Behçet Çelik’in Soluk Bir An Romanında Erkeklik Kimliğinin Sorgulanması

Yıl 2022, Sayı: 25, 1 - 16, 08.12.2022

Meliha Tatli

https://doi.org/10.26650/iukad.2022.1143473

Öz

Erkeklik ve kadınlık kimliklerinin kültürel, tarihsel, siyasal ve sosyal açıdan farklı özellikler göstermesi toplumsal cinsiyet kavramıyla açıklanmaktadır. Toplumsal cinsiyet ise kavram olarak erkeklik kimliğini içermekle birlikte erkeğe toplum tarafından yüklenen beklenti, davranış, hal ve hareketleri ifade etmektedir. Çağdaş Türk Edebiyatı’nın önemli isimlerinden biri olan Behçet Çelik, Soluk Bir An adlı romanıyla yarattığı Taner karakterinin iç dünyasına dikkat çekerek bir erkeklik çalışmasının yapılmasına imkân sunmuştur. Taner, eşinin yakın arkadaşı Esra’ya âşık olmasıyla birlikte erkekliğini sorgulama sürecine girmiştir. Taner her ne kadar toplumun düzenlediği kurallar ve normlarla çatışır halde olsa da tamamen toplumun beklentileri dışında hareket eden bir karakter değildir. Aşk aracılığıyla iç âlemine yönelen Taner, erkeklik kimliğiyle yüzleşemeden de edemez. Geçmişi, şimdiyi ve geleceği Esra’ya olan aşkı sayesinde gözden geçiren Taner, korkularının, zaaflarının ve eril benliğinin farkına varır. Bu sebeple de başta iç dünyası olmak üzere erkeklik kimliğini sorgulamaya başlar. Toplumsal cinsiyet normlarıyla şekillenen erkeklik söylemi çeşitlilik gösterdiği için Taner bu söylem için ele alınan erkeklik örneklerinden biridir. Erkeklik sorunu Taner’in çocukluğunda babasıyla olan çatışmalı ilişkileriyle başlasa da asıl kırılma noktası ve krizleri evlendikten sonra ortaya çıkmıştır çünkü evlilik, erkeklik ritüellerine geçiş için önemli bir kapıdır. Taner, Günümüz Edebiyatı için erkekliğin sert duvarında oluşmuş çatlaklardan biri olmakla beraber geleneksel erkeklik rollerinden sıyrılarak yeni erkekliğin doğuşuna da zemin hazırlamıştır.

Anahtar Kelimeler

Behçet Çelik, Soluk Bir An, Toplumsal Cinsiyet, Erkeklik, Roman

Teşekkür

Makalemi olumlu olumsuz değerlendiren tüm hocalarıma teşekkür ederim

Investigation of Male Identity in Behçet Çelik’s Soluk Bir An Novel

Öz

The cultural, historical, political and social differences of masculinity and femininity identities are explained by the concept of gender. Gender, on the other hand, includes the masculinity identity as a concept, but also expresses the expectations, behaviors, attitudes and actions imposed on men by the society. Behçet Çelik, one of the important names of Contemporary Turkish Literature, provided the opportunity for a masculinity study by drawing attention to the inner world of the character Taner, which he created with his novel Soluk Bir An. Taner entered the process of questioning his manhood after he fell in love with his wife’s close friend Esra. Although Taner is in conflict with the rules and norms regulated by the society, he is not a character who acts completely outside the expectations of the society. Turning to his inner world through love, Taner confronts his masculine identity. Reviewing the past, present and future thanks to his love for Esra, Taner realizes his fears, weaknesses and masculine self. For this reason, he begins to question his masculine identity, especially his inner world. Since the discourse of masculinity shaped by gender norms varies, Taner is one of the examples of masculinity considered for this discourse. Although the problem of masculinity started with Taner’s conflicting relationships with his father in his childhood, the main breaking point and crisis emerged after marriage because marriage is an important door for transition to masculinity rituals. Although Taner is one of the cracks formed in the hard wall of masculinity for today’s literature, he also laid the groundwork for the birth of new masculinity by getting rid of traditional masculinity roles

Anahtar Kelimeler

Behçet Çelik, Soluk Bir An, Gender, Masculinity, Novel

Kaynakça

• Adler, A. (2018), Yaşama Sanatı, İstanbul: Say Yayınları. (Çev. Kâmuran Şipal). google scholar
• Beauvoir, S. (1993), Kadın Bağımsızlığa Doğru, İstanbul: Payel. (Çev. Bertan Onaran). google scholar
• Butler, J. (2019), Cinsiyet Belası Feminizm ve Kimliğin Altüst Edilmesi, İstanbul: Metis. (Çev. Başak Ertür). google scholar
• Connell, R. (2009), Erkeklikler, Ankara: Phoenix. (Çev. Nagihan Konukcu). google scholar
• Çelik, B. (2019), Soluk Bir An, İstanbul: İletişim. google scholar
• Göç, M. (2020), 20. Yüzyıl Amerikan Edebiyatında Erkekler ve Erkeklikler, Konya: Palet. google scholar
• Gökpınar, B. (2018), ‘Er Kişi’ Niyetine! Osmanlı Yazınında Erkek-lik(ler) Kurgusu, İstanbul: Bilge Kültür-Sanat. google scholar
• Günay Erkol, Ç. (2021), Yaralı Erkeklikler 12 Mart Romanlarında Yalnızlık, Yabancılaşma ve Öfke, İstanbul: İletişim. google scholar
• Gürbilek, N. (2016), Kör Ayna, Kayıp Şark Edebiyat ve Endişe, İstanbul: Metis. google scholar
• Kandiyoti, D. (2019), Cariyeler, Bacılar, Yurttaşlar Kimlikler ve Toplumsal Dönüşümler, İstanbul: Metis. google scholar
• Kardeşoğlu, S. (2004), Metroseksüel Erkekler Bakımlı Erkeklerin El Kitabı, İstanbul: Alfa. google scholar
• Llyod, G. (2015), Erkek Akıl Batı Felsefesinde ‘Erkek’ ve ‘Kadın’ İstanbul: Ayrıntı. (Çev. Muttalip Özcan). google scholar
• Navaro, L. (2018), Tapınağın Öbür Yüzü, İstanbul: Remzi. google scholar
• Odabaş, S. (2013), İnternette Erkeklik, Cinsel Sağlık Politikası ve Ticareti. Doğu Batı, 63, 203-219. google scholar
• Öğüt, H. (2013), Kadın Transvestizminin ve Transerkekliğin Tarihine Bir Bakış. B. ŞEKER (Ed.), Başkaldıran Bedenler Türkiye’de Transgender, Aktivizm ve Altkültürel Pratikler (s.21-54). İstanbul: Metis. google scholar
• Sancar, S. (2016), Erkeklik: İmkânsız İktidar Ailede Piyasada ve Sokakta Erkekler, İstanbul: Metis. google scholar
• Sancar, S. (2017), Türk Modernleşmesinin Cinsiyeti Erkekler Devlet, Kadınlar Aile Kurar, İstanbul: İletişim. google scholar
• Topkara, M. (2015), Erkek Psikolojisi, İstanbul: Karma Kitaplar. google scholar
• Yaşın Dökmen, Z. (2019), Toplumsal Cinsiyet Sosyal Psikolojik Açılımlar, İstanbul: Remzi. google scholar