Siklooksijenazın (COX) araşidonik asit metabolizmasındaki büyük rolünün keşfinden beri vasküler biyologlar bu sistemin ikili fonksiyon özelliği ile karşı karşıya kalmışlardır. Gerçekten de, bir enzim (COX) tarafından dönüştürülen substrat (araşidonik asit), başlangıçta dokuya özgü olduğu inanılan bir dizi özel sentez tarafından daha kararlı prostanoidlere metabolize edilmeden önce, sadece çok kısa bir süre varolan son ürünler (endoperoksitler) üretirler. Örneğin trombositler temel olarak, tromboksan A2 (proagregan ve vazokonstriktör madde) üreten sentaz içerirlerken, endotelyal hücreler temel olarak prostasiklin (antiagregan ve vazodilatatör madde) oluşturan enzim içermektedirler. Trombositler tarafından tromboksan A2'nin aşırı üretilmesi tromboza yol açmakta; ters etki olarak da endotelyal hücrelerden prostasiklin üretilmesi vasküler tıkanmaya karşı koymaktadır. Araşidonik asit metabolizmasının bu ikili fonksiyon özelliği, yıllar boyunca aterotromboz hakkındaki düşüncelere ve çalışmalara yoğunlaşmayı sağlamıştır. Bu çalışmalardan yola çıkarak derlemede, siklooksijenaz enzimi ve endotel disfonksiyonu arasındaki ilişki tartışılacaktır.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Moleküler Tıp |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 21 Mayıs 2013 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2013 Cilt: 3 Sayı: 5 |