"Altun Yaruk Yedinci Kitap"tan Hareketle Eski Uygur Türkçesinde Devrik Cümle Yapısı

Yıl 2015, Cilt: 53 Sayı: 53, 39 - 52, 27.10.2016

Berker Keskin

https://doi.org/10.26561/iutded.259692

Öz

Eski Uygur Türkçesi, Eski Türkçe döneminin ikinci devresini teşkil
eder. Bu devrede Uygurlar, pek çok farklı kültürle tanışmış ve Çince,
Sanskritçe, Tibetçe ve Toharcadan çeşitli eserleri tercüme etmişlerdir.
Bunun neticesinde Türkçe yabancı dillerin etkisinde kalmış ve cümle
yapısı, Orhun Türkçesine oranla bir takım yeni özellikler kazanmıştır.
Cümle çeşitliliği artmış, ayrıca devrik cümleler yoğun olarak
kullanılmaya başlanmıştır. Bu makalede genellikle yabancı dillerin
etkisiyle ortaya çıktığı düşünülen devrik cümle, Altun Yaruk Yedinci
Kitaptan hareketle incelenmiş ve cümle örnekleri verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Eski Türkçe, Eski Uygur Türkçesi, Altun Yaruk, söz dizimi, devrik cümle

Inverted Sentence in Old Uighur Turkic Depending on Altun Yaruk Seventh Book

Öz

Old Uighur Turkic represents the second part of Old Turkic period.
During this period, the Uighurs interacted with various new cultures.
They translated literary works from Chinese, Tocharian, etc. to
Turkish. As a result, the structure of Turkic began to be influenced by these languages. Although the sentence structure remained the same in
general, an inverted sentence type emerged as an acceptable form. In
other word, it is believed that inverted sentence emerged under the
influence of foreign languages. In this article, I analyse inverted
sentences and provide examples depending on seventh book of Altun
Yaruk (Golden Light), which is considered one of the leading sources
in Buddhistic Uighur literature 

Anahtar Kelimeler

Old Turkic, Old Uighur Turkic, Golden Light, syntax, inverted sentence