Thoughts on the Prohibition of Expansion and Change of Claims and Defenses in Administrative Judicial Procedure

Yıl 2021, Sayı: 20, 15 - 31, 21.07.2022

Burkay Can Kara

Öz

The prohibition of expansion and change of claims and defenses in the administrative judicial procedure is based on Article 16/4 of the Code of Administrative Judicial Procedure. There are various assumptions in the jurisprudence of the Council of State and the doctrine on the scope of the prohibition and its beginning moment. When these assumptions are considered together with the distinctive institutions of the administrative judicial procedure, the prohibition becomes dysfunctional. This paper argues that the prohibition of expansion and change of the claims and defenses in administrative judicial procedure will apply to the grounds for the defense as well as the statement of claim. It is among the theses of this study that the prohibition of expansion and change of the statement of claim is not absolute within the framework of the Articles 5/1, 7/4, 3/2-(b), 14/3- (g), 15/1-(d) and 16/4 of the Code of Administrative Judicial Procedure. While there is no prohibition for grounds of action, grounds for the defense are within the scope of the prohibition. Ex officio investigation of the grounds for the defense by the courts contrasts with Article 125/4 of the Constitution and Article 2/2 of the Code of Administrative Judicial Procedure. The court’s consideration of the grounds given by the defendant after the beginning of the prohibition further violates Article 16/4 of the Code of Administrative Judicial Procedure. The beginning of the prohibition concerning the plaintiff is the deadline for filing a response to the statement of defense. Moreover, for the defendant, this date is the deadline for filing the second statement of defense. To emphasize the theses of this paper, firstly, the exchange of petitions and the concept of additional statements will be explained. Then, the civil procedural form of this prohibition will be examined. This examination will facilitate the interpretation of the prohibition in the administrative judicial procedure. Before determining the scope and the beginning moment of the prohibition, the legal basis of it will be analyzed and, the approaches in the doctrine will be discussed. Finally, the scope and the beginning moment of the prohibition will be presented within the framework of administrative lawsuits.

Anahtar Kelimeler

Administrative Judicial Procedure, Exchange of Petitions, Additional Statements, Principle of Condensation, Statement of Claim

İdari Yargılama Usulünde İddianın ve Savunmanın Genişletilmesi ve Değiştirilmesi Yasağı Üzerine Düşünceler

Öz

İdari yargılama usulünde iddianın ve savunmanın genişletilmesi ve değiştirilmesi yasağı, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 16. maddesinin 4. fıkrasına dayanmaktadır. Yasağın kapsamı ve başlangıç anı konularında Danıştay içtihadında ve öğretide çeşitli kabuller mevcuttur. Bu kabuller idari yargılama usulünün kendine özgü kurumlarıyla birlikte ele alındığında yasak işlevsiz hâle gelmektedir. Bu çalışma idari yargılama usulünde iddianın ve savunmanın genişletilmesi ve değiştirilmesi yasağının, talep sonucunun yanı sıra savunma sebepleri için de uygulanacağını ileri sürmektedir. Ayrıca talep sonucunun genişletilmesi ve değiştirilmesi yasağının idari davalarda İdari Yargılama Usulü Kanunu m. 5/1, m. 7/4, m. 3/2-(b), m. 14/3- (g), m. 15/1-(d) ve m. 16/4 hükümleri çerçevesinde mutlak olmadığı bu çalışmanın tezleri arasındadır. Dava sebepleri yönünden herhangi bir yasak söz konusu değilken savunma sebepleri yasak kapsamındadır. Yargı yerlerinin savunma sebeplerini resen araştırması Anayasa m. 125/4 ve İdari Yargılama Usulü Kanunu m. 2/2 hükümlerine, davalının yasağın başlangıcından sonra sunduğu sebepleri dikkate alması ise bunlara ek olarak İdari Yargılama Usulü Kanunu m. 16/4 hükmüne aykırılık teşkil eder. Yasağın başlangıcı davacı için savunmaya cevap dilekçesini verebileceği son tarih, davalı için ikinci savunma dilekçesini verebileceği son tarihtir. Çalışmanın tezlerinin kurulabilmesi için yasağın yargılama sürecindeki konumu belirlenmelidir. Bunun için ilk olarak idari yargılama usulünde dilekçeler teatisi ve ek beyanlar açıklanacaktır. Ardından yasak, kaynağı olan hukuk muhakemesi alanındaki biçimiyle incelenecektir. Bu inceleme yasağın idari yargılama usulündeki görünümünün anlamlandırılmasını kolaylaştıracaktır. Yasağın kapsamı ve başlangıç anı bakımından yapılacak saptamalardan önce yasağın yasal dayanağı incelenecek ve öğretideki yaklaşımlar tartışılacaktır. Nihayet idari dava türleri çerçevesinde yasağın kapsamı irdelenecek ve başlangıç anı saptanacaktır.

Anahtar Kelimeler

İdari Yargılama Usulü, Dilekçeler Teatisi, Ek Beyanlar, Teksif İlkesi, Talep Sonucu

Kaynakça

• Akıncı M, İdari Yargıda Adil Yargılanma Hakkı (Turhan Kitabevi 2008). google scholar
• Akyılmaz B, Sezginer M ve Kaya C, Açıklamalı - İçtihatlı Türk İdari Yargılama Hukuku (Savaş Yayınevi 2019). (Aksi belirtilmedikçe yazarlara yapılan atıflar bu eseredir.) google scholar
• Akyılmaz B, Sezginer M ve Kaya C, Türk İdare Hukuku (14. Baskı, Savaş Yayınevi 2021). google scholar
• Arslan R, Yılmaz E, Taşpınar Ayvaz S ve Hanağası E, Medenî Usul Hukuku (7. Baskı, Yetkin Yayınları 2021). google scholar
• Aslan Z, Barlass İ, Berk K, Arat N, Sayhan Ş, Bardakcı MA, Gümüşkaya G, Kağıtcıoğlu M ve Altındağ H, Açıklamalı ve İçtihatlı İdari Yargılama Usulü Kanunu (Seçkin Yayıncılık 2019). google scholar
• Azrak AÜ, ‘İptal Davalarının Objektif Niteliği Üzerine Düşünceler’ in Onar Armağanı (İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayını 1977) 145-164. google scholar
• Başpınar R, ‘Tam Yargı Davaları’ in Yüzyıl Boyunca Danıştay (Türk Tarih Kurumu Basımevi 1968) 481-511. google scholar
• Candan T, Açıklamalı İdari Yargılama Usulü Kanunu (7. Baskı, Yetkin Yayınları 2017). google scholar
• Ceylan C, Türk İdari Yargılama Usulünde İddia ve Savunmanın Genişletilmesi ve Değiştirilmesi Yasağı ile Islah Müesseseleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü 2019). google scholar
• Ceylan M, İdari Yargıya Hakim Olan İlkeler (On İki Levha Yayıncılık 2017). google scholar
• Çabuk M ve Kılıç A, ‘Tam Yargı Davalarında Kısmi Islah’ in Prof. Dr. Metin Günday Armağanı Cilt I (Atılım Üniversitesi Yayınları 2020) 253-275. google scholar
• Duran L, ‘İdari Yargı Adlileşti’ (1982) 3(1-3) İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi, 53-83. google scholar
• Gözübüyük AŞ ve Tan T, İdare Hukuku Cilt II İdari Yargılama Hukuku (9. Baskı, Turhan Kitabevi 2017). google scholar
• İnceoğlu S, Adil Yargılanma Hakkı (Avrupa Konseyi Yayını 2018). google scholar
• Kaplan G, İdari Yargılama Hukuku (Ekin Yayınevi 2019). google scholar
• Kaplan G, ‘İddia ve Savunmanın Genişletilmesi veya Değiştirilmesi Yasağı İlkesinin İdari Yargılama Hukukunda Uygulanabilirliği’ (2019) 24(41) Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 183-227. google scholar
• Kara S, ‘İdari Yargılama Usulünde Islah’ (2017) (10) Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, 409-443. google scholar
• Karahanoğulları O, İdari Yargı İdarenin Hukuka Zorlanması (Turhan Kitabevi 2019). google scholar
• Karavelioğlu C, Açıklamalı, İçtihatlı ve İstinaf Kurumuyla İdari Yargılama Usulü Kanunu (9. Baskı, Adalet Yayınevi 2016). google scholar
• Kaya C ve Akcan R, ‘Medeni ve İdari Yargıda İddia ve Savunmanın Genişletilmesi veya Değiştirilmesi Yasağı’ (2011) 67(1-2) İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 123-141. google scholar
• Sarıca R, İdarî Kaza Cilt I İdarî Davalar (İstanbul Üniversitesi Yayınları 1949). google scholar
• Tanrıver S, Medenî Usûl Hukuku Cilt I (2. Baskı, Yetkin Yayınları 2018). google scholar
• Öztürk KB, Hak Arama Özgürlüğü Çerçevesinde Zorunlu İdari İtiraz (Yetkin Yayınları 2015). (Aksi belirtilmedikçe yazara yapılan atıflar bu eseredir.) google scholar
• Öztürk KB, ‘Fransa ve Türkiye’de Uluslararası Koruma Statüsü Değerlendirme İşlemlerinin Yargısal Denetimi’ (2019) (3) Ankara Barosu Dergisi, 95-117. google scholar
• Öztürk KB, ‘İdari İşlemin Sebep Unsuru: Yeni Bir Tanım Denemesi’ in Prof. Dr. Metin Günday Armağanı Cilt II (Atılım Üniversitesi Yayınları 2020) 1033-1050. google scholar
• Uler Y, ‘Yönetsel Yargıda Dava Süresi’ in I. Ulusal İdare Hukuku Kongresi: İdari Yargı (Danıştay Yayınları 1991) 209-262. google scholar
• Ulusoy AD, Yeni Türk İdare Hukuku (Yetkin Yayınları 2019). google scholar
• Türkoğlu Üstün K, İdari Yargılama Usulüne Hakim Olan İlkeler (Seçkin Yayıncılık 2019). google scholar
• Yenice K ve Esin Y, Açıklamalı-İçtihatlı-Notlu İdari Yargılama Usulü (Arısan Matbaacılık 1983). google scholar
• Yıldırım T, Yasin M, Kaman N, Özdemir E, Üstün G ve Okay Tekinsoy Ö, İdare Hukuku (7. Baskı, On İki Levha Yayıncılık 2018). google scholar
• Yılmaz E, ‘İdari Yargıda İddia ve Savunmanın Genişletilmesi / Değiştirilmesi Yasağı’ (1983) 3-4 Ankara Barosu Dergisi, 11-34. (Aksi belirtilmedikçe yazara yapılan atıflar bu eseredir.) google scholar
• Yılmaz E, Medeni Yargılama Hukukunda Islah, (3. Baskı, Yetkin Yayınları 2011). google scholar
• Zabunoğlu YK, İdare Hukuku Cilt 2, (Yetkin Yayınları 2012). google scholar
• ---, Kazancı İçtihat Programı (Son Erişim Tarihi 18.11.2021) https://www.kazanci.com.tr/ google scholar
• —, TBMM - 1908’den Günümüze Tutanaklar (Çevrimiçi) (Son Erişim Tarihi 18.11.2021) https://www5.tbmm.gov.tr/kutuphane/tutanak_sorgu.html google scholar