Kaufman Kısa Zekâ Testi İkinci Sürümünün (KBIT-2) ve Wechsler Çocuklar için Zekâ Ölçeğinin Dördüncü Sürümünün (WÇZÖ-IV) Karşılaştırılması

Yıl 2023, Cilt: 43 Sayı: 1, 117 - 140, 08.05.2023

Sait Uluç , Ferhunde Öktem

https://doi.org/10.26650/SP2022-1092655

Öz

Kısa zekâ testleri, hızlı bir şekilde uygulanabilen ve zekânın genel özellikleri hakkında bilgi veren ancak nispeten dar bir ölçüm çerçevesi sunan bilişsel araçlar olarak tanımlanmaktadır. Uluslararası literatürde Kaufman Kısa Zekâ Testinin ilk sürümü (KBIT; Kaufman ve Kaufman, 1990) ve Wechsler Zeka Ölçeklerinin farklı sürümlerini (WÇZÖ-R için Prewett, 1992; WÇZÖ-III için Prewett, 1995) psikometrik ve klinik olarak karşılaştıran çok sayıda çalışma bulunmaktadır. Ancak, Kaufman Kısa Zekâ Testinin ikinci sürümünün (KBIT-2) Türkiye’deki ulusal norm çalışmaları görece yakın zamanda tamamlanmıştır. Bu çalışma kapsamında Türkiye için oldukça yeni bir ölçüm aracı olan KBIT-2’nin yapısal özellikleri WÇZÖ-IV ile karşılaştırılarak değerlendirilmiştir. Çalışmada Ankara ilinde yaşayan 6-15 yaş aralığında ilköğretim ve lise öğrencisi 103 çocuk ve ergen yer almıştır. Testler katılımcılara birer hafta arayla ilk olarak WÇZÖ-IV ve ardından KBIT-2 verilecek biçimde uygulamacı sertifikası olan psikologlar tarafından uygulanmıştır. Bulgular, KBIT-2’nin tüm test zekâ puanı ile WÇZÖ-IV’ün tüm test zekâ puanı arasında anlamlı bir ilişki olduğuna işaret etmiştir (r = .62). KBIT-2 puanlarının WÇZÖ-IV puanlarından anlamlı düzeyde yüksek olduğu gözlenmiştir. Ek olarak, ölçeklerin birleşik puanları ve alt test standart puanlarının anlamlı örüntüler gösterdiği tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular, KBIT-2 testinden elde ettiğimiz sonuçların Cattle Horn Carroll (CHC) teorisi kapsamında yorumlanmasının mümkün olduğunu ve sonuçların WISC-IV bataryasından elde edilen sonuçlarla karşılaştırılabilir olduğunu göstermiştir. Yine bu çalışmanın sonuçları, KBIT-2’nin en faydalı kullanımının tanı amaçlı değil tarama amaçlı olabileceğini göstermiştir. Araştırmanın en önemli sınırlılığı örneklem genişliğinin küçük olmasıdır. İleride yapılacak çalışmalarda KBIT-2’nin ayırt edici gücünün üstün zekâlı ve zihinsel engelli çocuklar gibi özel örneklemlerde incelenmesi çok değerli katkılar sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

KBIT-2, WÇZÖ-IV, zekânın ölçümü, tarama testi

Comparing the Kaufman Intelligence Brief Test Second Edition (KBIT-2) with the Wechsler Intelligence Scale for Children Fourth Edition (WISC-IV)

Öz

Brief intelligence tests are defined as cognitive tools that can be applied quickly, provide information about the general characteristics of intelligence, but offer a relatively narrow measurement framework. The international literature has many studies comparing the first version of the Kaufman Brief Intelligence Test (KBIT; Kaufman & Kaufman, 1990) with the different versions of the Wechsler Intelligence Scales (i.e., WISC-R [Prewett, 1992a, 1992b], WISC-III [Prewett, 1995]), both psychometrically and clinically. However, the national norm studies of the Second Version of the Kaufman Brief Intelligence Test (KBIT-2) in Türkiye have been completed recently. This study evaluates within its scope the structural features of KBIT-2, which is a fairly new measurement tool for Türkiye, by comparing them with WISC-IV. The study includes a total of 103 primary and high school students between 6-15 year old living in Ankara. Psychologists with practitioner certificates administered the tests to the participants with a one-week break in between, starting with WISC-IV and followed by KBIT-2. The findings indicate a significant correlation to exist between the total score on KBIT-2 and the total score on WISC-IV (r = .62). KBIT-2 scores were observed to be significantly higher than the WISC-IV scores. In addition, the composite scores and subtest standard scores for the scales were observed to show certain patterns, with the findings indicating the results obtained from the KBIT-2 test to be interpretable within the Cattell-Horn-Carroll (CHC) theory and the results to be comparable to those obtained from the WISC-IV. Again, the results from this study indicate the most beneficial use of KBIT-2 to likely be for screening rather than for diagnostic purposes. The most important limitation of the study is its small sample size, and future studies can make very valuable contributions by studying the distinguishing power of KBIT-2 in special samples such as gifted or intellectually impaired children.

Anahtar Kelimeler

KBIT-2, WISC-IV, intelligence assessment, screening test

Kaynakça

• Bain, K. B. ve Jaspers, K. E. (2010). Review of Kaufman Brief Intelligence Test, Second Edition. Journal of Psychoeducational Assessment, 28(2) 167-174. https://doi.org/ 10.1177/0734282909348217. google scholar
• Canivez, G. L. (1995). Validity of the Kaufman Brief Intelligence Test: Comparisons with the Wechsler Intelligence Scale for Children—Third Edition. Assessment, 2(2), 101-111. google scholar
• Canivez, G. L. (1996). Validity and diagnostic efficiency of the Kaufman Brief Intelligence Test in reevaluating students with learning disability. Journal ofPsychoeducational Assessment, 14, 4-19. https://doi.org/10.1177/073428299601400101. google scholar
• Canivez, G. L., Neitzen, R. ve Martin, B. E. (2005). Construct validity of Kaufman Brief Intelligence Test, Wechsler Intelligence Scale for Children-Third Edition, and Adjustment Scales for children and adolescents. Journal ofPsychoeducational Assessment, 23(1), 15-34. google scholar
• Chin, C. E., Ledesma, H. M. L., Cirino, P. T., Sevcik, R. A., Morris, R. D., Frijters, J. C. ve Lovett, M. W. (2001). Relation between Kaufman Brief Intelligence Test and WISC-III scores of children with RD. Journal ofLearning Disabilities, 34, 2-8. https://doi.org/10.1177/002221940103400101. google scholar
• Cole, J. C. ve Randall, M. K. (2003). Comparing the cognitive ability models of Spearman, Horn and Cattell, and Carroll. Journal ofPsychoeducational Assessment, 21(2), 160- 179. https://doi.org/10 .1177/073428290302100204. google scholar
• Donders, J. (1995). Validity of the Kaufman Brief Intelligence Test (K-BIT) in children with traumatic brain injury. Assessment, 2(3) 219-224. google scholar
• Dunn, L. N. ve Dunn, I. M. (1981). Peabody Picture Vocabulary Test—Revised. Circle Pines, MN: American Guidance Service. google scholar
• Flanagan, D. P. ve Kaufman, A. S. (2009). Essentials of WISC-IV assessment. John Wiley & Sons. google scholar
• Flanagan, D. P., Ortiz, S. O. ve Alfonso, V. C. (2007). Essential of cross-battery assessment with C/D ROM (İkinci baskı). Wiley. google scholar
• Grados, J. J. ve Russo-Garcia, K. A. (1999) Comparison of the Kaufman Brief Intelligence Test and the Wechsler Intelligence Scale for Children—Third Edition in economically disadvantaged African American youth. Journal of Clinical Psychology, 55(9), 1063-1071. https://doi.org/10.1002/ (SICI)1097-4679(199909)55:9<1063::AID-JCLP4>3.0.CO;2-U. google scholar
• Homack, S. R. ve Reynolds, C. R. (2007). Essentials of assessment with BriefIntelligence Tests. John Willey & Sons. google scholar
• Horn, J. L. ve Cattell, R. B. (1966). Refinement and test of the theory of fluid and crystallized general intelligences. Journal of Educational Psychology, 57(5), 253-270. https://doi.org/10.1037/ h0023816 google scholar
• Kaufman, A. S. ve Kaufman, N. L. (1990). K-BIT: Kaufman Brief Intelligence Test. Circle Pines, MN: AGS. google scholar
• Kaufman, A. S. ve Kaufman, N. L. (2004). Kaufman Brief Intelligence Test. Second Edition. Bloomington, MN: Pearson, Inc. google scholar
• Levinson, E. ve Folino, L. (1994). The relationship between the WISC-III and the Kaufman Brief Intelligence Test with students referred for gifted evaluation. Special Services in the Schools, 8(2), 155-159. google scholar
• McGrew, K. S. (1997). Analysis of the major intelligence batteries according to a proposed comprehensive Gf-Gc framework. D. P. Flanagan, J. L. Genshaft ve P. L. Harrison (Eds.), Contemporary intellectual assessment: Theories, tests, and issues içinde (s. 151-119). The Guilford Press. google scholar
• McGrew, K. S. ve Flanagan, D. P. (1998). The intelligence test desk reference. Allyn & Bacon Inc. google scholar
• Mitchell, R. L. (2005) Comparison of the Kaufman brief intelligence test-second edition and the Wechsler intelligence scale for childrenfourth edition. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Eastern Illinois University. google scholar
• Naugle, R. I., Chelune, G. J. ve Tucker, G. D. (1993). Validity of the Kaufman Brief Intelligence Test. Psychological Assessment, 5, 182-186. https://doi.org/10.1037/1040-3590.5.2.182. google scholar
• Öktem, F., Gençöz, T., Erden, G., Sezgin, N. ve Uluç, S. (2009). Wechsler Çocuklar için Zeka Ölçeği-IV (WÇZÖ-IV) uyarlama ve standardizasyon çalışması. 107K493 no’lu basılmamış TÜBİTAK proje raporu. google scholar
• Öktem, F., Gençöz, T., Erden, G., Sezgin, N. ve Uluç, S. (2011). Wechsler Çocuklar için Zeka Ölçeği-IV (WÇZÖ-IV) Türkiye norm çalışması. 109K533 no’lu basılmamış TÜBİTAK proje raporu. google scholar
• Öktem, F. ve Uluç, S. (2015). Kaufman Kısa Zekâ Testi-İkinci Sürüm Türkiye standardizasyonu (KBIT-2-TR). Ankara: MEB Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü. google scholar
• Öktem, F. (2016). Kısa zekâ testleri ve Kaufman Kısa Zekâ Testi (KBIT-2). Türkiye Klinikleri Psikoloji-Özel Konular. 1(1),10-16. google scholar
• Pierson E. E. Kilmer, L. M., Rothlisberg, B. A. ve McIntosh, D. E. (2012). Use of brief intelligence tests in the identification of giftedness. Journal of Psychoeducational Assessment, 30(1), 10-24. https://doi.org/10.1177/0734282911428193. google scholar
• Prewett, P. (1992a). The relationship between the Kaufman Brief Intelligence Test (K-BIT) and the WISC-R with referred students. Psychology in the Schools, 29, 25-27. https://doi. org/10.1177/153450849301900. google scholar
• Prewett, P. (1992b). The relationship between the Kaufman Brief Intelligence Test (K-BIT) and the WISC-R with incarcerated juvenile delinquents. Educational and Psychological Measurement, 52(4), 977-982. https://doi.org/10.1177/001316449205200402. google scholar
• Prewett, P. (1995). A comparison of two screening tests (the Matrix Analogies Test—short form and the Kaufman Brief Intelligence Test) with the WISC-III. Psychological Assessment, 7(1), 69-72. google scholar
• Prewett, P. ve McCaffery, L. (1993). Acomparison of the Kaufman Brief Intelligence Test (K-BIT) with the Stanford-Binet, a two-subtest short form, and the Kaufman Test of Educational Achievement (KTEA) Brief Form. Psychology in the Schools, 30, 299-304. google scholar
• Raven, J. C. (1960). Guide to using the Standard Progressive Matrices. Lewis. google scholar
• Reynolds, C. R. ve Kamphaus, R. W. (2003). Handbook ofpsychological and educational assessment of children. The Guilford Press. google scholar
• Savaşan, G. (2006). Kaufman Kısa Zeka Testi (Kaufman Brief Intelligence Test-K-BIT) 9-10 yaş çocukları üzerinde geçerlik, güvenirlik ve ön norm çalışmaları. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Üniversitesi. google scholar
• Slate, J. R., Graham, L. S. ve Bower, J. (1996). Relationships of the WISCR and K-BIT for an adolescent clinical sample. Adolescence, 31, 777-782. google scholar
• Uluç, S. (2016). İnsan zekâsının Cattell-Horn-Carroll kuramı. Türkiye Klinikleri Psikoloji- Özel Konular, 1(1),1-9. google scholar
• Uluç, S., Öktem, F., Erden, G., Gençöz, T. ve Sezgin, N. (2011). Wechsler Çocuklar İçin Zeka Ölçeği-IV: Klinik bağlamda zekanın değerlendirilmesinde Türkiye için yeni bir dönem. Türk Psikoloji Yazıları, 14, 49-57. google scholar
• Webber, L. S. ve McGillivray, J. A. (1998). An Australian validation of the Kaufman Brief Intelligence Test (K-BIT) with adolescents with intellectual disability. Australian Psychologist, 33, 234-237. https://doi.org/10.1080/00050069808257412. google scholar