TWO DIFFERENT NATIONS AND NATIONALISM APPROACHMENT IN KADET PARTY (CONSTITUTIONAL DEMOCRATIC PARTY

Yıl 2016, Cilt: 26 Sayı: 2, 133 - 153, 28.12.2016

Ülkü Çalışkan

Öz

The partition process of Russian liberalism has an idiocratic
development line actualized in the ambiance of 1905 Revolution. The
established parties were evaluated as of their closeness and distance to the right and left wing ideas rather than having a fully
independent liberal doctrine. But anyhow evaluating the party as left or right-liberal does not mean it has a homogeneous party structure also. It is
required to evaluate the left-liberal inclined Kadet Party which left its
mark into Constitutional Monarchy Period (1905-1917) by this way. There could
be specific differences about the matters in question between the members generate the left, center and right conservative wing of the
party. This diversity of views were mostly seen on the subject of solving the nationalities in Russian Empire. The views
of P.N. Milyukov who is the delegate of the center wing and the party leader
were animated as the commitment to ‘cultural autonomy and regional autonomy’ for the non-Russians in the party program. P. B. Struve who is the
delegate of the right wing explained his dissident opinions and was supported
significantly. Both of them commented the cultural autonomy and regional autonomy
application by their nation and nationalism approachment. P. B. Struve defended
the opinion of ‘National Russian Liberalism’ and finally left from the party when the disagreement reached to the
advanced stage in the First World War. Milyukov defended the ‘Cosmonationalist’ approachment but was not supported except
non-Russians out of the party as well. Purposed in this article that explaining
the opinions of Struve and Milyukov about nationalism and revealing the main
differences.

Anahtar Kelimeler

nation, nationalism, Kadet party, Peter Berngardovich Struve

KADET PARTİSİ’NDE (ANAYASAL DEMOKRAT PARTİSİ) İKİ FARKLI MİLLET VE MİLLİYETÇİLİK ANLAYIŞI

Öz

Kendine özgü bir gelişim çizgisi olan Rus liberalizminin partileşme
süreci 1905 İhtilali ortamında gerçekleşti. Tam bağımsız liberal doktrine sahip
olmaktan ziyade, kurulan partiler sağ ve sol kanat fikirlere yakınlık ve
uzaklıklarına göre değerlendirildiler. Ancak partinin sol ya da sağ liberal
olarak değerlendirilmesi yine de homojen bir parti yapısı olduğu anlamına
gelmemektedir. Anayasal Meşrutiyet dönemine (1905-1917) damga vuran sol liberal
eğilimli Kadet Partisi’ni de bu şekilde değerlendirmek gereklidir. Partinin
sol, merkez ve sağ muhafazakâr kanadını oluşturan üyeler arasında gündemdeki
konular arasında belirgin farklılıklar olabiliyordu. Bu görüş farklılıkları en
fazla Rusya İmparatorluğu’ndaki milliyetler meselesinin çözümü konusunda
olmuştur. Merkez kanadın temsilcisi ve partinin başkanı P. N. Milyukov’un
görüşleri parti programında gayri-Ruslara “kültürel özerklik ve bölgesel
otonomi” vaadi olarak hayat bulmuştur ve partiyi bu konuda baskın şekilde
yönlendirmiştir. Sağ kanat temsilcisi P. B. Struve de kendine özgü muhalif
düşüncelerini açıklamıştır ve önemli ölçüde destek görmüştür. Her ikisi de
kültürel özerklik ve bölgesel otonomi uygulamasını kendi millet ve
milliyetçilik anlayışlarına göre yorumladılar. P. B. Struve, “Millî Rus
Liberalizmi” anlayışını savunmuş, en sonunda anlaşmazlık Birinci Dünya
Savaşı’nda had safhaya varınca partiden ayrılmıştır. Milyukov da
“Kozmonasyonalist” anlayışı savunmuş ancak parti dışında gayri-Ruslar haricinde
destek görmemiştir. Bu makalede, Struve ve Milyukov’un millet ve milliyetçilik
konularındaki düşüncelerini açıklamak ve temel farklılıkları ortaya koymak
amaçlanmıştır. 

Anahtar Kelimeler

millet, milliyetçilik, Kadet partisi, Pyotr Berngardoviç Struve

Kaynakça

• БАЛТОВСКИЙ, Л. В., Политическая Доктрина Партии Конституционных Демократов Politiçeskaya Doktrina Partii Konstitutsionnıh Demokratov-Anayasal Demokratlar Partisinin Politik Doktrini, Санкт-Петербургский Государственный Архитектурно-Строительный Университет, S. Petersburg, 2009.
• БАВКУНОВА, Галина Николаевна, Отечественные Либеральные Партии Начала ХХ. Века: Национальный Аспект Oteçestvennıye Liberalnıye Partii Naçala XX. Veka: Natsionalnıy Aspekt-20. Yüzyılın Başlarında Rus Liberal Partileri: Milliyetler Yönü, Диссертация На Соискание Ученой Степени Кандидата Исторических Наук, Bransk, 2003.
• ÇALIŞKAN, Ülkü, Rusya İmparatorluğu’nda Anayasal Demokrat Partisi’nin Milliyetler Politikası (Kadet Partisi 1905-1917), (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul, 2014.
• Государственные Деятели России ХII-Начала XX В. Gosudarstvennıye Deyateli Rossii XIX-Naçala XX v.-19.-20. Yüzyıl Başları Rus Devlet Adamları, Составители (Haz.) И. И. Линьков, В. А. Никитин,О. А. Ходенков, Издательство Московского Университета, Moskova, 1995.
• Государственная Дума Российской Империи 1906-1917 Gosudarstvennaya Duma Rossiiskoy İmperii 1906-1917- Rusya İmparatorluğu Devlet Duması 1906-1917, Ред. (red.) Б. Ю. Иванов, А. А. Комзолова, И. С. Ряховская, Издательство Российская Политическая Энциклопедия, Moskova, 2008.
• KURAT, Akdes Nimet, Rusya Tarihi Başlangıçtan 1917’ye Kadar, TTK, Ankara, 1948.
• МАЛИНОВА, О. Ю., “Две Концепции “Либерального Национализма”: П. Б. Струве и П. Н. Милюков Dve Kontseptsii Liberalnogo Natsionalizma P. B. Struve i P. N. Milyukov-Liberal Milliyetçiliğin İki Anlayışı: P. B. Struve ve P. N. Milyukov”, П. Н. Милюков Историк Политик Дипломат (Материалы Международной Научной Конференции Москва 26-27 Мая 1999) P. N. Milyukov; İstorik, Politik, Diplomat (Materialı Mejdunarodnoy Nauçnoy Konferentsii Moskva 26-27 Maya 1999)-P. N. Milyukov Tarihçi Politikacı Diplomat (Uluslararası Bilim Konferansı Belgeleri Moskova 26-27 Mayıs 1999), Издательство Российская Политическая Энциклопедия, Moskova, 2000, s. 462-473.
• MALİNOVA, Olga, Liberal Nationalism: A Historical and Critical Analysis of Conseptions, Research Support Scheme, Moskova, 2000.
• МИЛЮКОВ, П. Н., “Разложение Славянофильства Данилевский, Леонтьев, Вл. Соловьев Razlojeniye Slavyanofilstva Danilevskiy, Leontyev, Vl. Solovyev-Slavseverliğin Ayrışması Danilevskiy, Leontyev, Vladimir Solovyev”, Вопросы Философии и Психологии Voprosı Filosofii i Psihologii-Felsefe ve Psikoloji Meseleleri, Издательство Типо-Лит. Т-ва, Moskova, 1893, s. 46-96.
• МИЛЮКОВ, П., Очерки по истории Русской Культуры Oçerki po İstorii Russkoy Kulturı-Rus Kültür Tarihi Kaynakları, Ç. 3, Выпуск 1, Типография И. Н. Скороходова, S. Petersburg, 1901.
• МИЛЮКОВ, П., Очерки по истории Русской Культуры Oçerki po İstorii Russkoy Kulturı-Rus Kültür Tarihi Kaynakları, Ç. 3, Выпуск 2, Типография И. Н. Скороходова, S. Petersburg, 1903.
• МИЛЮКОВ, П. Н., “Интеллигенция и Историческая Традиция İntelligentsiya i İstoriçeskaya Traditsiya-Entelijansiya ve Tarihî Gelenek”, Интеллигенция В России Сборник Статей İntelligentsiya v Rossii Sbornik Statey-Rusya’da Entelijansiya Makalelerin Derlemesi, Книгоиздательство Земля, S. Petersburg, 1910, s. 89-191.
• МИЛЮКОВ, П. Н., Воспоминания (1859-1917) Vospominaniya-Hatıralar (1859-1917), под ред. (red.) М. М. Карповича, Б. И. Элькина, T. I, Издательство Имени Чехова, New York, 1955.
• МИЛЮКОВ, П., “Национализм Против Национализма Natsionalizm protiv Natsionalizma-Milliyetçiliğe Karşı Milliyetçilik”, Национализм: Полемика 1909-1917 Natsionalizm: Polemika 1909-1917-Milliyetçilik: Polemik 1909-1917, Сост. (Haz.) М. А. Колерова, Дом Интеллектуальной Книги, Moskova, 2000, s. 40-43.
• МИЛЮКОВ, П., “Отталкивание или Притяжение Ottalkivaniye ili Prityajeniye-İteleme ya da Çekim”, Национализм: Полемика 1909-1917 Natsionalizm: Polemika 1909-1917-Milliyetçilik: Polemik 1909-1917, Сост. (Haz.) М. А. Колерова, Дом Интеллектуальной Книги, Moskova, 2000, s. 68-71.
• МИЛЮКОВ, П. Н., Национальный Вопрос Natsionalnıy Vopros-Milliyet Meselesi, Государственная Публичная Историческая Библиотека России, Moskova, 2005.
• PİPES, Richard, Struve: Liberal on the Left 1870-1905, Vol. 1, Harvard University Pres, 1970.
• PİPES, Richard, Struve: Liberal on the Right, 1905-1914, Vol. 2, Harvard University of Press, 1980.
• Сборник Программ Политических Партий В России [Sbornik Program Politiçeskih Partii v Rossii- Rusyada Politik Parti Programları Derlemesi], Petrograd, 1917.
• SMITH, Anthony D., Millî Kimlik, terc. Bahadır Sina Şener, İletişim Yayınları, İstanbul, 2010.
• SOLTAN, Elnur, “Coğrafya, Tarih ve Rus Kimliği”, Avrasya Dosyası, C. VI, S. 4, 2001, s. 64-94.
• STOCKDALE, M. K., “Miliukov, Nationality and National Identity”, П. Н. Милюков Историк Политик Дипломат (Материалы Международной Научной Конференции Москва 26-27 Мая 1999) P. N. Milyukov; İstorik, Politik, Diplomat (Materialı Mejdunarodnoy Nauçnoy Konferentsii Moskva 26-27 Maya 1999-) P. N. Milyukov Tarihçi Politikacı Diplomat (Uluslararası Bilim Konferansı Belgeleri Moskova 26-27 Mayıs 1999), Издательство Российская Политическая Энциклопедия, Moskova 2000, s. 275-287.
• СТРУВЕ, П. Б., “Два Национализма Dva Natsiyonalizma-İki Milliyetçilik”, Patriotica: Политика, Культура, Религия, Социализм Сборник Статей за Пять Лет (1905-1910 гг.) Patriotica: Politika Kultura Religiya Sotsializm Sbornik Statey za Piyat Let (1905-1910 gg.)-Patriotica Politika, Kültür, Din, Sosyalizm Beş Yıllık Makalelerin Derlemesi (1905-1910 yılları), Издательство Д. Е. Жуковского, S. Petersburg, 1911, s. 289-304.
• СТРУВЕ, П. Б., “Интеллигенция и Национальное Лицо İntelligentsiya i Natsionalnoye Litso-Entelijansiya ve Millî Kişilik”, Patriotica: Политика, Культура, Религия, Социализм Сборник Статей за Пять Лет (1905-1910 гг.) Patriotica: Politika Kultura Religiya Sotsializm Sbornik Statey za Piyat Let (1905-1910 gg.)-Patriotica Politika, Kültür, Din, Sosyalizm Beş Yıllık Makalelerin Derlemesi (1905-1910 yılları), Издательство Д. Е. Жуковского, S. Petersburg, 1911, s. 370-374.
• СТРУВЕ, П. Б., “На Разные Темы...Что же Такое Россия Na Raznıye Temı… Çto je Takoye Rossiya-Değişik Konularda…Rusya Nedir?”, Patriotica: Политика, Культура, Религия, Социализм Сборник Статей за Пять Лет (1905-1910 гг.) Patriotica: Politika Kultura Religiya Sotsializm Sbornik Statey za Piyat Let (1905-1910 gg.)-Patriotica Politika, Kültür, Din, Sosyalizm Beş Yıllık Makalelerin Derlemesi (1905-1910 yılları), Издательство Д. Е. Жуковского, S. Petersburg, 1911, s. 506-525.
• СТРУВЕ, П. Б., “Отрывки о Государстве Otrıvki o Gosudarstve-Devlet Hakkında Parçalar”, Patriotica: Политика, Культура, Религия, Социализм Сборник Статей за Пять Лет (1905-1910 гг.) Patriotica: Politika Kultura Religiya Sotsializm Sbornik Statey za Piyat Let (1905-1910 gg.)-Patriotica Politika, Kültür, Din, Sosyalizm Beş Yıllık Makalelerin Derlemesi (1905-1910 yılları), Издательство Д. Е. Жуковского, S. Petersburg, 1911, s. 97-108.
• СТРУВЕ, П. Б., “Полемические Зигзаги и Несвоевременная Правда Polemiçeskiye Zigzagi i Nesvoyevremennaya Pravda-Polemiksel Zigzaglar ve Zamansız Gerçek”, Patriotica: Политика, Культура, Религия, Социализм Сборник Статей за Пять Лет (1905-1910 гг.) Patriotica: Politika Kultura Religiya Sotsializm Sbornik Statey za Piyat Let (1905-1910 gg.)-Patriotica Politika, Kültür, Din, Sosyalizm Beş Yıllık Makalelerin Derlemesi (1905-1910 yılları), Издательство Д. Е. Жуковского, S. Petersburg, 1911, s. 375-379.
• СТРУВЕ, П. Б., “Политика Внутренная и Политика Внешняя Politika Vunutrennaya i Politika Vneşnaya-İç Politika ve Dış Politika”, Политика, Культура, Религия, Социализм Сборник Статей за Пять Лет (1905-1910 гг.) Patriotica: Politika Kultura Religiya Sotsializm Sbornik Statey za Piyat Let (1905-1910 gg.)-Patriotica Politika, Kültür, Din, Sosyalizm Beş Yıllık Makalelerin Derlemesi (1905-1910 yılları), Издательство Д. Е. Жуковского, S. Petersburg, 1911, s. 274-288.
• СТРУВЕ, П. Б., “Синдикализм и махаевщина (По Поводу Статьи Н. М. Минского) К Спору о «Великой России» Sindikalizm i Mahaevşina (po Povodu Stati N. M. Minskogo) (K Sporu o Velikoy Rossii)-Sendikalizm ve Mahaevşina (N. M. Minskiy Hakkında Makaleler) Büyük Rusya Hakkında Tartışma”, Patriotica: Политика, Культура, Религия, Социализм Сборник Статей за Пять Лет (1905-1910 гг.) Patriotica: Politika Kultura Religiya Sotsializm Sbornik Statey za Piyat Let (1905-1910 gg.)-Patriotica Politika, Kültür, Din, Sosyalizm Beş Yıllık Makalelerin Derlemesi (1905-1910 yılları), Издательство Д. Е. Жуковского, S. Petersburg, 1911, s. 402-412.
• СТРУВЕ, П. Б., “Спор с Д. С. Мережковским Кто из Нас Максималист некоторые Итоги? Spor s D. S. Merejkovskim Kto iz Nas Maksimalist Nekotoriye İtogi?-D. S. Merejkovskiy’le Tartışma Bizden Kim Maksimalist Bazı Sonuçlar?”, Patriotica: Политика, Культура, Религия, Социализм Сборник Статей за Пять Лет (1905-1910 гг.) Patriotica: Politika Kultura Religiya Sotsializm Sbornik Statey za Piyat Let (1905-1910 gg.)-Patriotica Politika, Kültür, Din, Sosyalizm Beş Yıllık Makalelerin Derlemesi (1905-1910 yılları), Издательство Д. Е. Жуковского, S. Petersburg, 1911, s. 119-127.
• СТРУВЕ, П. Б., “Спор с Д. С. Мережковским Первый Ответ Spor s D. S. Merejkovskim Pervıy Otvet-D. S. Merejkovskiy’le Tartışma İlk Cevap”, Patriotica: Политика, Культура, Религия, Социализм Сборник Статей за Пять Лет (1905-1910 гг.) Patriotica: Politika Kultura Religiya Sotsializm Sbornik Statey za Piyat Let (1905-1910 gg.)-Patriotica Politika, Kültür, Din, Sosyalizm Beş Yıllık Makalelerin Derlemesi (1905-1910 yılları), Издательство Д. Е. Жуковского, S. Petersburg 1911, s. 109-118.
• СТРУВЕ, Пётр, “В Чем же Истинный Нaционализм? V Çem je İstınnıy Natsionalizm- Gerçek Milliyetçilik Nedir?”, На Разныя Темы (1893-1901 гг.) Сборник Статей Na Raznıya Temı (1893-1901 gg.) Sbornik Statey-Değişik Konularda (1893-1901 yılları) Makalelerin Derlemesi, Типография А. Е. Колпинского, S. Petersburg, 1902, s. 526-555.
• СТРУВЕ, П. Б., “Великая Россия Velikaya Rossiya-Büyük Rusya”, Patriotica: Политика, Культура, Религия, Социализм Сборник Статей за Пять Лет (1905-1910 гг.) Patriotica: Politika Kultura Religiya Sotsializm Sbornik Statey za Piyat Let (1905-1910 gg.)-Patriotica Politika, Kültür, Din, Sosyalizm Beş Yıllık Makalelerin Derlemesi (1905-1910 yılları), Издательство Д. Е. Жуковского, S. Petersburg, 1911, s. 73-96.
• СТРУВЕ, П. Б., Patriotica: Политика, Культура, Религия, Социализм Patriotica Politika Kultura Religiya Sotsializm-,-Patriotica Politika, Kültür, Din, Sosyalizm, Сост. (Haz.) В. Н. Жукова, А. П. Полякова, Издательство Республика, Moskova, 1997.
• СТРУВЕ, П. Б., “В Чем же Истинный Нaционализм? V Çem je İstınnıy Natsionalizm?-Gerçek Milliyetçilik Nedir?”, Избранные Сочинения İzbrannıye Soçineniya-Seçme Eserler, Издательство Российская Политическая Энциклопедия, Moskova, 1999, s. 13-44.
• СТРУВЕ, Пётр, “Национальный Эрос и Идея Государства. Ответ Кн. Е. Н. Трубецкому Natsionalniy Eros i İdeya Gosudarstva Otvet Kn. E. N. Trubetskomu-Millî Eros ve Devlet Fikri. Knez E. N. Trubetskoy’a Cevap”, Национализм: Полемика 1909-1917 Natsionalizm: Polemika 1909-1917-Milliyetçilik: Polemik 1909-1917, Сост. (Haz.) М. А. Колерова, Дом Интеллектуальной Книги, Moskova, 2000, s. 223-229.
• Съезды и Конференции Конституционно-Демократической Партии: 1905-1907 гг. [Syezdı i Konferentsii Konstitutsionno-Demokratiçeskoy Partii: 1905-1907 gg.-Anayasal Demokrat Partisi’nin Kongre ve Konferansları 1905-1907 yılları], T. I, Издательство Российская Политическая Энциклопедия, Moskova, 1997.
• Съезды и Конференции Конституционно-Демократической Партии: 1915-1917 гг. [Syezdı i Konferentsii Konstitutsionno-Demokratiçeskoy Partii: 1915-1917 gg.-Anayasal Demokrat Partisi’nin Kongre ve Konferansları 1915-1917 yılları], T. III, K. 1, Издательство Российская Политическая Энциклопедия, Moskova, 2000.
• ШЕЛОХАЕВ, В. В., Идеология и Политическая Организация Российской Либеральной Буржуазии. 1907-1914 İdeologiya i Politiçeskaya Organizatsiya Rossiiskoy Liberalnoy Burjuazii 1907-1914 gg.-Rus Liberal Burjuvazisinin İdeolojik ve Politik Organizasyonu, Издательство Наука, Moskova, 1991.
• ШЕЛОХАЕВ, В. В., Либеральная Модель Переустройства России Liberalnaya Model Pereustroistva Rossii-Rusya’nın Yeniden Düzenlenmesinin Liberal Modeli, Издательство Российская Политическая Энциклопедия, Moskova, 1996.
• ЗАСЛАВСКИЙ, Д., Кадеты и Евреи Kadetı i Evrei-Kadetler ve Yahudiler, Типография Л. Я. Ганзбурга, Петроград, 1916.