Trend Analysis of Precipitation in the Thrace Peninsula

Yıl 2023, Sayı: 47, 165 - 182, 10.01.2024

İlker Eroğlu

https://doi.org/10.26650/JGEOG2023-1276043

Öz

This study focuses on the Thrace Peninsula located in the Marmara Region, comprising the territories of the provinces of Edirne, Kırklareli, Tekirdağ, İstanbul, and Çanakkale. The Thrace Peninsula is within the Mediterranean macroclimate region, where the regions receiving rainfall of over 600 mm cover the largest area. The highest and lowest annual average precipitation are observed in the municipalities of Sarıyer (819.3 mm) and Çorlu (576.6 mm), respectively. This study utilized the long-term precipitation data of 13 meteorological stations located in and around the Thrace Peninsula between 1937 and 2021. Trend analyses of monthly, seasonal (winter, spring, summer, fall), semiannual (October–March, April–September), and annual total precipitation averages of the water year were performed using the Mann–Kendall test, Kendall’s tau test, and Sen’s slope test at a confidence interval of 95% and statistical significance level of α = 0.05. The results of the monthly precipitation analysis show a significant negative trend in August, November, and February in Lüleburgaz, Tekirdağ, and Ipsala, and a significant positive trend in June and October, September, and June in Sarıyer, Malkara, and Çanakkale. In terms of seasonal average precipitation on the Thrace Peninsula, a statistically significant and positive trend was observed in Saryer in the summer and in Kumköy and Sarıyer in the fall. In terms of semiannual and annual precipitation averages, a statistically significant and positive trend was observed in Kumköy, Çorlu, and Sarıyer between April and September and in Kumköy and Sarıyer annually. In terms of monthly maximum precipitation, a positive and significant trend was observed in orlu, Saryer, and Malkara. This study is expected to help in the formulation of plans and implementation of measures to address potential waterrelated issues in the Thrace Peninsula, given the increasing demand for water and its resources.

Anahtar Kelimeler

Thrace Peninsula, Precipitation, Trend analysis

Proje Numarası

YOK

Trakya Yarımadası’nda Yağışların Trend Analizi

Öz

Bu çalışmanda araştırma alanını Marmara Bölgesi’nde Edirne, Kırklareli, Tekirdağ, İstanbul ve Çanakkale illerinin topraklarının yer aldığı Trakya Yarımadası oluşturmaktadır. Akdeniz makroklima alanı içinde kalan Trakya Yarımadası’nda 600 mm üzerinde yağış alan yerler en geniş sahayı kaplamaktadır. En yüksek yıllık ortalama yağış Sarıyer’de (819,3 mm) ve en düşük yıllık ortalama yağış Çorlu’da (576,6 mm) görülmektedir. Araştırmada Trakya Yarımadası ve çevresinde bulunan 13 meteoroloji istasyonunun 1937-2021 yılları arasında değişen yağış verilerinden yararlanılmıştır. Aylık, mevsimlik (kış, ilkbahar, yaz, sonbahar), su yılının altı aylık (ekim-mart, nisan-eylül) ve yıllık toplam yağış ortalamalarının, %95 güven aralığında ve istatistiki olarak α=0,05 önem seviyesinde MannKendall Testi, Kendall’ın Tau Testi ve Sen’in Eğim Testi kullanılarak trend analizleri yapılmıştır. Aylık yağış analizlerine göre Lüleburgaz’da ağustos, Tekirdağ’da kasım ve İpsala’da şubat ayında negatif yönlü anlamlı bir trend, Sarıyer’de haziran ve ekim aylarında, Malkara’da eylül ve Çanakkale’de haziran ayında pozitif yönlü anlamlı bir trend olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öte yandan yine Trakya Yarımadası’ndaki ortalama yağışlarda yaz mevsiminde Sarıyer, sonbahar mevsiminde Kumköy ve Sarıyer, nisan-eylül arasındaki dönemde Kumköy, Çorlu, Sarıyer ve yıllık yağışlarda Kumköy ve Sarıyer’de istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif yönlü bir trend bulunmuştur. Aylık maksimum yağışlarda Kumköy, Çorlu, Sarıyer ve Malkara’da pozitif yönlü ve anlamlı bir trend olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu çalışmanın Trakya Yarımadası’nda suya ve su kaynaklarına olan ihtiyacın her geçen gün arttığı düşüncesinden hareketle yaşanması olası sorunlarla ilgili olarak alınacak önlemlere ve yapılacak planlamalara katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Trakya Yarımadası, Yağış, Trend Analiz

Destekleyen Kurum

YOK

Proje Numarası

YOK

Teşekkür

YOK

Kaynakça

• Alexandersson, H. (1986). A homogeneity test applied to precipitation data. Journal of Climatology, 6, 661-675. https://doi.org/10.1002/ joc.3370060607. google scholar
• Alexandrov, V, Schneuder, M., Koleva, E. & Moisselin, J. M., (2004). Climate variability and change in Bulgaria during the 20th century. Theoretical and Applied Climatology 79, 133-149 https://doi. org/10.1007/s00704-004-0073-4. google scholar
• Avcı, A. ve Esen, F. (2019). Malatya Havzası’nda sıcaklık ve yağışın trend analizi. İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, (INIJOSS), 8(1), 230-246. google scholar
• Aydın, S., Şimşek, M., Çetinkaya, G. ve Öztürk, M, Z. (2019). Erinç Yağış Etkinlik İndisi’ne göre belirlenen Türkiye iklim bölgelerinin rejim karakteristikleri. B. Gönençgil, T. A. Ertek, İ. Akova, E. Elbaşı (Ed.), 1. İstanbul Uluslararası Coğrafya Kongresi bildiri kitabı içinde (s.752-760). İstanbul, Türkiye: İstanbul Üniv. Yayın No: 5255, Edebiyat Fakültesi Yayın No: 3465, https://doi.org/10.26650/ PB/PS12.2019.002.074 google scholar
• Aydınözü, D. (2010). Trakya’da vejetasyon devresi ve bu devredeki yağışlar. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(1), 227-232. google scholar
• Aykut, T. (2021). Determination of groundwater potential zones using Geographical Information Systems (GIS) and Analytic Hierarchy Process (AHP) between Edirne-Kalkansogut (northwestern Turkey). Groundwater for Sustainable Development, 12, 100545, 1-16, https://doi.org/10.1016/j.gsd.2021.100545. google scholar
• Buishand, T. A. (1982). Some methods for testing the homogeneity of rainfall records. Journal of Hydrology, 58, 11-27. https://doi. org/10.1016/0022-1694(82)90066-X. google scholar
• Demir, İ., Kılıç, G. ve Coşkun, M. (2008), Türkiye ve bölgesi için PRECIS bölgesel iklim modeli çalışmaları, İklim Değişikliği ve Çevre, 1, 11-17. google scholar
• Erlat, E. (2000). Trakya’da günlük yağışların şiddet bakımından özellikleri. Ege Coğrafya Dergisi, 11,97-110. google scholar
• Erlat, E. (2002). Türkiye’de yağış anomalileri ve Kuzey Atlantik Salınımı arasındaki ilişkiler. İzmir: Prof. Dr. Sırrı Erinç Anısına Klimatoloji Çalıştayı 2002 (11-13 Nisan 2002) bildiriler içinde (s.193-210), Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları No:121. google scholar
• Erlat, E. (2016). İklim sistemi ve iklim değişmeleri (6. baskı), İzmir: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayın No 155, Ege Üniversitesi Basımevi. google scholar
• Eroğlu, İ. (2021). Meriç Nehri havzasında sıcaklık ve yağış değerlerinin dönemsel trend analizi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 23, 750-760.https://doi.org/10.31590/ejosat.882937. google scholar
• Eroğlu, İ. (2022). Trakya Yarımadası’nda ortalama hava sıcaklıklarının trend analizi. International Social Sciences Studies Journal, 8(102), 3121-3144. http://dx.doi.org/10.2922 8/sssj.64624. google scholar
• Gönençgil, B. ve İçel, G. (2010). Türkiye’nin Doğu Akdeniz kıyılarında yıllık toplam yağışlarda görülen değişimler (1975-2006). Türk Coğrafya Dergisi, 55, 1-12. google scholar
• Gönençgil, B. (2012). Climate characteristics of Thrace and observed temperature - precipitation trends. The Balkans at a Crossroads: Evaluating Past, Reading Present, Imagining Future (11-14 October 2012), Tirana. B. Çınar (Ed), Conference Proceeding Book. Vol.2 içinde (s. 80-95). Erişim adresi: https://cdn.istanbul.edu.tr/ FileHandler2.ashx?f=ibac-2012-albania-volume-ii-1.pdf. google scholar
• Hanedar, A., Çağlar, F., Görgün, E., Konukçu, F., Altürk, B. ve Albut, S. (2019). TR21 Bölgesi iklim değerlendirmesi: Mevcut durum ve projeksiyonlar. Konukçu F., Albut S., Altürk B. (Ed). TR 21 Trakya bölgesinde iklim değişikliğinin etkileri ve uyum stratejileri içinde (s.1-22), Tekirdağ: Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Toprak Ofset. google scholar
• Hirsch, R. M. & Slack, J. R. (1984). A nonparametric trend test for seasonal data with serial dependence. Water Resources Research, 20 (6), 727-732. google scholar
• İlker, A., Terzi, Ö. ve Şener, E. (2019). Yağışın alansal dağılımının haritalandırılmasında enterpolasyon yöntemlerinin karşılaştırılması: Akdeniz Bölgesi örneği. Teknik Dergi, 30(3), 9213-9219. DOI:10.18400/tekderg.334186. google scholar
• Karabörk, M. Ç., Kahya, E. ve Karaca, M. (2000). Kuzey Atlantik Salınımı ve Türkiye üzerine olası etkileri. İzmir: Prof. Dr. Sırrı Erinç Anısına Klimatoloji Çalıştayı 2002 (11-13 Nisan 2002) bildiriler içinde (s.185-191), Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları No:121. google scholar
• Karakoç, A. ve Tağıl, Ş. (2014). İzmir ve Ankara’da yağış paterni ile Kuzey Atlantik Salınımı (NAO) arasındaki ilişki. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(30), 148-157. google scholar
• Karakuş, C. B. (2017). Trend analysis methods for hydro-meteorological parameters. International Journal of Scientific and Technological Research,3(2), 22-32. google scholar
• Karakuş, C. B. ve Güler, Ü. A. (2022). Mann-Kendall trend analizi ile Sivas ilindeki sıcaklık ve yağış trendlerinin belirlenmesi. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 11(3), 534-544. google scholar
• Kocaoğlu, E. ve Çağlıyan, A. (2022). Çanakkale yağış gözlem istasyonlarının homojenlik durumu ve yıllık yağışların trend analizi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 32(2), 391-408. https:// doi.org/10.18069/firatsbed.1050556 google scholar
• Kurter, A. (1974-1977). Trakya’da yıllık yağışlar. İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, 20-21, 71-77. google scholar
• Mann, H. B. (1945). Non-Parametric tests against trend. Econometrica, 13(3), 245- 259. google scholar
• Önol, B. & Semazzı, F. H. M. (2009): Regionalization of climate change simulations over the Eastern Mediterranean. Journal of Climate, 22(8), 1944-1961, DOI: https://doi.org/10.1175/2008JCLI1807.1. google scholar
• Özşahin, E. ve Eroğlu, İ. (2018). Trakya Yarımadası’nın jeomorfometrik özellikleri. Jeomorfolojik Araştırmalar Dergisi,1, 87-98. google scholar
• Partal, T. (2003). Türkiye yağış verilerinin trend analizi. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. google scholar
• Pettitt, A. N. (1979). A non-parametric approach to the change-point problem. Applied Statistics, 28(2),126-135. http://dx.doi.org/10.2307/2346729. google scholar
• Sarış, F., Hannah, D. M. & Eastwood, W. J. (2010) Spatial variability of precipitation regimes over Turkey, Hydrological Sciences Journal, 55,2, 234-249, DOI:10.1080/02626660903546142. google scholar
• Sen, P. K. (1968). Estimates of the regression coefficient based on Kendall’s Tao. Journal of the American Statistical Association, 63(324),1379-1389. google scholar
• Sezen, C. & Partal, T. (2019). The influences of Arctic & North Atlantic Oscillations on temperature and precipitation data of Eastern and Northern Marmara. Turkish Journal of Water Science and Management, 3(2),25-38. google scholar
• T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı (2022). Meteoroloji Genel Müdürlüğü rasat verileri, Ankara. google scholar
• Terzi, Ö. ve İlker, A. (2021). Yağış verilerinin trend analizi: Kızılırmak havzası örneği. Academic Platform Journal of Engineering and Science 9(2), 371-377. google scholar
• Topuz. M., Feidas, H. & Karabulut, M. (2020). Trend analysis of precipitation data in Turkey and relations to atmospheric circulation: (1955-2013). Italian Journal of Agrometeorology 2, 91-107. doi:10.13128/ijam-887. google scholar
• TUİK (2023). Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları. (https:// biruni.tuik.gov.tr/medas/?locale=tr, (Erişim tarihi:07. 06. 2023). google scholar
• Turoğlu, H. & Uludağ, M. (2013). Possible hydrographic effects of climate change on lower part of transboundary Meriç river basin (Turkey). Trakya University Journal of NaturalSciences, 14(2), 77-85. google scholar
• Türkeş, M. (1996). Spatial and temporal analysis of annual rainfall variations in Turkey. International Journal of Climatology, 16, 1057-1076. google scholar
• Türkeş, M., Sümer, U. M. ve Kılıç, G. (2002).Türkiye yağışlarında periyodiklik ve 500 hPa jeopotansiyel yükseklik değişimleri ile bağlantısı. İzmir: Prof. Dr. Sırrı Erinç Anısına Klimatoloji Çalıştayı 2002 (11-13 Nisan 2002) bildiriler içinde (s.119-135), Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları No:121. google scholar
• Türkeş, M. & Erlat, E. (2005). Climatological responses of winter precipitation in Turkey to variability of the North Atlantic Oscillation during the period 1930-2001. Theoretical and Applied Climatology, 81,45-69 https://doi.org/10.1007/s00704-004-0084-1 google scholar
• Türkeş, M., Koç, T. ve Sarış, F. (2007). Türkiye’nin yağış toplamı ve yoğunluğu dizilerindeki değişikliklerin ve eğilimlerin zamansal ve alansal çözümlemesi. Coğrafi Bilimler Dergisi, 5(1), 57-73. google scholar
• Türkeş, M., Koç, T. & Sarış, F. (2009). Spatiotemporal variability of precipitation total series over Turkey. International Journal of Climatology, 29, 1056-1074. google scholar
• Türkeş, M. (2011). Dünyada ve Türkiye’de iklim değişikliği, kuraklık ve çölleşme. II. Ulusal Toprak ve Su Kaynakları Kongresi (22-25 Kasım 2011) Bildiri Kitabı (Ek) içinde (s.5-19), Ankara: Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü Toprak-Gübre ve Su Kaynakları Merkez Araştırma Enstitüsü. google scholar
• Türkeş, M. (2012). Türkiye’de gözlenen ve öngörülen iklim değişikliği, kuraklık ve çölleşme. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 4(2), 1-32. google scholar
• Türkeş, M. (2016). Küresel iklim değişiklikleri ve başlıca nedenleri ile dünyada ve Türkiye’de gözlenen ve öngörülen iklim değişiklikleri ve değişkenliği. Somuncu, M. (Ed). Küresel iklim değişikliği ve etkileri içinde (s.71-115). Ankara: Türkiye Çevre Vakfı Yayın No:191. google scholar
• URL 1: https://www.xlstat.com/en/download. (Erişim tarihi:09.09.2022). google scholar
• Von Neumann, J. (1941). Distribution of the ratio of the mean square successive difference to the variance. Annals of Mathematical Statistics, 12(4), 367-395. DOI:10.1214/aoms/1177731677. google scholar
• Wijngaard, J. B., Klein Tank, A. M. G. & Konnen, G. P. (2003). Homogeneity of 20th century European daily temperature and precipitation series. International Journal of Climatology, 23, 679692, DOI:10.1002/joc.906. google scholar
• Yu, Y. S., Zou, S. & Whittemore, D. (1993). Non-parametric trend analysis of water quality data of rivers in Kansas. Journal of Hydrology, 150, 61-80. google scholar
• Yüce, Ş., Ercan, B., Eşit, M., Ünsal, M. ve Yüce, M. İ. (2018). Seyhan havzası yağış verilerinin eğilim analizi. İklim Değişikliği ve Çevre, 3(2), 47-54. google scholar