Sovyetler Birliği’nin Kazakistan’da Kolektifleştirme Politikalarına Dair Bazı Sovyet Arşiv Belgeleri

Yıl 2023, Sayı: 80, 193 - 213, 10.07.2023

İlyas Topsakal , Nurullah Çetin , Aidar Zeinelov

https://doi.org/10.26650/iutd.20230716

Öz

Dünya tarihinde önemli devletlerden biri olan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB), Kazakistan’da sosyalist ilkeleri yerleştirmek amacıyla siyasi, sosyal ve ekonomik politikalar uygulamıştır. Bunlar arasında, göçebe ve yarı göçebe nüfusun zorla yerleşik hayat tarzına geçirilmesi ve varlıklı insanların “kulak” diye adlandırılarak mallarına el konması gibi kolektifleştirme politikaları bulunmaktadır. Bu bağlamda SSCB’nin Kazakistan’daki kolektifleştirme politikalarına dair bilgilerin ekonomik olarak zamanında, yerinde ve istenilen durumda erişilmesi araştırmacılar açısından büyük önem taşımaktadır. Bu çalışmada, Kazakistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Arşivi ve Kazakistan Cumhuriyeti Devlet Merkez Arşivi’nde yakın zamanda erişime açılan ve tarafımızca tespit edilen 30 adet arşiv belgesinin katalog bilgileri verilmiş ve bu belgeler kısaca tanıtılmıştır. Bununla birlikte çalışmada Kazakistan coğrafyasında Sovyetler Birliği’nin kolektifleştirme politikaları üzerine çalışma yapacak araştırmacılara yol gösterilmesi hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kazakistan, Cumhurbaşkanlığı Arşivi, Devlet Merkez Arşivi, Kolektifleştirme, Arşiv Belgesi

Destekleyen Kurum

İstanbul Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi

Some Soviet Archival Documents on the Soviet Union’s Collectivization Policies in Kazakhstan

Öz

The Union of the Soviet Socialist Republics (USSR) was an important state in world history that implemented politics, social, and economic policies in order to establish socialist principles in Kazakhstan. These policies included collectivization policies that forced the nomadic and semi-nomadic populations to settle down and confiscated the wealth of the people known as kulaks. In this context, researchers find great importance in accessing information about the USSR’s collectivization policies in Kazakhstan. This study provides the catalog information about 30 archival documents that that this study identified and were recently made available in the Presidential Archive and the State Central Archive of the Republic of Kazakhstan and briefly introduces these documents. In addition, the study aims to guide researchers who plan to study the Soviet Union’s collectivization policies in the geography of Kazakhstan.

Anahtar Kelimeler

Kazakhstan, Presidential Archive, State Central Archive, collectivization, archival document

Kaynakça

• Arkhiva Prezidenta Respubliki Kazakhstan: Putevoditel’, ed. B. A. Dzhaparova, Arkhiv Prezidenta RK, Almatı 2016. google scholar
• Davlet-Yusupov, M. Kh., Soyuz Koshchi i Yego Rol’ v Ukreplenii Sovetskoy Vlasti v Turkestane (1919-1924),
• Gosudarstvennoye İzdatel’stvo Uzbekskoy SSR, Taşkent 1956. google scholar
• Gürsoy, Yasemin, “Kolektifleştirme Sürecinde Toplumu Tarıma Teşvik Etme Aracı olarak Afiş”, Sosyal Bilimler İletişim ve Medya, ed. Nüket Elpeze Ergeç- Muzaffer Sümbül, Ankara 2018, s. 1-13. google scholar
• Olcott, Martha Brill, “The Collectivization Drive in Kazakhstan”, The Russian Review, XL/2 (1981), 122142. google scholar
• Qazaqstan Tanxı (Köne Zamannan Büginge Deyin), ed. A. Pirmanov, Atamura, Almatı 2010. google scholar
• Zhumagulov, K. T.- B.Ye. Nurpeisova- G.Ye. Sabdenova, Istoriya i Sovremennaya Organizatsiya Arkhivnogo Dela Kazakhstana: Uchebnoye Posobiye, Kazak Universiteti, Almatı 2015. google scholar