Reflection of Social Segregation on Urban Space: Three Urban Spaces in Amasya

Yıl 2023, Sayı: 27 - İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 28 - 52, 10.08.2023

Merve Özkaynak , Cumhur Olcar

https://doi.org/10.16950/iujad.1216998

Öz

The place is the only meeting point that gives life to the social relations of the citizens. Spaces that can be an invisible border between societies can also cause fragmentation in the urban environment. Starting from the problem of determining the reflection of the fragmentation between communities in terms of social, economic, and cultural aspects on the urban space, it was hypothesized that groups formed spatial fragmentation. Based on this hypothesis, three urban nodes were determined in Amasya. To determine the social segregation in these urban nodes, a survey was conducted with the users and the findings were supported by spatial analysis. To determine the social segregation in these urban nodes, a survey was conducted with the participant and the findings were supported by analysis. As a result of the analyzes in the study, it was observed that there was mixed use and no spatial difference in focus-I, the presence of mixed use and spatial difference in focus-II, and the use of subgroups in focus-III and no spatial difference. As a result of the findings, social segregation was determined, and the proposed hypothesis was confirmed. Suggestions for ensuring spatial equality between different groups in the society and fragmentation were presented.

Anahtar Kelimeler

Equality, urban space, urban node, social fragmentation

Sosyal Ayrışmanın Kentsel Mekana Yansıması: Amasya’da Üç Kentsel Odak

Öz

Mekân kentlilerin toplumsal ilişkilerine hayat veren yegane buluşma noktasıdır. Toplumlar arasında kurulu görünmez bir sınır olabilecek mekânlar aynı zamanda kentsel ortam içerisinde parçalanmaların oluşmasına neden olabilmektedirler. Bu bağlamda sosyal, ekonomik ve kültürel açıdan alt ve üst topluluklar arasındaki parçalanmanın kentsel mekâna yansımasının araştırılması probleminden yola çıkılarak, farklı grupların kentsel alanda mekânsal kırılma noktaları oluştuğu hipotezi ileri sürülmüştür. Bu hipotez doğrultusunda Amasya’da kırılmanın gözlendiği üç odak tespit edilmiştir. Belirlenen üç odakta sosyal ayrışmanın tespit edilmesi amacıyla kullanıcılara anket çalışması yapılmış ve bulgular mekânsal analizlerle desteklenmiştir. Çalışmada yapılan analizler sonucunda odak I’de karma kullanım olduğu ve mekânsal farklılık olmadığı, odak II’de karma kullanım ve mekânsal farklılığın varlığı ve odak III’de alt grubun kullanımının olduğu ve mekânsal farklılık olmadığı gözlenmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda odak II’de sosyal ayrışmanın varlığı ortaya koyulmuş ve öne sürülen hipotezler doğrulanmıştır. Sonuç bölümünde ise; toplumda farklı gruplar arasındaki mekânsal eşitliğin sağlanabilmesi ve parçalanmaya dair çözüm önerileri sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

eşitlik, kentsel mekan, kentsel odak noktaları, sosyal parçalanma

Kaynakça

• Akgün, A. (2014) Ayrışma-Ayrıştırma Temelli Mekansal Pratiklerin Toplumsal Pratiklerle İlişkisi Üzerine Bir Çalışma, İdealkent, 12: 28-39.
• Andersen, H. S. 2004. Urban Sores. On the Interaction Between Segregation, Urban Decay and Deprived Neighbourhoods, Danish Building and Social Research.
• ASG.. 2001. Urban change and social fragmentation. Verband Geographie Schweiz.
• Baltacı F., Keskin S. (2018). Modern Kentlinin Kentsel Mekan Düşlemleri: Elazığ Kent Meydanı Önerileri, 1. Uluslararası Eğitim ve Sosyal Bilimlerde Yeni Ufuklar Kongresi Bildiriler Kitabı, 9-11 Nisan 2018, İstanbul-Türkiye.
• Barnett, C., Robinson, J., ve Rose, G.. Geographies of Globalisation: A Demanding World. SAGE Publication.
• Berger, R. ve Ernst, R. 2008. Tackling Social Fragmentation. Kiel Institute for the World Economy.
• Berger, R., Ernst, R. 2008. Tackling Social Fragmentation. Kiel Institute for the World Economy.
• Bond, N. 2013. Understanding Ferdinand Tönnies' Community and Society, Lit Verlag.
• Bosworth, S., Snower, D. 2019. The Interplay of Economic, Social, and Political Fragmentation. CESifo.
• Carabelli, G. 2018. The Divided City and the Grassroots, Springer Nature.
• Chisholm, M., Smith, D. 2016. Shared Space: Divided Space: Essays on Conflict and Territorial Organization. London: Routledge.
• Çakırer Özservet, Y. (2013) Algının Kent Mekanına ve Mekanda Ayrışmaya Etkisinin Ölçülmesi, Adana Örneği, Artium, 1, 1:33-43.
• Çetin, İ. (2012) Kentsel Ayrışma ve Mekânsal Kümelenme Biçimleri, İdealkent, 7:160-166.
• Darling, J., Bauder, H. 2019. Sanctuary cities and urban struggles: Rescaling migration, citizenship, and rights. Manchester University Press.
• Davis, M. 2007. Gecekondu Gezegeni. Metis Yayınları, İstanbul.
• Durkheim, E. 1997. The Division of Labor in Society, The Free Press, Newyork.
• Eroğlu, E. (2015) Geçmişten Günümüze Sosyal Normlar, Akademik Bakış Dergisi, 50:299-308.
• Firidin Özgür, E. (2006) Sosyal ve Mekansal Ayrışma Çerçevesinde Yeni Konutlaşma Eğilimleri: Kapalı Siteler, İstanbul, Çekmeköy Örneği, Planlama Dergisi, 4:79-95.
• Firidin Özgür, E., Seçer, S. (2015). Kentleşme Biçimindeki Dönüşümün Kamusal Mekanlara Etkisi: İstanbul, Kadıköy ve Batı Ataşehir Örneği. Türkiye Kentsel Morfoloji Ağı, (I. Kentsel Morfoloji Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Mersin), 407–421.
• Giddens, A., 2000. Sosyoloji, Ayraç Yayınları, İstanbul.
• Gottdiener, M. ve Hutchison, R. 2006. The New Urban Sociology. Avalon Publishing.
• Güngör, E. 1990. Tarihte Türkler. (3. Baskı). Ötüken Yayınları, İstanbul.
• Haenfler, R. 2014. Subculture: The Basics, Taylor&Francis Group, London. Hamilton, P. 1995. Emile Durkheim. Routledge. London.
• Hebdige, D. 2003. Subculture, London: Routledge.
• Hechter, M., Opp, K. 2001, Social Norms, Russell Sage Foundation.
• Kaern, M., Philips, B., Cohen, S. 1990. Georg Simmel and Contemporary Sociology. Kluwer Academic Publishers.
• Kesby, A. 2012. The Right to Have Rights: Citizenship, Humanity, and International Law, Oxford University Press, Oxford.
• Knox ve Pinch, 2000. Urban Social Geography, Routledge, New York.
• Koyuncu, A. (2011) Sosyoloji Kuramlarında Kent, Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 25:31-56.
• Kurtuluş, H. (2005). Yeni Kentsel Ayrışmalar, Kapalı Yerleşmeler Ve Özelleştirilen Kentsel Kamusal Mekan: İstanbul Örneği, Değişen-Dönüşen Kent ve Bölge, 8 Kasım Dünya Şehircilik Günü 28. Kolokyumu Bildiriler Kitabı, ODTÜ Mimarlık Fakültesi ve TMMOB Şehir Plancıları Odası Yayınları, Ankara, 737-742.
• Kurtuluş, H. 2005, İstanbul’da Kentsel Ayrışma: Mekansal Dönüşümde Farklı Boyutlar, Bağlam Yayıncılık, İstanbul.
• Kurtuluş, H. 2005b, Bir Ütopya Olarak Bahçeşehir, İstanbul’da Kentsel Ayrışma: Mekansal Dönüşümde Farklı Boyutlar, Bağlam Yayıncılık, İstanbul.
• Leung, B. 2017. Marginalization of Space and the Public Realm: Achieving Sustainable Development Through the 'Production of Space. BiblioBazaar.
• Marcuse, P. 2005. Enclaves Yes, Ghettos No, Segregation and The State. D. P. Varady (Der.) Desegregating The City, Ghettos, Enclaves & Inequality (ss. 15-30). State University of New York Press, Albany.
• Marshall, G. 1999. Sosyoloji Sözlüğü, D. Akınbay ve D. Kömürcü (Çev.), Bilim Sanat Yayınları, Ankara.
• Marx, K., Engels, F. 1999. Alman Edeolojisi, S. Belli (Çev.), (4. Baskı), Sol Yayınları, Ankara.
• Massey, D. 1993. Power- geometry and progressive sense of place, Mapping The Futures: Local Cultures and Global Change, J. Bird, B. Curtis, T. Putnam, G. Robertson, L. Ticker (der.), Routledge, Londra.
• Mestrovic, S. 2015. 21. Yüzyılda Durkheim: Durkheim sosyolojisinin modernite ve postmoderniteye uygulanması. Matbu.
• Mutlu, E., Varol, Ç. (2017) Sosyo-Ekonomik Farklılaşma ve Mekânsal Ayrışma: Bursa Metropoliten Alanı Analizi, Megaron, 2(1):87-105.
• Newbold, P. 1995. Statistics for Business and Economics. New Jersey: Prentice-Hall International.
• Peach, C. 2005. The Ghetto and The Ethnic Enclave. P. Varady (Der.) Desegregating The City, Ghettos, Enclaves & Inequality içinde (ss. 31-48).State University of New York Press, Albany.
• Ryan, M., Gottdiener, M. ve Hutchison, R. 2015. The New Urban Sociology. London: Routledge.
• Schnell , I., Benjamini, Y. (2005) Globalisation And The Structure Of Urban Social Space: The Lesson From Tel Aviv, Urban Studies, , 42 (13):2489–2510.
• Sezal, G., 1992. Şehirleşme, Ağaç Yayınları, İstanbul.
• Simmel, G., 1996. Metropol ve Zihinsel Yaşam. (Çev.) B. Ö. Düzgören, Cogito, İstanbul.
• Singh, B. ve Sethi, M. 2018. Divided City, The: Ideological and Policy Contestations in Contemporary. World scientific Publishing.
• Smith, M., Mcquarrie, M. 2012. Remaking Urban Citizenship: Organizations, Institutions, and the Right to the City. Transaction Publishers.
• Şanlı, T., Özdemir Sönmez, N. (2016) Üst Gelir Grubunun Sosyo-Mekansal Ayrışımı, Ankara Bilkent Angora Evleri Örneği, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(42):1140-1154.
• Tekeli, İ. 2010. Mekansal ve Toplumsal Olanın Bilgibilimi Yazıları, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
• Tomasi, L. 1998. The Tradition of the Chicago School of Sociology. Routledge, London.
• Tönnies, F. 2002. Community and Society. Michigan State University Press.
• Türkün, A., Kurtuluş, H. 2005. Giriş, İstanbul’da Kentsel Ayrışma: Mekansal Dönüşümde Farklı Boyutlar, Bağlam Yayıncılık, İstanbul.