CONCEPT OF TRUST FROM THE PERSPECTIVE OF PUBLIC RELATIONS: ROLE OF PARTICIPATION, TRANSPARENCY AND ACCOUNTABILITY PRINCIPLES ON TRUST BUILDING TOWARDS PUBLIC INSTITUTIONS

Yıl 2013, Sayı: 45 - İletişim Fakültesi Hakemli Dergisi, 53 - 74, 15.12.2013

Hatun Boztepe

Öz

To share a mutual life sphere and to protect social order, concept of trust has a significant role in social systems. One of the main purposes of public relations discipline is to build trust among target audiences towards people, corporations and companies. In order to demonstrate significance of concept of trust from the perspective of public relations, influences of participation, transparency and accountability principles on trust building are examined in this article. Within the scope of this study, a research has carried out in Istanbul. A questionnaire form has been designed and participants have been asked to answer the questions about trust and participation, transparency and accountability principles. Findings have demonstrated that, 43,9 percent of participants do not trust on public institutions, and 32,9 percent of them trust on public institutions. Also 23,2 percent of them have a medium – level trust on public institutions. Within the scope of this study, findings about reasons of distrust are also obtained. Moreover, findings point out that public relations practices which are formed through contemporary public relations approaches and participations, and through transparency and accountability principles have a great influence on target audiences’ perception of trust towards public institutions.

Anahtar Kelimeler

Public relations, trust, public institutions

HALKLA İLİŞKİLER PERSPEKTİFİNDEN GÜVEN KAVRAMI: KATILIMCILIK, ŞEFFAFLIK VE HESAP VEREBİLİRLİK İLKELERİNİN KAMU KURUMLARINA YÖNELİK GÜVENİN OLUŞMASINDAKİ ROLÜ

Öz

Toplumsal sistemde, bireylerin ortak yaşam alanını paylaşabilmesi ve toplumsal düzenin korunabilmesi için güven kavramı fazlaca önem taşımaktadır. Halkla ilişkiler disiplininin temel amaçlarından birisi hedef kitlelerde kişi, kurum ve kuruluşlara yönelik güvenin tesis edilmesidir. Halkla ilişkiler perspektifinden güven oluşturmanın öneminin irdelendiği çalışmada; çağdaş halkla ilişkiler uygulamalarının dayandığı katılımcılık, şeffaflık ve hesap verebilirlik ilkelerinin, halkla ilişkilerin en temel amacı olan güvenin tesis edilmesine olan etkileri incelenmeye çalışılmıştır. Hedef kitlelerin kamu kurumlarına yönelik güven algısını tespit etmeyi amaçlayan çalışma kapsamında İstanbul’da 389 kişinin katılımıyla bir araştırma gerçekleştirilmiştir. Anketi yanıtlayan kişilerden yüzde 43,9’u kamu kurumlarına yönelik güvensizlik algısına sahipken, yüzde 32,9’u kamu kurumlarına güvendiğini belirtmiştir. Yüzde 23,2’lik bir kısım kamu kurumlarına yönelik orta düzeyde güven algılarının olduğunu ifade etmiştir. Çalışma ile; hedef kitlelerin kamu kurumlarının aldıkları karar, gerçekleştirdikleri hizmet ve faaliyetlerde kamusal yarar amacının gözetilmediğini ve kamusal karar alma ve politika oluşturma süreçlerinde istek, ihtiyaç, beklentilerinin dikkate alınmadığını düşündükleri tespit edilmiş ve kamu kurumlarına yönelik güvensizlik algısının bu nedenlerden kaynaklandığına yönelik verilere ulaşılmıştır. Çalışma sonucunda; katılımcılık, şeffaflık, hesap verebilirlik ilkeleri doğrultusunda şekillenen halkla ilişkiler uygulamalarının, kamu kurumlarına yönelik güvenin oluşumunda önemli bir etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Halkla ilişkiler, güven, kamu kurumları

Kaynakça

• Baskin, O., Aronoff, C. & Lattimore, D. (1997). Public Relations The Profession and The Practice. Fourth Edition, Boston: McGraw Hill.
• Baum, J. R. (2011). Responsive Democracy: Increasing State Accountability in East Asia. USA: University of Michigan Press.
• Bentele, G. & Seidenglanz, R. (2008). Trust and Credibility – Prerequisites For Communication Management. 6th International Symposium Communication in The Millenium, Istanbul, 3 – 15.
• Böke, K. (2009). Örnekleme. Kaan Böke (Edited by), Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri (104 – 149). İstanbul: Alfa Basım Yayım.
• Cheema, G. S. (2010). Building Trust in Government: An Introduction. Cheema G. S. & Popovski, V. (Ed.), Building Trust in Government: Innovations in Governance Reform in Asia (1 – 21). Tokyo: United Nations University Press.
• Crable, R. E. & Vibbert, S. L. (1986). Public Relations As Communication Management. USA: Bellwether Press
• Çamdereli, M. (2004). Yönetişim ve Reklam İletişimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Daugherty, E. L. (2001). Public Relations and Social Responsibility. Robert L. Heath (Ed.), Handbook of Public Relations (389 – 402). California: Sage Publications.
• De Feranti, D., Jacinto, J. & Ody, A. J. (2009) How To Improve Governance: A New Framework For Analysis and Action. USA: Brookings Institution Press.
• Demirkıran, Ö., Eser, H. B. & Keklik, B. (2011). Demokrasinin Tabana Yayılması, Yönetimde Şeffaflık ve Hesap Verebilirlik Bağlamında Bilgi Edinme Hakkı Kanunu. Akdeniz Üniversitesi Uluslar Arası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 3 (2), 169 – 192.
• Eren, E. (2007). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi. İstanbul: Beta Yayınları.
• Eryılmaz, B. & Biricikoğlu, H. (2011). Kamu Yönetiminde Hesap Verebilirlik ve Etik. İş Ahlakı Dergisi, 4 (7), 19 – 45.
• Finkelstein, N. D. (2000). Transparency in Public Policy: Great Britain & The United States. USA: Palgrave Macmillan.
• Govier, T. (1998). Dilemmas of Trust. Montreal: McGill – Queens’s University Press.
• Govier, T. (1997). Social Trust and Human Communities. Canada: McGill – Queens’s University Press.
• Grimmelikhuijsen, S. (2012). A Good Man But A Bad Wizard: About The Limits and Future of Transparency of Democratic Governments. Information Polity, 17, 293 – 302.
• Grunig J. ve Hunt T. (1984). Managing Public Relations. New York: Holt, Rinehart and Winston.
• Hood, C. (2007). What Happens When Transparency Meets Blame – Avoidance?. Public Management Review, 9 (2), 191 – 210.
• Kalkan, A. & Alparslan, A. M. (2009). Şeffaflık, İletişim ve Hesap Verebilirliğin Yerel Yönetim Başarılarına Etkileri. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 1 (1), 25 – 40.
• Karatepe, S. (2008). İtibar Yönetimi: Halkla İlişkilerde Güven Yaratma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (23), 77 – 97.
• Ledingham, J. A. (2009). Genel Bir Halkla İlişkiler Teorisi Olarak İlişki Teorisini Açımlamak. Fatih Keskin & B. Pınar Özdemir (Der.), Halkla İlişkiler Üzerine (117 – 166). Ankara: Dipnot Yayınları. Mergel, I. (2012). Social Media in The Public Sector: A Guide To Participation, Collaboration and Transparency in The Networked World. USA: Wiley.
• Moloney, K. (2005). Trust and Public Relations: Center and Edge. Public Relations Review, 31, 550 – 5
• OECD. (2001). Engaging Citizens in Policy Making: Information, Consultation and Public Participation. OECD Public Management Policy Brief. Number 10.
• O’Hara, K. (2004). Trust. Cambridge: Totem Books.
• Özdönmez, M., Akesen, A. & Ekizoğlu, A. (1999). Halkla İlişkiler. İstanbul: AB Ofset.
• Paliszkiewicz, J. O. (2011). Trust Management: Literature Review. Management, (6) 4, 315 – 331. Picci, L. (2011). Reputation – Based Governance. USA: Stanford University Press.
• Popovski, V. (2010). Conclusion: Trust Is A Must in Government. Cheema G. S. & Popovski, V. (Ed.), Building Trust in Government: Innovations in Governance Reform in Asia (234 – 239). Tokyo: United Nations University Press.
• Sarker, A. E. (2009). The New Mode of Public Governance and Public Accountability in Developing Countries: An Analysis With Particular Reference To Bagladesh. International Journal of Public Administration, 32, 1101 – 1123.
• Searson, E. M. & Johnson, M. A. (2010). Transparency Laws and Interactive Public Relations: An Analysis of Latin American Government Web Sites. Public Relations Review, 36, 120 – 126.
• Secor, A. J. & O’Loughlin, J. (2005). Social and Political Trust in Istanbul and Moscow: A Comparative Analysis of Individual and Neighbourhood Effects. Transactions of the Institute of British Geographers, 30 (1), 66 – 82.
• Shurtleff, M. (1998). Building Trust For Business Success. USA: Course Technology / Cengage Learning.
• Sztompka, P. (2000). Trust: A Sociological Theory. USA: Cambridge University Press.
• Tench, R. & Yeomans, L. (2006). Exploring Public Relations. Harlow: Prentice Hall.
• Theaker, A. (2004). The Public Relations Handbook. Second Edition, Canada: Routledge.
• United Nations Development Programme (UNDP). (2006). UNDP and Governance Experiences and Lessons Learned. New York: UNDP.
• Yazıcıoğlu Y. & Erdoğan, S. (2004). SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.