Redifinde Gice/Gece Kelimesi Geçen Şiirler Üzerinden Bir Değerlendirme

Yıl 2023, Cilt: 63 Sayı: 2, 617 - 653, 27.12.2023

Günay Tulum

https://doi.org/10.26650/TUDED2023-1255705

Öz

Şairlere veznin yanısıra çoğunlukla konuyu yönlendiren kafiye ve redif gibi araçlarla gelenek denen soyut kavramın içinde kendilerince yer alma imkânı veren nazire, klasik Türk şiirinin temel kavramlarından biridir. Ağırlık merkezi aşk olan Divan edebiyatında, sevgilisine kavuşma ümidiyle yaşayan âşığın psikolojisini en iyi yansıtan zaman dilimi gecedir. Bu makale ise redifinde gice/gece kelimesi geçen şiirler üzerinden bir değerlendirme çabasıdır. Öncelikle nazire ve redif terimleri hakkında bilgiler sıralanmış, akabinde gece kelimesinin kavram alanı tarif edilmiştir. Nazire ve matla mecmuaları ile divanlardan toplam 59 şairin redif içinde gice/gece kelimesine yer verdikleri belirlenmiştir. Redif çeşitlenmelerine 59 şairden en az iki gazelle örnek bulma ihtimalinden ötürü yazının malzemesi, “-â, -eh, -em, -en, -er, -et bu gice”, “-ân+ bu gice” ve “-ân+ her gice” kafiye+redif dizilişlerinin meydana getirdiği nazire ağlarıyla sınırlandırılmıştır. Sıfat takımı biçimindeki “bu gice” ve “her gice” redifleri, klasik Türk şiirinde daima âşık sayılan şairlerin sevgiliyi görmeyi bekleme mihverinde takındıkları iyimser ya da kötümser bakış açılarını zaman olarak pekiştiren zarflama göreviyle karşımıza çıkmıştır. XIV. yy. ile XV. yy.’ın ilk yarısında Ahmedî (1334/5-1413) ve Şeyhî (1371-1376-1431?) ile karşımıza çıkan “-â bu gice” kafiye+redif dizilişine ait gazeller, bu izleğin ilk zemin şiir örnekleridir. Mamafih Nevâyî (1441-1501)’nin Garâ’ibü’s-Sıgar’da “-ân her kiçe” kafiye ve redifiyle yazdığı gazeliyle başlayan ve Fâtih devrinin “sultânü’ş-şu‘arâ”sı Ahmed Paşa (?-1496/97)’nın hem “bu gice” hem de “her gice” redifli ve “-ân” mürdef kafiyeli gazelleriyle genişleyerek devam eden başka bir nazire izleği daha oluştuğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Klasik Türk şiiri, gelenek, nazire, redif, gece

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

An Evaluation of the Poems in Which the Turkish Word for Night Occurs in Their Redif

Öz

A nazire [a poem modeled after another in terms of form and content] allows poets the opportunity to take part in the tradition with tools such as meter, rhyme and redif [words/suffixes with same meaning and function repeated after a rhyme] that mostly guide the subject, and is an essential idea of traditional Turkish literature. Diwan literature generally focuses on love, with night being a period of time that best reflects the psychology of the lover who lives with the hope of meeting their lover. This article is also an effort to evaluate the poems with the Turkish word gice/gece [night] in their redif. First of all, information about the terms nazire and redif is listed, then the conceptual area of the gece is described. Some 59 poets from nazire and matla [first couplet of ghazal] journals and from diwans were determined to have used the word gece in their redifs as a word on its own and as a part of phrases that include various grammatical elements. Due to the possibility of finding examples of redif variations in at least two ghazals from 59 poets, the material of the article is limited to the suffixes of -â, -eh, -em, -en, -er, -et bu gice [this night], -ân + bu gice and -ân + every gice [every night]. The redifs of bu gice and her gice in the form of adjectives have appeared adverbial element that reinforces the optimistic or pessimistic perspectives of poets always being considered in love in classical Turkish poetry and that is line with waiting to see one’s lover. The ghazals belonging to the rhyme + redif sequence -â bu gice, which appears with Ahmedî (1334/5- 1413) and Şeyhî (circa 1376-1431) are the first zemin [groundwork] examples of poetry from this chain. Another nazire chain is -ân her kiçe, which begins with Nevâyî's ghazal in “Garâ’ibü’s-Sıgar”. Ahmed Pasha (?-1496/97) was the Sultânü’ş-şu‘arâ of the Fâtih period and can furthermore be said to have expanded this nazire chain by using both bu gice and her gice redifs.

Anahtar Kelimeler

Classical Turkish poetry, tradition, nazire [imatio], redif, gice/gece night

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Açıkgöz, C. (2017). Hayâlî Bey Dîvânı’nın harfü’l-yâ bölümündeki 95 ve 96. gazeller kime ait? Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(1), 1-8. google scholar
• Açıkgöz, C. (2021). Figânî Divançesi’ndeki XXII. gazel kime ait? Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 54, 220-229. google scholar
• Akarsu, K. (1989). Za’ifi Divanı-metin-mahlil ve sistematik indeks. (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. google scholar
• Akçay, G. (2021). Yavuz Sultan Selim’in bir nazire gazelini inceleme. G. Babaarslan, M. Yılmaz, S. Mutlu Kırlı, O. Kırlı (Ed.), Prof. Dr. M. Fatih Köksal’a Armağan kitabı içinde (s.193-210). İstanbul: Dün Bugün Yarın Yayınları. google scholar
• Akdoğan, Y. (t.y.). Ahmedî-Dîvân. Ankara. Kültür ve Turizm Bakanlığı. https://ekitap.ktb.gov.tr/TR-78357/ ahmedi-divani.html (Erişim: 9 Eylül 2021.) google scholar
• Akkaya, M. (1996). Divan şairlerinin gazellerindeki harf tercihleri ve redif hususu. İlmî Araştırmalar, 3, 19-24. google scholar
• Akpınar, Ş. (2011). Ki dirler o bizüz redifli gazellerde divan şairinin kimliği. Erdem, 61, 1-14. google scholar
• Aksoyak, İ. H. (2005a). Gelibolulu Mustafa ‘Âlî ve Bâkî’nin münasebetleri (Künhü’l-ahbâr ve divanlarına göre). Osmanlı Araştırmaları Prof. Dr. Mehmed Çavuşoğlu’na Armağan-1, 25, 69-82. google scholar
• Aksoyak, İ. H. (2005b). Gelibolulu Mustafa Ali’nin Ruhî’ye etkisi. Bilig, 33, 137- 147. google scholar
• Akün, Ö. F. (1994). Divan edebiyatı. İslam Ansiklopedisi, 9. cilt, 389-427. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı. Albayrak, N. (2007). Redif. İslam Ansiklopedisi, 34. cilt, 523-524. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınevi. Ambros, G. E. (1989). Nazîre. The will-o’the wisp of Ottoman dîvân poetry. Wiener Zeitschrift die Kunde Des Morgenlandes, 79, 57-65. google scholar
• Arslan, M. (2018a). Şeref Hanım Dîvânı. Ankara. Kültür ve Turizm Bakanlığı. https://ekitap.ktb.gov.tr/ TR-215362/seref-hanim-divani.html [erişim tarihi: 09.09.2021]. google scholar
• Arslan, M. (2018b). Mihrî Hâtun Dîvânı. Ankara. Kültür ve Turizm Bakanlığı. https://ekitap.ktb.gov.tr/ TR-208575/mihri-hatun-divani.html ( Erişim: 9 Eylül 2021.) google scholar
• Aslan, Ü. (2018). Dîvân-ı Atayî/İvaz Paşa Oğlu Atâyî. Ankara: Türk Dil Kurumu. google scholar
• Aydemir, Y. (2017). Ravzî Dîvânı. Ankara. Kültür ve Turizm Bakanlığı. https://ekitap.ktb.gov.tr/TR-196580/ ravzi-divani.html ( Erişim: Eylül 2021.) google scholar
• Batislam, H. D. (2017). Gazelde redif-anlam ilgisi bağlamında Sehî’nin kadeh redifli gazeli. Journal Of Turkish Language And Literature, 3(1), 44-55. google scholar
• Bayak, C. (2016). Mehmed İzzî’nin Muhibbî’nin şiirlerine yazılan nazireler mecmuası. Turkish Studies, 11(4), 207-242. google scholar
• Beyatlı, Y. K. (2010). Edebiyata dair (7.bs.) İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti. google scholar
• Biltekin, H. (2018). Şeyhî Dîvânı. Ankara. Kültür ve Turizm Bakanlığı. https://ekitap.ktb.gov.tr/TR-215511/ seyhi-divani.html (Erişim: 9 Eylül 2021.) google scholar
• Boztopraklı, G. F. (2017). Divan şiirinde gece (XIV-XV. Yüzyıl). (Yüksek Lisans Tezi). Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarsus/Mersin. google scholar
• Çavuşoğlu, M. ve M. A. Tanyeri (1990). Üsküplü İshâk Çelebi-Divan-tenkitli basım. İstanbul: Mimar Sinan Üniversitesi Yayınları. google scholar
• Çeltik, H. (2017). Ahmed-i Rıdvan Dîvânı. Ankara. Kültür ve Turizm Bakanlığı. https://ekitap.ktb.gov.tr/ TR-194277/ahmed-i-ridvan-divan.html ( Erişim: 9 Eylül 2021.) google scholar
• Çetin, K. (2022). Ahmed Paşa ve Ahmed-i Rıdvân’ın “la’l” redifli kasidelerinin mukayesesi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 26, 582-602. google scholar
• Çetindağ, Y. (2002). Ali Şîr Nevâî’nin batı Türkçesi divan edebiyatına tesiri (XVI. yüzyıl sonuna kadar). (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. google scholar
• Çetindağ, Y. (2006). Ali Şîr Nevâî’nin Osmanlı şiirine etkisi. (1.bs). Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları. google scholar
• Çiçekler, M. (2006). Nazîre-Fars edebiyatı. İslam Ansiklopedisi, 32. cilt, 458. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı. google scholar
• Dalyan, A. (2016). Edebiyatta zihniyet incelemesi ve Ahmed Paşa’nın kerem redifli kasidesinde zihniyet çözümlemesi. Bilig, 78, 327-359. google scholar
• Demir, H. (2017). Lâzikîzâde Feyzullah Nâfiz ve Dîvânı. Ankara. Kültür ve Turizm Bakanlığı. https:// ekitap.ktb.gov.tr/TR-191378/lazikizade-feyzullah-nafiz--divan.htm (Erişim: 26 Ekim 2021.) google scholar
• Dilberîpûr A. (1999). Türk edebiyatında Nizâmî’nin takipçileri ve hamsesine nazire yazanlar (M. Fatih Köksal Katkılarla Çev.). Türklük Bilimi Araştırmaları, 8, 199-238. google scholar
• Dilçin, C. (1986). Gazel. Türk Dili Türk Şiiri Özel Sayısı II (Divan Şiiri). 415-416-417(Temmuz-Ağustos-Eylül), 78-248. google scholar
• Doğan, M. N. (2014). Fâtih Dîvânı ve şerhi. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı. google scholar
• Durmuş, İ. (2006). Nazîre-Arap edebiyatı. İslam Ansiklopedisi, 32. cilt, 455-456. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı. google scholar
• Durmuş, İ. (2011). Tazmîn. İslâm Ansiklopedisi, 40. Cilt, 204-206. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı. google scholar
• Ercan, Ö. (2003). Peşteli Hisâlî Divanı tahlili (inceleme-metin). Uludağ Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa. google scholar
• Ersoylu, İ. H. (1989). Cem Sultan’ın Türkçe Divan’ı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. google scholar
• Erünsal, İ. E. (1983). Tâcî-Zâde Ca‘fer Çelebi Dîvânı. İstanbul: Edebiyat Fakültesi Basımevi. google scholar
• Feldman, W. (1997). Imıtatıo ın ottoman poetry: three ghazals of the mid-seventeenth century. Turkish Studies Association Bulletin. 21(2), Specıal Issue: Ottoman Poetry, Fall, 41-58. Published by: Indiana University Press (https://www.jstor.org/stable/43385385) google scholar
• Gece. Erişim adresi: https://sozluk.gov.tr/ (Erişim: 10 Mayıs 2021.) google scholar
• Gıynaş, K. A. (2017). Pervâne Bey Mecmuası. Ankara. Kültür ve Turizm Bakanlığı. https://ekitap.ktb. gov.tr/TR-194492/pervane-bey-mecmuasi.html [erişim tarihi: 09.09.2021]. google scholar
• Gider, M. (2020). Klasik Türk şairleri için örnek bir şahsiyet: Hassân B. Sabit. e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi/Journal of Oriental Scientific Research, 12(3), 619-641. google scholar
• Gölpınarlı, A. (1945). Divan edebiyatı beyanındadır. İstanbul: Marmara Kitabevi. google scholar
• Gür, N. (2018). Son dönem Osmanlı edebiyatının nazire derleyicisi: İbnülemin Kemal İnal ve Gülzâr-ı Nezâir adlı mecmuası. Bilig, 84, 123-157. google scholar
• Gürbüz, M. (2018). Sultân-ı Hübâna Münasib Eş’âr. Ankara. Kültür ve Turizm Bakanlığı. https://ekitap. ktb.gov.tr/TR-208513/sulan-i-bana--munasib-esar.html [erişim tarihi: 09.09.2021]. google scholar
• Güven, F. H. (1988). Hayretî Divanı’nda kozmik âlem ve zaman. (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. google scholar
• Güven, F. H. (2014). Garîb redifli gazellerin şekil ve anlam ilişkileri üzerine bir inceleme. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkish Or Turkic, 9(9), 571-604. google scholar
• Hakverdioğlu, M. (2006). Mihrî Hatun’u anlamak. Tahlil. Amasya: Amasya Belediyesi Kültür Yayını. google scholar
• Horata, O. (1989). Necâti Bey’den Bâkî’ye “döne döne”. Bilig, 7(güz), 44-66. google scholar
• Horata, O. (2021). Taşlıcalı Yahyâ ve Cinânî’nin turunç redifli gazelleri. G. Babaarslan, M. Yılmaz, S. Mutlu Kırlı, O. Kırlı (Ed.), Prof. Dr. M. Fatih Köksal’a Armağan kitabı içinde (s.563-574). İstanbul: Dün Bugün Yarın Yayınları. google scholar
• İçli, A. (2022). Nazirecilik geleneğinde ben ve ötekinin izleri: Gelibolulu Âli’nin biz redifli şiiri ile ona yazılan nazire şiirler örnekleminde ben’in biz yolculuğu. Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi, Klasik Türk Edebiyatı Özel Sayısı, 99-145. google scholar
• İnalcık, H. (1992). Bayezid I. İslam Ansiklopedisi. 5. cilt, 231-238. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı. google scholar
• İsen, M. (1997). Ötelerden bir ses-divan edebiyatı ve Balkanlarda Türk edebiyatı üzerine makaleler. Ankara: Akçağ Yayınları. google scholar
• Kalpaklı, M. (2006). Osmanlı şiir akademisi. Talat Sait Halman vd. (Ed.), Türk Edebiyatı Tarihi 2. cilt içinde (s. 133-137). Ankara: KB Yayınları. google scholar
• Kalyon, A. (2011). Peşteli Hisâlî-Metâli'ü’n-Nezâ’ir (II. cilt). İnceleme-metin. (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. google scholar
• Kaplan, H. (2015). Bâkî’yi yenilemeye çalışan bir şair Ümîdî ve Bâkî’ye nazireleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(38), 221-263. google scholar
• Kaplan, H. (2016). İki şair bir şiir -I-. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Dergisi [TAED], 56, 1031-1062. google scholar
• Kaplan, H. (2017). Divan edebiyatında intihal: Alıntı mı çalıntı mı? Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 40, 39-98. google scholar
• Kaplan, H. (2018). İki şair bir şiir -II-. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Dergisi [TAED], 63, 19-33. google scholar
• Karahan, A. (1954). Fatih, şair Avni. İstanbul: Burhaneddin Erenler Matbaası. google scholar
• Karavelioğlu, M. A. (2011). Şeyh Gâlib’in Gubârî’ye naziresi. Modern Türklük Araştırmaları Dergisi, 8(1), 25-41. google scholar
• Kavaklık, R. (2008). 15. yüzyıl şairi Sabâyî ve Divançesi (transkripsiyonlu metin-açıklamalar-dizin). (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, İstanbul. google scholar
• Kaya, Ö. (1996). 'Âîî Şîr Nevâyî-Fevâyidü’l-Kiber. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. google scholar
• Kayapınar, L. (2010) Süleyman Çelebi, Emîr. İslam Ansiklopedisi. 38. cilt, 82-85. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı. google scholar
• Kazan Nas, Ş. (2004). Divan şiirinde önemli bir leitmotif: sühan redifli şiirler. Cankaya University Journal of Arts and Sciences, 1(2), 75-104. google scholar
• Kazan Nas, Ş. (2016). Çaresizliğin yankılanan sesi: ‘elimden ne gelir’ redifli gazeller üzerine bir değerlendirme. Sefad, 36, 383-414. google scholar
• Kazan Nas, Ş. (2020). Güneşin meyvesi turunç’un klasik Türk şiirine yansıması. B. Koçakoğlu ve D. Çakıcı (Ed.), Antalya Kitabı 3: Antalya’da Doğa ve Medeniyet kitabı içinde, (s. 449-462). Antalya: Antalya Büyükşehir Belediyesi. google scholar
• Kılıç, F. (2010). Âşık Çelebi-Meşâ‘irü’ş-Şu‘arâ. İnceleme-metin. 1. cilt. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü. google scholar
• Koç, M. ve E. Tanrıverdi (2013). Kâmûsu’l-Muhît Tercümesi (El-Okyânûsu’l-Basît Fî Tercemeti’l-Kâmûsi’l-Muhît, Mütercim Âsım Efendi (1755-1820). 4. cilt. İstanbul: T.C. Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı. google scholar
• Köksal, M. F. (1997). Bir kaside iki şair: Nef’î-Cevrî. Türklük Bilimi Araştırmaları, 4, 191-202. google scholar
• Köksal, M. F. (2001). Edirneli Nazmî-Mecma'ü’n-Nezâ’ir (inceleme-tenkitli metin). 3 Cilt. (Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. google scholar
• Köksal, M. F. (2006a). Nazîre-Türk edebiyatı. İslam Ansiklopedisi, 32. cilt, 456-458. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı. google scholar
• Köksal, M. F. (2006b). Sana benzer güzel olmaz-divan şiirinde nazire. (1.bs). Ankara: Akçağ Yayınları. google scholar
• Köksal, M. F. (2017). Edirneli Nazmî-Mecmaü’n-Nezâ’ir (inceleme-tenkitli metin). Ankara. Kültür ve Turizm Bakanlığı. https://ekitap.ktb.gov.tr/TR-195954/mecmaun-nezair-edirneli-nazmi.html [erişim tarihi: 09.09.2021]. google scholar
• Köksal, M. F. (2020). Berlin Devlet Kütüphanesi’nde XVI. yüzyılda derlenmiş kıymetli bir mecmua: “Mecmû’a-i Nezâyir”. KÜLTÜRK Türk Dili Ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 1, 49-71. google scholar Köprülü, F. (2004). Türk edebiyatı tarihi. (6.bs). Ankara: Akçağ Yayınları. google scholar
• Kurnaz, C. (1997). Divan şiirinde belge redifler. Divan Edebiyatı Yazıları. Ankara: Akçağ Yayınları. s. 265-276. google scholar
• Kurnaz, C. (2003). Osmanlı şiir okulu. Journal of Turkish Studies Kaf Dağının Ötesine Varmak Günay Kut Armağanı II, 27, 403-420. google scholar
• Kurnaz, C. (2007). Osmanlı şair okulu. Ankara: Birleşik Yayınevi. google scholar
• Kut, G. (2003). Garâ’ibü’s-Sıgar: inceleme-karşılaştırmalı metin/Alî Şîr Nevâyî. Ankara: Türk Dil Kurumu. google scholar
• Macit M. (2017). Şah İsmail Ahmet Paşa Divanı’nı okudu mu? Bilig, (80), 265- 278. google scholar
• Morkoç Ertek, Y. (2003). Eğridirli Hacı Kemal ’in Câmi ‘ii’n-Nezâ’ir ’i (metin ve mecmua geleneği üzerine bir inceleme). (Doktora Tezi) 1. Cilt. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir. google scholar
• Özdemir, M. (2017). Nûh b. Mustafa Konevî- Mecmûa-i Gazeliyyât (inceleme-metin). Ankara. Kültür ve Turizm Bakanlığı. https://ekitap.ktb.gov.tr/TR-195580/nuh-b-mustafa-konevi-mecmua-i-gazeliyyat. html ( Erişim: 9 Eylül 2021.) google scholar
• Özdil, H. ve Erat, E. (2022). Nâbî’nin “bu” redifli na’atına İbrahim Sabri Efendi’nin nazîresi. Hikmet -Akademik Edebiyat Dergisi. 17, 85-100. google scholar
• Peri, B. (2021). Mir Alî-Şîr Nevâyî’nin Osmanlı padişahı I. Selim’in gazelleri üzerindeki etkileri. G. Babaarslan, M. Yılmaz, S. Mutlu Kırlı, O. Kırlı (Ed.), Prof. Dr. M. Fatih Köksal’a Armağan kitabı içinde (s.1079-1090). İstanbul: Dün Bugün Yarın Yayınları google scholar
• Saraç, M. A. Y. (2007). Klâsik edebiyat bilgisi-biçim-ölçü-kafiye. (1.bs.). İstanbul: 3F Yayınevi. google scholar
• Saraç, M. A. Y., Gürer, A. (Ed.). (2011). Eski Türk edebiyatına giriş: söz sanatları. (1.bs.). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları. google scholar
• Saraç, M. A. Y. (2017). Muallim Naci-Istılâhât-ı Edebiyye. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. google scholar
• Sefercioğlu, M. N. (2008). Meyve redifli gazeller. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkish Or Turkic Volume, 3(5), 321-344. google scholar
• Solmaz, S. (2005). Ahdî ve Gülşen-i Şu'arâsı (inceleme-metin). Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları. google scholar
• Şentürk, A. A. (2006). Klasik şiir estetiği. T. S. Halman vd. (Ed.). Türk Edebiyatı Tarihi 2. cildin içinde (s. 361-402). Ankara: KB Yayınları. google scholar
• Şentürk, A. A. (2021). Osmanlı şiiri kılavuzu 5. Cilt (gabgab-güzellik). İstanbul: DBY Yayınları (OSEDAM-Osmanlı Edebiyatı Araştırmaları Merkezi). google scholar
• Tanpınar, A. H. (2001). 19uncu asır Türk edebiyatı tarihi. (9.bs.). İstanbul: Çağlayan Kitabevi. google scholar
• Tanrıbuyurdu, G. (2018). Kalkandelenli Mu’îdî Dîvânı. Ankara. Kültür ve Turizm Bakanlığı. https://ekitap. ktb.gov.tr/TR-215366/kalkandelenli-mu39idi-divani.html (Erişim: 9 Eylül 2021.) google scholar
• Tarlan, A. N. (1963). Necatî Beg Divanı. İstanbul: MEB. google scholar
• Tarlan, A. N. (1970). Zatî Divanı (edisyon kritik ve transkripsiyon). Gazeller kısmı: II. cilt. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Basımevi. google scholar
• Tarlan, A. N. (2011) Fuzûlî Divanı şerhi. (6.bs.). Ankara: Akçağ Yayınları. google scholar
• Taş, E. ve M. Yekbaş, H. Yekbaş (2018). Âsım’ın nazire mecmuası. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Yayınları. google scholar
• Tekin, Ş. (1992). İslamiyet öncesi Türk edebiyatı. Türk Dünyası El Kitabı. 3. cilt. Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü. google scholar
• Tılfarlıoğlu, M. (2022). Bu şiirler kimin I? RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 27, 442-461. google scholar
• Tulum, G. (2021). Sinan Paşa’nın nesrinde ritmik unsurlar (Tazarru‘-Nâme üzerinde tahlil). Ankara: Akçağ Yayınları. google scholar
• Tulum, G. (2022). Alî Şîr Nevâyî’nin Türkçe divanlarında kiçe (gice) redifli şiirler. B. Y. Uçkan (Ed.). Anadolu’da Bir Çınar: Prof. Dr. M. Erol Altınsapan’a 60. Yaş Armağanı kitabı içinde (s. 453-458). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları. google scholar
• Türkay, K. (2002). Bedâyi'ü’l-Vasat: üçüncü divan/ AlîŞîrNevâyî. Ankara: Türk Dil Kurumu. google scholar
• Ünver, İ. (1989). Ahmed Rıdvan-hamse sahibi divan şairi. İslam Ansiklopedisi. 2. cilt, 123-124. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları. google scholar
• Üst, S. (2018). Edirneli Nazmî Dîvânı. Ankara. Kültür ve Turizm Bakanlığı. https://ekitap.ktb.gov.tr/TR-206284/edirneli-nazmi-divani.html [erişim tarihi: 09.09.2021]. google scholar
• Üstüner, K. (2010). Güler redifli gazellerin karşılaştırılması. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 28, 181-207. google scholar
• Üzgör, T. (1991). Fehîm-i Kadîm-hayatı, sanatı, Dîvân’ı ve metnin bugünkü Türkçesi. Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi Yayını. google scholar
• Yavuz, K. (2013). Türk şiirinde nazire. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi Prof. Dr. Âmil Çelebioğlu Hatıra Sayısı, 10, 359-424. google scholar
• Yeniterzi, E. (2005). Divan şiirinde gazel redifli gazeller. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi. 18, 1-10. google scholar
• Yıldız, A. (2009). Klasik Türk edebiyatında var içinde redifli şiirler ve Nedim’in var içinde redifli gazeli. Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkish Or Turkic, 4(6), 478-499. google scholar
• Zülfe, Ö. (2010). Hecrî-Kara Çelebî Muhyi’d-dîn Mehmed-[ö. 1557]-Dîvân. Ankara: Türk Dil Kurumu. google scholar