.com/biography (Accessed in: 27.05.2023)
• Ismet Inonu Vakfi (n.d.), Accessed in: 25.05.2023, (https://www.ismetinonu.org.tr/akis-dergisi/).
• Kartal Karagedik https://www.kartalkaragedik.com/vita (Accessed in: 27.05.2023)
• Kültür ve Turizm Bakanlığı (n.d.). Birgül Su Ariç https://www.operabale.gov.tr/tr-tr/Sayfalar/artistdetail.aspx?ArtistId=4809 (Accessed in: 27.05.2023)
• Kültür ve Turizm Bakanlığı (n.d.). Tuncay Kurtoğlu https://www.operabale.gov.tr/tr-tr/Sayfalar/artistdetail.aspx?ArtistId=7776 (Accessed in: 27.05.2023)
• Kültür ve Turizm Bakanlığı (n.d.). Şenol Talınlı https://www.operabale.gov.tr/tr-tr/Sayfalar/artistdetail.aspx?ArtistId=398 (Accessed in: 27.05.2023)
• Kültür ve Turizm Bakanlığı (n. d. ). Maria Otilia Radulescu İpek https://www.operabale.gov.tr/tr-tr/Sayfalar/artistdetail.aspx?ArtistId=1107 (Accessed in: 27.05.2023)
• Kültür ve Turizm Bakanlığı (n.d.). Perihan Diana Nayır Artan https://www.operabale.gov.tr/tr-tr/Sayfalar/artistdetail.aspx?ArtistId=1115 (Accessed in: 27.05.2023)
• Kültür ve Turizm Bakanlığı (n.d.). Nazlı Deniz Süren https://www.operabale.gov.tr/tr-tr/Sayfalar/artistdetail.aspx?ArtistId=1270 (Accessed in: 27.05.2023)
• Kültür ve Turizm Bakanlığı (n.d.). Ayşe Şenogul https://www.operabale.gov.tr/tr-tr/Sayfalar/artistdetail.aspx?ArtistId=7620 (Accessed in: 27.05.2023)
• Kültür ve Turizm Bakanlığı (n.d.). Ezgi Karakaya https://www.operabale.gov.tr/tr-tr/Sayfalar/artistdetail.aspx?ArtistId=3632 (Accessed in: 27.05.2023)
• Kültür ve Turizm Bakanlığı (n.d.). Faik Mansuroğlu https://www.operabale.gov.tr/tr-tr/Sayfalar/artistdetail.aspx?ArtistId=6673 (Accessed in: 27.05.2023)
• Kültür ve Turizm Bakanlığı (n.d.). Doğukan Özkan https://www.operabale.gov.tr/tr-tr/Sayfalar/artistdetail.aspx?ArtistId=5280 (Accessed in: 27.05.2023)
• Leyla Gencer Voice Competition (n.d.). http://www.leylagencer.org/tr/ (Accessed in: 27.05.2023)
• Öktem, A. (2018, 10 Mayıs), Leyla Gencer’i yeterince anabiliyor muyuz?, sanattan yansımalar, Accessed in:12.05.2023,
• https://www.sanattanyansimalar.com/yazarlar/ayse-oktem/leyla-genceri-yeterince-anabiliyor-muyuz/1716/
• Wach, E. and Ward, R. (2013). Learning about qualitative document analysis, Institute of Development Studies, Practice Paper in Brief, Accessed in: 25.05.2023, https://opendocs.ids.ac.uk/opendocs/handle/20.500.12413/2989.
• Wikipedia (n.d.). Pervin Çakar https://tr.wikipedia.org/wiki/Pervin_Chakar (Accessed in: 27.05.2023)