Biyomimikri ve Mekânsal Tasarımdaki Yeri

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 24, 17 - 32, 28.12.2021

Kübra Nur Fıstıkçı Elif Gunduz

https://doi.org/10.16950/iujad.971695

Öz

İnsanlar kendi yaşam alanları için yapılı çevreler oluşturmaktadır. Geçmişten günümüze kadar, çeşitli uygarlıklara ev sahipliği yapan doğa bu yapılı çevreden zamanla olumsuz etkilenmeye başlamıştır. Bunun başlıca sebepleri sanayileşme, hızla artan nüfus, teknolojinin gelişmesiyle insanların doğayı kontrol edebileceğini düşüncesidir. Ancak bu olumsuz etkiler sadece doğayı değil insanların yaşamını da tehdit edici boyutlara ulaşmıştır. Bu noktadan hareketle sürdürülebilir, ekolojik tasarımlar gibi sadece doğa odaklı tasarım paradigmaları ortaya çıkmıştır. Tüm bu paradigmaların bir yenisi olarak biyomimikri, yani doğadan esinlenme bilimi de litaratüre kazandırılmıştır. Diğer anlayışlar gibi biyomimikri de, birçok disiplince kullanılabilirdir. Biyomimikri tasarım yöntemleri, mekânsal tasarımlardaki sorunlara, sürdürülebilirlik çerçevesi içerisinde çözümler sunabilmekte ve mekânsal tasarımların daha özgün olmasını sağlamaktadır. Bu çalışmada, biyomimikri yaklaşımının kuramsal gelişimi incelenerek kent planlama disiplini ile ilişkisi sorgulanmış, geleceğe yön verecek yeni kent planlama süreçlerinde sürdürülebilirliğe ilişkin nasıl katkılar koyabileceği tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Biyomimetik Tasarım, Biyomimikri, Mekânsal Tasarım, Yapılı Çevre

Destekleyen Kurum

Bu makale Konya Teknik Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Şehir ve Bölge Planlama Anabilim Dalı 2020-2021 Eğitim-Öğretim yılı bahar döneminde Dr. Elif GÜNDÜZ tarafından verilen “Planlamada Güncel Çevre ve Turizm Sorunları” dersi kapsamında hazırlanmıştır

Biomimicry and Its Place in Spatial Design

Öz

People create built environments for their living spaces. The nature, which has hosted various civilizations from the past to the present, has started to be negatively affected by this built environment over time. The main reasons for this are industrialization, rapid population growth, and people's thinking that they can control nature with the development of technology. However, these negative effects have reached a level that threatens not only the nature but also the life of people. In this context, It can be said that, because of this point of view, nature-oriented design paradigms such as sustainable and ecological designs have emerged. As a new paradigm of all these paradigms, biomimicry which can be called as the science of inspiration from nature, has also been introduced to the literature. Like other design theories, biomimicry can be used by many disciplines. Biomimicry design methods can offer solutions to the problems in spatial designs within the framework of sustainability and ensure that spatial designs are more original. In this study, the theoretical development of the biomimicry approach in the literature was examined and its relationship with the urban planning discipline was questioned. Also, how biomimicry could contribute to sustainability in new urban planning processes that would shape the future is discussed. 

Anahtar Kelimeler

Biomimetic Design, Biomimicry, Spatial Design, Built Environment

Kaynakça

• Akça, M. (2008). Tarihi Yarımada İçerisinde Bulunan Hanlar Bölgesi’nin Kentsel Tasarım İlkeleri Açısından İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Anonim. (2018). Altın Oranı Kim Buldu. İlk Kim Buldu [Erişim: 02.07.2020, 16:01]: https://www.ilkkimbuldu.com/altin-orani-kim-buldu/
• Arısu, S. (2018). Kentsel Tasarım Kavramında Kentsel Tasarım Rehberlerinin Yeri ve Önemi. Kent Akademisi: Kent Kültürü ve Yönetimi Hakemli Elektronik Dergi, Cilt: 11, Sayı: 2 , 243-255.
• Arslan Selçuk, S., Gönenç Sorguç, A., & Er Akan, A. (2009). Altın Oranla Tasarlamak: Doğada, Mimarlıkta ve Yapısal Tasarımda Φ Dizini. Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Araştırma Makalesi, 149-157.
• Bayav, D. (2009). Leonardo Da Vinci’de Sanat, Bilim ve Etkileşimi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 123-142.
• Benyus, J. (2002). Biomimicry; Innovation Inspired by Nature. New York: Harper-Collins e-books.
• Benyus, J. (2009). TEDGlobal 2009: Biyomimikri Eylemde. TED Ideas Worth Spreading : https://www.ted.com/talks/janine_benyus_biomimicry_in_action?language=tr#t-310847
• Buck, N. (2017). The Art of Imitating Life: the Potential Contribution of Biomimicry in Shaping the Future of Our Cities. Environment and Planning B: Urban Analytics and City Science, Cilt 44 (1), 120-140.
• Çakmaklı, C., & Arslan Selçuk, S. (2019). Biyomimetik Bakış Açısı ile Fütüristik Mimarlık Üzerine Bir İnceleme:John M. Johansen Mimarlığını Anlamak. SETSCI Conference Proceedings (s. 297-303). Ankara: ISAS.
• Çelikel, S., & Uçar, S. (2020). Biyomimikri: Doğayla Uyumlu Yeni Bir Tasarım Modeli. Humanities Sciences, 51-60. Demirel, B. (2017). Altın Orandan İlham Alınarak Tasarlanan Bir Ev: Ansiao House. İç Mimarlık Dergisi: https://www.icmimarlikdergisi.com/2017/09/22/altin-orandan-ilham-alinarak-tasarlanan-bir-ev-ansiao-house/
• Derman, H. (2010). Haliç Bütünü İçinde Fener - Balat Yerleşiminin Kentsel Tasarım İlkeleri ve Gestalt Kuramı Açısından İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: T.C. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Ferwati, M., AlSuwaidi, M., Shafaghat, A., & Keyvanfar, A. (2019). Employing Biomimicry in Urban Metamorphosis Seeking for Sustainability: Case Studies. ACE Architecture City And Environment Journal, s. 133-162.
• Freixas, C. (2011). Webinar; Teaching Biomimicry in Interdisciplinary Bioscience Courses, Proceedings of the Biomimicry Institute Higher Education Conference. Biomimicry: Towards a Sustain-Able Design (s. 33-39). Northridge: The Biomimicry Institute.
• Geçimli , M., & Yamaçlı, R. (2018). Konut Mekanlarının Tasarımında Yaşam Döngüsü ve Ekolojik Sürdürebilirlik. DergiPark/ Akdeniz Sanat, 25-37.
• Genç, M. (2013). Doğa, Sanat ve Biyomimetik Bilim. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Seramik Anasanat Dalı Sanatta Yeterlik Eseri Çalışması Raporu.
• Graham, L. (2008). Gestalt Theory in Interactive Media Design. Journal of Humanites & Social Sciences, Cilt 2, Sayı 1.
• Gülova, D. (2013). Mimarlık’ta Doğaya Yönelim ve Biomimari Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: T.C. Maltepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Mimarlık Anabilim Dalı.
• Güneş, Ü. (2018). Tabiatın Taklidi mi Yoksa Tabiatın Prensipleri mi? Hendese Bilim, Teknoloji ve Düşünce Dergisi, 75-78.
• İpek, S. (2016). Matematiksel: https://www.matematiksel.org/altin-oran-ve-gercekler/ Karabetça, A. (2018). Biyomimikri Destekli Tasarım Ölçütleri ile Yenilikçi Mekanlar Yaratılması. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication - TOJDAC, 104-111.
• Kemeç, H. (2020). Kentsel Tasarım İlkeleri ve Ploitikaları, Yüksek Lisans Tezi . İstanbul: T.C. İstanbul Okan Üniveristesi Mimarlık Fakültesi Mimarlık Bölümü.
• Kenny vd., J. (2012). Usıng Bıomımıcry to Inform Urban Infrastructure Desıgn That Addresses 21 yy. Century Needs. 1st International Conference on Urban Sustainability and Resilience: Conference Proceedings (s. 1-13). London: Queensland University of Tecnology Brisbane Australia.
• Keskin, S., & Özen Yavuz, A. (2019). Biyomimikri Yöntemiyle Tasarlanmış Bir Yaşam Alanı: Salyangoz Barınağı. International Symposium on Innovative Apporoaches in Scientific Studies (s. 88-93). Ankara: SETSCI Conference Proceedings, Gazi Üniversitesi.
• Kolat, T. (2011). Hindistan’ın Yeni İcadı: Lavasa. Arkitera: https://www.arkitera.com/haber/hindistanin-yeni-icadi-lavasa/
• Lenau , T., Orrù, A., & Linkola, L. (2018). Biomimicry in the Nordic Countries. Kopenhag: Nordic Council of Ministers.
• Mazzoleni, I. (2011). Webinar; Teaching Biomimicry in Interdisciplinary Bioscience Courses, Proceedings of the Biomimicry Institute Higher Education Conference. Biomimetic Envelopes: Investigating Nature to Design Buildings (s. 27-32). Northridge: The Biomimicry Institute.
• Mek. Pl. Gen. Müd. . (2015). Yerel Yönetimler İçin Kentsel Tasarım Rehberi Hazırlama El Kitabı. İstanbul: Çevre ve Şehircilik Bakanlığı/ Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi.
• Mimar, H. (2020). Mimari Tasarım ve Altınoran Kavramı. Mimarlık Robotu: https://mimarobot.com/haber/haber/mimarlikta-oranlarin-onemi/
• Minsolmaz Yeler, G. (2015). KLU Açık Erişim Sistemi. http://acikerisim.kirklareli.edu.tr:8080/xmlui/handle/20.500.11857/398 Mul , E.-J. (2011). Webinar; Teaching Biomimicry in Interdisciplinary Bioscience Courses, Proceedings of the Biomimicry Institute Higher Education Conference. Biomimicry in Product Design: Exploring the Possibilities (s. 45-55). Delft: The Biomimicry Institute.
• Özen, G. (2016). Doğa Referanslı Tasarım: Biyomimikri. Yüksek Lisans Tezi, Mimarlık Anabilim Dalı, Bilgisayar Ortamında Mimarlık Programı. İstanbul: T.C. Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Öztoprak, Z. (2020). Yaşamın İlkeleri ile Kenti Yeniden Düşünmek: Biyomimikri Temelli Bir Yaklaşım. İdealKent Dergisi, Kentleşme ve Ekonomi Özel Sayısı, 1180-1204.
• Radwan, G., & Osama, N. (2016). Bıomımıcry, an Approach, For Energy Effecıent Buıldıng Skın Desıgn. ScienceDirect, 178-189.
• Seymenoğlu, E. (2020). Sürdürülebilir Kentsel Tasarıma Doğadan İlham Almak: Biyomimikri. Poedat, YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=rblSLX43W8M
• Siddiqui, S., & Ter, Ü. (2018). Şehir Planlama Eğitiminde Temel Tasarım Öğretisi: Planlama Stüdyosu 1 Dersi Deneyimi. Online Journal of Art and Design, 132-147. ResearchGate: https://www.researchgate.net/publication/335235245
• Toor, S., & Kaur, P. (2017). Theory of Biomimicry in Urbanscape. Journal of Civil Engineering and Environmental Technology, 253-257. Uzgören, G., & Erdönmez, M. (2017). Kamusal Açık Alanlarda Mekan Kalitesi ve Kentsel MekanAktiviteleri İlişkisi Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme. Megaron, 41-56.
• Von Meijenfeldt, V. (2014). Facilitating Change Biomimicry as a Way to Create Adaptable Urban Environments . Master Thesis. Hollanda: Delft University of Technology, Faculty of Architecture, Department of Urbanism.
• Yalçıner vd., Ö. (2003). Kentsel Tasarım Süreci ve Yöntemine İlişkin Bir Alan Çalışması; Çeşme-Dalyan Yerleşiminde Yeni Bir Yöntem Denemesi. Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, Cilt:18, 1-15.
• URL-1: https://www.youtube.com/watch?v=rblSLX43W8M&t=129s (Erişim Tarihi: 02.08.2020)
• URL-2: https://en.wikipedia.org/wiki/Lavasa (Erişim Tarihi: 02.08.2020)
• URL-3: https://www.arkitera.com/haber/hindistanin-yeni-icadi-lavasa/ (Erişim tarihi: 27.12.2020)
• URL-4: http://projects.mcrit.com/esponfutures/index.php/home/85-kalundborg-symbiosis-in-denmark-the-world-s-first-working-industrial-symbiosis (Erişim Tarihi: 27.12.2020)
• URL-5: https://asknature.org/idea/kalundborg-industrial-symbiosis/ (Erişim Tarihi: 29.12.2020)
• URL-6: https://www.thoughtco.com/mutualism-symbiotic-relationships-4109634 (Erişim Tarihi: 29.12.2020)
• URL-8: http://www.symbiosis.dk/en/kalundborg-symbiosis-vision-and-goals-2018/ (Erişim Tarihi: 29.12.2020)
• URL-9: https://www.archdaily.com/447205/the-gherkin-how-london-s-famous-tower-leveraged-risk-and-became-an-icon-part-2 (Erişim Tarihi: 29.12.2020)
• URL-10: https://asknature.org/idea/shinkansen-train/ (Erişim Tarihi: 19.01.2021)
• URL-11: http://www.olaganustukanitlar.com/tokyo-haritasinin-kalibina-konan-tek-hucreli-mantar-tokyonun-demiryolu-ve-otoban-planini-cizdi/ (Erişim Tarihi: 19.01.2021)
• URL-12: https://www.arkitera.com/haber/mimaride-biyomimikri/ (Erişim Tarihi: 19.01.2020)