Türkiye'de Kentsel Su Dağıtım Şebekelerinde İdari Su Kayıplarının Değerlendirilmesi

Yıl 2023, Cilt: 24 Sayı: 1, 1 - 6, 02.06.2023

Tuğba Akdeniz , Habib Muhammetoglu

Öz

Ülkemizde; idari su kayıpları genellikle ihmal edilmekte ve fiziki su kayıplarına daha fazla önem verilmektedir. Ancak, idari su kayıplarının tespiti ve yönetimi fiziki kayıplara göre daha kolaydır. Ayrıca; idari su kayıplarının azaltılmasının geri ödeme süresi kısa olup elde edilecek ekonomik kazançların hızlı bir şekilde görülmesi mümkündür. Bu çalışmada, Türkiye'nin belli başlı Büyükşehir Belediyeleri’nin standart su dengesi tabloları (SSD) bir araya getirilerek analiz edilmiştir. İdari su kayıplarının bileşenlerini tahmin etmek konusunda belediyelerin büyük farklılıklar gösterdiği tespit edilmiştir. Genel olarak, su yetkilileri, idari su kayıplarının ana bileşenler olan izinsiz tüketim ve sayaç hatalarını göz ardı etmektedir. Ancak fatura kayıtlarının saha etütleri, sayaç ölçüm hatalarının ise laboratuvar ölçümleri ile analiz edilmesi durumunda bu bileşenler kolay bir şekilde belirlenebilir. Su idareleri tarafından bu iki bileşenin doğru tahmini kısa vadede ekonomik kazanç sağlayacak olup doğru bir şekilde belirlenebilmesi için daha fazla çaba gösterilmelidir. Ayrıca, idari su kayıplarının tahminindeki hatalar, fiziki su kayıplarının hesaplanmasında da hatalara yol açmaktadır. Bu nedenle, idari su kayıpları bileşenlerinin ve su dengesinin diğer bileşenlerinin doğruluğu büyük önem kazanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

İçmesuyu şebekeleri, su kayıpları, idari su kayıpları, gelir getirmeyen su(GGS)

Kaynakça

• İB 2022. (Erişim Tarihi 13.09.2022) https://www.e-icisleri.gov.tr/Anasayfa/MulkiIdariBolumleri.aspx
• AWWA, American Water Works Association. (2009). Water Audits and Loss Control Programs: AWWA Manual, M36. Denver: American Water Works Association.
• Fanner P, Thornton J, Liemberger R, Sturm R (2007) Evaluating water loss and planning loss reduction strategies, Awwa Research Foundation, AWWA, Denver, USA; IWA, London, UK.
• Kingdom, B., Liemberger, R. and Marin, P. (2006). The Challenge of Reducing NonRevenue Water (NRW) in Developing Countries. How the Private Sector Can Help: A Look at Performance-Based Service Contracting, Washington DC, The World Bank.
• Lambert, A. O., Brown, T. G., Takizawa, M. and Weimer, D. (1999). A review of performance indicators for real losses from water supply systems. Journal of Water Supply: Research and Technology - AQUA, 48(6), 227–237. https://doi.org/10.2166/aqua.1999.0025
• Lambert, A.and Hirner, W. (2000). Losses from water supply systems: Standard terminology and recommended performance measures, blue pages, IWA.
• McKenzie, R. and Seago, C. (2005). Assessment of real losses in potable water distribution systems: some recent developments. Water Science & Technology: Water Supply, 5, 33-40.
• Muhammetoğlu, H. and Muhammetoğlu, A. (2022). Impacts of the protective measures taken for the COVID‑19 pandemic on water consumption and post meter leakages in public places Environ. Monit. Assess., 194:266.
• Muhammetoglu, A., Albayrak, Y., Bolbol, M., Enderoglu, S. and Muhammetoglu, H. (2020). Detection and assessment of post meter leakages in public places using smart water metering. Water Resources Management, 34(9), 2989– 3002.
• Rizzo, A., Vermersch, M., St. John, S.G., Micallef, G. and Race, R. (2007). Apparent Water Loss Control: The Way Forward. Water 21. London, England: IWA Publishing.
• Seago, C. J. and McKenzie, R. S. (2007). An assessment of non-revenue water in South Africa. Pretoria: Water Research Commission.
• Seago, C., Bhagwan, J., and McKenzie, R. (2007). Benchmarking leakage from water reticulation systems in South Africa. Water SA, 30, 25-32.
• SKKY (2019). İçme Suyu Temin ve Dağıtım Sistemlerinde Su Kayıplarının Kontrolü Yönetmeliği