Çocuk Bahçelerinde Kapsayıcılık: Menekşe Parkı Örneği

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 26, 1 - 11, 02.01.2023

Bengü Gök , Şahika Özdemir

https://doi.org/10.16950/iujad.1121230

Cited By: 1

Öz

Çocuk bahçeleri kent içerisindeki konumları, erişilebilirlikleri ve her mahallede bulunma sıklıkları göz önünde alındığında hem hitap ettikleri kullanıcı grupları hem de kullanıcı gruplarına refakat eden yetişkinler için önemli kamusal alanlardandır. Kullanıcı gruplarının eşit şartlarda sosyalleşebilmeleri için bu alanların engelli, geçici engelli ve engelsiz tüm bireyler için ortaklaşa ve ayırım gözetilmeden kullanabilecekleri şekilde tasarlanması amacıyla belirlenen evrensel tasarım kriterlerine göre düzenlenmiş olmaları gerekmektedir. Çalışma kapsamında evrensel tasarım kriterleri ve ana hatları çocuk bahçelerinin kamusal alan olma durumları perspektifinden irdelenmiştir. Çocuk bahçelerinin evrensel tasarım kriterlerine uygun tasarlanma prensipleri bir örnek üzerinden incelenmiştir. Aynı örnek üzerinde evrensel tasarım kriterlerini bütünleyici özellikteki sosyalleşme doygunluğunu arttıracak ve daha nitelikli kamusal mekân üretimini sağlayacak ilave prensipler irdelenmiştir. Bu şekilde evrensel tasarım kriterleri çatısı altında düzenlenen çocuk bahçelerinin tüm çocuk kullanıcıların saygınlıklarını güvence altına alan ve sağlıklı sosyalleşmeyi sağlayan alanlar olabileceği vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kamusal alan, Çocuk oyun alanları, Herkes için tasarım, Erişilebilirlik, Kapsayıcı tasarım.

Accessibility In Children’s Gardens: The Case of Menekşe Park

Öz

Children's playgrounds are important public spaces for both the user groups they address and the adults accompanying the user groups, considering their location in the city, their accessibility and the frequency of their presence in each neighborhood. In order for user groups to socialize under equal conditions, these areas should be arranged according to the universal design criteria determined in order to be designed in a way that they can be used jointly and without discrimination for all disabled, temporarily disabled and non-disabled individuals. Within the scope of the study, universal design criteria and outlines were examined from the perspective of the status of children's gardens as public spaces. The principles of designing children's gardens in accordance with universal design criteria were examined through an example. On the same example, additional principles that will complement the universal design criteria, increase the saturation of socialization and provide the production of more qualified public space are examined. In this way, it has been emphasized that children's gardens, which are organized under the umbrella of universal design criteria, can be areas that ensure the dignity of all child users and provide healthy socialization.

Anahtar Kelimeler

Public space, Children, Design for everyone, Accessibility, Inclusive design.

Kaynakça

• Referans1 Akyıldız Hatırnaz, A. (2019). Ergonomi Çerçevesinde Eşitlikçi Mekân Üretim Yaklaşımı Olarak “Evrensel Tasarım” Kavramı. Ergonomi, 2(3), 178-193.
• Referans2 Başaran, A. (2016). Bir kamusal mekan olarak çocuk oyun alanları (Issue June). https://doi.org/10.13140/RG.2.1.3607.1929
• Referans3 Bayraktaroğlu, B., & Büke, A. (2015). Çocuk Oyun Alanlarının Evrensellik Ölçütleri Açısından İncelenmesi: Fenerbahçe-Pendik Sahil Şeridi Örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 3(3), ÖS:Ergonomi2015, 575-582.
• Referans4 Çetin, R. &Özdemir Ş. (2021). AVM Tipolojilerine Göre Çocuk Oyun Alanlarındaki Sirkülasyonun Evrensellik Ölçütleri Açısından İncelenmesi. Bartın University International Journal of Natural and Applied Sciences JONAS, 4(1), 101-109.
• Referans5 Çiftçi, İ., & Çağlayan Gümüş, D. (Eds.). (2017). Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Formları.
• Referans6 Çukur, D. (2011). Okulöncesi çocukluk döneminde sağlıklı gelişimi destekleyici dış mekan tasarımı. Turkish Journal of Forestry, 12(1), 70–76. https://doi.org/10.18182/tjf.08746
• Referans7 Dolap, H. K., & Tutal, O. (2016). Herkes İçin Sürdürülebilir Ürün Tasarımı : Braun Prize Tasarım Yarışması Analizi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 9, 64–81.
• Referans8 Duman, Ü. (2017). Evrensel Tasarımın Kamusal Yapılarda Engelliler için Önemi: K.K.T.C. İçişleri Bakanlığı Binasının İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Yakın Doğu Üniversitesi, Kıbrıs.
• Referans9 Ergin, Ş. (1982). Çocuğun Oyun Gereksinimi ve İzmir/Alsancak Semtinde Çocuğa Yönelik Açık/Yeşil Mekan Olanaklarının Arttırılması Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir.
• Referans10 Ersoy, M. (2015). Kentsel Planlamada Standartlar (1st ed.). Ninova Yayıncılık.
• Referans11 Evrensel Tasarım Tanımı. (n.d.). Retrieved April 21, 2021, from https://humancentereddesign.org/inclusive-design/history
• Referans12 Friedberg, M. . (1982). Juvenile Play Areas. In A. Alpern (Ed.), Speciality Elements in Architecture. Mcgraw-Hill Book.
• Referans13 Gökgür, P. (2008). Kentsel Mekanda Kamusal Alanın Yeri. Bağlam Yayınları.
• Referans14 Goldsmith, S. (1997). Desinging for the Disabled: The New Paradigm (1st ed.). Architectural Press.
• Referans15 Koçyiğit, S., Tuğluk, M. N., & Kök, M. (2007). Çocuğun Gelişim Sürecinde Eğitsel Bir Etkinlik Olarak Oyun. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(0), 324–342. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunikkefd/issue/2777/37245%0A
• Referans16 Öztürk, N., Tse, L., Önel, H., Küçükdoğu, M. Ş., Brown, J., Eryüzlü, İ. H., Özalp, H., Koca, C., Parlak, B., & Öztürk, Ş. (n.d.). Engelliler Için Evrensel Standartlar Kilavuzu. In Engelliler Için Evrensel Standartlar Kilavuzu.
• Referans17 Pehlivan, H. (2005). Oyun ve Öğrenme. Anı Yayıncılık.
• Referans18 Projects NCSU. (n.d.). Retrieved April 20, 2021, from https://projects.ncsu.edu/ncsu/design/cud/about_ud/udprinciplestext.htm
• Referans19 Uluğ, M. (1997). Niçin Oyun? Çocuğun Gelişiminde ve Çocuğu Tanımada Oyunun Önemi. Göçebe Yayınları.
• Referans20 Ünal, M. (2009). The Place and Importance of Playgrounds in Child Development. Inonu University Journal of the Faculty of Education, 10(2), 95–109.
• Referans21 UNICEF_Çocuk Hakları Sözleşmesi. (n.d.). Retrieved April 11, 2021, from https://www.unicef.org/turkey/çocuk-haklarına-dair-sözleşme
• Referans22 Tamm, M., Skar, L. (2000). How I Play: Roles and Relations In The Play Situations Of Children With Restricted Disabilities. Scandinavian Journal of Occupational Therapy, 7, 174–182.
• Referans23 Uslu, A., & Shakourİ, N. (2012). Engelli Çocuklara Dost Oyun Alanı ve Dış Mekan Tasarımı. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 28(5), 367–374. http://fbedergi.erciyes.edu.tr/index.php/fen-bilimleri-dergisi/article/view/219/236
• Referans24 Yörükoğlu, A. (2006). Çocuk Ruh Sağlığı (28th ed.). Özgür Yayınları.