Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

A Provincial Centre on the western border of Urartu: Palu Fortress

Yıl 2024, Sayı: 30, 131 - 166, 04.09.2024
https://doi.org/10.26650/anar.2024.30.1407798

Öz

Palu Kalesi is a fortress site situated in modern Elazığ province. In the Middle Iron Age, this region was the western borderland of the Urartian Kingdom and the primary contact zone where political and cultural relations transpired between the Urartu and the neighbouring Neo-Hittite kingdoms. The site was also a strategically crucial military post that provided logistic support for the Urartian armies during their western expeditions. The fortress was built as a provincial centre shortly after the foundation of the Urartian Kingdom, and the settlement lasted for a long time until the fall of the kingdom. This study presents previously unrecognised archaeological remains, which were identified during our recent investigations at Palu Fortress. Our survey of the site revealed that the Middle Iron Age citadel consisted of two sectors, and the Lower Citadel was enclosed by sturdy fortifications and terrace walls reinforced with bastions. Moreover, while Urartian rock signs were already recorded at Palu, our investigations documented previously unknown rock signs at the site. In addition, other previously unrecognised features dating to the post-Urartian periods were identified by our recent investigations, including five single-roomed rock-cut tombs and two stepped rock-cut tunnels. To better understand the relationship of the archaeological features at the site, a topographic map of Palu Fortress was drawn and visible archaeological remains dated to the Urartian and post-Urartian periods were marked on this map. In addition, the multi-roomed tombs of the Urartian period were scanned using Lidar sensors, and Lidar data were used to generate 3D models and rectified plans of the tombs. Finally, a preliminary virtual 3D reconstruction of the Urartian period fortifications was generated on the basis of recently discovered remains.

Kaynakça

  • Barbaro, J. & A. Contarini. 1873. Travels to Tana and Persia. New York: Burt Franklin Publisher. google scholar
  • Bardizaktsi, V., B. Natanyan, & K Sirvantsdyants. 2010. Palu-Harput 1878 Çarsancak, Çemişgezek, Çapakçur, Erzincan, Hizan ve Civar Bölgeler. Edited by Arsen Yarman. Vol. II: Belge Yayınları. google scholar
  • Brant, J. & A. G. Glascott. 1840. “Notes of a Journey through a Part of Kurdistan, in the Summer of 1838.” Journal of the Royal Geographical Society of London 10: 341-434. google scholar
  • Belli, O. 1989. “Urartu Kalelerindeki Anıtsal Kaya İşaretleri, Monumentale Felszeichen im Bereich Urartaischer Festungsanlagen.” Anadolu Araştırmaları 11:65-121. google scholar
  • Belli, O. 2000. “Doğu Anadolu’da Urartu Krallığı’na Ait Anıtsal Kaya İşaretlerinin Araştırılması.” In Türkiye Arkeolojisi ve İstanbul Üniversitesi, edited by Oktay Belli, 403-408. İstanbul. google scholar
  • Burney, C. A. 1966. “A First Season of Excavations at the Urartian Citadel of Kayalıdere.” Anatolian Studies 16:55-111. google scholar
  • Charlesworth, M. F. 1980. “Three Urartian Tombs at Palu in Turkey.” ArchaologischeMitteilungen ausIran 13:91-97. google scholar
  • CTU I: M. Salvini, Corpus dei testi Urartei I: Le iscrizioni su pietra e roccia, Rome 2008. google scholar
  • Çevik, N. 1987. “Şebeteria, Batı Urartu’da Bir Kent ve Kaya Anıtları.” Yüksek Lisans, Arkeoloji ve Sanat Tarihi, Atatürk Üniversitesi. google scholar
  • Çevik, N. 2000. Urartu Kaya Mezarları ve Ölü Gömme Gelenekleri. Vol. VI-58. Ankara: Türk Tarih Kurumu. google scholar
  • Çifçi, A. 2017. The Socio-Economic Organisation of the Urartian Kingdom. Leiden-Boston: Brill. google scholar
  • Danışmaz, H. 2018a. “Palu Kalesi’ndeki Urartu Kaya İşaretleri.” In Uluslararası Palu Sempozyumu Bildiriler Kitabı, edited by Enver Çakır, Kürşat Çelik and Yavuz Kısa, 193-199. Elazığ: Fırat Üniversitesi Harput Uygulama ve Araştırma Merkezi Yayınları. google scholar
  • Danışmaz, H.. 2018b. “Political Relations between the Urartian and Assyrian Kingdoms: A Regional Comparison in Areas of Conflict.” Anadolu Araştırmaları 21:105-123. google scholar
  • Danışmaz, H. 2019. “Tunceli- Anbar Fortress and the Urartian Multi-Roomed Rock-Cut Tomb.” Anatolica 45:121-130. google scholar
  • Danışmaz, H. 2020. Urartu Krallığı: Yönetim ve Organizasyon. Ankara: Türk Tarih Kurumu. google scholar
  • Danışmaz, H. 2021. “Orta Demir Çağı’nda Aşağı Murat Havzası.” In Tunceli (Dersim) Tarihinden Kesitler II, edited by Şahin Yedek, 73-86. İstanbul: Hiperyayın. google scholar
  • Kahraman, Seyit A. and Yücel Dağlı. 2006. Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi Seyahatnamesi: Konya -Kayseri - Antakya - Şam - Urfa Maraş - Sivas - Gazze - Sofya - Edirne. Vol. 3/1: Yapı Kredi Yayınları. google scholar
  • Kinneir, J. M. 1813. A Geographical Memoir of the Persian Empire: John Murray. google scholar
  • Kleiss, W. 1980. “Bastam, an Urartian Citadel Complex of the Seventh Century, B.C.” American Journal of Archaeology 84:299-304. google scholar
  • Konyar, E. 2006. “An Ethno-Archaeological Approach to the “Monumental Rock Signs” in Eastern Anatolia.” Colloquium Anatolicum, 113-126. google scholar
  • Konyar, E. 2011. “Urartuda Mezar Tipleri ve Gömü Âdetleri / Tomb Types and Burial Traditions in Urartu.” In Urartu: Doğu’da Değişim / Transformation in the East, edited by Kemalettin Köroğlu and Erkan Konyar, 206-231. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. google scholar
  • Konyar, E. 2022. Urartu. Aşiretten Devlete. İstanbul: Homer Yayınları. google scholar
  • Köroğlu, K. 1996. Urartu Krallığı Döneminde Elazığ (Alzi) ve Çevresi. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları. google scholar
  • Köroğlu, K. 2020. “Urartu: Krallık ve Aşiretler.” In Urartu: Doğu’da Değişim, edited by Kemalettin Köroğlu and Erkan Konyar, 1-35. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. google scholar
  • Köroğlu, K. 2022. “Urartu Krallığı’nın Elazığ ve Çevresindeki Yerleşim Politikası.” In Ülker Ardıçoglu’na Armagan Müzecilige ve Kültüre Adanmıs Bir Ömür Arkeoloji, Sanat Tarihi ve Tarih Yazıları, edited by Hetto Ozan, 220-238. İstanbul: Kitapevi. google scholar
  • Köroğlu, K, and Harun D. 2018. “The Origin of Stepped Rock-cut Tunnels in Eastern Anatolia.” Ancient Near Eastern Studies 55:107-124. google scholar
  • Lanfranchi, G, and Simo P. 1990. The Correspondence of Sargon II, Part II, Letters from the Northern and Northeastern Provinces. Vol. I. Neo-Assyrian Text Corpus Project. Helsinki: Helsinki University Press. google scholar
  • Layard, A. H. 1849. Nineveh and its remains 2. London: Murray. google scholar
  • Özgüç, T. 1966. Altıntepe I, Mimarlık Anıtlları ve Duvar Resimleri-Archhitectural Monuments and Wall Paintings. Ankara: Türk Tarih Kurumu. google scholar
  • Simeon, P. 2007. Polonyalı bir seyyahın gözünden 16. asır türkiyesi. İstanbul: Kesit Yayınları. google scholar
  • Tan, A. 2020. “Urartu Krallığı’nda Tehcir Uygulamaları ve Toplumsal Yapıya Etkileri.” In Eski Yakindoğu’da Sürgünler, edited by İrfan Albayrak, 181-237. Ankara: Bilgin Kültür Sanat Yayınları. google scholar
  • Tozer, H. F. 1881. Turkish Armenia and Eastern Asia Minor. London: Longmans Green and Company. google scholar
Yıl 2024, Sayı: 30, 131 - 166, 04.09.2024
https://doi.org/10.26650/anar.2024.30.1407798

Öz

Kaynakça

  • Barbaro, J. & A. Contarini. 1873. Travels to Tana and Persia. New York: Burt Franklin Publisher. google scholar
  • Bardizaktsi, V., B. Natanyan, & K Sirvantsdyants. 2010. Palu-Harput 1878 Çarsancak, Çemişgezek, Çapakçur, Erzincan, Hizan ve Civar Bölgeler. Edited by Arsen Yarman. Vol. II: Belge Yayınları. google scholar
  • Brant, J. & A. G. Glascott. 1840. “Notes of a Journey through a Part of Kurdistan, in the Summer of 1838.” Journal of the Royal Geographical Society of London 10: 341-434. google scholar
  • Belli, O. 1989. “Urartu Kalelerindeki Anıtsal Kaya İşaretleri, Monumentale Felszeichen im Bereich Urartaischer Festungsanlagen.” Anadolu Araştırmaları 11:65-121. google scholar
  • Belli, O. 2000. “Doğu Anadolu’da Urartu Krallığı’na Ait Anıtsal Kaya İşaretlerinin Araştırılması.” In Türkiye Arkeolojisi ve İstanbul Üniversitesi, edited by Oktay Belli, 403-408. İstanbul. google scholar
  • Burney, C. A. 1966. “A First Season of Excavations at the Urartian Citadel of Kayalıdere.” Anatolian Studies 16:55-111. google scholar
  • Charlesworth, M. F. 1980. “Three Urartian Tombs at Palu in Turkey.” ArchaologischeMitteilungen ausIran 13:91-97. google scholar
  • CTU I: M. Salvini, Corpus dei testi Urartei I: Le iscrizioni su pietra e roccia, Rome 2008. google scholar
  • Çevik, N. 1987. “Şebeteria, Batı Urartu’da Bir Kent ve Kaya Anıtları.” Yüksek Lisans, Arkeoloji ve Sanat Tarihi, Atatürk Üniversitesi. google scholar
  • Çevik, N. 2000. Urartu Kaya Mezarları ve Ölü Gömme Gelenekleri. Vol. VI-58. Ankara: Türk Tarih Kurumu. google scholar
  • Çifçi, A. 2017. The Socio-Economic Organisation of the Urartian Kingdom. Leiden-Boston: Brill. google scholar
  • Danışmaz, H. 2018a. “Palu Kalesi’ndeki Urartu Kaya İşaretleri.” In Uluslararası Palu Sempozyumu Bildiriler Kitabı, edited by Enver Çakır, Kürşat Çelik and Yavuz Kısa, 193-199. Elazığ: Fırat Üniversitesi Harput Uygulama ve Araştırma Merkezi Yayınları. google scholar
  • Danışmaz, H.. 2018b. “Political Relations between the Urartian and Assyrian Kingdoms: A Regional Comparison in Areas of Conflict.” Anadolu Araştırmaları 21:105-123. google scholar
  • Danışmaz, H. 2019. “Tunceli- Anbar Fortress and the Urartian Multi-Roomed Rock-Cut Tomb.” Anatolica 45:121-130. google scholar
  • Danışmaz, H. 2020. Urartu Krallığı: Yönetim ve Organizasyon. Ankara: Türk Tarih Kurumu. google scholar
  • Danışmaz, H. 2021. “Orta Demir Çağı’nda Aşağı Murat Havzası.” In Tunceli (Dersim) Tarihinden Kesitler II, edited by Şahin Yedek, 73-86. İstanbul: Hiperyayın. google scholar
  • Kahraman, Seyit A. and Yücel Dağlı. 2006. Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi Seyahatnamesi: Konya -Kayseri - Antakya - Şam - Urfa Maraş - Sivas - Gazze - Sofya - Edirne. Vol. 3/1: Yapı Kredi Yayınları. google scholar
  • Kinneir, J. M. 1813. A Geographical Memoir of the Persian Empire: John Murray. google scholar
  • Kleiss, W. 1980. “Bastam, an Urartian Citadel Complex of the Seventh Century, B.C.” American Journal of Archaeology 84:299-304. google scholar
  • Konyar, E. 2006. “An Ethno-Archaeological Approach to the “Monumental Rock Signs” in Eastern Anatolia.” Colloquium Anatolicum, 113-126. google scholar
  • Konyar, E. 2011. “Urartuda Mezar Tipleri ve Gömü Âdetleri / Tomb Types and Burial Traditions in Urartu.” In Urartu: Doğu’da Değişim / Transformation in the East, edited by Kemalettin Köroğlu and Erkan Konyar, 206-231. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. google scholar
  • Konyar, E. 2022. Urartu. Aşiretten Devlete. İstanbul: Homer Yayınları. google scholar
  • Köroğlu, K. 1996. Urartu Krallığı Döneminde Elazığ (Alzi) ve Çevresi. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları. google scholar
  • Köroğlu, K. 2020. “Urartu: Krallık ve Aşiretler.” In Urartu: Doğu’da Değişim, edited by Kemalettin Köroğlu and Erkan Konyar, 1-35. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. google scholar
  • Köroğlu, K. 2022. “Urartu Krallığı’nın Elazığ ve Çevresindeki Yerleşim Politikası.” In Ülker Ardıçoglu’na Armagan Müzecilige ve Kültüre Adanmıs Bir Ömür Arkeoloji, Sanat Tarihi ve Tarih Yazıları, edited by Hetto Ozan, 220-238. İstanbul: Kitapevi. google scholar
  • Köroğlu, K, and Harun D. 2018. “The Origin of Stepped Rock-cut Tunnels in Eastern Anatolia.” Ancient Near Eastern Studies 55:107-124. google scholar
  • Lanfranchi, G, and Simo P. 1990. The Correspondence of Sargon II, Part II, Letters from the Northern and Northeastern Provinces. Vol. I. Neo-Assyrian Text Corpus Project. Helsinki: Helsinki University Press. google scholar
  • Layard, A. H. 1849. Nineveh and its remains 2. London: Murray. google scholar
  • Özgüç, T. 1966. Altıntepe I, Mimarlık Anıtlları ve Duvar Resimleri-Archhitectural Monuments and Wall Paintings. Ankara: Türk Tarih Kurumu. google scholar
  • Simeon, P. 2007. Polonyalı bir seyyahın gözünden 16. asır türkiyesi. İstanbul: Kesit Yayınları. google scholar
  • Tan, A. 2020. “Urartu Krallığı’nda Tehcir Uygulamaları ve Toplumsal Yapıya Etkileri.” In Eski Yakindoğu’da Sürgünler, edited by İrfan Albayrak, 181-237. Ankara: Bilgin Kültür Sanat Yayınları. google scholar
  • Tozer, H. F. 1881. Turkish Armenia and Eastern Asia Minor. London: Longmans Green and Company. google scholar
Toplam 32 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil İngilizce
Konular Arkeoloji Bilimi, Yerleşim Arkeolojisi
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Harun Danışmaz 0000-0003-3998-2235

Yayımlanma Tarihi 4 Eylül 2024
Gönderilme Tarihi 21 Aralık 2023
Kabul Tarihi 18 Mayıs 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024 Sayı: 30

Kaynak Göster

APA Danışmaz, H. (2024). A Provincial Centre on the western border of Urartu: Palu Fortress. Anadolu Araştırmaları(30), 131-166. https://doi.org/10.26650/anar.2024.30.1407798

Since 1955

Anadolu Araştırmaları – Anatolian Research  https://dergipark.org.tr/tr/pub/iuanadoluhttps://iupress.istanbul.edu.tr/tr/journal/anar/home