DEHŞETLİ YILLARDAN BİR YANKI: Zaripova Çetin, Çulpan (2020)

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 2, 385 - 390, 28.12.2020

Ramilya Yarullina Yıldırım

Öz

Kazan Tatar Edebiyatı tarihinden koparılan önemli sayfaların biri de 1920-1922 yılları arasında İdil boyunda yaşanan açlık afetini yansıtan edebi eserlerdir. Siyasi ve doğa sebeplerinden dolayı Azrail’in ölümcül kanatları altında kalan bu bölgedeki insanın fiziki ve ruhi haleti 1920’li yıllarda Tatar edebiyatının çeşitli türlerinde – Hadi Taktaş’ın “Cir Ulları Tragediyası”nda (Yer oğulları trajedisi), “Açlık Patşa” (Açlık Padişah) adlı şiirinde, Mecit Gafuri’nin “Keşe Aşavçılar” (Yamyamlar) isimli manzumesinde, Fatih Emirhan’ın “Tegziye” (Taziye) adlı hikâyesinde ve günlüklerinde, Alimcan İbrahimov’un “Âdemler” (İnsanlar, 1923) isimli öyküsünde farklı anlatım yöntemleriyle yansıma bulur. Bu eserlerden özellikle açlık afetini daha etkin ve gerçekçi bir şekilde ele alan “Keşe Aşavçılar” ve “Âdemler”, sosyalist gerçekçilik prensiplerine uymayan eserler olarak, 1990 yıllarına kadar karanlık raflarda tutulur.Toplumda cereyan eden özgürlük etkisinde günümüz okuruna ulaşan bu eserler, hem edebiyatçıları hem tarihçileri daha detaylı yeni araştırmalara teşvik eder. Tatar edebiyatı uzmanları, “Ademler”’ın yazarı Alimcan İbrahimov’un kalemine natüralizm akımının, “Keşe Aşavçılar”ın yazarı Mecit Gafuri’de sembolizmin güçlü etkisi olduğunu belirtir. Makalede Doç.Dr. Çulpan Zaripova Çetin tarafından hazırlanan “Âdemler: Araştırma – İnceleme – Metin Alimcan İbrahimov” adı kitap tanıtılır.

Anahtar Kelimeler

Kazan tatar edebiyatı,, Alimcan İbrahimov,, edebiyatta açlık konusu,

Kaynakça

• Zaripova Çetin, Çulpan (2020), Âdemler: Araştırma – İnceleme – Metin Alimcan İbrahimov. Bengü Yayınları, Ankara, 170 s.