SUFFRAGE IN LOCAL ELECTIONS FOR FOREIGNERS

Yıl 2013, Cilt: 33 Sayı: 1, 125 - 168, 03.03.2016

Necla Öztürk

Öz

                  

 There is no consensus regarding the definition of political rights both with respect to domestic and international law; there are no arguments the definition of political rights, which are those rights which grant individuals the power to participate directly or indirectly in the establishment or administration of the government. Similarly, there is no consensus regarding the scope of political right as well. However, there is unanimity regarding politi- cal rights which consist of suffrage and work in the public sector services. Even though there are no binding international rules dealing with the political rights of the foreigners, it is not a violation under international law that the States have to recognize the politi- cal rights of foreigners. As a result, some countries have no provision under statute for political rights of foreigners and some countries recognize these rights of foreigners with respect to certain conditions. For the same reason, some countries recognize the right of foreigners to vote in local elections; some countries do accept the right for aliens to vote or be elected; other countries accept both the general and local elections with respect to foreigners and the right of aliens to elect and be elected as well. In many countries the right to vote in local elections needs to be with respect to certain enforceable conditions. Under current regulations in Turkish law, although there are no political rights for foreigners, especially in areas where the foreign population is more dense, because of its importance, there needs to be analysis which is critical to study regarding the fact if foreigners should be allowed to vote under the ideal provision under the Rule of Law.

Anahtar Kelimeler

Foreigners (aliens), political rights, local election, suffrage, reciprocity

YABANCILARIN YEREL SEÇİMLERDE OY KULLANMA HAKKI

Öz

Siyasî hakkın tanımı konusunda gerek milletlerarası hukukta, gerek iç hukukumuzda görüş birliği olmamakla beraber, kişilerin devlet yönetimi veya kuruluşuna doğrudan ya da dolaylı yollarla katılmasını sağlayan hakların siyasî hak olarak kabul edileceği hususunda tartışma bulunmamaktadır. Benzer şekilde, siyasî hakkın kapsamına hangi hakların girdiği hususu üzerinde de görüş birliği yoktur. Ancak, seçme ve seçilme hakkı ile kamu hizmetlerinde çalışma hakkının siyasî haklar olduğu üzerinde uzlaşma olduğu görülmektedir. Devletlerin yabancılara siyasî hak tanımaları konusunda bağlayıcı millet- lerarası bir hukuk kuralı bulunmadığı gibi, siyasî hakların yabancılara tanınmaması da milletlerarası hukuka aykırılık teşkil etmez. Dolayısıyla, bazı ülkeler yabancılara hiçbir siyasî hak tanımazken, bazıları da belirli ölçülerde yabancılara bu hakları tanımaktadır. Bu kapsamda olmak üzere, bazı ülkelerin yabancılara yerel seçimlerde seçme hakkı; bazı ülkelerin hem seçme, hem seçilme hakkı; diğer bazı ülkelerin ise, hem genel, hem yerel seçimlerde seçme ve/veya seçilme hakkı tanıdığı görülmektedir. Yabancıya yerel seçimlerde oy kullanma hakkı tanıyan ülkelerin büyük çoğunluğu ise bu hakkın kullanılmasını belli koşulların gerçekleşmesine bağlamaktadır. Türk pozitif hukukunda yabancılara siyasî haklar tanınmamış olmakla birlikte, özellikle yabancı nüfusun yoğun olarak yaşadığı bölgelerde taşıdığı önem nedeniyle, yabancılara yerel seçimlerde oy kullanma hakkı verilmesi olması gereken hukuk açısından tartışmaya açılabilir.

Anahtar Kelimeler

Yabancı, siyasî hak, yerel seçim, seçme ve seçilme hakkı, karşılıklı işlem ilkesi

Kaynakça

• ALTUĞ, Yılmaz: Yabancıların Hukukî Durumu, B. 3, İstanbul Üniversite- si Yayınları, İstanbul 1968.
• ARİSTOTELES: Politika, B. 5, Remzi Kitabevi, İstanbul 2000.
• BAUBÖCK, Rainer: Expansive Citizenship-Voting beyond Territory and Membership, Political Science and Politics, Vol. 38, S. 4, 2005, s. 683- 687.
• BENHABİB, Seyla: The Rights of Others. Aliens, Residents and Citizens, Conference on ‘Migrants, Nations and Citizenship’, Crassh 2004, s. 1-30.
• BERKİ, Osman Fazıl: Türkiye’de Yabancılar Hukuku, AÜHFD. C. 12, S. 1-2, 1955, s. 172-200.
• Black’s Law Dictionary, “Political Rights”, B. 8, Thomsan West, USA 2004.
• BORCHARD, M. Edwin: The Diplomatic Protection of Citizens Abroad, or the Law of International Claims, Columbia University New York 1914. http://archive.org/stream/diplomaticprotec00borcrich#page/504/ mode/2up
• BOZKURT, Gülnihâl: Alman-İngiliz Belgelerin ve Siyasî Gelişmelerin Işığı Altında Gayrimüslim Osmanlı Vatandaşlarının Hukukî Durumu (1839-1914), Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1989.
• CARENS, Joseph S: Citizenship and Civil Society: What Rights for Resi- dents? Eds: Randall Hansen and Patrick Weil, Dual Nationality, Social Rights and Federal Citizenship in the US and Europe: The Reinvention of Citizenship, Berghahn Books, Oxford 2002, s. 100-118.
• CARTER, Caroline: The Righs to Vote for Non-Resident Citizens: Con- sidered Through the Example of East Timor, Texas International Law Journal, Vol. 46, 2011, s. 655-674.
• COGAN, Jacob Katz: The Look Within: Property, Capacity, and Suffrage in Nineteenth-Century America, The Yale Law Journal, Vol. 107, 1977, s. 473-498.
• ÇELİKEL, Aysel/Günseli GELGEL (ÖZTEKİN), Yabancılar Hukuku, B. 18, Beta Yayınevi, İstanbul 2012.
• ÇİÇEKLİ, Bülent: Yabancılar Hukuku, B. 3, Seçkin Yayınları, Ankara 2012.
• EARNEST, C. David: Old Nations New Voters - Nationalism, Transnati- onalism and Democracy in the Era of Global Migration, State Univer- sity of New York Press, Albany 2008.
• EARNEST, C. David: Political Incorporation and Historical Institu- tionalism: A Comparison of the Netherlands, Germany and Belqium (Political Incorporation) http://ww2.odu.edu/~dearnest/pdfs/Earnest_ ISA_2005_Final.PDF
• ERCAN, Yavuz: Osmanlı Döneminde Gayrimüslimler Kurtuluştan Tazminat’a Kadar Sosyal Ekonomik ve Hukukî Durumları, Turhan Ki- tapevi, Ankara 2001.
• EREM, Faruk: Siyasî Haklara Karşı İşlenen Suçlar, AÜHFD, C. 8, S. 1-2, 1951, s. 73-89.
• ERYILMAZ, Bilal: Osmanlı Devletin’de Millet Sistemi, Ağaç Yayıncılık, İstanbul 1992.
• EVANS, A. C.: European Citizenship, The Modern Law Review, Vol. 45, 1982, s. 497-515 (European Citizenship).
• EVANS, A.C.: The Political Status of Aliens in International Law, Munici- pal Law and European Community Law, International and Comperative Law, Vol. 30, 1981, s. 20-41.
• GÖĞER, Erdoğan: Yabancılar Hukuku, B. 2, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara 1976.
• GROENENDİJK, Kees: Local Voting Rights for Non-Nationals in Euro- pe: What We Know and What We Need to Learn, Migration Policy Ins- titute, 2008, s. 1-18.
• HAMMAR, T: Citizenship: Membership of a Nation and of a State, Inter- national Migration, Vol. 24, 2009, s. 735-748. http://onlinelibrary.wiley. com/doi/10.1111/j.1468-2435.1986.tb01006.x/pdf.
• HARPER-HO, Virginia: Noncitizen Voting Rigths: The History, the Law and Current Prospects for Change, Immigration and Nationality Law Review, Vol. 21, 2000, s. 477-528.
• HAYDUK, Ronald: Democracy for All: Restoring Immigrant Voting Rights in the United States, Routledge Taylor & Francis Group, New York 2006.
• HAYDUK, Ronald: Democracy for All: Restoring Immigrant Voting Rights in the US, New Political Science, Vol. 26, 2004, s. 500-523 (Vo- ting Rights in the US).
• HÜKÜM, Uğur: Yabancıya Oy Hakkı, 2011, http://haber.sol.org.tr/yazar- lar/ugur-hukum/yabanciya-oy-hakki-49232.
• KALABALIK, Halil: Avrupa Birliği Ülkeleriyle Karşılaştırmalı Yerel Yö- netim Hukuku Teori-Uygulama, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2005.
• LARDY, Heather: Citizenship and the Right to Vote, Oxford Journal of Legal Studies, Vol. 17, 1997, s. 75-100.
• LISZT, Franz von: Völkerrecht, B. 9, Berlin 1918.
• ÖZTÜRK, Necla: Avrupa Konseyi Yabancıların Yerel Düzeyde Kamu Ha- yatına Katılma Sözleşmesi Çerçevesinde Danışma Kurulları Oluşturul- ması: Alanya Yabancılar Meclisi, Akdeniz İİBF Dergisi, C. 13, S. 25, Mart 2013, s.223-241.
• PORTER, Kirk Harold : A History of Suffrage in the United States, Uni- versity of Chicago Press, Chicago 1918. http://archive.org/stream/ historyofsuffrag00portrich#page/n7/mode/2up
• ROSBERG, M. Gerald: General Constitutional Considerations “Aliens and Equal Protection: Why Not the Right fo Vote?”, Immigration and Nationality Law Review, Vol. 2, 1978-1979, s. 79-123.
• TEKİNALP, Gülören: Türk Yabancılar Hukuku, B.8, Beta Yayınevi, İstan- bul 2004.
• TIBURCIO, Carmen: The Human Rights of Aliens under Intenational and Comperative Law, The Hague, Boston, London 2001.
• TOPRAK, Zerrin: Yabancı Emekli Yerleşiklerin Yerelde Kamusal Hayata Katılım İstekliliği ve Yerel Hakla İlişkileri (Antalya İçin Bir Yaklaşım), Yönetim Bilimleri Dergisi, C. 7, S. 2, 2009, s. 99-137.
• TUĞLACI, Pars: Ekonomi ve Hukuk Terimleri Sözlüğü (İngilizce-Türkçe), B. 4, Remzi Kitabevi, İstanbul 2002.
• TUNG, R. Ko-Chih: Voting Rights for Aliens Residents-Who Wants It?, International Migration Review, Vol. 19, 1985, s. 451-467.
• WALDRAUCH, Harald: Electoral Rights for Foreign Nationals: A Com- parative Overview of Regulations in 36 Countries, European Centre for Social Welfare Policy and Research, s. 1- 32; Bhttps://digitalcollecti- ons.anu.edu.au/bitstream/1885/41780/3/waldrauch_paper.pdf.
• YONTAR, İbrahim Güray: Avrupa Konseyi Kararlarında Yerleşik Yaban- cıların Yerel Düzeyde Seçme ve Seçilme Hakları, Seçkin Yayınevi, An- kara 2011. İnternet Adresleri:
• http://conventions.coe.int/Treaty/Commun/ChercheSig. asp?NT=144&CM=&DF=&CL=ENG
• http://conventions.coe.int/Treaty/Commun/QueVoulezVous. asp?NT=144&CL=ENG
• http://conventions.coe.int/Treaty/EN/Reports/html/144.htm
• http://en.wikipedia.org/wiki/Bustamante_Code
• http://eur-lex.europa.eu/en/treaties/dat/11992M/htm/11992M.html
• http://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0nsan_ve_Yurtta%C5%9F_ Haklar%C4%B1_Bildirisi
• http://tr.wikipedia.org/wiki/Islahat_Ferman%C4%B1
• http://tr.wikipedia.org/wiki/Tanzimat_Ferman%C4%B1
• http://tr.wikisource.org/wiki/Kanun-u_Esasi
• http://tr.wikisource.org/wiki/Lozan_Bar%C4%B1%C5%9F_ Antla%C5%9Fmas%C4%B1. http://www.jstor.org/ stable/2213101?seq=2
• http://www.migm.gov.tr/AvrupaKonseyi/144.pdf
• http://www.tbmm.gov.tr/anayasa/anayasa24.htm
• http://www.tbmm.gov.tr/komisyon/insanhaklari/pdf01/203-208.pdf
• http://www.tilj.org/content/journal/46/num3/Carter655.pdf
• http://www.uhdigm.adalet.gov.tr/sozlesmeler/coktaraflisoz/bm1.html
• http://www.usak.org.tr//dosyalar/rapor/0PDO9qYBIcxEANhUqyqCcVtZ LBFeXp.pdf