Determinants of Happiness and Life Satisfaction: The Life Satisfaction Survey of the Turkish Statistical Institute

Yıl 2021, Sayı: 81, 35 - 69, 31.12.2021

Sema Ulutürk Akman

Öz

The main focus area of economic science is the welfare and well-being of individuals in society. This requires measuring factors and monitoring their progress over time. Previous researchers used only economic indicators for this purpose; however, with the understanding that both objective and subjective elements must be included in measuring welfare, measurements that considered improvements in people’s living conditions were needed. Following the adage that it is not possible to manage what cannot be measured, researchers who defined social welfare through happiness and life satisfaction undertook considerable efforts to measure these variables. The Turkish Statistical Institute’s Life Satisfaction Survey is one such initiative. The purpose of this study was to measure the effects of demographic characteristics on happiness and life satisfaction. To achieve this purpose, data from the 2019 Life Satisfaction Survey, monthly household income satisfaction, perceived welfare level, social life and housing satisfaction, and time and personal health satisfaction were tested using binary logistic regression. Logistic regression findings from the model that tested life satisfaction established that women showed higher life satisfaction than did men and that life satisfaction increased with increasing age, education, and perceived wellbeing. Overall, life satisfaction increased with higher levels of welfare. Furthermore, satisfaction with the monthly household income, social life, individual physical health, and the time that individuals can spare for themselves also has a positive impact on the life satisfaction rate. Unlike in the life satisfaction model, education level had no significant effect on happiness in the model for testing happiness. In that model, women were happier than men, married respondents were happier than single respondents, and happiness generally decreased with age, but happiness increased with higher perceived well-being. Happiness also increased as satisfaction increased with monthly household income, residence, social life, individual physical health, and time to spare for oneself. In addition, the effects of these variables on happiness were greater than their effects on life satisfaction.

Anahtar Kelimeler

Happiness, Life Satisfaction, Quality of Life, Logistic Regression Models, Qualitative Response Models, Limited Dependents Models

Mutluluk ve Yaşam Memnuniyetinin Belirleyicileri: Türkiye İstatistik Kurumu Yaşam Memnuniyeti Araştırması Üzerine Analizler

Öz

İktisat biliminin temel ilgi alanı insan ve buna bağlı olarak bireylerin ve toplumun refahı, esenliği ve iyi olmalarıdır. Dolayısıyla, söz konusu unsurları ölçmek ve zaman içinde seyrini izlemek iktisat bilimi açısından önemlidir. Bu amaçla önceleri salt ekonomik göstergeler kullanılmış, refahın ölçülmesinde hem nesnel hem öznel unsurlara yer verilmesi gerektiğinin benimsenmesi ile de insanların yaşam koşullarında sağlanan iyileşmeleri dikkate alan ölçülere ihtiyaç duyulmuştur. Toplumsal refahın mutluluk ve yaşam memnuniyeti üzerinden tanımlanmasıyla ölçemediğiniz şeyi yönetemezsiniz sözü uyarınca, mutluluk ve yaşam memnuniyetinin nasıl ölçüleceği konusu gündeme gelmiş ve bu alanda pek çok çalışma yapılmıştır. Türkiye İstatistik Kurumu tarafından gerçekleştirilen Yaşam Memnuniyeti Araştırması da bu alanda yapılan çalışmalardan biridir. Çalışmanın konusunu, 2019 yılı Yaşam Memnuniyeti Araştırmasının mikro veri seti kullanılarak fertlerin demografik özelliklerinin, aylık hane halkı gelir memnuniyeti ve refah düzeyi algısının, sosyal hayat ve konut memnuniyetinin, kendisine ayırabildiği zamandan ve bireysel sağlığından duyduğu memnuniyetin mutluluk ve yaşam memnuniyeti üzerinde etkisinin ikili lojistik regresyon yöntemiyle analizi oluşturmaktadır. Bu amaçla yaşam memnuniyetini açıklamak üzere kurulan lojistik regresyon modeline göre kadınların yaşam memnuniyetinin erkeklere kıyasla daha yüksek olduğu, eğitim düzeyi arttıkça yaşam memnuniyetinin de arttığı, yaş ilerledikçe yaşamdan memnun olma oranının göreceli olarak yükseldiği, algılanan refah seviyesinin de yaşam memnuniyeti üzerinde etkili olduğu ve algılanan refah düzeyindeki artışa bağlı olarak yaşamdan duyulan memnuniyetin de arttığı belirlenmiştir. Ayrıca, aylık hane halkı gelir memnuniyetinin, yaşanılan konuttan duyulan memnuniyetin, sosyal yaşam memnuniyetinin, bireysel anlamda beden sağlığı memnuniyetinin ve fertlerin kendilerine ayırabildiği zamana yönelik duydukları memnuniyetin de yaşam memnuniyet oranını arttırdığı belirlenmiştir. Fertlerin yaşam memnuniyetini açıklamak üzere kurulan modelden farklı olarak mutluluğu açıklamak üzere kurulan modelde eğitim değişkeninin fertlerin mutluluğu üzerinde anlamlı bir etkisinin bulunmadığı tespit edilmiştir. Mutluluk için kurulan modele göre kadınların erkeklere kıyasla daha mutlu oldukları, evli bireylerde mutlu olma oranının bekarlara kıyasla daha fazla olduğu, yaş ilerledikçe mutlu olma oranının genel olarak azaldığı, refah seviyesine yönelik algının mutluluk oranını etkilediği ve refah algısı arttıkça mutlu olma oranının da arttığı anlaşılmaktadır. Öte yandan, aylık hane halkı gelir memnuniyetinin, yaşanılan konuttan duyulan memnuniyetin, sosyal yaşam memnuniyetinin, bireysel anlamda beden sağlığı memnuniyetinin ve fertlerin kendilerine ayırabildiği zamana yönelik duydukları memnuniyetin de mutluluk oranını arttırdığı belirlenmiştir. Ayrıca söz konusu değişkenlerin mutluluk üzerindeki etkisinin yaşam memnuniyetinden daha fazla olduğu da tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mutluluk, Yaşam Memnuniyeti, Yaşam Kalitesi, Lojistik Regresyon Analizi, Nitel Tercih Modelleri, Sınırlı Bağımlı Değişken Modelleri

Kaynakça

• Akgiş, Ö. (2015). Bir Refah Göstergesi Olarak Türkiye’de Mutluluğun Mekânsal Dağılışı. Türk Coğrafya Dergisi, (65), 69-76. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tcd/issue/21272/228385
• Arslan, İ, Bektaş, H. (2019). Üniversite Öğrencilerinin Yaşam Doyumunun Ölçülmesi. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, (8), 767-784. DOI: 10.38079/igusabder.587380 https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/792279
• Aydın, H. (2020). Mutluluk ve Ekonomi: Yaşam Memnuniyeti Araştırması Üzerinden Bazı Dikkatler. Current Research in Social Sciences, 6(2),135-148. DOI:10.30613/curesosc.745642 https://dergipark.org.tr/tr/pub/curesosc/issue/58004/745642
• Bektaş, H. (2015). İkili Değişkenler için Faktör Analizi, Çalışma Yaşamı Kalitesi Üzerine Bir Uygulama, Doktora tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Berberoğlu, C. (2020). Mistik Yalancı, Atlas Akademi Yayınevi, Konya.
• Bıçkı, D. (2015). Kentte Yoksulluk Ayrışma ve Yaşam Kalitesi, Dora Yayıncılık, Bursa.
• Bozcuk, A. E. ve Öz, Y. (2018). Finansal Durum, Mutluluk ve Umut(suzluk): Üniversite Öğrencilerinde Bir Uygulama. Social Sciences Studies Journal, 4(23), 4731-4741
• Chow, H.P.H. (2005), "Life Satisfaction among University Students in a Canadian Prairie City: A Multivariate Analysis", Social Indicators Research, 70, 139-150
• Çevik, N. K., Altınkeski, B. K. ve Kantarcı, T. (2019). Mutlu Gezegen Endeksi: Dünyanın En Mutlu Ülkelerinden Panel Veri Bulguları, Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Ek Sayı, Aralık, 81-201. http://sosbilder.igdir.edu.tr/Makaleler/954712396_09-Mak-181-201.pdf
• Dalia A. and Juozas R. (2007). “Quality of Life and its Components’ Measurement”, Engineering Economics, No. 2 (52).
• Diener, E., Oishi, S. ve Lucas, E. R. (2003). “Personality, Culture, and Subjective Well–Being Emotional and Cognitive Evaluations of Life”, Annual Review of Psychology, 54: 403–425.
• Diener E., Emmons R., Larsen R.J, Griffin S. (1985). The Satisfaction with Life Scale. Journal of Personality Assessment. 49(1):71-75.
• Diener E. (1984) Subjective Well-Being. Psychological Bulletin. 95(3): 542-575.
• Dockery, A.M. (2003), Happiness, Life Satisfaction and The Role of Work: Evidence from Two Australian Surveys, Paper Presented at 10th National Conference on Unemployment, 10-12 December, Newcastle, UK https://melbourneinstitute.unimelb.edu.au/assets/documents/hilda-bibliography/working-discussion-research-papers/2001-2004/Dockery_happiness_life_satisfaction.pdf
• Gujarati, D. Çev: Bolatoğlu, N. (2016). Örneklerle Ekonometri, BB101 Yayını, Ankara.
• Güneş, B., Taş, İ., Acar, S. (2020). Türkiye’de İllerin Mutluluğu. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 75 (2), 747-774. https://doi.org/10.33630/ausbf.662294
• Karabulut, G. (2017). Mutluluk ve İktisat, Derin Yayınları, İstanbul.
• Karagöz, Yalçın (2015). SPSS 22 Uygulamalı Biyoistatistik, Güncellenmiş 2. Basım, Nobel Yayınevi, Ankara.
• Oktay, D. (2007). “Sürdürülebilirlik, Yaşanabilirlik ve Kentsel Yaşam Kalitesi”, Mimarlık Dergisi, S.335, Mayıs-Haziran, http://www.mimarlikdergisi.com/index.cfm?sayfa=mimarlik&DergiSayi=53&RecID=13 29, Çevrimiçi: 05.07.2021.
• Parlak, B. (2011). “Yaşanabilir Bir Samsun: Kentsel Yaşanabilirlik Analizi”, Samsun Sempozyumu, 13-16 Ekim, Samsun.
• Şeker, M. (2011). Mutluluk Ekonomisi. Istanbul Journal of Sociological Studies, 0 (39), 115-140. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iusoskon/issue/9511/118860
• Şeker, M. (2016). Mutluluk Ekonomisi, -kamu ekonomisi açısından bir analiz- Türkmen Kitabevi, İstanbul.
• Şeker, M. ve Bektaş, H. (2019). Mutluluğu Etkileyen Demografik Faktörler, Adı: Mutluluk-Farklı Disiplinlerden Mutluluk Kavramına Bakış, Çınaraltı Yayın Dağıtım, İstanbul.
• Tandoğan O. (2014). Çocuk için daha yaşanılır bir kentsel mekân: Dünyada gerçekleştirilen uygulamalar. Megaron, 9(1), 19-33. https://jag.journalagent.com/megaron/pdfs/MEGARON-43534-ARTICLE-TANDOGAN.pdf Çevrimiçi: 05.07.2021.
• Tıraş, H. (2019). Türkiye İçin İnsani Gelişmişlik Göstergeleri. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 14 (1), 15-31. https://dergipark.org.tr/tr/pub/beyder/issue/46315/558111
• TÜİK Yaşam Memnuniyeti Araştırması Mikro Veri Seti-2020, Yayın No: 4618, Mayıs 2021, https://www.tuik.gov.tr/media/microdata/pdf/yasam-memnuniyeti-arst.pdf
• Uludağ, O. (2016). Mutluluk Ülkesi Bhutan, Magma Dergisi, 21 Ekim 2016, Çevrimiçi: 20.07.2021 https://magmadergisi.com/seyahat-onerileri/mutluluk-ulkesi-bhutan
• Ulutürk Akman, S. (2011). Tüketicilerin Fiyat Bilinci Üzerinde Etkili Olan Faktörlere İlişkin Bir İnceleme. Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, 0 (46), https://dergipark.org.tr/tr/pub/iumamk/issue/744/8029
• Ulutürk Akman, S, Bektaş, H. (2017). Üniversite Öğrencilerinin Demografik Özelliklerinin Girişimcilik Eğilimleri Üzerindeki Etkileri. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 5 (2), 309-318. https://dergipark.org.tr/tr/pub/seyad/issue/53371/709577
• Vatansever Deviren, N, Yıldız, O. (2017). Gayrisafi Millî Mutluluğun Ekonomik Kalkınmadaki Rolü: Bhutan Krallığı Örneği. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(4), ss.232-248.DOI: 10.30803/adusobed.356003, https://dergipark.org.tr/tr/pub/adusobed/issue/33430/356003
• Veenhoven, R. (1989). (a) Conditions of Happiness, Second Edition, Holland, D. Reidel Publishing Company.
• Veenhoven, R. (1996), "The Study o f Life Satisfaction" (Ed.: W.E. Saris, R. Veenhoven, A.C. Scherpenzeel ve B.A. Bunting), Comparative Study of Satisfaction with Life in Europe, Eötvös University Press.