Fuad Köprülü’nün “Türk Musikisi Tarihi” Başlıklı Yazısının Çevirisi

Yıl 2020, Cilt: 21 Sayı: 1, 205 - 212, 03.01.2020

İdris Çakıroğlu

https://doi.org/10.26650/oba.559657

Öz

İstanbul Darülfünunu Türk Edebiyatı Tarihi müderrisi Mehmet Fuad Köprülü, Tevhid-i Efkâr’da 1924 yılında yayınlanan “Türk Musikisi Tarihi” başlıklı makalesinde, müzikolog ve besteci Rauf Yekta Bey’in daha önce Paris’te yayımlanan “La Musique turque” (Türk Müziği) başlıklı yazısından övgüyle bahsetmiş ve yazının içeriğini özetlemiştir. Hem Köprülü’nün hem de Rauf Yekta Bey’in makaleleri, Türk Müziği Tarihi bakımından ayrı ayrı önemlidir. Köprülü, makalesinin sonunda, Rauf Yekta’dan bilimsel nitelikte bir “millî musiki” yazısı yazmasını istemektedir. Burada “millî musiki” denilen müzik Türk halk müziğidir. Peki, Türk halk müziğini “millî” kılan sebepler nelerdir? Neden “millî musiki” denilen bir anlayış var olmuştur? Bu müziğe atfedilen “millî”lik Rauf Yekta Bey’in bahsettiği “Türk Musikisi”nde yok mudur? Tüm bu soruların cevapları, yazıların kaleme alındığı dönemde etkili olan “Milliyetçilik” akımı ile yakından ilişkilidir. Osmanlının son yıllarında başlayan bu akım, Türkiye’deki müzik kültürünü de derinden etkilemiştir. Köprülü’nün yazısının burada sunulan çevirisi, “millî musiki” düşüncesinin oluşma nedenlerini ve sürecini göstermek amacıyla yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türk müziği, Türk Musikisi Tarihi, Rauf Yekta Bey, Mehmet Fuad Köprülü

The Translation of Fuad Köprülü’s Article on the History of Turkish Music

Öz

Mehmet Fuad Köprülü, professor of the History of Turkish Literature at the Istanbul Darülfünun in an article titled “Türk Musikisi Tarihi” (History of Turkish Music, Tevhid-i Efkâr, 1924), praised and reviewed Rauf Yekta Bey’s article “La Musique turque” formerly published in Paris. Köprülü, in the aforementioned article, had proposed that Rauf Yekta Bey write about “milli musiki” (national music) which is meant to be Turkish folk music. What are the reasons that make Turkish folk music “national”? Why and how did a concept called “national music” emerge? Why is the national character attributed to Turkish folk music not present in the “Turkish Music” mentioned by Rauf Yekta Bey? The answers to all these questions are closely related to the nationalistic movement that was deeply influential on musical culture. The current transliteration of Köprülü’s Ottoman Turkish article into Latin script was completed in order to document the emergence of the concept of “national music” in Turkey.

Anahtar Kelimeler

Turkish music, History of Turkish Music, Rauf Yekta Bey, Mehmet Fuad Köprülü

Kaynakça

• Balkılıç, Özgür. Temiz ve Soylu Türküler Söyleyelim - Türkiye’de Milli Kimlik İnşasında Halk Müziği. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2015.
• Gökalp, Ziya. Türkçülüğün Esasları. Ankara: Matbûât ve İstihbârât Matbaası 1339 [1923].
• İnalcık, Halil. Atatürk ve Demokratik Türkiye, 5. Baskı. İstanbul: Kırmızı Yayınları, 2016.
• Necip Asım. “Dilimiz Musikimiz.” Çeviren İdris Çakıroğlu, Art-Sanat Dergisi 8 (2017): 645-652.
• Ozan, Meral.“Herder’deVolk Kavramı.” Milli Folklor 6, 45 (2000): 40-42.
• Öztürk, Okan Murat. Romantik, Oryantalist ve Milliyetçi Tutumlar Karşısında Tanbûrî Cemil Bey’i Doğru Konumlandırmak -100. Ölüm yıldönümünde Tanbûrî Cemil Bey’e Armağan. Yayına hazırlayan Ruhi Ayangil, İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi, 2016.
• Öztürk Okan Murat. Türkiye’de Halk Müziği Derleme Çalışmalarının 100 Yıllık Öyküsü. Cumhuriyet’in Müzik Politikaları. Derleyen Fırat Kutluk. İstanbul: H2O Kitap, 2018.
• Rauf Yekta Bey. Türk Musikisi. Çeviren Orhan Nasuhioğlu. İstanbul: Pan Yayıncılık, 1986.
• Smith, Anthony D. Milliyetçilik. Çeviren Ümit Hüsrev Yolsal. Ankara: Atıf Yayınları, 2013.